1-2. Ye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, Yehova ye sambela tɛ e nɛ?

 NGOI mɛ mɔ ndo ma tɛnɛ mɛ, “sambela” bere “vɔrɔngɔ” Nzapa, ye mɛ ndo ga kaya bingangɔ li tɛ mɔ nɛ? Ta kitɛ da ma, mɔ lengbi ti dangɔ bɛ mɔ na nyita kɔi mɛ akuku na likuni lo so gbɛlɛ mbɛto tɛ lo, lo ndo li sambela hɛ̃ Yehova uzu ti lo langɔ langɔ. Ngoi mɛndɛ̃ mɔ lengbi ti dangɔ bɛ mɔ na ndasewa kɔi mɛ na dengɔ bɛ ti mandangɔ Ngbangɔ ndoni kɔi.

² Na ya akpale ni ko zu sɛ, ni du bo vɔrɔngɔ Yehova. Yehova lengbi ti yengɔ sambela ti ngaso? Lo lengbi ti yengɔ ni se du ya, ni mangbi na se bɛ lo, wa se du nga ya, ala li ni na songo nga na tɔndɔngɔ. E ndo e ye Yehova mawoma. E hĩnga ya, lo la alengbi bo ti vɔrɔngɔ lo, wa e ye nga vɔrɔngɔ lo na se ti nzɔ̃ni mɛ bɛ lo ndo ye.

3. Aye mɛ ndɛ e mandangɔ nɛ?

³ Na ya tɛnɛ mɛ, e na tɛnɛngɔ tɛnɛ na ndo se ti vɔrɔngɔ na Nzapa mɛ bɛ Yehova ndo yendó ni na ngoi ti gã, wa e nga na bangɔ akpale mwambe mɛ ndo li ya, lo ye sambela tɛ e ndɛ. Na ngoi mɛ ndɛ e ndo manda niko, ni na zangɔ kɔi kɔi ge popo tɛrɛ e ya, lo ba se tɛ lo ti vɔrɔngɔ na Nzapa. E nga na bangɔ nda mɛ vɔrɔngɔ Nzapa na se ti nzɔ̃ni alengbi ti hɛ̃ngɔ e dengɔ bɛ.

4. Ye mɛndó awa kwa tɛ Yehova mɛndó na dungɔ lɛ ngɛ̃́ uzu ti gangɔ tɛ Yezo alindó ti fangɔ ya, ala ndo hɛ̃ Yehova ndima, wa ala ndo ye nga lo nɛ?

⁴ Uzu ti ngoi tɛ awakristo ko, azi ti loyengɔ mabere Abɛlɛ, Noa, Abrahama ná Yobo, ala fandó ya, ala ndo hɛ̃ Yehova ndima, wa ala ndo ye nga lo. Ala lindó ni ngasia? Ala lindó ni na tɔndɔngɔ Nzapa, dungɔ na loyengɔ nga na hɛ̃ngɔ lo mbeka. Ta Ngbangɔ kambisa hɛ̃ e akpale zu mɛndó ala li ti nɛngɔ ya, ala  vɔrɔ Nzapa ma. Kanda Ngbangɔ tɛnɛ yangondo se mɛndó ala li zu mɛ ala lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala tɔndɔ Yehova, wa lo ye ngandó sambela tɛ ala. Yehova hɛ̃ ngandó atara Abrahama ndia tɛ Moizɛ. Kaya ndia niko, nindó na andia mɛ aba se ti vɔrɔngɔ Yehova na se mɛ bɛ lo ye na ni.

