Kia Fakauka Tuga kua Kitia a Ia ne Nakai Kitia!
Kia Fakauka Tuga kua Kitia a Ia ne Nakai Kitia!
“Kua fakauka a [Mose] tuga ne mena kua kitia e ia a Ia ne nakai kitia.”—HEPERU 11:27.
1. Ko e heigoa e talahauaga talahaua hagaao ke he Atua ne taute e Iesu he hana Lauga he Mouga?
KO IEHOVA ko e Atua nakai kitia. He magaaho ne ole a Mose ke kitia e fofoga Hana, ne tali age a Iehova: “Nakai maeke ia koe ke kitia hoku mata; ha kua nakai kitia he tagata au mo e moui.” (Esoto 33:20) Mo e tohia he aposetolo ko Ioane: “Nakai fakai ni taha ke kitia e Atua.” (Ioane 1:18) He nofo a Iesu Keriso mo tagata he lalolagi, kua nakai kitia foki e ia e Atua. Ka e, he hana Lauga he Mouga, ne pehe a Iesu: “Uhoaki a lautolu ne loto mea; ha ko e mena kitia atu e lautolu e Atua.” (Mataio 5:8) Ko e heigoa e kakano ha Iesu?
2. Ko e ha ne nakai maeke ia tautolu ke kitia mata e Atua?
2 Ne fakakite he tau Tohiaga Tapu a Iehova ko e Agaga nakai kitia. (Ioane 4:24; Kolose 1:15; 1 Timoteo 1:17) Ka kua nakai pehe a Iesu kua maeke ia tautolu ke kitia mata a Iehova. Moli, to kitia he tau Kerisiano fakauku a Iehova ko e Atua i luga he lagi ka mole e liu fakatutu mai a lautolu mo tau mena momoui fakaagaga. Ka ko e tau tagata ne “loto mea” mo e moua e amaamanakiaga ke moui tukulagi he lalolagi kua maeke foki ke “kitia” e Atua. Ka e maeke fefe e mena nei?
3. Maeke fefe e tau tagata ke kitia falu he tau mahani he Atua?
3 Kua fai iloaaga a tautolu hagaao ki a Iehova he kikite fakamitaki ke he tau mena ne tufuga e ia. Liga mogoia, kua nava a tautolu ke he malolo hana mo e omoomoi ke fakailoa a ia ko e Atua ko e Tufuga. (Heperu 11:3; Fakakiteaga 4:11) Hagaao ke he mena nei, ne tohia he aposetolo ko Paulo: “Ko e hana [Atua] tau mena kua nakai kitia, tali mai he vaha ne eke e lalolagi, kua kitia ia he manamanatu e tau mena ne eke, ko e hana mana haia kua tukulagi, mo e hana Atua.” (Roma 1:20) Ti kua putoia ai e lotomatala ke he tau kupu ha Iesu ne hagaao ke he kitiaaga he Atua ke mailoga falu he tau mahani ha Iehova. Ko e kitiaaga pihia kua fakave ke he iloilo tonu ti kua kitia ni he ‘tau mata he loto.’ (Efeso 1:18) He tau kupu mo e tau gahua ha Iesu kua lahi foki e mena ne fakakite mai hagaao ke he Atua. Ati talahau ai e Iesu: “Ko ia kua kitia au, kua kitia foki e ia e Matua.” (Ioane 14:9) Ne fakaata mitaki e Iesu e aga ha Iehova. Ti kua maeke he iloaaga ke he moui mo e tau fakaakoaga ha Iesu a tautolu ke kitia, po ke mailoga, e falu he tau mahani he Atua.
