1, 2. ¿Katiyejua neteuilis tein amo uejkaua yekmelauj mochiuas, uan toni amo monekis kichiuaskej itekitikauan Dios?

YOUAK 30 metsti octubre xiuit 1938, miakej akin kayomej Estados Unidos kikaktoyaj se programa itech radio. Itech nejon programa, sekin mochiuayaj kemej akin kitemakayaj tanauatilmej uan kijtouayaj ke nikan taltikpak ejkotoyaj taixnamikinij tein ualeuayaj Marte uan nochi kiixpolojtiyayaj tein kiajsiaj. Maski tanejmachtijkej ke amo katka melauak, miakej kineltokakej ke nejon taixnamikilis yekmelauj panotoya uan momoujtijkej. Uan sekin kichiujkej seki taman tein kinpaleuiskia maj amo kinijtakouanij taixnamikinij tein amo melauak moajsiaj.

² Amo uejkaua, yekmelauj mochiuas se neteuilis. Tetayokoltij tikijtoskej ke miakej amo kichiujtokej tein kinpaleuis maj momakixtikan. Nejin se neteuilis tein Biblia, iTajtol Dios kijtoua ke ualas, uan amo sayoj se tetapouilis. Nejin yejua Armagedón, se neteuilis tein Dios kipias iuan nochi tein amo kuali tein moajsi nikan taltikpak (Apoc. 16:14-16). Keman panos nejon, itekitikauan Jiova amo monekis tateuiskej, sayoj ke kemaj kimoujkaitaskej uejueyi tachiualismej tein panos uan nochi taman tein Dios kichiuas ika ichikaualis.

3. ¿Katiyejua tajkuilol timomachtitij tein kinextia toni mochiuas satepan, uan keyej moneki tiknekiskej timomachtiskej?

³ Tajkuilol tein kinextia toni mochiuas satepan tein moajsi itech Zacarías capítulo 14 mouika iuan neteuilis Armagedón. Maski moijkuiloj kemej 2,500 xiujmej achto, motelneki itech tonemilis (Rom. 15:4). Miak taman tein kinextia nejin tajkuilol mouika ika seki taman tein kipanouani ixolal Dios tein peuak itech xiuit 1914, ijkuak iTekiuajyo Dios tein moajsi imako Cristo peuak tekiti ompa iluikak, uan no techiluia tein panoti amo uejkaua tein semi tikmoujkaitaskej. Ome  taman tein motelnextia itech nejin tajkuilol yejua “se ueyi atauit” uan “amej tein kitemakaj nemilis” tein ualeujtok Jerusalén (Zac. 14:4, 8). Tiitekitikauan Jiova tikitaj ke moneki moajsis nejin atauit kampa uelis timopaleuiskej. Uan keman tikmatij tein kiixnextia nejin amej, amo sayoj tikajsikamatij ke moneki titayiskej, ta no tiknekij tikchiuaskej. Yekmelauj techtelpaleuis maj timomachtikan uan maj tiktakamatikan tein kijtoua nejin tajkuilol (2 Ped. 1:19, 20).

4. 1) ¿Kemanian peuak “tonal tein iaxka Jiova”? 2) ¿Toni peujkej kiteixmatiltiaj itekitikauan Jiova achto ke ajsiskia xiuit 1914, uan toni kichiujkej akin taixyekanayaj itech altepemej?