5. Kpale mɛndó agbinyangbi na pɛ kwá nga na songɔ kwá tɛ Yezo na omɛ aba vɔrɔngɔ Nzapa nɛ?

⁵ Na pɛ kwá nga na songɔ kwá tɛ Yezo, ta Yehova di dɛndó yɔ ka ti azi ya, ala tɔndɔ ndia tɛ Moizɛ ma. (Rom. 10:4) Awakristo ndo landa na olo mɛ ndia ti fãnani, “ndia mɛ Yezo Kristo alu.” (Gal. 6:2) Ti nɛngɔ ya, ala li ni ko, ta ala ndó na gwɛ̃ ti gbɔ̃ngɔ kaya li la andia bulu bulu mɛ asu ni na lɛ mbeti na lo ti aye mɛ ala lengbi ti lingɔ ná omɛ ala lengbi ti kɛ̃ngɔ lingɔ ma. Kanda ayɔndó ya, ala landa se lɛlo tɛ Yezo, wa ala tɔndɔ nga aye mɛndó lo ha. Ndɛ lo mɛ ko, awakristo ndo li nga zu ti landangɔ Kristo ti nɛngɔ ya, ala hɛ̃ Yehova dengɔ bɛ, wa ala lua ndo “ti wɔngɔ na tɛrɛ [la].”​—Mat. 11:29.

6. Ahũnda mɛ mɔ lengbi ti hũndangɔ na tɛrɛ mɔ ti nɛngɔ ya, mɔ lua anzɔ̃ kpale ti atɛnɛ mɛ ndɛ e manda nɛ?

⁶ Na ngoi mɛ e na mandangɔ akpale mwambe mɛ aba sambela ti mbilimbili ko, hũnda tɛrɛ mɔ na ndo mɛ, ‘ye mɛ ayɔ ya mbi gbinyangbi na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mbi na bangɔ kpale mɛ nɛ? Mbi lengbi ti lɛkɛngɔ se tɛ mbi ti vɔrɔngɔ na Nzapa?’ Mɔ lengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ na lo ti aye ti nzɔ̃ni mɛ mɔ ndo li ti nɛngɔ ya, mɔ vɔrɔ na Yehova, kanda mɔ lengbi ti yɔngɔ ka ti Yehova ya, lo za mɔ ti nɛngɔ ya mɔ hĩnga se mɛ mo lengbi ti lingɔ na ni fãni mɛndɛ̃ nzɔ̃ni.

7. Yehova ndo hũ sambela tɛ e mɛ alo ka gbɛ bɛ e ngasia?

⁷ E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo li sambela hɛ̃ lo. Ngbangɔ haka sambela mɛ e ndo li na ta yɔmbɔ mɛndó ando lɛkɛ ni na seni nvɛ̃ni, wa ando zɔndó ni ka tabɛrnaklɛ, na gesi ka Tepelo. (Nz. 141:2) Ta yɔmbɔ ni ndo hɛ̃ndó nzɔ̃ fiã mɛ ndo dendó na bɛ Nzapa. Kwɛ kɔi, sambela mɛ ndo lo ka gbɛ bɛ e ko, ando hɛ̃ lo “dengɔ bɛ” abɛse du ya, e li ni na atɛnɛ mɛ adu woni. (Mas. 15:8; Mib. 33:10) E na aye gba mɛ ndo to e, e ye ya, Yehova ndo sepala na asambela mɛ e ndo li hɛ̃ lo so fangɔ songo tɛ e nga na sia kɔli mɛ e ndo hɛ̃ lo. Gwɛ̃ tɛ lo du ya, e kambisa hɛ̃ lo asɔngɔ bɛ tɛ e, dangɔ bɛ tɛ e nga na agwɛ̃ tɛ e. Adu nzɔ̃ni ya, e gbɔ̃ li e na ndo tɛnɛ mɛ e ye tɛnɛngɔ hɛ̃ Yehova na ya sambela tɛ e uzu ti e lingɔ ni. Lingɔ ngaso na hɛ̃ngɔ mɔ légé ya, mɔ hɛ̃ To mɔ mɛ ka ndozu “ta yɔmbɔ” ti nzɔ̃ni nvɛ̃ni.