Aoga Lahi e Manako Fakaagaga
4. Kitia fefe e nakai manako fakaagaga he tokologa he vaha nei?
4 He vaha nei, ko e tua mo e manako fakaagaaga kua temotemoai lahi. “Ko e mena nakai ha he tau tagata oti kana e tua,” he talahau e Paulo. (2 Tesalonia 3:2) Tokologa nukua lavelave lahi ke he tau tutuliaga fakatagata ha lautolu mo e nakai tua ke he Atua. Kua fakapouli he tau mahani agahala mo e nakai manako fakaagaga ha lautolu a lautolu mai he kitia a ia mo e tau mata he maamaaga, ha ko e mena tohia he aposetolo ko Ioane: “Ko e tagata mahani kelea, nakai kitia e ia e Atua.” (3 Ioane 11) Ha kua nakai kitia mata he tau tagata pihia e Atua, kua eke a lautolu ke tuga nakai kitia e ia e tau mena ne taute e lautolu. (Esekielu 9:9) Kua fakateaga a lautolu ke he tau mena fakaagaga, ti nakai moua e lautolu e “iloilo ke he Atua.” (Tau Fakatai 2:5) Kua hako tonu ai he tohia e Paulo: “Ko e tagata kua omaoma ke he tino, kua nakai talia e ia e tau mena he Agaga he Atua; ha ko e mena goagoa ia kia ia, ti nakai maeke ke iloa foki, ha ko e tau mena kua fakafili he agaga haia.”—1 Korinito 2:14.
5. Ko e heigoa e moli ne mataala e tau tagata loto fakaagaga ki ai?
5 Ka e ka loto fakaagaga a tautolu, to mataala tumau a tautolu he pete ni ko e Atua nakai kumi kelea a Iehova, nukua iloa e ia e magaaho ka taute e tautolu e tau manatu mo e tau manako kelea. Moli ni, “ko e mena ha ha i mua he tau fofoga a Iehova e tau puhala he tagata; ne fakamolemole foki e ia hana tau puhala oti.” (Tau Fakatai 5:21) Ane mai ke kautu e agahala ki a tautolu, kua omoi a tautolu ke tokihala mo e kumi e fakamagaloaga ha Iehova ha kua fakaalofa a tautolu ki a ia mo e nakai manako ke fakamamahi a ia.—Salamo 78:41; 130:3.
Ko e Heigoa ne Fakauka a Tautolu?
6. Ko e heigoa e kakano ke fakauka?
6 Pete ni kua nakai kitia a Iehova ke he tau mata ha tautolu, kia manatu tumau e tautolu na kitia e ia a tautolu. He iloa na moui a ia mo e tali tonu kua tata a ia ki a lautolu oti ne ui ki a ia, ka lagomatai a tautolu ke fakauka—mauokafua mo e nakai maueue he tua fakamoli ha tautolu ki a ia. (Salamo 145:18) Maeke ia tautolu ke tuga a Mose, ne tohia a Paulo hagaao ki ai: “Ko e tua ne toka ai e ia a Aikupito mo e nakai matakutaku a ia ke he ita he patuiki; ha kua fakauka a ia tuga ne mena kua kitia e ia a Ia nakai kitia.”—Heperu 11:27.
7, 8. Ko e heigoa ne fakamalolo ai a Mose ki mua ha Farao?
7 He taute hana matafekau poaki he Atua ke takitaki e tau Isaraela mai he tupa i Aikupito, ne fa tu a Mose ki mua ha Farao pule kelea he fale patuiki ne puke ke he tau tagata lotu mo e tau kautau talahaua. Tuga ni kua fakalaini ke he tau kaupa e tau tupua ta. Ka ko Iehova, pete ni he nakai kitia, kua moli ki a Mose, nakai tuga e tau tupua ta ne fakatino e tau Atua nakai moui ha Aikupito. Ko e kakano haia ne nakai hopoate a Mose ki a Farao!
8 Ko e heigoa ne foaki ki a Mose e malolo ke tu lagaloga ki mua ha Farao? Ne tala mai he tau Tohiaga Tapu ki a tautolu “ko e tagata nai foki ko Mose, kua totonu ue atu a ia he tau tagata oti ha he fuga kelekele.” (Numera 12:3) Maali ai, ko e manako fakaagaga mo e talitonu hana ko e Atua haia mo ia, ne fakamalolo a Mose ke hukui “a Ia nakai kitia” ki mua he patuiki vale ha Aikupito. Ko e heigoa e falu puhala ne fakakite e lautolu, ne “kitia” e Atua nakai kitia, ha lautolu a tua ki a ia he vaha nei?
