1. USathane ufanana njani lomzingeli?

UMZINGELI ulenhloso eyodwa kuphela, eyokubamba kumbe eyokubulala inyamazana. Angasebenzisa imijibila etshiyeneyo njengoba nje omunye wabaduduzi bamanga bakaJobe watsho. (Jobe. 18:8-10) Angayihuga njani inyamazana ukuthi ibanjwe? Uyayihlolisisa ukuze azi indawo ehamba kuzo, lokho ekuthandayo lomjibila ongcono angayithiya ngawo. USathane unjengomzingeli lo, uyasihlolisisa. Uyananzelela lapho esiya khona lezinto esizithandayo abesefaka umjibila alethemba lokuthi uzasibamba silibele. Kodwa iBhayibhili lisiqinisekisa ukuthi lanxa singabanjwa, siyenelisa ukuphunyuka. Liphinda lisitshele ukuthi singayibalekela njani imijibila kaSathane.

2. Yiphi imijibila emibili kaSathane ephumelela kakhulu?

² Imijibila emibili kaSathane ephumelela kakhulu yikuzigqaja lobuhwaba. * Sokulenkulungwane zeminyaka imsebenzela. Unjengomthiyi wenyoni ohugela inyoni emjibileni kumbe oyibamba esebenzisa inethi. (Hubo. 91:3) Kodwa akumelanga sivume ukubanjwa yimijibila kaSathane ngoba uJehova usitshelile amaqhinga awasebenzisayo.—2 Khor. 2:11.

3. Kungani uJehova wafaka izibonelo ezithile eBhayibhilini?

³ Eyinye indlela uJehova asifundisa ngayo ukuthi ukuzigqaja lobuhwaba kuyingozi yikusitshela ngalokho okwenzakala kwezinye inceku zakhe, okusinceda sixwaye ukwenza lokho ezakwenzayo. Ezibonelweni esizaxoxa ngazo, sizabona ukuthi uSathane wahuga ngitsho lezinceku zikaJehova ezasezilesikhathi eside zimkhonza. Kambe lokhu sekusitsho yini ukuthi  ngeke sibalekele ukuzigqaja lobuhwaba? Ngitsho. UJehova waba leqiniso lokuthi indaba lezo ziyabhalwa eBhayibhilini ukuze zibe “yisixwayiso kithi.” (1 Khor. 10:11) Uyakwazi ukuthi singafunda ezibonelweni lezi ukuze sixwaye imijibila kaDeveli kumbe siphunyuke kuyo.

4. Ukuzigqaja kungabangelani?

⁴ USathane ufuna sizigqaje. Uyakwazi ukuthi nxa singazigqaja sizakuba njengaye futhi singakutholi ukuphila okungapheliyo. (Zaga. 16:18) Yikho umphostoli uPhawuli waxwayisa wathi umuntu ‘angazikhukhumeza abesethola ukwahlulelwa okunjengokukaDeveli.’ (1 Tim. 3:6, 7) Lokhu kungenzakala kuloba ngubani kungelani lokuthi ulesikhathi esinganani ekhonza uJehova.

5. Ngokwalokho okutshiwo kumTshumayeli 7:16, 20, umuntu angatshengisa njani ukuthi uyazigqaja?

⁵ Abantu abazigqajayo abalandaba labanye. USathane uzama ukwenza ukuthi sicabange kakhulu ngathi ukwedlula indlela esicabanga ngayo ngoJehova, ikakhulu nxa silenhlupho. Ngokwesibonelo, uke waqanjelwa amanga ngento ethile yini kumbe waphathwa kubi? USathane angathaba nxa ungasola uJehova kumbe inhlanganiso yakhe. Kanti njalo ufuna ucabange ukuthi ukwenza lokho okufunwa nguwe kulokulalela lokho okutshiwo nguJehova eLizwini lakhe yiyo yodwa indlela yokulungisa uhlupho lwakho.—Bala umTshumayeli 7:16, 20.

