1. Seliye ti nzɔ̃ni mɛ azi tɛ Yehova na ni nɛ?

ALI ndɛ abulu gba, Ngbangɔ tɛnɛndó ya, na lége ti litambwisi tɛ Yezo, azi tɛ Nzapa na “hɛ̃ngɔ tɛrɛ la na se bɛ la nvɛ̃ni” na ya kwa tɛ lo. (Nz. 110:3) Prɔfesi niko ndo ti na seni ndɛ na ngoi tɛ e. Bulu zu, awa kwa tɛ Yehova mɛ na ge ge ge ndo lekisa angbangbo ti amiliɔ̃ ti angoi na ya kwa ti fangɔ tɛnɛ. Ala ndo li ni na se bɛ la na nvɛ̃ni zangangɔ ya, afuta ala. Ala ndo mu nga ngoi ti zangɔ ayata ala awakristo na hɛ̃ngɔ ala aye ti mi mɛ ala na gwɛ̃ ni, sangɔ ngunu bɛ ala nga na lingɔ ya, loyengɔ tɛ ala ati kpengbani na mbage tɛ Yehova. Wa ayata mɛ na kumba ndo salela ngoi tɛ la gba so lɛkɛngɔ bombi nga na gwengɔ bangɔ ayata kɔli ná ayata wali so sangɔ ngunu bɛ ala. Ye mɛ ndo to e ya, e li akwa niko zu nɛ? Adu songo mɛ e na ni na lo tɛ Yehova, nga na lo tɛ afɔ̃ e la, ando to e.​—Mat. 22:37-39.

2. Na bangɔ Roma 15:1-3, se lɛlo ti nzɔ̃ni mɛ Yezo zia hɛ̃ e nɛ?

² Yezo ziandó hɛ̃ e se lɛlo ti nzɔ̃ni na omɛ aba kpãngɔ gwɛ̃ tɛ azi mɛndɛ̃ na ndo ti uzu. E ndo li zu mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e landa se lɛlo tɛ lo. (Di Roma 15:1-3.) Azi ko la na landa se lɛlo tɛ lo ko, ala na luangɔ anzɔ̃ kpale gba. Yezo tɛnɛndó ya: “Bɛ wa hɛ̃ngɔ ye ndode aɔ tɛ wa luangɔ ye.”​—Aw. 20:35.

3. Aye mɛ e na mandangɔ so ya tɛnɛ mɛ nɛ?

³ Na ya tɛnɛ mɛ, e na bangɔ ambanga aye mɛndó Yezo li na lo tɛ azi mɛndɛ̃, e nga na bangɔ se mɛ elengbi ti landangɔ se lɛ lo tɛ lo. E nga na bangɔ se mɛ elengbi ti lingɔ ya, e ti na gwɛ̃ kpengbani ti zangɔ azi mɛndɛ̃.

4. Ngasia la, Yezo kpãndó gwɛ̃ tɛ azi mɛndɛ̃ na ndo ti uzu ti gwɛ̃ tɛ lo nvɛ̃ni nɛ?

⁴Yezo ndo zandó azi mɛndɛ̃ abɛse na ngoi mɛndó lo na nzɛ̃ngɔ. Binga li mɔ na ndo ye mɛndó Yezo li na ngoi mɛndó butu butu tɛ azi alandó lo ka ndo lɛ ngomba, ngoi mɛndɛ̃ ngomba nindó so dã na Kapɛrnaumɛ. Ta Yezo landó langɔ na bi ma na lo mɛ ya, lo mundó mbi niko mobimba so lingɔ na sambela, wa lo lengbindó ti dungɔ na nzɛ̃ngɔ nvɛ̃ni. Kanda na ngoi mɛndó lo hũ butu butu tɛ azi ko, lo mandó vundu tɛ awa yɛlɛ ná awa ngã mɛndó so popo tɛrɛ la. Ta lo ngbã bondó na salangɔ awa ngã ma, kanda lo li ngandó diskur ti sangɔ ngunu bɛ mɛ aɔ adiskur zu mɛ ando ili ni ya​—Diskur ti ndolɛ ngomba.​—Lk. 6:12-20.