8. Na ngoi mɛ wa la e ndo hɛ̃ Nzapa gonda wa?

⁸ E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo gonda lo. (Nz. 34:1) E ndo gonda Yehova na ngoi mɛ e ndo pa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ aseliye tɛ lo ti nzɔ̃ni mɛ e ndo sepala na ni, nga na aye ti kpɛ̃nɛ mɛ lo li. Se du ya, e ndo hɛ̃ Yehova sia kɔli na lo ti aye mɛ lo li ko, e na dungɔ na atɛnɛ ti nzɔ̃ni gba ti gondangɔ na lo. Se du ya, e ndo gbɔ̃ li e na ndo nzɔ̃ bɛ tɛ Yehova nga na anzɔ̃ ye zu mɛ lo li hɛ̃ e ko, ta e na zangangɔ bɛ fãni kɔi aye mɛ alengbi ti tongɔ e ya, e gonda lo ma. Kwa ti fangɔ tɛnɛ ndo hɛ̃ e nzɔ̃ tangɔ li gɛrɛ ti gondangɔ Nzapa, “gondangɔ ni adu nga ma ye mɛ e mu e lu na lo. Alengbi ya, ale e gonda lo ngoi zu na atɛnɛ ti nyɔ e.” (Aeb. 13:15) Mabere se ko la adu nzɔ̃ni ya, e gbɔ̃ li e na ndo tɛnɛ mɛ e na tɛnɛngɔ hɛ̃ Yehova na ya sambela tɛ e uzu ti e lingɔ ni ko, adu nga nzɔ̃ni ya, e gbɔ̃ li e na ndo atɛnɛ mɛ e na tɛnɛngɔ hɛ̃ azi mɛ e na tengbingɔ na ala kaya kwa ti fangɔ tɛnɛ. E ndo li zu ti nɛngɔ ya, “mbeka ti gonda” mɛ e ndo hɛ̃ Nzapa adu ti nzɔ̃ni nvɛ̃ni. Na lo ni la, ngoi mɛ e ndo pa nzɔ̃ pa ko, e ndo li ni na dengɔ bɛ.

9. Nga ma aya Izraɛlɛ, ngasia la e ndo lua anzɔ̃ kpale na ngoi mɛ e ndo gwe bombi nɛ? Hɛ̃ lɛlo kɔi mɛ mɔ tengbi na ni.

 ⁹ E ndo vɔrɔ Nzapa na ngoi mɛ e ndo gwe bombi. Yehova pandó hɛ̃ azi ti Izraɛlɛ ya: “Fãni taa na ya bulu kɔi, ayɔ ya, akɔli zu mɛ ka tɛ mɔ agwe ka gbɛlɛ Yehova Nzapa tɛ mɔ, ka ndo mɛ lo na pɔnangɔ.” (Mib. 16:16) Ayɔndó ya, ala zia da tɛ la nga na yaka tɛ ala, abɛse du ya ta zo mɛ na batangɔ ni da ma. Kanda Yehova kondó kapa hɛ̃ la ya: “Ta zo kɔi na tingɔ na gwɛ̃ ti kɔdɔrɔ tɛ mɔ na ngoi mɛ mɔ na mangɔ kai ti nɛngɔ ya, mɔ hũ lɛ Yehova Nzapa tɛ mɔ ma.” (Kob. 34:24) Na lo mɛ ya, azi ti Izraɛlɛ ndo kpãndó bɛ la zu na ndo Yehova ko, ala ndo gwendó yenga niko bulu zu. Ala ndo lua ngandó anzɔ̃ kpale gba, ala ndo mandandó akpale gba mɛ aba ndia tɛ Nzapa, ala ndo gbɔ̃ndó li la na ndo aye ti nzɔ̃ni mɛ Yehova li na lo tɛ ala, ala ndo sepala ngandó dungɔ ndoni kɔi na ayata la mɛ ndo ye Yehova. (Mib. 16:15) E ndo lua nga ndɛ anzɔ̃ kpale ti ngaso na ngoi mɛ e ndo li kpengbani ti nɛngɔ ya, e ndo gwe bombi tɛ awakristo. Da bɛ mɔ na dengɔ bɛ mɛ Yehova ndo ma na ngoi mɛ e ndo lɛkɛ tɛrɛ e ti hɛ̃ngɔ gbinya mɛ ndunu ni nga ti nzɔ̃ni ka bombi.