6. Ufundani kulokho okwenzakala kudadewethu weNetherlands?

⁶ Ake sixoxe ngomunye udade weNetherlands owayecatshulwa ngamaphutha ayesenziwa ngabanye. Wabona kungcono ukuthi angasabi labantu labo. Uthi: “Ngaba lesizungu futhi ngangingafuni ukubaxolela abafowethu labodadewethu labo. Yikho ngatshela umkami ukuthi ngcono sitshintshe ibandla.” Udadewethu lo wabukela uhlelo lwe-JW Broadcasting^® lukaMarch 2016. Yamnceda wabona ukuthi angenzani nxa abanye besenza amaphutha. Uthi: “Ngabona ukuthi  kulokuthi ngizame ukutshintsha abafowethu labodadewethu ebandleni kwakumele ngithobeke futhi ngikhumbule ukuthi lami ngiyawenza amaphutha. I-Broadcasting le yanginceda ukuthi ngicabange kakhulu ngoJehova langobukhosi bakhe.” Sifundani? Nxa ungaba phakathi kohlupho qhubeka ucabanga ngoJehova. Mncenge akuncedise ukuthi ubone abanye ngendlela yena ababona ngayo. Phela uYihlo osezulwini uyawabona amaphutha abawenzayo kodwa uzimisele ukubathethelela. Ufuna lawe wenze njalo.—1 Joh. 4:20.

7. Kwenzakalani eNkosini u-Uziya?

⁷ Ukuzigqaja kwabangela ukuthi u-Uziya inkosi yakoJuda ingalaleli lapho ikhuzwa lokuthi yenze into eyayingelamvumo yokuyenza. U-Uziya waphumelela ezintweni ezinengi azenzayo. Ngokwesibonelo, wanqoba empini ezinengi, wakha amadolobho amanengi futhi wayelamasimu amanengi. ‘UNkulunkulu wamphumelelisa.’ (2 ImiLan. 26:3-7, 10) IBhayibhili lithi: “Kodwa kwathi u-Uziya eselamandla amakhulu, ukuziqhenya kwakhe kwamlethela incithakalo.” UJehova wayekhiphe umlayo wokuthi abaphristi yibo bodwa abavunyelwa ukutshisa impepha ethempelini. Kodwa iNkosi u-Uziya yazigqaja yaya ethempelini ukuze itshise impepha. UJehova kazange akuthande lokhu futhi wayitshaya ngobulephero indoda le ezigqajayo. Yaba lobulephero yaze yafa.—2 ImiLan. 26:16-21.

8. U-1 Khorinte 4:6, 7 usinceda njani ukuthi sixwaye ukuzigqaja?

⁸ Kambe ukuzigqaja kungabangela ukuthi sicine sisenza isono njengo-Uziya? Cabanga ngalokho okwenzakala kuJosé. Wayengusomabhizimusi ophumelelayo njalo engumdala webandla ohlonitshwayo. Wayesenza izinkulumo emihlanganweni yeziqinti leyezabelo futhi ababonisi beziqinti babemcela ukuthi abacebise. Uthi: “Kodwa ngasengizithemba, ngingasathembi uJehova. Ngangicabanga ukuthi ngimile yikho angizange ngizilalele izixwayiso lezeluleko zikaJehova.” UJosé wenza isono esikhulu wasesuswa ebandleni. Sekuleminyaka eminengana wabuyiselwa ebandleni. Khathesi uthi: “UJehova usengifundise ukuthi okuqakatheke kakhulu ayisikho kuba lemisebenzi enhlanganisweni kodwa yikwenza lokho afuna sikwenze.” Kasihlaleni sikhumbula ukuthi loba yiziphi iziphiwo esilazo lemisebenzi yenkonzo esilayo ebandleni  sikuphiwe nguJehova. (Bala u-1 Khorinte 4:6, 7.) UJehova kasoze asisebenzise nxa sizigqaja.

9. Ubuhwaba babangela ukuthi uSathane lo-Eva benzeni?

⁹ Nxa kukhulunywa ngobuhwaba kungenzeka uhle ucabange uSathane uDeveli. Kumele ukuthi wayelemisebenzi eminengi ayeyenza njengoba wayeyingilosi kaJehova. Kodwa kazange asuthiseke ngalokho ayelakho. Wayesefuna lokukhonzwa, okufanele uJehova kuphela. USathane ufuna sibe njengaye yikho uzama ukwenza ukuthi singasuthiseki ngalokho esilakho. Lokho wakuqalisa ngesikhathi ekhuluma lo-Eva. UJehova wayetshengise ukuthi uyamthanda u-Eva lomkakhe ngokubanika ukudla okunengi. Phela wayebatshele ukuthi badle ‘kuloba yisiphi isihlahla esivandeni’ ngaphandle kwesisodwa zwi. (Gen. 2:16) USathane wamqila ngokumenza abone angani kwakumele adle isihlahla sonaleso okwakuthiwa bangasidli. U-Eva kazange asuthiseke ngalokho ayelakho futhi siyakwazi ukuthi lokho kwaphetha ngani. Wenza isono njalo wacina efile.—Gen. 3:6, 19.