⁴ Zacarías capítulo 14 peua ika tajtoua “se tonal tein iaxka Jiova” (xikonixtajtolti Zacarías 14:1, 2). ¿Katiyejua nejon tonal? Itonal toTekotsin tein peuak ijkuak “nochi in pueblojme [...] moinaxkatilij ya [...] Dios uan Jesucristo. Uan Yejuatsin peuak tayekantinemi” (Apoc. 1:10; 11:15). ¿Kemanian mochiuak nejon? Itech xiuit 1914, ijkuak peuak tekiti iTekiuajyo Dios ompa iluikak. Miak xiujmej achto, itekitikauan Jiova peujkej kiteixmatiltiaj ke “tonalmej ke Dios kintekauilij ne analtekokayome ma nentinemikan ne Jerusalén”, tamiskia itech xiuit 1914 uan peuaskia okachi miak ouijkayomej (Luc. 21:24). ¿Toni kichiujkej altepemej? Amo kiselijkej nejin tanejmachtilis, ta akin taixyekanayaj itech tekiuajyomej uan itech taneltokalis, kinkejkelojkej tokniuan taixpejpenalmej akin kisentokayaj tanojnotsayaj uan kintajyouiltijkej. Sayoj ke tein melauj, kikejkelojtoyaj Dios akin kipia nochi uelilis, porin tokniuan taixpejpenalmej akin tekitij kemej itanojnotskauan iTekiuajyo Dios tein moajsi imako Cristo, tein no motokaytia “Jerusalén ten yetok ne eluiyaktsinko”, pouij itech nejon Tekiuajyot uan tajtouaj itenkopa (Heb. 12:22, 28).

5, 6. 1) Ijkon kemej achtook kijtojka Zacarías, ¿toni taixnamikinij kichiuilijkej “altepet” uan akin pouij ompa? 2) ¿Akonimej katkaj ‘akin mokaujkej itech altepet’?

⁵ Zacarías ipa kijtojkaya tein kichiuaskiaj taixnamikinij. Yejua kijkuiloj: “Altepet [Jerusalén] yekmelauj moaxkatiliskej”. “Altepet” kiixnextia iTekiuajyo Dios. Akin tajtouaj itenkopa nejon Tekiuajyot nikan taltikpak, yejuan akin pouij itech altepet, tein kijtosneki, tokniuan taixpejpenalmej akin ayamo youij iluikak (Filip. 3:20). Keman mochiujtoya Yekinika Neteuilis itech Nochi Taltikpak, “altepet” moaxkatilijkej ijkuak seki tokniuan akin kiixyekanayaj inechikol Jiova nikan taltikpak kinkitskijkej uan kinuikakej Atlanta (Georgia, Estados Unidos), kampa kintsakkej. ‘Mokuilijkej tein moajsia itech kalmej’ keman nejin tokniuan uan oksekin tein amo kikauayaj Jiova, kinchiuilijkej miak taman tein amo kuali maski amo kinnamikia uan kintajyouiltijkej. Uan no, taixnamikinij kintakaualtijkej maj amo kikixtianij ininamaixuan, uan kitemojkej kintsakuiliskej maj amo kiteixmatiltianij iTekiuajyo Dios. Uan ijkon kemej yeskia kinichtekilijkej tein ininaxka.

⁶ Maski itekitikauan Dios amo katkaj miakej uan kinijtouilijkej tein amo melauak uan kintajyouiltijkej, taixnamikinij amo uelkej kiixpolojkej taneltokalis tein melauak, porin moajsikej tokniuan taixpejpenalmej akin amo kikaujkej Dios. Yejuan katkaj tokniuan ‘akin mokaujkej itech altepet’ uan amo motemakakej maj ‘kinixpolouanij’.