10. Nda mɛ yengɔ bia adu ngbondoni kaya sambela tɛ e nɛ?

¹⁰ E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo ye bia ndoni kɔi na ayata wali ná ayata kɔli. (Nz. 28:7) Aya Izraɛlɛ ndo hũndó ya, yengɔ bia adu ye kɔi mɛ ngbondoni kaya sambela tɛ la. Gbia Davidi pɔnandó Alevi 288, wa lo hɛ̃ndó ala kwa ti yengɔ bia ka tepelo. (1 Nt. 25:1, 6-8) Ndɛ lo mɛ ko, e ndo fa songo mɛ e na ni na lo tɛ Nzapa na ngoi mɛ e ndo ye bia ti gondangɔ na lo. Ta ayɔ bo ya, e du na legɔ̃ ti nzɔ̃ni wa di la e ye bia ti gondangɔ na Yehova ma. E ba kpale olo: Ngoi mɛ e ndo tɛnɛ tɛnɛ ko, “E ndo yu ndo na lége ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃,” kanda ta ni ndo gbanzi e na tɛnɛngɔ tɛnɛ ka da ti bombi nga ka kwa ti fangɔ tɛnɛ ma. (Zk. 3:2) Kwɛ kɔi, abɛse du ya, ta e na legɔ̃ ti nzɔ̃ni ma ko, ta ni la alengbi ti gbanzingɔ e na yengɔ bia ti gondangɔ na Yehova ma.

11. Na bangɔ tɛnɛ mɛ kaya mbeti ti Nzembo 48:13, nda mɛ ayɔ ya, e mu ngoi ti mandangɔ Ngbangɔ ka ndasewa nɛ?

¹¹ E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo manda tɛnɛ tɛ lo, wa e ndo ha ayangambi tɛ e na kpale mɛ aba lo. Na bi ti Sabata, ta aya Izraɛlɛ ndo lindó kwa ma, kanda na bi niko ko, ala ndo lindó ya, mangbi mɛ ka popo tɛrɛ la ná Yehova ati kpengbani. (Kob. 31:16, 17) Awa kwa tɛ Yehova ti mbilimbili ndo mundó ngoi niko ti hangɔ na ayangambi tɛ la akpale mɛ aba Yehova nga na nzɔ̃ bɛ tɛ lo. Ndɛ nga lo mɛ ko, ayɔ ya, e mu ngoi ti dingɔ nga na mandangɔ Tɛnɛ tɛ Nzapa. Ni du kɔi ti se mɛ e ndo vɔrɔ na Yehova, wa ni ndo za e ya, e dɔ dã na lo. (Nz. 73:28) Wa na ngoi mɛ e ndo manda Ngbangɔ ndoni kɔi ka ndasewa ko, e ndo za afãna azi, ayangambi tɛ e ti nɛngɔ ya, ala ti na mangbi ti kpengbani na To e mɛ ka ndozu.​—Di Nzembo 48:13.

