Kemantika, ijkon yotikijtokej. Yejuin nesiya ika notlajtolnamikiya iuan Hebreos 12:16, Traducción del Nuevo Mundo, kampa tikpouaj ika Esaú xokitlasojkaitak “tlen chipauak”, niman “okipatlak tlen kipiaya pampa yenkuiyotl katka san ika se tlakuajli”, okinemakiltili Jacob. Yejuin tlajtoltin nesiya ika techasikamachiltiaya ika, ijkuak Jacob okipix tlen san kipiaya akin “yenkuiyotl katka”, noijki ueliskia yes iuejkachaneujkauj Mesías (Mat. 1:2, 16; Luc. 3:23, 34, TNM).

Aman tej, tla tikitaj seki itech tlen kijtoua Biblia, tiknextiaj ika xnonekiya yakaj mayenkuiyotl niman ijkon yes iuejkachanejkauj Mesías. Matikitakan seki tlen kiteititia yejuin:

Iyenkuiyokoneuj Jacob (Israel) katka Rubén, akin okipix iuan Lea. Sakin, José oyaj akin kachtopa ikoneuj Jacob tlen okipix iuan isiuauj akin melak kitlasojtlaya, Raquel. Ijkuak Rubén okichiuj se tlajtlakojli, tlen kipiaya pampa yenkuiyotl katka opanok itech José (Gén. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Crón. 5:1, 2). Maski ijkon, Mesías xoualeuj itech iuejkachanejkauan Rubén nion itech José, oualeuj itech iuejkachanejkauan Judá, ika naui ikoneuj Jacob tlen okipix iuan Lea (Gén. 49:10).

Ipan Mateo 1:5, noteneuaj naui tlakamej akin noijki oyajkej iuejkachanejkauan Mesías. Nesi, ika nochimej yenkuiyomej katkaj. Boaz (Booz) tajtli itech Obed, niman Obed tajtli  itech Jesé (Isaí) (Rut 4:17, 20-22; 1 Crón. 2:10-12).

Sakin itech yejon tlakamej, okse iuejkachanejkauj Mesías, katka David. San ika, yejua xkatka iyenkuiyoj Jesé, yejua ixokoyouj katka itech chikueyi ikoneuan (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6). Niman noijki ijkon panoua iuan Salomón, pampa yejua noijki xkatka iyenkuiyoj David (2 Sam. 3:2-5).

Xkipiya nasikamatis ika se yenkuiyotl, xueyi kijtosnekiya. Kachtopa konetl itech se familia, kitlakaitayaj niman miyekpa yejua katka akin sakin kinyekanaya inchanejkauan. Noijki yejua akin kimakayaj okpa ika ueyi itech tlen kipiayaj ichanejkauan (Gén. 43:33; Deut. 21:17; Jos. 17:1).

San ika, tlen kipiaya se tekoneuj pampa yenkuiyotl katka ueliya panos itech okse ikniuj. Se neskayotl, ijkuak Abrahán okikixti Ismael itech ichan, tlen kipiayaj pampa yenkuiyotl katka opanok itech Isaac (Gén. 21:14-21; 22:2). Niman, ken achto yotikijtokaj, tlen kipiaya Rubén pampa yenkuiyotl katka opanok itech José.

Oksejpa matikitakan ipan Traducción del Nuevo Mundo, Hebreos 12:16, kampa apóstol Pablo okijkuilo: “Niman xkitakan ika nemotsajlan maka manemi yakaj akin auilnemi nion yakaj akin xkitlasojkaita tlen chipauak, ijkon ken Esaú, akin okipatlak tlen kipiaya pampa yenkuiyotl katka san ika se tlakuajli”. ¿Tlenon kinekiya kiteititis?

Apóstol xtlajtotoya itech iuejkachanejkauan Mesías. Yejua san kemach okimijlika akin kichiuayaj ken Cristo ika manouikakan “ipan on kuajli ojtli”, niman ijkon nion se itech yejuamej xkipolos “iteiknelilis Dios”, itlaj tlen ueliskia inpan nochiuas tla auilnemiyaj (Heb. 12:12-16). Tla yejuamej kichiuayaj yejon tlajtlakojli, yeskiaj ken Esaú. Yejua xokitlasojkaitak tlen chipauak, niman uelis tikijtoskej ika okitlapejpeni “tlen xualeua itech toTajtsin” (Kingdom Interlinear).

Esaú onen ipan tonaltin ijkuak nemiyaj akin uejueyixtoyaj ipan se familia, niman kanaj kemantika hasta okitemakak uentli ken teopixki ipampa ichanejkauan (Gén. 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5). San ika, pampa tlen kinemiliaya Esaú kiyekanaya itlalnakayo, kuakon yejua okitemakak nochi tlen kipiaya pampa yenkuiyotl katka san ika se plato ika lentejas. Kanaj xkinekiya kixnamikis tlajyouilistli tlen yonoijtoka kixnamikiskiaj iuejkachanejkauan Abrahán (Gén. 15:13). Esaú noijki okiteititi ika yejua kitlapejpeniaya tlemach tlen xualeuaya itech toTajtsin niman ika xkitlasojkaitaya tlen chipauak, niman ijkon okiteititi ijkuak ononamikti iuan omemej siuamej akin xkitekichiuiliayaj toTajtsin. Yejuin melak okinyolkoko itajuan (Gén. 26:34, 35). Jacob xijkon okichiuj, pampa yejua okitejtemo nonamiktis iuan se siuatl akin kiueyichiuaya toTajtsin akin melauak (Gén. 28:6, 7; 29:10-12, 18).

Kuakon, ¿tlenon tikasikamatij ika yejuin? Ika, kemantika, iuejkachanejkauan Mesías yenkuiyomej katkaj, san ika xnochipa. Judíos kimatstoyaj yejuin niman kiseliayaj, se neskayotl, kuajli kasikamatiyaj ika Cristo ualeuaskia itech David, ikoneuj Jesé akin xokoyotl katka (Mat. 22:42).