5. Ngasia la, agbia ti ndasewa ndo landa se lɛlo tɛ Yezo na ngoi mɛ ala na nzɛ̃ngɔ nɛ?

⁵Se mɛ agbia ti ndasewa ndo landa se lɛlo tɛ Yezo. Binga li mɔ na ndo kpale olo: To ti ndasewa kɔi, ali kwa kpengbani banda ndapelele tee ndɔ, wa lo diri yada na nzɛ̃ngɔ zu. Kanda na ndɔ niko ko, ala na prɔgramɛ ti lingɔ sambela ti ndasewa. Ngoi mɛndɛ̃ lo ti dangɔ bɛ ya, ani diri na bombi ni na lá mɛndɛ̃, kanda lo yɔ ka ti Yehova ya, lo hɛ̃ ni ngunu ni tambwisa na bombi ni. Yehova hɛ̃ gbinya na ndo sambela tɛ lo, wa ala li sambela ti ndasewa tɛ la nga ma se mɛ ala mɛsɛnɛ na ni. Na ndɔ niko ko, ayangambi lua wangɔ ti ngbondoni, ti bɛta kpale, awa dũngɔ ala ndo kpã kpale ti nyingɔ na ndo ti uzu ɔngɔ aye mɛndɛ̃ zu.

6. Hɛ̃ lɛlo kɔi mɛ afa se mɛndó Yezo salela na ngoi tɛ lo ti zangɔ azi mɛndɛ̃.

⁶Yezo ndo salendó ngoi tɛ lo na lo tɛ azi mɛndɛ̃ abɛse na ngoi mɛndó lo na gwɛ̃ ti wɛngɔ tɛrɛ lo. Binga li mɔ na ndo se mɛndó Yezo ma na tɛrɛ lo na ngoi mɛndó apa hɛ̃ lo ya, aho kwa lo Yoanɛ mɛ wa hɛ̃ngɔ batisimɔ. Yezo mandó vundu kpengbani. Ngbangɔ tɛnɛ ya: “Ngoi mɛ Yezo ĩ ma pa ti kwá [tɛ Yoanɛ] ko, lo na ava lo alo so ndo ko, ako ya ngɔ, agwe ka ndo mɛ ta azi da ma ti nɛngɔ ya, lo du kai lo kɔi.” (Mat. 14:10-13, NWT) Elengbi ti hĩngangɔ nda mɛ lo yendó dungɔ na bɛ lo. Azi gba ndo ye dungɔ ka ndo mɛ ta azi da ma ti nɛngɔ ya, ala to to. Kanda ta lo di luandó ngoi ti dungɔ lo kɔi na bɛ lo ma. Butu butu tɛ azi asindó ka ndo mɛndó Yezo ye gwengɔ da uzu ti lo singɔ kai. Ye mɛndó Yezo li nɛ? Na ngoi mɛndó lo hũ ala ko, lo  hĩngandó gwɛ̃ tɛ la, wa “vundu tɛ la agbɔ̃ [ndó] lo sĩ.” Lo hũndó ya, ala na gwɛ̃ ti lisalisi tɛ Nzapa, ala ngandó na gwɛ̃ ya, asa ngunu bɛ ani, na lo ni la, Yezo bandandó zangɔ ala mbala kɔi. Na ya ngoi niko la, “lo to nda hangɔ la [na aye, ta bo ye kɔi bere sɛ ma, kanda] ma wo ma.”​—Mar. 6:31-34; Lk. 9:10, 11.

7-8. Hɛ̃ ndakisa kɔi mɛ ando fa se mɛ abiazi ndo landa na se lɛlo tɛ Yezo, na ngoi mɛ nyita kɔi ti ya bombi ndo du na gwɛ̃ ya, aza ni.

⁷Se mɛ abiazi ti songo ndo landa na se lɛlo tɛ Yezo. E ndo hɛ̃ sia kɔli hɛ̃ abiazi na lo ti kwa mɛ ala ndo li na lo tɛ e! Ta ayata kɔli ná ayata wali gba ti ya bombi ndo hĩnga kwa ti kpengbani mɛ abiazi ndo li na ndombali nzɔ̃ kpale tɛ e ma. Na ndakisa, na ngoi mɛ nyita kɔi mɛ tɛrɛ lo ndo so agwe ka dayɔrɔ ko, ayata mɛ ndo li kwa kaya Kɔmite ti dungɔ na mangbi na amonganga (comité de liaison hospitalier) ndo li iɔ ti zangɔ ayata la ti kɔli na ti wali ti nɛngɔ ya, ala mu yɔrɔ na seni. Ngoi gba, akpale niko ti iɔ iɔ ndo si na bi! Kanda, vundu na lo tɛ ayata la ti kɔli ná ti wali mɛ atengbi na akpengba kpale, ando to abiazi niko ná azi ti ndasewa tɛ la ya, ala kpã gwɛ̃ tɛ ayata ala awakristo na ndo ti uzu ti gwɛ̃ tɛ ala nvɛ̃ni.