12. Wangɔ mɛ e lua na ndo se mɛndó Yehova ndo ba na kwa tɛ azi mɛndó akĩ tabɛrnaklɛ ná aye mɛndó kaya ni nɛ?

¹² E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo hɛ̃ ti e kaya kwa ti kĩngɔ nga na batangɔ ada tɛ e ti sambela. Ngbangɔ tɛnɛ ya, kwa ti kĩngɔ tabɛrnaklɛ nga na lɛkɛngɔ aye kaya ni adundó “kwa mɛ santo.” (Kob. 36:1, 4) Ndɛ lo mɛ ko, Yehova ndo hũ kwa ti kĩngɔ ada ti Lo-lengɔ Gbia ná ada mɛndɛ̃ mɛ aba kwa tɛ Yehova ya, ni du kwa mɛ santo. Ambanga ayata kɔli ná ayata wali ndo hɛ̃ ngoi tɛ la gba na ya kwa niko. E ndo hɛ̃ ayata niko sia kɔli gba na lo ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ mɛ ala ndo hɛ̃ kaya kwa ti Lo-lengɔ Gbia. Ta kitɛ da ma ya, ala ndo li nga kwa ti fangɔ tɛnɛ. Ambanga ka popo tɛ la ndo du na gwɛ̃ ti lingɔ kwa tɛ awa sungɔ lége. Abiazi na fangɔ  ya, ala ndo hɛ̃ ti la na ya kwa ti kĩngɔ ada ti Lo-lengɔ gbia se du ya, ta ala ndo gbɔ̃ bɛ la na tongɔ ili ayata kɔli ná ayata wali ti ge ge ge mɛ ndo li kwa niko ti nɛngɔ ya, ala ti awa sungɔ lége ti ngoi zu ma. Abɛse du ya e hĩnga lingɔ kwa ti kĩngɔ ada ti Lo-lengɔ Gbia bere ta e hĩnga lingɔ ni ma ko, e zu elengbi ti batangɔ da ni ya, angbã la kwɛ nzɔ̃ni nga vuruni.

13. Ngasia la, elengbi ti bangɔ atisa mɛ e ndo hɛ̃ ti nɛngɔ ya, ali na kwa ti Lo-lengɔ Gbia nɛ?

¹³ E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo hɛ̃ tisa ti falanga ti nɛngɔ ya, kwa ti Lo-lengɔ Gbia agwe uzu. Ta aya Izraɛlɛ ndo gwendó ka gbɛ lɛ Yehova ti la gɛgɛrɛ ma. (Mib. 16:16) Ala ndo hɛ̃ndó tisa na bangɔ aye mɛndó zo kɔi kɔi na ni. Na lingɔ ngaso ala ndo fandó ya, ala ndo hɛ̃ Yehova sia kɔli na lo ti aye zu mɛndó lo ndo li hɛ̃ ala. Ngasia la elengbi ti fangɔ songo tɛ e na mbage tɛ Yehova, nga na fangɔ ya, e ndo sepala na aye zu mɛ Yehova ndo li na lo tɛ e nɛ? Lége kɔi mɛ elengbi ti lingɔ ni adu na hɛ̃ngɔ tisa ti falanga ti nɛngɔ ya, ali na kwa kaya bombi mɛ e da, nga ka lɛ gigi zu na bangɔ aye mɛ zo na zo na ni. Toma Polo tɛnɛndó tɛnɛ mɛ: “Se zo ahã nyɔ ye tɛ lo, alengbi na se ye mɛ lo na ni, ahɛ̃ Nzapa na nzɔ̃ bɛ ko, Nzapa aye ye ni ko. [Kanda ta na bangɔ aye mɛ lo zanga ma, NWT].” (2 Kɔr. 8:4, 12) Ye mɛ e ndo hɛ̃ Yehova na bɛ e kɔi ko, lo ndo hũ ni ka lɛ lo ya, adu ngbondoni, abɛse du ya ta ye niko adu gba ma.​—Mar. 12:42-44; 2 Kɔr. 9:7.

