1. ¿Toni tel kuali neskayot kikauak Jesús keman tikitaj ke kikauak itanejnekilis?

KEMAN Jesús yetoya nikan taltikpak kikauak se tel kuali neskayot ika tein kijtosneki se kikauas se itanejnekilis. Yejua kitayekanaltij itanejnekilis Dios uan amo yejua itanejnekilis, nion kitemoj kipias miak taman (Juan 5:30). Uan kemej amo kikauak Dios hasta keman momikilij itech kouit, kinextij ke nochipa kikauaya itanejnekilis (Filip. 2:8).

2. 1) ¿Toni kijtosneki se kikauas se itanejnekilis? 2) ¿Keyej moneki tikauaskej totanejnekilis?

² Kemej tiitatojtokakauan Jesús, no moneki tikauaskej totanejnekilis. ¿Toni kijtosneki nejon? Ika amo miak tajtolmej, kijtosneki ke ika miak pakilis tikauaskej tein tiknejnekij uan ijkon uelis tikinpaleuiskej oksekin. Uelis tikijtoskej ke amo sayoj tikchiuaj tein tejuan tiknejnekij (xikonixtajtolti Mateo 16:24). Keman tikauaj totanejnekilis techpaleuia maj amo tiktayekanaltikan tein tikmachiliaj uan tein tiknejnekij (Filip. 2:3, 4). Jesús tamachtij ke se kikauas se itanejnekilis yejua se taman tein tayekantok keman tiktekitiliaj Dios. ¿Keyej? Porin tein techolinia maj tikauakan totanejnekilis yejua netasojtalis tein Cristo kijtoj maj tikpiakan. Uan nejon netasojtalis yejua tein techteixmatiltia kemej yekmelauj tiitatojtokakauan Jesús (Juan 13:34, 35). Oloch tokniuan akin iniuan tipouij noyampa taltikpak, ika miak pakilis kikauaj inintanejnekilis. ¡Maj tiknemilikan tatiochiualismej tein tikpiaj porin tipouij iniuan!

3. ¿Toni uelis kichiuas maj peua tiknekikan tiktayekanaltiskej totanejnekilis?

 ³ Sayoj ke, itech toyolo moajsi se taman tein techolinia maj tiknekikan tiktayekanaltiskej totanejnekilis. Uan nejon kichiua maj techouijmaka tikinpaleuiskej oksekin. Maj tikelnamikikan ke hasta Adán uan Eva kinextijkej ke kitayekanaltiayaj inintanejnekilis. Eva kichiuak nejon porin kinekia mochiuas kemej Dios, uan Adán amo kitakamatik Jiova porin kinekia kisentokas yetos iuan inamik (Gén. 3:5, 6). Satanás uelik kichiuak maj kikauanij taueyichiualis tein melauak uan ijkuak peuak kitemoua kichiuas maj taltikpakneminij kinekikan kitayekanaltiskej inintanejnekilis. Uan no ijkon kiyejyekoj kichiuas iuan Jesús (Mat. 4:1-9). Uan itech totonaluan, Satanás uelini kichiuani maj miakej taltikpakneminij uetsikan itech itamekauilis uan maj kitayekanaltikan inintanejnekilis. Moneki timoyekpiaskej, porin nejon tanemilil tein kinextiaj taltikpakneminij no uelis techmauas (Efes. 2:2).

4. 1) ¿Uelis tikchiuaskej maj amo sayoj tiktemokan totanejnekilis? 2) ¿Toni netajtanilmej tiknankilitij?

⁴ Akin kitemoua sayoj itanejnekilis uelis tikijtoskej ke tamati kemej ijkuak teisa poxkaui. Se taken tein moajsi kampa takuechaujkan uelis peuas poxkauis. Komo amo se kiajchiua uan se kikaua maj kisentoka poxkaui, uelis palanis uan amo kualtiasok. No ijkon, maski axkan amo uelis tiktamiskej tajtakol uan tein techuika maj tiktayekanaltikan totanejnekilis, kemaj moneki maj tikyekitakan keniuj timoajsij uan maj amo tikauakan maj techyekana (1 Cor. 9:26, 27). ¿Keniuj uelis tikmatiskej ox peua tiktayekanaltiaj totanejnekilis? ¿Keniuj uelis okachi tiknekiskej tikauaskej totanejnekilis?