⁸ Abiazi ndo za nga kaya kwa ti kĩngɔ da ti Lo-lengɔ gbia nga na ada mɛndɛ̃ mɛ yengingɔ ti sese bere kpengba yá ndo gbɛ̃ ni. Wa ala ndo lekisa nga ngoi tɛ la gba ti hangɔ, sangɔ ngunu bɛ, nga na batangɔ ayata kaya bombi. Ayɔ ya, e hɛ̃ ayata niko ná azi ti ndasewa tɛ la zu sia kɔli. Zia ya, Yehova Nzapa tɛ e, ahɛ̃ ala nzɔ̃ sulu na lo ti seliye ti nzɔ̃ni mɛ ala ndo fa! Biani nga mabere azi zu, ayɔ ya, abiazi adu azi mɛ ta ala ndo li ye ɔngɔ nyɔ kpɔ̃ ni ma, ale ala ndo kpã ye kɔi kɔi na ndo tɛ lo. Ta ayɔ ya, ngoi mɛ ala ndo mu ti lingɔ akpale na ndombali bombi, ali ya, bɛ ala li na kokisangɔ gwɛ̃ ti ndasewa tɛ ala ma.

9. Na bangɔ Filipɛ 2:4, 5, seliye ti nzɔ̃ni mɛ wa la, ayɔ ya, awakristo zu adu na ni wa?

⁹ Di Filipɛ 2:4, 5. Ta e zu e du abiazi ma, kanda e zu, elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yezo na kpãngɔ gwɛ̃ tɛ azi mɛndɛ̃ na ndo ti uzu. Ngbangɔ tɛnɛ ya, Yezo “ti[ndó] nga ma mbɛ.” (Fil. 2:7) Binga li mɔ na ndo aye mɛ elengbi ti mandangɔ na ndo se lɛlo tɛ lo. Mbɛ bere wa kwa ndo li zu ti hɛ̃ngɔ gbia kwa tɛ lo dengɔ bɛ. Na lo mɛ ya, e du ambɛ tɛ Yehova nga awa kwa tɛ ayata e ko, e ndo du na gwɛ̃ ya, e ti ngbondoni ka lɛ Yehova nga ka lɛ ayata e. Zia e ba ambanga aye mɛ alengbi ti zangɔ e.

10. Ahũnda mɛ elengbi ti hũndangɔ na tɛrɛ e nɛ?

¹⁰Binga li mɔ na ndo se mɛ mɔ ndo li na ye. Hũnda tɛrɛ mɔ na ando mɛ: ‘Mbi ndo ye salelangɔ ngoi ná ngunu tɛ mbi ti nɛngɔ ya, mbi za na azi mɛndɛ̃? Ye mɛ mbi ndo li na ngoi mɛ ayɔ ka ti mbi ya, mbi gwe, mbi ba nyita kɔli kɔi mɛ ti bange mɛ lo ndo du ka da tɛ ambage nɛ? Bere ye mɛ mbi ndo li na ngoi mɛ ayɔ ka ti mbi ya, mbi gwe mbi yɔ nyita wali kɔi mɛ ati bange, mbi gwe na lo bombi nɛ? Mbi ndo du dã ti yengɔ na ngoi mɛ ando hũnda avɔlɔ̃tɛrɛ ti nɛngɔ ya, ala lɛkɛ ndo ti kota bombi bere ala lɛkɛ da ti Lo-lengɔ gbia?’ Na ngoi mɛndó e hɛ̃ tɛrɛ e hɛ̃ Yehova ko, e kondó kapa hɛ̃ lo ya, e na lingɔ kwa hɛ̃ lo na aye zu mɛ e na ni. Lo ye ya, e salela ngoi, ngunu, nga na aye ti mi mɛ e na ni ti nɛngɔ ya, e za na azi mɛndɛ̃. Lo ndo du na dengɔ bɛ na ngoi mɛ e ndo li ngaso.

11. Ngasia la, lingɔ sambela alengbi ti zangɔ e ya, e gi uzu lingɔ nzɔ̃ kpale na lo tɛ azi mɛndɛ̃ nɛ?

¹¹Li sambela hɛ̃ Yehova na bɛ mɔ kɔi. E mu ya, mɔ na gwɛ̃ ti lingɔ aye na lo ti nzɔ̃ kpale tɛ azi mɛndɛ̃, kanda ta mɔ ndo koka lingɔ ni ma. Se adu ngaso ko, li sambela hɛ̃ Yehova na bɛ mɔ kɔi. Kambisa hɛ̃ lo akpale zu. Kambisa hɛ̃ Yehova se mɛ mɔ ndo ma na tɛrɛ mɔ, wa hũnda lo ya, lo hɛ̃ mɔ “gwɛ̃ nga na ngunu ti lingɔ ni”, NWT.​—Fil. 2:13.