9. Ko e heigoa taha puhala ne kua maeke ia tautolu ke fakauka?
9 Taha e puhala ke fakakite e tua mo e fakatumau ke fakauka he kitia a Ia ne nakai kitia, ko e fakamatala fakamakai pete ni ko e favaleaga. Ne hataki age a Iesu ke he tau tutaki hana: “To fakavihia foki a mutolu he tau tagata oti, ha ko e haku a higoa.” (Luka 21:17) Ne tala age foki a ia ki a lautolu: “Nakai mua e fekafekau ke he hana iki. Kaeke kua favale a lautolu kia au, ti favale foki kia mutolu.” (Ioane 15:20) Moli ke he tau kupu ha Iesu, ne nakai leva e mate hana, ne matematekelea e tau tutaki hana ke he puhala he fakamatakutaku, tapaki, mo e keli. (Gahua 4:1-3, 18-21; 5:17, 18, 40) Pete ni kua holofa e favaleaga, ne fakatumau e tau aposetolo ha Iesu mo e falu tutaki ke fakamatala e tala mitaki mo e fakamalolo.—Gahua 4:29-31.
10. Maeke fefe he mauokafua ha tautolu ke he puipuiaga ha Iehova ke lagomatai a tautolu he fekafekauaga?
10 Tuga a Mose, ne nakai hopoate e tau tutaki fakamua atu ha Iesu ke he tau fi tokologa ha lautolu. Ne tua e tau tutaki ha Iesu ke he Atua, ti ko e fua, ne maeke ia lautolu ke fakauka ke he favaleaga velagia ne moua e lautolu. E, kua fakatumau a lautolu ke fakauka tuga kua kitia a Ia ne nakai kitia. He vaha nei, ke mailoga e puipuiaga ha Iehova ka fakamalolo a tautolu, taute ai a tautolu ke nakai matakutaku he ha tautolu a gahua fakamatala he Kautu. Ne talahau he Kupu he Atua ko e “matakutaku ke he tau tagata ke hoko mai ai e matahele; ka ko ia kua tua kia Iehova, to nofo ai a ia mo e nakai haofia.” (Tau Fakatai 29:25) Ko e mena ia, kua nakai liliu tua a tautolu he matakutaku ke he favaleaga; mo e nakai fuafuakelea a tautolu ke he fekafekauaga ha tautolu. Kua omoi he tua ha tautolu a tautolu ke fakamatala fakamalolo ke he tau tuuta kaina, tau tagata gahua auloa, tau tama aoga, mo e falu foki.—Roma 1:14-16.
Takitaki e Ia Nakai Kitia Hana Tau Tagata
11. Hagaao ki a Peteru mo Iuta, fakakite fefe he falu ne fakalataha mo e fakapotopotoaga Kerisiano e nakai manako fakaagaga?
11 Kua lagomatai he tua a tautolu ke kitia ko Iehova a ia ne takitaki e fakatokatokaaga hana he lalolagi. Ati kalo kehe mai a tautolu he aga tuhituhi ki a lautolu ne lagaki e tau matagahua he fakapotopotoaga. Ne hataki tokoua e aposetolo ko Peteru mo e matakainaga ha Iesu ko Iuta ke he falu tagata nakai manako fakaagaga, ne vagahau kelea a lautolu hagaao ke he tau tagata tane ne takitaki he tau Kerisiano. (2 Peteru 2:9-12; Iuta 8) To vagahau pihia nakai a lautolu kumi kelea ia, kaeke nofo ai a Iehova mo lautolu? Nakai fakai! Ka kua nakai kitia e Atua, ne kaumahala e tau tagata ia ke mailoga e fakalagoaga ha lautolu ki a ia.
12. Ko e heigoa e aga kua lata ke fakakite e tautolu ki a lautolu ne takitaki he fakapotopotoaga?
12 Moli, ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa he fakapotopotoaga Kerisiano. Ko lautolu ne eke mo tau motua kua hehe he falu magaaho ti liga lauia ai a tautolu takitokotaha. Pete he pihia, kua fakaaoga e Iehova e tau tagata tane pihia mo tau leveki he fuifui mamoe hana. (1 Peteru 5:1, 2) Kua mailoga he tau tane mo e tau fifine loto fakaagaga ko e taha puhala anei ne takitaki e Iehova e tau tagata hana. Ko e mena ia, ko e tau Kerisiano, kua kalo mai a tautolu he aga tuhituhi mo e gugu, mo e fakalilifu ke he tau fakaholoaga fakateokarasi he Atua. He omaoma ki a lautolu ne takitaki ki a tautolu, kua fakakite e tautolu kua kitia e tautolu a Ia ne nakai kitia.—Heperu 13:17.