10. Ubuhwaba babangela ukuthi iNkosi uDavida yenzeni?

¹⁰ Ubuhwaba babangela ukuthi iNkosi uDavida ikhohlwe konke uJehova ayeyinike khona okugoqela inotho, ubukhosi lokuyincedisa ukuthi inqobe izitha zayo ezinengi. UDavida wavuma sibili ukuthi izipho uJehova ayemnike zona “zinengi ngokweqileyo ukuzibalisa.” (Hubo. 40:5) Kodwa wake wakhohlwa lokho uJehova ayemenzele khona. Wayengasasuthiseki ngalokho alakho. Lanxa wayelabafazi abanengi, waqalisa ukuhawukela umfazi wenye indoda, into uJehova ayethe ingenziwa. Owesifazana lo kwakunguBhathisheba futhi umkakhe kungu-Uriya umHithi. UDavida wayefuna ukusuthisa isifiso sakhe yikho walala loBhathisheba wasezithwala. Lokho uDavida ayekwenzile kwakukubi kodwa wenza okwedlula lapho ngokubulalisa u-Uriya. (2 Sam. 11:2-15) Wayesengenwe kuyini uDavida? Kambe wayecabanga ukuthi uJehova kasoze akubone akwenzayo? Lanxa uDavida wayesekhonze uJehova okweminyaka eminengi ethembekile, waba yisihwaba futhi lokho kwamlethela inhlupho ezinengi. Kodwa okuthokozisayo yikuthi ngokuhamba kwesikhathi wavuma izono  zakhe wasephenduka. Wambonga sibili uJehova ngokumthethelela.—2 Sam. 12:7-13.

11. Ngokwalokho okutshiwo ku-Efesu 5:3, 4, kuyini okuzasinceda ukuthi silwisane lobuhwaba?

¹¹ Sifundani kuDavida? Sifunda ukuthi singahlala sibonga uJehova ngakho konke asinike khona, sizalwisana lobuhwaba. (Bala u-Efesu 5:3, 4.) Kumele sisuthiseke ngalokho esilakho. Nxa sifunda labantu iBhayibhili singabakhuthaza ukuthi bacabange ngento eyodwa enhle uJehova abenzele yona besebembonga ngayo. Nxa bangenza njalo nsuku zonke, kusiyaphela iviki bayabe bethandaze ngezinto eziyisikhombisa ezitshiyeneyo. (1 Thes. 5:18) Wena uyakwenza yini lokhu? Nxa ungacabangisisa ngakho konke uJehova akwenzele khona, uzambonga ngakho. Nxa ungambonga uzasuthiseka. Nxa ungasuthiseka kawusoze ube yisihwaba.

12. Ubuhwaba babangela ukuthi uJudasi enzeni?

¹² Ubuhwaba babangela ukuthi uJudasi Iskariyothi athengise uJesu. Kodwa kaqalisanga eyisihwaba. (Luk. 6:13, 16) Phela uJesu wayemkhethe ukuthi abe ngumphostoli. Wayemthemba yikho wayegciniswe ibhokisi lemali. UJesu labaphostoli babesebenzisa imali le ngesikhathi besenza inkonzo yabo. Singayifanisa leminikelo yomsebenzi womhlaba wonke. Kodwa ngokuhamba kwesikhathi, uJudasi waqalisa ukutshontsha lanxa wayezwe uJesu exwayisa kanengi ngobuhwaba. (Mak. 7:22, 23; Luk. 11:39; 12:15) UJudasi kazange azilalele izixwayiso lezo.

13. Ubuhwaba bukaJudasi bakhanya nini?

¹³ Ubuhwaba bukaJudasi bakhanya kokunye okwenzakala uJesu esezabulawa. UJesu labafundi bakhe kanye loMariya lodadewabo uMatha babenxusiwe emzini kaSimoni owayeke waba lobulephero. Ngesikhathi besidla, uMariya wasukuma wathela ekhanda likaJesu amafutha anukelelayo ayedula okumangalisayo. UJudasi labanye abafundi bacaphuka kakhulu. Abanye abafundi babengabe becabanga ukuthi amafutha lawo angathengiswa imali yakhona ibisisetshenziswa ukuncedisa abayanga. Kodwa uJudasi yena kayisikho ayekucaphukele. “Wayelisela” yikho wayefuna ukutshontsha imali ebhokisini. Ngokuhamba kwesikhathi ubuhwaba babangela ukuthi uJudasi athengise uJesu ngemali okwakuthengiswa ngayo isigqili.—Joh. 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luk. 22:3-6.