12. Ngasia la, apalanga mɛ amu batisimɔ alengbi ti zangɔ bombi mɛ ala ka da nɛ?

¹² Se mɔ du nyita kɔli mɛ palanga mɛ alo ti mungɔ batisimɔ ko, hũnda Yehova ya, lo za mɔ, mɔ ti na gwɛ̃ kpengbani ti zangɔ ayata kɔli ná ayata wali ti ya bombi mɛ mɔ da. Kaya akɔdɔrɔ mɛndɛ̃, abiazi gba aɔ awa zangɔ na kwa, wa gba ka popo tɛ awa zangɔ na kwa ni ko, ta ala apalanga ma, bere ala ti abange. Hãngɔ ni zingɔ, linɔ tɛ Yehova ndo mai bo maingɔ, na lo ni la, e na gwɛ̃ tɛ ayata mɛ apalanga ti nɛngɔ ya, ala za abiazi abata azi tɛ Yehova. Se mɔ ye lingɔ kwa zu mɛ na hɛ̃ngɔ mɔ ko, mɔ na dungɔ na dengɔ bɛ. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, mɔ ye hɛ̃ngɔ Yehova dengɔ bɛ, ayata kɔli na ayata wali na hũngɔ seliye tɛ mɔ ti nzɔ̃ni, wa mɔ nga na luangɔ dengɔ bɛ mɛ ndo lo na lége ti zangɔ azi mɛndɛ̃.

13-14. Aye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e za ayata e ti kɔli ná ti wali nɛ? (Ba limɔ ti koko mbeti.)

¹³Kpã lɛ mɔ na ndo ayata, wa gi hĩngangɔ gwɛ̃ tɛ ala. Toma polo tɛnɛndó hɛ̃ awakristo mɛndó ndo du ka Yudea ya: “Ale ĩ ndo li anzɔ̃ lo na tɛrɛ afɔ ĩ, ale ĩ ndo za nga afɔ̃ ĩ na ye mɛ ĩ na ni. Ta bɛ ĩ ali na lingɔ aye niko ma. Ta sanga ma . . . aye niko ndo de na bɛ Nzapa.” (Aeb. 13:16) Ni dundó wangɔ ti ngbondoni nvɛ̃ni! Nyi ngoi yakere na pɛ luangɔ mbeti niko ko, ayɔndó ya, awakristo ti Yudea azia da tɛ la, buze tɛ la ná ayata la mɛ ta ala du awakristo ma, wa ala “kpɛlɛ . . . agwe ka ndo ahɔtɔ.” (Mat. 24:16) Na ngoi nikondó ko, adundó ngbondoni ya, ala zangbi ka popo tɛrɛ la. Se du ya, ala kpãndó wangɔ tɛ Polo ti fũngɔ ye hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ na kwa uzu ti nɛngɔ ya, kpale niko asi na ala ko, alengbindó ti dungɔ woni ya, ala mɛsɛnɛ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la ti fãnani.

¹⁴ Ngoi mɛndɛ̃, ta ayata kɔli ná ayata wali na tɛnɛngɔ hɛ̃ e ngoi zu aye mɛ ala na gwɛ̃ ni ma.  E mu ndakisa tɛ nyita kɔli kɔi mɛ ya lo kpi. Ta lo na dungɔ na gwɛ̃ ya, aza lo na tɛ ti tɛngɔ, falanga ti futangɔ na lége, bere aza lo na kwa ti yada ma? Ngoi mɛndɛ̃ lo lengbi ti dungɔ na mbɛtɔ ti yɔngɔ ka ti ayata ya, ala za ya lo na lo mɛ ya lo ndo kpɛ mbɛtɔ ti nɛngɔ ya, ta ni gia ayata ma. Kanda lo na dungɔ na dengɔ kpengbani, se e nvɛ̃ni e mu ebongiseli ti zangɔ lo uzu ti nɛngɔ ya, lo hũnda e. Ale ta e du na dangɔ bɛ ya, nyita mɛndɛ̃ na zangɔ lo bere lo nvɛ̃ni na pangɔ hɛ̃ e aye mɛ lo na gwɛ̃ ni, wa di la e za lo ma. Mɔ nvɛ̃ni hũnda tɛrɛ mɔ na ndo mɛ, ‘Se du ya, mbi la kpale mɛ asi na mbi, ye mɛ mbi na dungɔ na gwɛ̃ ya, ali hɛ̃ mbi nɛ?’