5. 1) ¿Keyej Biblia tamati kemej se teskat? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Toni moneki amo tikchiuaskej keman timoitaskej ika Biblia?

⁵ Ijkon kemej itech se teskat ueli timoitaj keniuj timoajsij, Biblia no techpaleuia maj tikitakan tein tikpiaj toyolijtik uan maj tikyektalikan tein amo kuali tein tikajsiskej (xikonixtajtolti Santiago 1:22-25, TNM). Sayoj ke se teskat yekmelauj techpaleuis komo kuali tiktekitiltiaj. Komo sayoj ijsiujka timoitaj, xa tikixpanauiskej teisa tein amo kuali tein tikpiaj. Uan no, komo timoajsij inakastan teskat, uelis tikitstoskej okse. No ijkon, komo tiknekij maj Biblia techpaleui maj tikajsikan teisa tein amo kuali, kemej ijkuak sayoj tiktemouaj totanejnekilis, moneki maj amo sayoj tikixtajtoltikan ijsiujka oso maj sayoj ika tikintemolikan nepololmej oksekin.

6. ¿Keniuj uelis tiksentokaskej tikyekitaskej “tanauatil [tein] yektik”?

⁶ Tein melauj, uelis mojmostaj tikixtajtoltiskej iTajtol Dios, uan maski ijkon amo tikitaskej ke peua tiktayekanaltiaj sayoj totanejnekilis. ¿Keniuj uelis techpanos nejon? Keman Santiago ika tajtoj takat akin moixita itech teskat, kikuik se tajtol griego tein kijtosneki ke kiita teisa ika nejmachkayot. Yejua nejon kichiuak takat keman moixitak. Sayoj ke moajsi se taman tein amo kuali kichiuak. ¿Toni nejon? Tajkuilol kijtoua ke “youi uan niman kielkaua keniuj tamati”. Kemej tikitaj, yejua youi uan amo kiyektalia tein kiitak. Sayoj ke takat akin kichiua kemej momachtia, amo sayoj “kiita ika nejmachkayot tanauatil yektik” tein kitemaka Dios, ta “kisentoka ijkon kichiua”. Yejua amo kikaua tanauatil yektik tein moajsi itech iTajtol Dios, ta kisentoka momachtia uan nemi ijkon kemej momachtia. Jesús no ijkon kijtoj keman kinextij: “Komo namejuan nankisentokaj nankiyektakamatiyoue nochi ten namechilijtok, ijkuakon melau nanmochiuaske nannomomachtijkauan” (Juan 8:31).

7. ¿Keniuj uelis tikuiskej Biblia uan ijkon tikitaskej ox tiktayekanaltiaj totanejnekilis?

⁷ Yejua ika, tein techpaleuis maj amo peua tiktayekanaltikan totanejnekilis, yekinika moneki tikixtajtoltiskej iTajtol Dios ika nejmachkayot. Ijkon uelis tikitaskej toni moneki tikyektaliskej. Sayoj ke moneki tikchiuaskej okachi. Keman tikajsikamatiskejya se tajkuilol  tein kipia Biblia, maj tiknemilikan ke tejuan tikpanotokej nejon uan maj timotajtanikan: “¿Toni nikchiuaskia komo nejua nikpanotoskia nejon? ¿Nikchiuaskia tein kuali?”. Uan tein okachi moneki, satepan ke tiknemiliskej tein tikixtajtoltijkej, maj timochikauakan tikchiuaskej (Mat. 7:24, 25). Maj tikitakan keniuj tein kinpanok tekiuaj Saúl uan tatitanil Pedro uelis techpaleuis maj tiksentokakan amo tiktayekanaltikan totanejnekilis.

8. ¿Keniuj katka Saúl keman peuak taixyekana uan keniuj kinextij?