7. Keman tikitaj inintaxikolis tokniuan taixpejpenalmej, ¿toni techpaleuia maj tikchiuakan?

⁷ ¿Senkis mochiuak tein kijtojka Zacarías keman tamik Yekinika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak? Amo, porin taixnamikinij kisentokaskiaj kinixnamikiskiaj tokniuan taixpejpenalmej uan inintapaleuijkauan akin amo kikauaj Dios tein kichiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak (Apoc. 12:17). Kemej neskayot, maj tikelnamikikan ke  ixolal Dios semi kitajyouiltijkej keman mochiujtoya Ojpatika Neteuilis itech Nochi Taltikpak. Taxikolis tein kinextijkej tokniuan taixpejpenalmej, techpaleuia axkan akin tiktekitiliaj Jiova maj tikxikokan tein yeski tajyouilis, kemej ijkuak techixtopeuaj uan techkejkelouaj tochankauan akin amo itaixpantijkauan Jiova oso akin iniuan titekitij oso timomachtiaj itech kaltamachtiloyan (1 Ped. 1:6, 7). Kampa yeski tinemiskej, akin yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo senkis tikixtaliaj titaxikoskej “ika se tamachilis san”, uan amo ‘tikinyolmouiliaj nekes ten techixnamikij’ (Filip. 1:27, 28). Sayoj ke, ¿kani uelis kitemoskej nepaleuil itekitikauan Dios itech se taltikpak kampa kintauelitaj? (Juan 15:17-19.)

8. 1) ¿Toni uelis kiixnextiskej tepemej itech Biblia? 2) ¿Toni kiixnextia “tepet olivos”?

⁸ Kemej “altepet” Jerusalén kiixnextia iTekiuajyo Dios, “tepet olivos, tein moajsi iixpan Jerusalén”, no kiixnextia teisa. ¿Toni nejon? ¿Uan keyej moneki “tajkoxeliuis” uan mochiuas ome tepemej? ¿Uan keyej kijtoua Jiova “tepemej tein noaxkauan”? (Xikonixtajtolti Zacarías 14:3-5.) Itech Biblia, tepemej kiixnextiaj tekiuajyomej. Uan tepet tein iaxka Dios kiteajsikamatiltia itatiochiualisuan uan inepaleuil (Sal. 72:3; Is. 25:6, 7). Yejua ika, “tepet olivos”, kampa Dios moketsa, kiixnextia iueyitaixyekanalis, tein kijtosneki, ke sayoj yejuatsin kinamiki taixyekanas itech nochi semanauak.

9. ¿Toni kijtosneki keman moijtoua ke “tepet olivos” tajkoxeliui?

⁹ ¿Toni kijtosneki keman moijtoua ke “tepet olivos” tajkoxeliui? Keman tepet tein moajsi itonalkisayampa Jerusalén motajkoxeloua, kijtosneki ke Jiova kiixtalia se yankuik tekiuajyot: iTekiuajyo Dios tein moajsi imako Cristo. Nejin ojpatika tekiuajyot no iaxka Dios, maski kikaua imako Jesucristo. Yejua ika, keman “tepet olivos” moxeloua uan mochiua ome tepemej, Jiova kintokaytia “tepemej tein noaxkauan” (Zac. 14:4, 5).

10. ¿Toni kiixnextia “ueyi atauit” tein mochiuak itech nejon ome tepemej?

¹⁰ Keman “tepet olivos” moxeloua, tajko mokaua kampa ika norte uan okse kampa ika sur. Se imets Jiova mokaua itech se tepet uan okse itech okse tepet, uan se “ueyi atauit” mochiua imetstampa. ¿Toni kiixnextia nejon atauit? Nepaleuil tein itekitikauan Dios kinmaka iueyitaixyekanalis Jiova uan iTekiuajyo tein moajsi imako iKonetsin. Ijkon Jiova kiyeknextia ke amo akin kiixpolos taneltokalis tein melauak. Sayoj ke, ¿kemanian tajkoxeliuik “tepet”? Itech xiuit 1914, keman tamik tonalmej tein Dios kinkauilij analtekojkayomej uan kiixtalij iTekiuajyo ompa iluikak. ¿Uan kemanian peujkej cholouaj itekitikauan Dios itech “atauit”? Maj tikitakan.

11, 12. 1) ¿Kemanian peuak cholouaj itech atauit tein Jiova kitalij? 2) ¿Toni kinextia ke Jiova kipaleuijtok ixolal ika iueyi chikaualis?