Kitia e Atua mo Fakaako Mua Ue Atu ha Tautolu
13, 14. Ko e heigoa e kakano he kitia a Iehova mo Fakaako Mua ue Atu ki a koe?
13 Fai mena foki ne lata mo e manamanatuaga fakaagaga. Ne perofeta e Isaia: “Ka e kitekite atu ha mutolu a tau mata ke he [Fakaako Mua ue Atu] ha mutolu.” (Isaia 30:20, fakatatai NW.) Ko e tua ni ke mailoga ko Iehova a ia hane fakaako a tautolu he puhala he fakatokatokaaga hana he lalolagi. (Mataio 24:45-47) He kitia e Atua mo Fakaako Mua ue Atu ha tautolu kua mua atu e kakano mai he fakatumau e mahani fakaako Tohi Tapu mo e o tumau he tau feleveiaaga Kerisiano. Ko e kakano ke fakaaoga katoatoa e tau foaki fakaagaga he Atua. Ke tuga anei, kua lata ia tautolu ke fakatolomaki e omaoma ke he takitakiaga ne foaki e Iehova he puhala ia Iesu ke nakai maeke ia tautolu ke tafia fakaagaga.—Heperu 2:1.
14 Falu magaaho kua lata ke lali fakalahi ke moua e aoga katoatoa mai he mena kai fakaagaga. Ke fakatai ki ai, liga totou fakaholo noa ni a tautolu ke he falu fakamauaga he Tohi Tapu ne uka ia tautolu ke maama. He totou e tau mekasini Ko e Kolo Toko mo e Awake!, liga nakai totou e tautolu falu vala tala ne nakai fiafia a tautolu ki ai. Po kua manamanatu mena kehe a tautolu he tau feleveiaaga Kerisiano. Pete ia, nukua maeke ia tautolu ke mataala kaeke manamanatu fakamitaki a tautolu ke he tau manatu ne talahau mai. Ko e hokulo he fakaaue ha tautolu ma e tau fakaakoaga fakaagaga ne moua e tautolu nukua fakakite kua mailoga e tautolu a Iehova mo Fakaako Mua ue Atu ha tautolu.
Lata ia Tautolu ke Foaki e Fakalagoaga
15. Ko e heigoa ne eke he falu ke tuga kua nakai kitia a lautolu ki a Iehova?
15 Mua atu ha kua holofa e mahani kelea he “vaha ke fakahiku,” kua aoga lahi ke tua ki a Ia ne nakai kitia. (Tanielu 12:4) Kua hufia lahi e mahani nakai fakamoli mo e feuaki. Moli, kua pulotu ke manatu na kitia e Iehova e tau gahua ha tautolu pihia foki he magaaho ne nakai kitia he tau tagata a tautolu. Kua galo he falu e moli nei. He nakai kitia he falu a lautolu, liga taute e lautolu e tau mahani nakai mai he Tohi Tapu. Tuga anei, kua nakai totoko falu ke he kamatamataaga ke kitekite e tau fakafiafiaaga kelea mo e tau ata telefua he Internet, televisoni, mo e falu puhala loga he vaha fou nei. Ha kua maeke ke taute fakagalogalo e tau mena, kua taute falu ke tuga nakai kitia e Iehova e tau mahani ha lautolu.
16. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakatatai atu ke he tau tutuaga tokoluga ha Iehova?