14. Na bangɔ Masese 19:17, ngasia la Yehova ndo ba se mɛ e ndo za na ayata mɛ na gwɛ̃ ya, aza la nɛ?

¹⁴ E ndo vɔrɔ Yehova na ngoi mɛ e ndo za ayata e awakristo mɛ na gwɛ̃ ya, aza la. Yehova kondó kapa hɛ̃ aya Izraɛlɛ ya, lo na sulungɔ la se du ya, ala li nzɔ̃ kpale tɛrɛ awa yɛlɛ. (Mib. 15:7, 10) Adu biani ya, ngoi mɛ e ndo li nzɔ̃ kpale tɛrɛ ayata e awakristo mɛ na gwɛ̃ ya aza la ko, Yehova ndo hũ ya, e li ni hɛ̃ ni nvɛ̃ni. (Di Masese 19:17.) Na ngoi mɛndó awakristo ti Filipɛ ato ye hɛ̃ Polo kaya da bɔlɔkɔ ko, lo hũndó aye niko mabere “aye mɛ alu na Nzapa, la lo ye ni, ko bɛ lo ndode na lo ni.” (Fil. 4:18) Binga li mɔ na ndo azi ti ya bombi tɛ mɔ, wa mɔ hũnda tɛrɛ mɔ na ndo mɛ, ‘zo mɛ mbi lengbi ti zangɔ lo na?’ Bɛ Yehova ndo de gba na ngoi mɛ lo ndo hũ ya, e ndo hɛ̃ ngoi, ngunu, kɔdɛ tɛ e nga na aye ti mi mɛ e na ni ti zangɔ na azi mɛ na gwɛ̃ ni. Ka tɛ lo, ni du kɔi ti sambela mɛ e ndo li ni hɛ̃ lo.​—Zk. 1:27.

15. Vɔrɔngɔ Yehova ando yɔ ngoi ná ge ge ge, nda mɛ ta elengbi ti hũngɔ ya, ni du kpengbani nvɛ̃ni ma nɛ? (Ba ãkadre “Akwa mɛ ndo hɛ̃ zo dengɔ bɛ.”)

¹⁵ Vɔrɔngɔ Nzapa na mbilimbili ndo yɔ ngoi nga na ge ge ge. Kanda ta ni du kpengba ni bwai ma. (1 Yn. 5:3) Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, songo mɛ e na ni na lo tɛ Yehova la, ndo to e ya, e vɔrɔ lo. E mu se lɛlo olo, nyingambi kɔi ti kɔli aye hɛ̃ngɔ to lo ye kɔi ngaso. Lo mu ngoi gba ti nɛngɔ ya, lo li dɛsĩn kɔi hɛ̃ to lo. Kanda ka tɛ nyingambi niko ko, abɛse na mungɔ ngoi kɛ̃ ti nɛngɔ ya, lo li na dɛsĩn ni ko, ta ni na tina ma, na lo mɛ ya, lo ndo ye to lo, wa lo nga na dengɔ bɛ ti lingɔ ni hɛ̃ to lo. Kwɛ kɔi na lo tɛ e, na lo mɛ ya, e ndo ye Yehova ko, e na dengɔ bɛ ti salelangɔ ngoi ná ge ge ge tɛ e ti nɛngɔ ya, e vɔrɔ na lo.

16. Na bangɔ Aebreo 6:10, ngasia la Yehova ndo ba ge ge ge mɛ e ndo li ti vɔrɔngɔ na lo nɛ?

¹⁶ Ta awa dũngɔ ayangambi mɛ na songo alengbi ti kũngɔ ya, ayangambi tɛ la na hɛ̃ngɔ ala ye zu lɛ ni kɔi ma. Ala ndo hĩnga ya, nyingambi kɔi kɔi akɛsɛnɛ na afɔ̃ lo, wa kpale mɛ kɔi kɔi na ngunu ti lingɔ akɛsɛnɛ nga na tɛ afɔ̃ lo. Kwɛ kɔi, To e mɛ ka ndozu ndo hĩnga kpale tɛ zo kɔi kɔi, lo hĩnga ya, ta e zu na ngunu lɛ ni kɔi ma. Ngoi mɛndɛ̃ mɔ na ngunu ti lingɔ aye gba ɔngɔ ayata mɛndɛ̃ ti ya bombi, bere ta mɔ lengbi ti lingɔ akpale gba ma na lo ya, mɔ ti bange,  tɛrɛ mɔ ndo sɔ bere kumba ti ndasewa ndo gbanzi mɔ. Se du ngaso ko, ta mɔ nzɛ̃ ma. (Gal. 6:4) Ta bɛ Yehova na lingɔ na kwa tɛ mɔ ma. Se du ya, mɔ ndo hɛ̃ Yehova aye ti ngbondoni ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ, wa mɔ ndo li nga ni na dangɔ bɛ ti nzɔ̃ni ko, ni na hɛ̃ngɔ lo dengɔ bɛ. (Di Aebreo 6:10.) Yehova ndo hũ aye mɛ ka gbɛ bɛ e mɛ e ye lingɔ ni. Gwɛ̃ tɛ lo du ya, e du na dengɔ bɛ na ngoi mɛ e ndo vɔrɔ lo, na bangɔ aye mɛ elengbi ti lingɔ na lo tɛ lo.