¹¹ Jesús kinnejmachtij itatojtokakauan: “Namechtauelitaske porin namejuan nanyektakuautamatij nouan itech notokaytsin” (Mat. 24:9). Itech itamian tonalmej tein peuak itech xiuit 1914, okachi kisentokaj kintauelitaj itatojtokakauan Cristo. Itech Yekinika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak, taixnamikinij kinteltajyouiltijkej tokniuan taixpejpenalmej akin amo kikaujkej Dios, uan kemej tikitakejya, uelik kichiujkej maj sekin kintsakuanij. Maski ijkon, amo uelkej kiixpolojkej taneltokalis tein melauak, porin itech xiuit 1919 nejon tokniuan kiskej kampa tsaktoyaj. Satepan, ixolal Dios kisak itech Ueyi Babilonia, tein kijtosneki nochi taneltokalismej tein amo melaujkej tein moajsij nikan taltikpak (Apoc. 11:11, 12). * Itech nejon xiuit, peuak  cholouaj itech atauit tein moajsi itech ome tepemej tein iaxka Jiova.

¹² Itech nejon xiuit 1919, atauit tein Jiova kitalij peuak kinmaka nepaleuil akin yekmelauj itekitikauan Dios tein moajsij noyampa taltikpak. Semi melauak ke uejkaujya itaixpantijkauan Jiova kintakaualtianij maj amo kikixtikan amaixmej tein ika tajtouaj Biblia uan kitemouanij kitsakuiliskej tanojnotsalis itech miak uejueyi altepemej. Sayoj ke, maski taixnamikinij kiteltemoskej keniuj kichiuaskej, amo uelis kiixpoloskej taneltokalis tein melauak. Jiova kipaleuijtok ixolal ika iueyi chikaualis (Deut. 11:2).

13. ¿Keniuj tiktemouaj nepaleuil itech atauit tein Jiova kitalij, uan keyej axkan okachi moneki maj ompa timokauakan?

¹³ Komo amo tikauaj Jiova uan tikseliaj tamachtilis tein melauak, yejuatsin uan iKonetsin, Jesucristo, techpaleuiskej. Dios amo kikauas maj nion teyi techuejkatili iuan (Juan 10:28, 29). Jiova kineki techpaleuis maj amo tikauakan iueyitaixyekanalis uan iTekiuajyo tein moajsi imako Cristo. Uan kemej ueyi tajyouilis amo uejkaua ejkos, axkan okachi motelneki maj timokauakan itech atauit tein Jiova kitalij.

14, 15. ¿Toni kinpanos akin amo moajsiskej itech atauit tein Jiova kitalij keman moteuis iniuan akin kiixnamikij?

¹⁴ Hasta keman ixpoliuis nochi tein amo kuali, Satanás kisentokas kitajyouiltis ixolal Dios, uan kisentokas kichiuas ika okachi chikaualis. Sayoj ke ejkos tonal keman senkis kinixnamikis itekitikauan Dios tein ika tamisya, keman Jiova moteuis iniuan akin kiixnamikij “itech tonal keman mochiuas ineteuilis”. Nejon tonal, akin okachi Ueyi Taixyekankej itech nochi tein onkak kiyeknextis ke yejuatsin akin okachi ueyi tateuijkej (Zac. 14:3).