14. Enye imuli yawasebenzisa njani amazwi akuLukha 16:13?

¹⁴ UJesu wakhumbuza abalandeli bakhe amazwi la aliqiniso: “Ngeke libe yizigqili zikaNkulunkulu lezeNotho.” (Bala uLukha 16:13.) Amazwi la alokhu esebenza lamuhla. Ake sixoxe ngomunye umfowethu lomkakhe abahlala eRomania abawasebenzisayo amazwi kaJesu. Bathola umsebenzi wesikhatshana kwelinye ilizwe elimi kuhle kwezomnotho. Bathi: “Sasilesikwelede esesabekayo ebhenki yikho ekuqaliseni sasicabanga ukuthi umsebenzi lo siwuphiwe nguJehova.” Kodwa kwakulohlupho. Umsebenzi wakhona wawuzabaphambanisa ekukhonzeni. Bathi sebebale isihloko esithi “Londoloza Ubuqotho Ngenhliziyo Enobunye” ku-Nqabayokulinda yesiZulu ka-August 15 2008 benza isinqumo. Bathi: “Aluba sathuthela kwelinye ilizwe ukuze sithole imali enengi kodwa umsebenzi wakhona usiphambanisa ekukhonzeni sasiyabe singabuqakathekisi ubungane bethu loJehova. Sasikwazi ukuthi umsebenzi lo uzasiphambanisa ekukhonzeni.” Yikho bayala ukuhamba. Manje kwaphetha ngani? Umfowethu wathola umsebenzi elizweni lakibo owabanceda ukuthi bathole abakudingayo. Udadewethu uthi: “Isandla sikaJehova asisifitshane.” Imuli le  iyathokoza ngoba yakhetha ukuba yizigqili zikaJehova hatshi ezemali.

15. Kungani siqiniseka ukuthi singaphunyuka emijibileni kaSathane?

¹⁵ Kuthiwani nxa singananzelela ukuthi sesibanjwe ngumjibila wokuzigqaja kumbe owobuhwaba? Singaphunyuka. UPhawuli wathi labo ‘ababanjwe bephila’ nguSathane bangaphunyuka emjibileni wakhe. (2 Tim. 2:26) Lokhu yikho okwenzakala kuDavida. Walalela ngesikhathi uNathani emeluleka, watshiya ubuhwaba bakhe futhi walungisisa ubungane bakhe loJehova. Akumelanga sikhohlwe ukuthi uJehova ulamandla ukwedlula uSathane. Yikho nxa singavuma ukuthi asincedise, singaphunyuka kuloba yiwuphi umjibila uSathane asifakela wona.

16. Kuyini okuzasinceda ukuthi sixwaye imijibila kaSathane?

¹⁶ Kungcono ukuthi sixwaye ukuzigqaja lobuhwaba kulokuthi siphunyuke emijibileni le kaSathane. Asingeke sikwenze lokhu singancediswanga nguNkulunkulu. Kodwa akumelanga silalise inkophe. Ngitsho lezinceku zikaJehova ezamkhonza okwesikhathi eside zake zazigqaja kumbe zaba yizihwaba. Yikho ncenga uJehova nsuku zonke ukuthi akusize ubone langabe ubuntu lobu obubi sebuqalise ukuphambanisa indlela ocabanga lowenza ngayo. (Hubo. 139:23, 24) Yenza konke okusemandleni akho ukuthi imijibila le ingakubambi.

17. Kuyini osekuseduze ukuthi kwenzakale esitheni sethu uDeveli?

¹⁷ Sekulenkulungwane zeminyaka uSathane engumzingeli, kodwa akusensuku ngaki ukuthi abotshwe futhi ngemva kwesikhathi atshabalaliswe. (Isam. 20:1-3, 10) Sililindele ngabomvu lelolanga. Kodwa lize lifike, hlala uphapheme ukuze imijibila kaSathane ingakubambi. Sebenza nzima ukuze ungabi ngumuntu ozigqajayo kumbe oyisihwaba. Zimisele ‘ukumelana loDeveli, yena uzakubalekela.’—Jak. 4:7.