17. (a) Se adu pɛnɔ na lo tɛ mɔ lingɔ aye mɛ aba vɔrɔngɔ Nzapa na seni, ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ nɛ? (b) Na bangɔ aye mɛ kaya ãkadre: “ Akwa mɛ ndo hɛ̃ zo dengɔ bɛ” omɛ wa la mɔ ndo sepala na ni wa?

¹⁷ Ye mɛ elengbi ti lingɔ se du ya, adu pɛnɔ na lo tɛ e ti lingɔ aye mɛ e lo ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ni ma bere mandangɔ Ngbangɔ bere fangɔ tɛnɛ nɛ? Se e hɛ̃ tɛrɛ e na lingɔ ni ko, e na bandangɔ sepalangɔ na ni gba, wa e nga na luangɔ anzɔ̃ kpale gba. Elengbi ti hakangɔ vɔrɔngɔ Nzapa na mandangɔ lingɔ kwa kɔi ngaso, ma bere lingɔ ngalasisi bere mandangɔ ye kɔi ti dengɔ na miziki. Se du ya, ta e ndo tara lingɔ ni ngoi zu ma ko, ta e na hĩngangɔ ni nzɔ̃ni ma. Wa se du ya, e ndo li ni bi zu mɛ? Ngoi mɛndɛ̃ elengbi ti bandangɔ lingɔ ni na pɛ ndunu ngoi, yɛkɛ yɛkɛ elengbi ti lingɔ ni na pɛ angoi gba. Se mɔ hũ nzɔ̃ kpale mɛ ge ge ge tɛ mɔ asi na ni ko, mɔ na tingɔ na gwɛ̃ ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ gba na lingɔ ni. Ngasia la se lɛlo mɛ amangbi na se mɛ e ndo vɔrɔ na Yehova nɛ?

18. Ye ti nzɔ̃ni mɛ aɔ aye zu mɛ elengbi ti lingɔ na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e adu nɛ, wa nzɔ̃ kpale mɛ ni lengbi ti hɛ̃ngɔ e nɛ?

¹⁸ Ye ti nzɔ̃ni mɛ aɔ aye zu mɛ elengbi ti lingɔ na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e, adu lingɔ kpengbani ti vɔrɔngɔ Yehova na bɛ e kɔi. Wa se e li ngaso ko, e na dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti dengɔ bɛ mɛ na tina, wa e na dungɔ nga na dangɔ bɛ ti vɔrɔngɔ Yehova bwai na bwai. (Mas. 10:22) E na dungɔ na siriri ti bɛ na lo mɛ ya, e hĩnga ya, Yehova ndo za awa vɔrɔngɔ lo na ngoi mɛ ala tengbi na kpengba kpale. (Yis. 41:9, 10) Adu biani ya, nda mɛ e na dengɔ bɛ ti vɔrɔngɔ To e ti songo da, bo lo la, aye zu mɛ lo li “alengbi ti gondangɔ [lo nga na], tɔndɔngɔ [lo]!”​—Sum. 4:11.