16 Kua mitaki ai ke mauloto e tau kupu he aposetolo ko Paulo: “To takitokotaha a tautolu mo e talatala atu hana mahani ke he Atua.” (Roma 14:12) Kua lata ia tautolu ke mailoga ko e tau magaaho oti ne agahala a tautolu, kua agahala a tautolu ki a Iehova. He iloa e mena nei ka lagomatai a tautolu ke fakatatai atu ke he tau tutuaga tokoluga hana mo e ke kalo mai he mahani nakai mea. Ne fakamanatu mai e Tohi Tapu ki a tautolu: “Nakai fakai foki ha mena taha kua galo ki mua hana, ka kua toka noa mo e maliali e tau mena oti kana ke he na fofoga hana ke talahau ki ai e tautolu e tau mahani ha tautolu.” (Heperu 4:13) Moli, kua lata ia tautolu ke foaki e fakalagoaga ke he Atua, ka ko e fakaalofa hokulo ha tautolu ma Iehova e matapatu kakano ne taute ai e tautolu e finagalo hana mo e omaoma ke he tau tutuaga hakotika hana. Kia fakailoilo ai a tautolu ke he ha tautolu a fifiliaga ke he tau mena tuga e fakafiafiaaga mo e ha tautolu a mahani ke he tagata fehagaaoaki.
17. Ko e fiafia fe ne kitekite mai a Iehova ki a tautolu?
17 Kua fiafia lahi a Iehova ki a tautolu, ka kua nakai pehe e mena ia hane fakatali a ia ki a tautolu ke taute e tau mena hehe ti fakahala e ia a tautolu. Ka kua tupetupe mai a ia ki a tautolu, tuga e matua tane ne manako ke fakapalepale e fanau omaoma hana. Ko e mafanatia ha ia ke iloa ko e Matua ha tautolu he lagi kua fiafia ke he tua ha tautolu ti kua “taui mai a lautolu kua kumi fakamakutu kia ia”! (Heperu 11:6) Kia tua katoatoa a tautolu ki a Iehova mo e “fekafekau a koe kia ia mo e hau a loto katoa.”—1 Nofoaga he Tau Patuiki 28:9.
18. Ha kua kitia e Iehova a tautolu mo e mailoga e tua fakamoli ha tautolu, ko e heigoa e fakamoliaga ne moua e tautolu mai he tau Tohiaga Tapu?
18 Ne pehe e Tau Fakatai 15:3: “Ha ha he tau mena oti ni e tau fofoga a Iehova; kua kitekite ni a ia ke he tau tagata mahani kelea katoa mo e tau tagata mahani mitaki.” Haia, kua kitekite e Atua ke he tau tagata mahani kelea mo e fehagai mo lautolu hagaao ni ke he mahani ha lautolu. Ka e, kaeke fakalataha a tautolu mo e “tau tagata mahani mitaki,” iloa moli e tautolu to mailoga e Iehova e tau gahua tua fakamoli ha tautolu. Kua fakamalolo ha a ia e tua he iloa kua ‘nakai noa mo e fua ha tautolu a fakafita’ mo e nakai nimo e ia ne nakai kitia e ‘tau gahua mo e gahua fakamalolo he fakaalofa kua fakakite mai ai e tautolu ke he hana higoa’!—1 Korinito 15:58; Heperu 6:10.
Uiina a Iehova ke Kamatamata a Tautolu
19. Ko e heigoa falu aoga ne fua mai he tua malolo ki a Iehova?
19 Ko e tau fekafekau tua fakamoli ha Iehova, kua uho a tautolu ki a ia. (Mataio 10:29-31) Pete ni he nakai kitia a ia, kua moli a ia ki a tautolu, mo e lata ia tautolu ke takiofa e fakafetuiaga uho ha tautolu mo ia. He moua e aga pihia ke he Matua he lagi ha tautolu ka tamai e tau mena aoga lahi ki a tautolu. Kua lagomatai he tua malolo ha tautolu a tautolu ke loto mea mo e mitaki e manamanatuaga ki mua ha Iehova. Kua puipui foki he tua nakai fakatupua a tautolu mai he tutuli e moui fahi ua. (1 Timoteo 1:5, 18, 19) Kua fakatokatoka he tua nakai maueue ha tautolu ke he Atua e fakafifitakiaga mitaki mo e maeke ke fakamalolo a lautolu ne viko takai ia tautolu. (1 Timoteo 4:12) Mua atu, kua fakatupu he tua pihia e mahani Atua, fakafiafia ai e loto ha Iehova.—Tau Fakatai 27:11.