¹⁵ ¿Uan toni kinpanos nejon tonal akin amo moajsiskej itech atauit tein Jiova kitalij? Biblia kijtoua ke yejuan amo kipiaskej “tanex tein kualtsin”, tein kijtosneki ke amo kipiaskej inepaleuil Dios. Nejin tajkuilol no kijtoua ke “caballo, mulo, camello uan asno, uan nochi tataman tapialmej”, tein kiixnextiaj teposmej tein ika tateuiaj taixnamikinij, kemej yeskia sektakuauayaskej, tein kijtosneki, ke amo uelis ika tateuiskej. No kijtoua ke Jiova kintitanilis “chauis” oso kokolis. Amo tikmatij ox yeski se yekmelauj kokolis oso amo, sayoj ke kemaj tikmatij ke kitsakuilis inintaixnamikilis. Itech nejon tonal, ininixtololouan uan ininnenepil taixnamikinij ‘palaniskej’. Nejon kijtosneki ke amo ueliskej taijtakoskej nion kiixnamikiskej Dios ika inintajtoluan (Zac. 14:6, 7, 12, 15). Semi melauak ke Satanás kinpias tel miakej itateuijkauan nikan taltikpak tein tateuiskej, sayoj ke kampa yeski yetoskej, Jiova kinixpolos (Apoc. 19:19-21). Mochiuas ijkon kemej kijtoua Jeremías 25:32, 33: “Akin Jiova kinmiktis itech nejon tonal yekmelauj peuas moajsiskej kampa ika peua taltikpak hasta kampa ika tami”.

16. Kemej ineteuilis Jiova amo uejkaua ejkos, ¿toni moneki timotajtaniskej, uan toni moneki tikchiuaskej?

¹⁶ Itech neteuilis, nochin tajyouiaj, hasta akin tatanij. Sekin kipolouaj ininchan, tein ininaxka uan hasta tein kinnamiki kipiaskej. Miakkan amo kuali nemijok uan miakej amo kipiaj toni kikuaskej. Komo nejon techpanoua keman mochiujtos ueyi tajyouilis, ¿toni tikchiuaskej? ¿Timotelmoujtiskej? ¿Tikauaskej Jiova komo titajyouiaj? ¿Tikpoloskej nechialis uan timoyolkokoskej? Tein techpaleuis maj amo ijkon techpano, motelneki maj timokauakan itech atauit tein Jiova kitalij uan maj titakuaujtamatikan ke yejuatsin uelis techmakixtis (xikonixtajtolti Habacuc 3:17, 18).

17, 18. 1) ¿Toni kijtosneki “amej tein kitemakaj nemilis”? 2) ¿Toni kiixnextia “ueyiat tein moajsi tonalkisayampa” uan “ueyiat tein moajsi tonalkalakyampa”? 3) ¿Toni tikonixtalia tikonchiuas?

¹⁷ Satepan ke panos neteuilis Armagedón, tel miak “amej tein kitemakaj nemilis” kisentokas ualeujtos kampa moajsi iTekiuajyo Dios. ¿Toni kiixnextiaj nejin amej? Nochi tein Jiova techmaka tein techpaleuia maj tikpiakan nemilis nochipaya. ¿Uan toni ueyiamej tein ika motajtoua itech nejin tajkuilol? “Ueyiat tein moajsi tonalkisayampa” yejua mar Muerto, uan “ueyiat tein moajsi tonalkalakyampa” yejua Mediterráneo. Nejon ome ueyiamej kiixnextiaj taltikpakneminij. Mar Muerto kiixnextia akin moajsij itech taltekoch uan moajokuiskej. Uan kemej ueyiat Mediterráneo kitelpia nemilis, kuali kiixnextia “uel miak tagayot” akin makisaskej keman panos Armagedón (xikonixtajtolti Zacarías 14:8, 9; Apoc. 7:9-15). Keman nejin ome oloch taltikpakneminij moamikseuiskej itech “ueyiat [...] ten kitemaka nemilis”, kinijkuaniliskej mikilis tein Adán kikauak (Apoc. 22:1, 2).

¹⁸ Ika inepaleuil Jiova timakisaskej keman ixpoliuis tein amo kuali tein onkak axkan, uan tipanoskej itech yankuik taltikpak keman Dios tayektalis uan onkas tein melauak. Maski nochin taixnamikinij techtauelitaskej, maj tiksentokakan tikpaleuikan iTekiuajyo Dios, maj tiktemokan nepaleuil itech atauit tein Jiova kitalij uan maj ompa timokauakan.