15. Se e ye zangɔ azi ko, ye mɛ elengbi ti lingɔ nɛ?

¹⁵Du zo mɛ ando du woni ti nɛngɔ ya, ayata ahũnda lisalisi ka tɛ lo. Ta kitɛ da ma, mɔ hĩnga ayata kɔli na ayata wali ti ya bombi tɛ mɔ mɛ ala ndo du dã ti zangɔ azi mɛndɛ̃. Ta ala ndo hũ ya, azi mɛndɛ̃ ndo gia ala ma. E hĩnga ya, elengbi ti kpãngɔ bɛ e na ndo ala, wa e ye nga landangɔ se lɛlo tɛ la! Alan biazo kɔi mɛ na bulu 45 aye tingɔ zo mɛ ando du woni ti nɛngɔ ya, ayata ahũnda lisalisi ka tɛ lo. Na lo ni la, lo binga li lo na ndo ndakisa tɛ Yezo. Alan tɛnɛ ya: “Yezo ndó na akwa gba ti lingɔ, kanda azi mɛndó na bulu ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ ndo gwendó ka tɛ lo, wa ta ala ngandó na mbɛtɔ ti hũndangɔ lo ya, lo za ani ma. Ala ndo hũndó lo ya, lo du zo mɛ lo ndo kpã lɛ lo na ndo gwɛ̃ tɛ ala. Mbi ye landangɔ se lɛlo tɛ Yezo na hĩngangɔ gwɛ̃ tɛ azi mɛndɛ̃, zangɔ la nga na mangɔ ala.”

16. Ngasia la kpãngɔ tɛnɛ mɛ kaya Nzembo 119:59, 60 na kwa, na zangɔ e ya, e landa ndakisa tɛ Yezo na seni nɛ?

¹⁶ Se du ya, ta e ndo koka landangɔ se lɛlo tɛ Yezo na ndenge ti lengbingɔ ma ko, ta e nzɛ̃ ma. (Zk. 3:2) Ta wa kalasi ndo ɔ wa hangɔ lo na ye ma. Kanda, se du ya, lo ndo lua awangɔ na ndo yungɔ ndo tɛ lo, wa lo ndo landa na seni nvɛ̃ni se lɛlo tɛ wa hangɔ lo na aye ko, lo na  hĩngangɔ lingɔ aye mɛ lo ndo ha na lo na seni. Kwɛ kɔi, se e kpã aye mɛ e ndo manda na lége ti mandangɔ Ngbangɔ tɛ e nvɛ̃ni na kwa, wa e li zu ti nɛngɔ ya, e gbinyangbi aseliye tɛ e ti siɔni ko, e na landangɔ na seni nvɛ̃ni ndakisa mɛ Yezo zia hɛ̃ e.​—Di Nzembo 119:59, 60.

17-18. Se e landa se lɛlo tɛ Yezo na seni ko, anzɔ̃ kpale mɛ e na luangɔ nɛ?

¹⁷ Ngoi mɛ e ndo za azi mɛndɛ̃ ko, e ndo to nga la ya, ala li nga ngaso. Biazo kɔi mɛ ili lo la Tim atɛnɛ ya: “E na ayata kɔli mɛ apalanga mɛ ala mai na nyingɔ wa, ala ti awa zangɔ na kwa​—ambanga ni ka popo tɛrɛ la adɛ ayangambi nvɛ̃ni. Ala lindó ngaso na lo mɛ ya, ala hũndó se mɛ ayata mɛndɛ̃ ti ya bombi ndo zandó na azi mɛndɛ̃, wa ala ye ngandó landangɔ se lɛlo tɛ ala. Ayata niko mɛ apalanga ndo za bombi, wa ala ndo hɛ̃ nga ti la kpengbani hɛ̃ abiazi.”

¹⁸ So ya gigi mɛ ti ndɛ ko, azi gba ndo gi bo nzɔ̃ kpale tɛ la nvɛ̃ni. Kanda azi tɛ Yehova akɛsɛnɛ na la. Hũngɔ se mɛndó Yezo ndo li zu ti kpãngɔ gwɛ̃ tɛ azi mɛndɛ̃ na ndo ti uzu ko, ando gbɔ̃ bɛ e nvɛ̃ni, wa e mu nga ekateli ti landangɔ se lɛlo tɛ lo. Biani, ta elengbi ti landangɔ pa gɛrɛ Yezo na ndenge ti lengbingɔ ma, kanda elengbi ti “landangɔ pa gɛrɛ lo na seni”, NWT. (1 Pet. 2:21) Se e landa se lɛlo tɛ Yezo na seni ko, e na dungɔ na dengɔ bɛ, na lo mɛ ya, e ndo hɛ̃ Yehova dengɔ bɛ.