MWAHA 97
Niphwanaphwaniho na Anamalapa mu Emaca
-
ANAMALAPA “ÒMALIHA” MU EMACA ANNAKHALA “ÒPATXERYA”
Yesu oomala waaleela alipa oowiriyana awe o Pereya wi “antxipale òmaliha anamukhala òpatxerya, nave antxipale òpatxerya anamukhala òmaliha.” (Mateu 19:30) Owo onnaceenyerya mwaha yoola nniphwanaphwaniho nla na anamalapa mu emaca ariki:
“Omwene wa wirimu onalikanatho ni mulopwana mmoha apehenrye wawopela anamalapa mmatxani mwawe. Àharoromeliha yawo waliva nlivelo na nihiku ni àharuma mmatxani mwawe. Avinyaka etatatha àhaphwanya atxhu akina yahenr’etxhu ni àhalèla ì: ‘Haweni, mwalimeke mmatxani mwaka, kovaheni yeyo eri yophwanelela’ awo yàyawo ni yàpatxerya olima. Àvinyatho, othana ni nsuwa nthitimanaka, àrumihelawo akina. Navetho nsuwa n’yaka omorelamo, àhaphwanya akinaku ni àruma ariki: ‘Murimwi hai onilaya muheraka etxhu vavale vasele?’ Awo yàmwakhula: ‘Hinimonne mutxhu ene omulapa’. Mulopwana ole àlotxa ariki: ‘Haweni nyuwotho, mwalimeke mmatxani mwaka.’”—Mateu 20:1-7.
Enakhala ntoko wi alipa oowiriyana a Yesu anuupuwela sa Yehova Muluku vaavaa aniiwaaya olociwaka “Omwene wa wirimu” ni “mulopwana mmoha apehenrye wawopela anamalapa mmatxani mwawe.” Soorempwa sinnamusuwanyeiha Yehova ntoko mwaneene a emaca, yeeyo eneemelela nloko na Isarayeli. (Salumu 80:8, 9; Isaiya 5:3, 4) Yaawo mu Nlamulo na nlakano ari ntoko anamalapa a mmacani. Yesu hanasiphela ichu ivirale. Owo onaloca mwaha oneereya mu elukuluku awe.
Ahooleli a malapelo, ntoko Afarisi yaawo amanle omweererya Yesu hiihaano vooloca sa mwaha wa omwalana, annalapa mwakuru moohihiyererya mmuteko wa Muluku. Awo ari ntoko anamalapa a ilukuluku soothene yaawo anaweherya olinvwa sawaaca, ohiya etenaariyu emoharu yeeyo eri nlivelo nimoha na nihiku.
Anamukucho ni achu akina a nikhuuru nenla anawoona Ayuta ntoko achu anamulapela Muluku mwa vakhaani, anamalapa a elukuluku vakhaani mu emaca ya Muluku. Mu niphwanaphwaniho na Yesu, ti yaawo yaaphin’ye elukuluku ya “etatatha” (iwora thanu nasese woosiiselo) naari yaalekenle ophiya omutekoni nsuwa nthimanaka nave akina n’yaaka omorelamo. (iwora thanu osekuwa.)
Alopwana ni athiyana yaawo anamuchara Yesu anooniwa ntoko “awulumeliwa!” (Yohani 7:49) Mu elukuluku ekina mu okumi aya, ahintoko okhala alipa oototha ihopa naari anamalapa akina. Voocharela mu 29 E.K., mwaneene a ‘ematxa’ ahimurumiha Yesu wi awiichane achu awiiyeviha wi elapeke ni Muluku ntoko amuhuserya a Yesu. Awo ari anamalapa “òmaliha” yaawo Yesu onaaloceiye wi yaaphin’ye nsuwa n’yaka omorelamo.
Akuchulaka niphwanaphwaniho nawe, Yesu onnalokoha echu eneereya omakiseryo wa nihiku: “Wilakavo, àmuruma mutokwene a anamalapa awe ariki: ‘Hawé, waworose anamalapa, ni walive muteko wolelo. Wapatxerye yale aphin’ye osekuwa ophiyerya alipa òpeherya.’ Àpatxerya waliva yale yaphin’ye nsuwa nimorelakamo ni yàkhela nlivelo na nihiku. Ale òpatxerya yùpuwela wi ananvahiwa ikhorowa sawatxa, nto yalinvwe nlivelo nimohamoha. Yakhenlaya, yànamwapa mwanene eriki: ‘Ala alampe elukuluku tonto alinvwe vamohamoha ni hiyo, nlampe nihiku nothene, nsyaka ni nsuwa nothene!’ Mwanene àmwakhula mmoha wa yawo ì: ‘Mukhwaka, miyano nkiwerenle yohiphwanela! Opatxeryaka muteko hinapakanenle nlivelo na nihiku? Vano wakhele yeyo eri yawà, ovinye onarowa. Miyo Mateu 20:8-16.
kinakhwela onvaha ola yeyo kovan’haka weyo, Wakhweya miyo nkinawerya werela kinakhwelaka yeyo eri yaka? Wakhweya orino nrima wa nthowa na orèra waka murima? Hiha alipa òmaliha anamukhala òpatxerya, nave alipa òpatxerya anamukhala òmaliha.’”—Akhweya arummwa anniikoha vooloca sa nikupa nookuchula na niphwanaphwaniho na Yesu. Mmukhalelo taani ahooleli a Ayuta, yaawo aniisoona okhala “òpatxerya,” aneeraaya ekhale “òmaliha”? Nave mmukhalelo taani arummwa a Yesu aneeraaya ekhale “òpatxerya”?
Arummwa a Yesu yaawo Afarisi ni akina anawoonaaya okhala ntoko “òmaliha,” ari mu ephiro ya okhala “òpatxerya” wi yaakhele sawaaca. Moorweela mwa okhwa wa Yesu, Yerusalemu a elapo yavathi onahaala omala, moohilekela Muluku onahaala othanla nloko nivyaani, “Isarayele a Muluku.” (Galasya 6:16; Mateu 23:38) Yohani Mpatisi aahiloca sa achu yaawo vaavaa atharinheiye vooloca sa orwa wa opatiso wa munepa waweela. Yaale anakhala “òmaliha” tari oopacerya waakhela opatiso wa munepa yoole ni ovahiwa ekari ya ovaha onamoona wa Yesu “ophiyerya okhomoni wa elapo.” (Saweriwa T’arummwa 1:5, 8; Mateu 3:11) Vaavaa arummwa aniiwexexaaya matorokelo yaawo Yesu onaloceiye moosiphela, awo akhweya anamuhoolela ichu sawuukhula orweela wa ahooleli a Ayuta, yaawo akhanle “òmaliha.”