⁸ Tein kipanok tekiuaj Saúl techpaleuia kemej se tanejmachtilis. Kiyeknextia ke komo tiktayekanaltiaj totanejnekilis techouijmakas tiknejnekiskej tikinpaleuiskej oksekin. Keman Saúl peuak taixyekana, katka yolyemanik (1 Sam. 9:21). Amo kinekik kintatsakuiltis israelitas akin amo kuali ika tajtojkej ijkuak kiselij taixyekanalis, maski ueliskia kichiuas porin Dios kiixtalijka kemej tekiuaj (1 Sam. 10:27). Tekiuaj Saúl mokauak maj kiyekanani iespíritu Dios keman kinixyekanak israelitas ijkuak moteuijkej iniuan ammonitas, uan satepan kijtoj ika yolyemanilis ke tatankej porin Jiova kinpaleuij (1 Sam. 11:6, 11-13).

9. ¿Keniuj Saúl peuak kitayekanaltia itanejnekilis?

⁹ Satepan, Saúl peuak moueyichiua iyolijtik uan peuak kitemoua kichiuas itanejnekilis tein semi kijtakoj ijkon kemej ijkuak teisa poxkaui. Keman kintanik amalequitas, kitemoj kichiuas itanejnekilis uan amo kitakamatik Jiova. Kinemilij kikuis tein ininaxka katka amalequitas maski Dios kinauatijka maj kiixpolouani. Saúl motelueyichiuak hasta mochijchiuilij se tepamit tein ika kielnamikiskiaj (1 Sam. 15:3, 9, 12). Keman tanauatijkej Samuel kiiluij Saúl ke Jiova amo kiyolpaktij tein kichiuak, kitemoj motenpaleuis. Ika tajtoj sayoj tein kitakamatik uan kintajtakoltij oksekin tein amo kuali kichiuak (1 Sam. 15:16-21). Uan no, iueyinekilis kiuikak maj okachi kitekipachouani tein kinemiliskiaj oksekin uan amo itech tanemilij ikuali uikalis iuan Dios (1 Sam. 15:30). ¿Keniuj uelis tikuiskej nejin tajkuilol kemej se teskat tein techpaleuis maj amo tiktayekanaltikan totanejnekilis?

10, 11. 1) ¿Toni techmachtia amo kuali neskayot tein kikauak Saúl? 2) ¿Toni techpaleuis maj amo tikchiuakan tein amo kuali kemej Saúl?

¹⁰ Yekinika, amo kuali neskayot tein kikauak Saúl techmachtia ke moneki amo totech titakuaujtamatiskej. Komo achto tiknextianij ke amo tiktayekanaltiaj totanejnekilis, amo kijtosneki ke nochipa ijkon tikchiuaskej (1 Tim. 4:10). Maj tikelnamikikan ke Saúl kuali peuak, uan itech seki tonalmej kipiak itatiochiualis Dios. Sayoj ke amo mochikauak kiixnamikis nejon amo kuali tanemilil tein peuak kisa iyolijtik. Satepan, Jiova kiixtopeuak porin amo tatakamatik.

¹¹ Ojpatika, techmachtia ke moneki maj amo sayoj tikitakan tein kemaj kuali tikchiujtokej uan maj tikixpanauikan seki taman tein moneki tikyektaliskej. Nejon yeskia kemej ijkuak timoitaj itech teskat uan sayoj tikitaj yankuik taken tein tikpiaj uan amo tikitaj ke tiixtsojkuiltikej. Maski xa amo timoueyichiuaskej kemej kichiuak Saúl, moneki timoyekpiaskej ika nochi taman tein uelis techuikas maj no tikchiuakan tein amo kuali. Keman techyolmajxitiskej, maj amo tiktemokan timotenpaleuiskej nion maj tikijtokan ke amo ueyi nejon nepolol oso tikintajtakoltiskej oksekin. Maj amo tikchiuakan kemej Saúl, ta maj tikselikan tayolmajxitilis ika miak pakilis (xikonixtajtolti Salmo 141:5).

12. ¿Keniuj uelis techpaleuis komo amo tiktayekanaltiaj totanejnekilis keman tikchiuaskej se ueyi tajtakol?

