Aajuda yonale oya li haya tila omukithi gwoshilundu ngoka gwa li apuhe pethimbo lyOmbiimbeli. Omukithi ngoka omutilithi ogwa li hagu vulu okukwata oonelive dhomuntu adhihe nohagu yonagula oshipa thiluthilu. Kapwa li omuti gwokupanga oshilundu. Onkee ano, mboka ya li ya kwatwa kuuvu mboka oya kala yi ikalekelwa noya li haya londodha yalwe kombinga yuuvu wawo. — Levitikus 13:45, 46.

Aawiliki yelongelokalunga lyOshijuda oya li ya tulila po aanashilundu oompango kombinga yomukithi gwoshilundu, ndhoka dha ya pombambo naashoka sha popiwa kOmanyolo. Oompango ndhoka odha ningitha onkalamwenyo yaamboka ya ninga iihakanwa yi kale ondhigu. Pashiholelwa, oompango dhaarabi odha li dhi indike aantu kaaya hedhe popepi nomuntu ngoka, nokukala kokule naye oshinano shoometa 2. Uuna ku na ombepo, aantu oya li haya kala kokule oshinano shoometa 45. Enyolo ndyoka tali ti aanashilundu oye na okukala “kondje yontanda,” yamwe yomaatseyinawa yOmanyolo oye li fatulula kutya aanashilundu oye na okukala kondje yiilando. Sho omurabi gumwe a mono omunashilundu meni lyoshilando, okwe mu umbu nomamanya nokwa ti kuye: “Inda kehala lyoye, ino nyateka aantu.”

Omukalo moka Jesus a li u ungaunga naanashilundu ogwa li gwi ili. Pehala lyoku ya tidha, okwa li a halelela oku ya guma noku ya aludha nokuli. — Mateus 8:3.

Okuhengana oshinima shoka kwa li hashi tompathanwa olundji kaawiliki yelongelokalunga lyomethelemumvo lyotango E.N., Nokuli pompito yimwe, Aafarisayi oya li ya makele Jesus nepulo ndika: “Oshu uka tuu, omulumentu ngele ta henge po omukiintu gwe omolwoshinima kehe?” — Mateus 19:3.

Ompango yaMoses oya li ya pitika omulumentu a henge po omukiintu gwe, ngele okwa “mono muye ombedhi yasha.” (Deuteronomium 24:1) Pethimbo lyaJesus, opwa li oosikola mbali dhaarabi ndhoka dha li tadhi kondjithathana kombinga yokufatulula eityo lyompango. Shammai, oya li osikola ndjoka yi na elongo lya dhenga mbanda. Eityo lyompango oye li fatulula kutya etompelo lyolela lyokuhengana olyo “okwaanuuyogoki,” kokutya okuya moluhondelo. Omanga Osikola yedhina Hillel ye li fatulula kutya omulumentu ota vulu okuhenga po omukiintu gwe, uuna pwa holoka okwaauvathana omolwokanima kehe. Shono osha kwatela mo wo kutya omulumentu ota vulu okuhenga po omukiintu gwe, ngele ihe mu telekele nawa uulalelo nenge ngele a mono po omukiintu gulwe omwaanawa e vule ngoka.

Mbela epulo lyAafarisayi Jesus okwa li e li yamukula ngiini? Okwa ti: “Oongoka ta henge po omukiintu gwe omolwoshinima shilwe shaa shi oluhondelo e ta hokana gulwe, oye ota hondele.” — Mateus 19:6, 9.