Wee is Jehovaa?

SPEELA

Wee is Jehovaa?

Dai antwoord fone Bijbel

Jehovaa is dai wår God fone Bijbel, dai wat ales måkt hät. (Apocalipse 4:11) Hai wäir dai God fon dai profëten Abrahan un Moose, un uk fon Jësus. (Gênesis 24:27, Êxodo 15:1, 2 un João 20:17) Jehovaa is ni air God bloos fon air grup lüür, åwer hai is God “oiwer dai gans ër”. (Salmo 47:2)

Dai Bijbel sägt Jehovaa is God sij nåme, air nåme wat bloos em höört. (Êxodo 3:15 un Salmo 83:18) Dës nåme kümt fon dai hebraico un bedüürt “sin ware”. Feel uutgelërte lüür glööwe dat “Jehovaa” bedüürt “Hai mökt dat ales sin wart”. Dit däit t’hooppasse dat hai ales måkt hät un mökt ümer wat sij wile is. (Isaías 55:10, 11) Wat dai Bijbel inlërt oiwer Jehovaa is feel mër bij as bloos sij nåme. Hai däit oos inlëre oiwer sijn grötst gaur moor: dat lijb. (Êxodo 34:5 bet 7, Lucas 6:35 un 1 João 4:8)

Dai nåme Jehovaa is nåsreewe up pomerisch fon יהוה (YHWH), God sij nåme up hebraico. Dit is kenen soo as dai fair baukståwe (Tetragrama). Kair wät woo dës nåme up dai früüsch hebraico språk genau sägt wart. Åwer dës nåme “Jehovaa”, up briånisch “Jeová”, is feel måls rinersreewe woore in dai airst Bijbel up briånisch. a

Woweegen wät kair wosoo God sij nåme up dai früüsch hebraico språk sägt wart?

Dai früüsch hebraico språk wäir sreewe åne vogais, däir bloos consoantes benutse. Irgends air mësch wat hebraico fortele däir, wüst wat fon vogais dai benutse müst. Åwer nåheer as dai Hebraica Sriwte (urer Uld Testament) al trecht wäire, wek judeus häwe aine åwergloobe kreege. Sai däire glööwe dat forkërd wäir God sijne nåme säge. Wen sai hoog leese däire aine spruch mit God sijne nåme, sai däire der nåme ümstele up “Her” urer “God”. Mite tijd dës gewoonhët is gröter woore. Un kair däir mër waite woo dai nåme sägt wäir. b

Wek maine dat God sijne nåme “Iavé” urer “Javé” sägt wäir, andrer maine dat dat aners wäir. Ain Rul fone Doorig Meer wat air stük hät in grego fon Levítico bauk däit God sijne nåme wijse soo as Iao. Nog soo, dai wat dai früüsche grego sriwt sreewe häwe, maine soo as kan uk sägt ware Iae, Iabé un Iaoué. Åwer wij koine ni oos sicher sin woo dat sägt wäir ine früüsche hebraico språk. c

Loigen oiwer God sijne nåme ine Bijbel

Loigen: Dai nåme “Jehovaa” stüün ni in dai airste sriwte fone Bijbel.

Dai wårhët: God sijne nåme soo as dai fair baukståwe (Tetragrama) stäit ine Bijbel bijnå 7 duusend måls. d Dai mëste wat dai Bijbel nåsreewe häwe, häwe God sijne nåme ruutermåkt un ümtuuscht up andrer nåme, soo as “Her”.

Loigen: God is dai Alehöögst, hai bruukt kaine aigen nåme.

Dai wårhët: God hät dai lenkt wat dai Bijbel sreewe häwe taum sijne nåme duusende måls dår rinersrijwe. Hai sägt uk dai wat em dijne daue muite sijne nåme benutse. (Isaías 42:8, Joel 2:32, Malaquias 3:16 un Romanos 10:13) God hät ni annåme dat dai falsch profëten måke wule dat dat folk sijne nåme forgeete däir. (Jeremias 23:27)

Loigen: Taum dai judeus sijn gewoonhët någåe, wäir richtig God sijne nåme uut dai Bijbel ruutermåke.

Dai wårhët: Is wår dat wek judeus wat dai Sriwte nåsrijwe däire, däire ni anneeme God sijne nåme säge. Åwer sai häwe ni der nåme dår ruutermåkt. God wil ni dat wij der lüür sijn gewoonhët någåe, wat oos aflenke for em sijn geboote. (Mateus 15:1 bet 3)

Loigen: God sij nåme brüükt ni ine Bijbel ståe, weegen kair wät woo dai sägt ware däir ine früüsche hebraico språk.

Dai wårhët: Dës loigen giwt weegen wek lüür maine dat God wil al lüür schåle em sijne nåme säge up dai neemlig årt, hät nischt säge wat fon språke sai fortele. Åwer dai Bijbel wijst dat God sijn dijners ine früüsche tijd wat up feel sårt språke fortele däire, däire eere aigen nåme ni oiwerain säge.

Dau ais denke an Josué sijne nåme, air juijs fone früüsche Israel. Kan sin dat dai kristen in dai airst jårhuunerd wat hebraico fortele däire, däire Yeoshúa säge. Åwer dai wat grego fortele däire, däire dëse nåme soo as Iesoús säge. Dai Bijbel benutst dat woord up grego taum der hebraico nåme Josué. Dat wijst dat dai kristen måke däire wat richtig wäir: sai däire dai aigen nåmen benutse soo as dai kenen wäire up eene språke. (Atos 7:45 un Hebreus 4:8)

Dat neemlig passijrt mit God sijm nåme. Hät mër wërd dës nåme benutse ine Bijbel as ruuterkrijge woo dai genau sägt ware däir ine früüsche tijd.

a Dai airst Bijbel up briånisch, dai Almeida, hät duusende måls God sijne nåme sreewe soo as “JEHOVAH”, soo’s dai wat nåsreewe woore is in 1693, wat werer updrükt woore is in 1870. Dai grup wat dai Versão Brasileira (1917) nåsreewe hät, hät uk uutsöcht der nåme “Jehovah” benutse, un in dat jår 2010 dës nåme is ümtuuscht woore up “Jeová”. Dat neemlig is passijrt in andrer språke. Soo as up englisch, dat airst mål as God sij nåme rinersreewe woore is in aine Bijbel is in dat jår 1530, as William Tyndale dai airste fijw buike fone Bijbel (Pentateuco) nåsreewe hät. Hai hät benutst der nåme “Iehouah”. Mite tijd dai språk is aners woore un soo as God sij nåme sreewe ware däir is ümstelt woore.

b Dai Nova Enciclopédia Católica, up englisch, twait edição, in dat bauk 14, sijre 883 un 884 sägt: “Ain tijd nåheer nå dem fastneemen, is anfuune woore der nåme Yahweh behandle mit ain groot ëren un dun is upkåme dai gewoonhët dëse nåme ümtuusche up dat woord ADONAI urer ELOHIM.”

c Taum mër waite, kijk dai apêndice A4, “O nome divino nas Escrituras Hebraicas”, in dai Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada.

d Dai Léxico Teológico do Velho Testamento, up englisch, bauk 2, sijre 523-524.