¹² Sayoj ke ¿toni uelis tikchiuaskej komo tiueyitajtakouaj? Saúl okachi kitekipachouaya maj kuali kiitanij oksekin, uan nejon kitsakuilij maj kiyektaliani ikuali uikalis iuan Dios. Maj amo tiktojtokakan ineskayo tein amo kuali. Komo amo tiktayekanaltiaj totanejnekilis uelis techolinis maj tiktemokan nepaleuil tein monekis maski semi timopinaujmatiskej  (Prov. 28:13; Sant. 5:14-16). Se tokniuj peuak kiita auilnemilis keman kipiaya 12 xiujmej uan kisentokak kiitak ichtaka panoua majtakti xiujmej. Yejua kijtoua: “Semi nechouijmakak nikiluis nonamik uan tayekananij. Sayoj ke axkan ke nikchiuak, nikmachilia ke nimoajchiuilij teisa tein tel etik. Sekin notasojikniuan amo kinyolpaktij keman nikpoloj tekit kemej tapaleuijkej, kimachiliayaj ke tel amo kuali tein nikchiuak. Maski ijkon, nikmati ke axkan Jiova okachi kiyolpaktia keman niktekitilia ke ijkuak nikitaya auilnemilis, uan tein yejuatsin kinemilia yejua tein okachi moneki”.

13, 14. ¿Keniuj Pedro kinextij ke kitemoj kichiuas sayoj itanejnekilis?

¹³ Tatitanil Pedro kinextij ke amo kitayekanaltiaya itanejnekilis keman Jesús kimachtijtoya keniuj kichiuas itekiyo Dios (Luc. 5:3-11). Sayoj ke monekik mochikauas maj amo kiyekana itanejnekilis. Kemej neskayot, kualanik keman tatitanilmej Santiago uan Juan kitajtanijkej Jesús maj kinmakani se ueyi tanauatil itech iTekiuajyo Dios. Xa kinemilij ke yejua kinamikia kipias nejon tanauatil, porin Jesús kiiluijka ke kichiuaskia se tekit tein motelnekia (Mat. 16:18, 19). Tein yeski tein kinemiliskia, Jesús kinnejmachtij Santiago, Juan uan Pedro, uan okseki tatitanilmej, maj amo sayoj kitemouanij inintanejnekilis uan maj amo moueyichiuaskiaj ininixpan ininikniuan (Mar. 10:35-45).

¹⁴ Maski Jesús kinmelauak, Pedro oksepa kitemoj kichiuas itanejnekilis. Keman Jesús kiniluij itatitaniluan ke kikauaskiaj seki tonalmej, Pedro kichiuak maj amo kuali kinitanij oksekin uan moueyichiuak ijkuak kiyekijtoj ke sayoj yejua amo kikauaskia Jesús (Mat. 26:31-33). Monekia amo sayoj itech takuaujtamatis, porin nejon youak tapoloj, ta kitemoj kichiuas itanejnekilis. Keman kinekik mopaleuis, kiuikak maj expa kijto ke amo kiixmatia Jesús (Mat. 26:69-75).

15. ¿Keyej techyolchikaua neskayot tein kikauak Pedro?

¹⁵ Maski Pedro monekik mochikauas kiixnamikis tein amo kuali tein kisaya iyolijtik uan kemansa tapoloj, techkauilij se neskayot tein teyolchikaua. Chikaujkayot tein kichiuak uan nepaleuil tein Dios kimakak ika  iespíritu, uelik kichiuak maj amo sayoj kitayekanaltiani itanejnekilis, ta maj kitsakuiliani uan maj kinextiani ueyi netasojtalis (Gál. 5:22, 23). Kixikoj tayejyekolis tein okachi uejueyi ke tein achto amo uelik kiixnamikik. Kemej neskayot, ijkuak Pablo kimelauak senteixtenoj, kinextij yolyemanilis (Gál. 2:11-14). Uan amo kualanik iuan Pablo nion kinemilij ke ijkuak kimelauak kichiuak maj amo kuali kiitanijok, ta kisentokak kiitak kemej iikniuj akin kitasojtaya (2 Ped. 3:15). Ineskayo uelis techpaleuis maj no amo sayoj tiktayekanaltikan totanejnekilis.

16. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke amo tiktayekanaltiaj totanejnekilis keman tikpiaskej ouijkayomej?