20, 21. (a) Ko e ha ne mitaki lahi ai ke kitekite mai a Iehova ki a tautolu? (e) Puhala fe ka fakagahuahua e tautolu e Salamo 139:23, 24 ki a tautolu ni?
20 Kaeke pulotu moli a tautolu, kua fiafia lahi a tautolu ke kitekite tumau mai a Iehova ki a tautolu. Nakai ni manako a tautolu ke kitia e ia a tautolu ka kua manako foki a tautolu ke kumikumi fakahokulo mai a ia ke he tau manamanatuaga mo e tau gahua ha tautolu. He liogi, kua lata ia tautolu ke uiina a Iehova ke kumikumi a tautolu mo e kitia po ke ha ia tautolu e tau manatu nakai mitaki. Kua maeke moli ia ia ke lagomatai a tautolu ke fahia ke he tau mena vihi ha tautolu mo e ke taute e tau hikihikiaga kua lata. Ne tonu ai he lologo e salamo ko Tavita: “Ko e Atua na e, kia kumi e koe kia au mo e kitekite ke he hoku loto; kia kamatamata e koe au mo e kitekite ke he haku a manamanatu. Mo e kitekite kia au po ke ne ha ia au ha mahani ke mamahi ai; kia takitaki foki e koe au ke he puhala tukulagi.”—Salamo 139:23, 24.
21 Ne ole fakamakai a Tavita ke kumi a Iehova ki a ia ke kitia ko e fai ‘mahani mamahi’ nakai a ia. Ke tatai mo e salamo, nakai kia manako a tautolu ke kumikumi he Atua e tau loto ha tautolu po ke fai manako nakai mitaki nakai a tautolu? Kia ole mo e tua mogoia a tautolu ki a Iehova ke kamatamata a tautolu. Ka e kua, kaeke lekua a tautolu ha ko e fakaatukehe ke he taha mena hehe po ke fai mena mamahi ia tautolu? Ati fakatumau a tautolu ke liogi fakamakamaka ke he Atua fakaalofa ha tautolu, ko Iehova, mo e omaoma fakamakai ke he takitakiaga he agaga tapu hana mo e fakatonuaga he Kupu hana. Kua lata ia tautolu ke mauokafua to lagomatai e ia a tautolu ke tutuli e puhala ka takitaki atu ke he moui tukulagi.—Salamo 40:11-13.
22. Ko e heigoa e fifiliaga ha tautolu hagaao ki a Ia ne nakai kitia?
22 E, to fakamonuina e Iehova a tautolu aki e moui tukulagi kaeke omaoma a tautolu ke he tau fakatufono hana. Moli, kua lata ia tautolu ke fakailoa e malolo mo e pule hana, tuga ne taute he aposetolo ko Paulo he magaaho ne tohia e ia: “Kia ha he Patuiki tukulagi, ko ia ke moui tukulagi, ko ia kua nakai kitia, ko e Atua iloilo ne tokotaha, kia ha ha ia ia e lilifu, katoa mo e fakahekeaga tukulagi tukumuitea. Amene.” (1 Timoteo 1:17) Kia fakakite tumau e tautolu e fakalilifu hokulo pihia ki a Iehova. Ti ko e heigoa ni ka tupu, kia nakai maueue a tautolu he fifiliaga ha tautolu ke tumau ke fakauka tuga kua kitia a Ia ne nakai kitia.
To Tali Fefe e Koe?
• Maeke fefe he tau tagata ke kitia e Atua?
• Kaeke moli a Iehova ki a tautolu, to fefe mogoia a tautolu he magaaho ka favale mai?
• Ko e heigoa e kakano ke kitia a Iehova mo Fakaako Mua ue Atu ha tautolu?
• Ko e ha kua lata ia tautolu ke manako ke kumikumi e Iehova a tautolu?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 12]
Ko Mose, he nakai hopoate ki a Farao, kua tuga kitia e ia a Iehova, ko e Atua nakai kitia
[Fakatino he lau 15]
Kia nakai piko a tautolu kua nakai maeke a Iehova ke kitia e mena ne taute e tautolu
[Fakatino he lau 17]
Kua kumi fakamakai e tautolu e iloilo he Atua ha kua kitia e tautolu a ia mo Fakaako Mua ue Atu ha tautolu