¹⁶ ¿Toni tikchiuaj keman tikpanouaj ouijkayomej? Keman Pedro uan okseki tatitanilmej kintsakkej uan kinuijuitekkej porin tanojnotsayaj, moyolpaktijkej porin “Totajtsin kinkauak ke ma ijkon kijyouikan uan ma kinpinautikan porin yejuan ay tanojnotstinemij ika ne tokaytsin de Jesús” (Hech. 5:41). Tejuan no ijkon, ijkuak techixnamikiskej, uelis no tikchiuaskej kemej Pedro uan kemej Jesús uan amo tiktayekanaltiskej totanejnekilis (xikonixtajtolti 1 Pedro 2:20, 21). Uan no, nejon tanemilil techpaleuis komo se tonal tayekananij moneki techmelauaskej. Maj tikelnamikikan ineskayo Pedro uan maj amo tikualanikan (Ecl. 7:9).

17, 18. 1) ¿Toni uelis timotajtaniskej keman tikixtaliskej tikajsiskej tekimej tein ika tikueyichiuaj Dios? 2) ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tikitaj ke itech toyolo peua tiktayekanaltiaj sayoj totanejnekilis?

¹⁷ Ineskayo Pedro no techyolchikaua maj tikixtalikan tikajsiskej tekimej tein ika tikueyichiuaskej Jiova. Keman tikchiuaskej, techtelpaleuis komo amo tiktayekanaltiaj totanejnekilis. Sayoj ke moneki timoyekpiaskej maj amo keman tikauakan maj techolini tikchiuaskej nejon porin tiknekij timoueyichiuaskej. Maj timotajtanikan: “¿Keyej nikneki okachi niktekitilis Jiova? ¿Porin nikneki maj okachi kuali nechitakan oksekin oso porin nikneki nikpias okachi tanauatil kemej moita ke kinekiaj Santiago uan Juan?”.

¹⁸ Komo tikitaj ke itech toyolo peua tiktayekanaltiaj totanejnekilis, maj tiktajtanikan Jiova maj techpaleui maj tikpatakan tein tiknemiliaj uan tein tikmachiliaj uan satepan maj timochikauakan tikueyichiuaskej yejuatsin uan amo tejuan (Sal. 86:11). Uelis tikixtaliskej tikchiuaskej seki taman tein amo kichiuas maj sayoj tejuan techitakan. Kemej neskayot, uelis tikiskaltiskej se kualneskayot tein kipia itakilo espíritu tein okachi techouijmaka tiknextiskej. Oso komo kuali timomachtiaj ijkuak tikpanoltiskej se tamachtilis itech nechikol sayoj ke amo semi tiknekij titachipauaskej itech Kali kampa tiMosentiliaj, uelis tikixtaliskej tikchiuaskej tein techyolmajxitia Romanos 12:16 (xikonixtajtolti).

19. ¿Toni uelis tikchiuaskej uan ijkon amo timosenkauaskej keman timoitaskej itech iTajtol Dios tein kemej yeskia se teskat?

¹⁹ Keman timoitaj ika nejmachkayot itech iTajtol Dios tein kemej yeskia se teskat uan tikajsij teisa tein amo kuali, kemej ijkuak peua tiktayekanaltiaj sayoj totanejnekilis, xa timoyolkokoskej. Komo ijkon panoua, maj itech titanemilikan takat akin ika tajtoj Santiago akin kuali tein kichiuak. Santiago amo kijtoj kanachi tonalmej kiuikilij kiyektalis tein amo kuali tein kiitak nion kinextia ox nochi uelik kiyektalij. Sayoj ke kemaj kijtoj ke kisentokak tanemilij itech tanauatil yektik tein kitemaka Jiova (Sant. 1:25). Kielnamikik tein kiitak itech teskat uan mochikauak kiyektalis. ¿Toni techmachtia nejon? Kinextia ke moneki tikpiaskej se kuali tanemilil uan ika taixejekolis maj timoitakan keniuj timoajsij uan tein techouijmaka tikixnamikiskej (xikonixtajtolti Eclesiastés 7:20). Maj tiksentokakan okachi timomachtikan tanauatil tein yektik uan maj tiksentokakan tikauakan totanejnekilis. Jiova kineki techpaleuis, ijkon kemej kinpaleuiani tel miakej tokniuan akin maski tajtakouanij, kipiaj itatiochiualis.