Lata ke Fefe e Onoonoaga ha Tautolu ke he Tau Tagata he Hoko Mai e Aho a Iehova?
Lata ke Fefe e Onoonoaga ha Tautolu ke he Tau Tagata he Hoko Mai e Aho a Iehova?
“Kua nakai mule mai e Iki ke he mena kua talahaua mai, . . . ka e fakauka mai a ia kia tautolu, he nakai finagalo a ia ke malaia taha, ka kia hohoko oti kana ke he tokihala.”—2 PETERU 3:9.
1, 2. (a) Puhala fe kua onoono a Iehova ke he tau tagata he vaha nei? (e) Ko e heigoa e tau huhu kua lata ke huhu hifo a tautolu ki a tautolu ni?
KUA ha ha he tau fekafekau a Iehova e kotofaaga ke “eke e tau motu oti kana mo tutaki.” (Mataio 28:19) He fakamoli e tautolu e kotofaaga nei mo e fakatalitali ke he “aho lahi a Iehova,” kua lata ia tautolu ke onoono ke he tau tagata ke tuga he kitia e ia. (Sefanaia 1:14) Ti fefe e mena ia? Ne pehe e aposetolo ko Peteru: “Kua nakai mule mai e Iki ke he mena kua talahaua mai, tuga he manatu he falu ke he mule; ka e fakauka mai a ia kia tautolu, he nakai finagalo a ia ke malaia taha, ka kia hohoko oti kana ke he tokihala.” (2 Peteru 3:9) Kua onoono e Atua ke he tau tagata ke fai amanakiaga ke hohoko atu ke he tokihala. Ko e hana “finagalo ke fakamomoui e tau tagata oti kana, mo e hokotia a lautolu he maama ke he kupu moli.” (1 Timoteo 2:4) Ha ko e mena kua fiafia lahi a Iehova he magaaho ka “liu mai a ia ne mahani kelea he tau mahani hana mo e moui ai”!—Esekielu 33:11.
2 Kua ha ha nakai ia tautolu takitokotaha e onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata? Ke tatai mo ia, kua kitia nakai e tautolu e tau tagata he tau lanu kehekehe mo e tau motu oti ke fai amanakiaga ke eke mo “fuifui mamoe ne fagai e ia”? (Salamo 100:3; Gahua 10:34, 35) Kia kikite atu a tautolu ke he tau fakafifitakiaga ua ne fakakite e aoga lahi he moua e onoonoaga he Atua. Nukua tata lahi e moumouaga ke he tau mena ua ia, ti kua leva e fakailoa ke he tau fekafekau a Iehova hagaao ke he mena nei. Kua mua atu e uho he tau fakafifitakiaga nei he fakatalitali a tautolu ke he aho lahi a Iehova.
Moua e Aperahamo e Onoonoaga ha Iehova
3. Ko e heigoa e onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata ne nonofo i Sotoma mo Komora?
3 Ko e fakafifitakiaga fakamua kua putoia ai e tupuna tua fakamoli ko Aperahamo mo e tau maga mahani kelea ha Sotoma mo Komora. He magaaho ne logona e Iehova e “tagi mai ia Sotoma mo Komora,” ne nakai moumou agataha e ia e tau maga ia mo e tau tagata i ai. Ka e kumikumi fakamua a ia ki ai. (Kenese 18:20, 21) Ne fakafano ua e agelu ki Sotoma, kavi ne nonofo ai a laua he fale he tagata tututonu ko Lota. He po ia ne hohoko atu e tau agelu, “ti agaagai ai e fale ke he tau tagata he maga ia, ko e tau tagata . . . fuata katoa, mo e tau momotua, ko e motu oti ni mai he tau fahi oti,” kua loto ke taute e matutakiaga he mahani fakasotoma mo e tau agelu. Ti kua kitia maali ai, ko e tuaga fakalialia he tau tagata he maga ne fakakite moli kua latatonu ni ke moumou. Pete ia, ne tala age e tau agelu ki a Lota: “Toe nakai taha he hāu a magafaoa hinei? ko e taha figona, mo e tau tama tane hau, mo e tau tama fifine hau, mo lautolu oti ha ha ia koe ke he maga nai, kia uta kehe a lautolu he mena nai.” Ne hafagi e Iehova e puhala ke fakamoui falu tagata he maga ia, ka e he magaaho fakamui, ko Lota hokoia mo e tau tama fifine hana ne hao mai he moumouaga.—Kenese 19:4, 5, 12, 16, 23-26.
4, 5. Ko e ha ne olelalo a Aperahamo ma e tau tagata ne nonofo i Sotoma, ti kua tatai nakai e onoonoaga hana mo e ha Iehova ke he tau tagata?
4 Ka e he mogonei, kia liliu a tautolu ke he magaaho ne fakakite e Iehova e fatuakiloto hana ke kumikumi atu ke he tau maga ha Sotoma mo Komora. Ko e magaaho ia ne ole fakamakamaka a Aperahamo: “Kaeke ke ha ha he maga tokolimagofulu e tagata tututonu; to fakamahakava kia e koe ti nakai fakamagalo e maga ha ko e tokolimagofulu e tagata tututonu ha ha i ai? Kia mamao ni ia koe ke eke pihia, ke tamate e tau tagata tututonu fakalataha mo e tau tagata mahani kelea; ke fakatatai foki e tau tagata tututonu mo e tau tagata mahani kelea, kia mamao e mena ia ia koe. Nakai kia hako e mena ka eke he fakafili he lalolagi oti?” Ne lagaua e talahau e Aperahamo e tau kupu “kia mamao ni ia koe.” Mai he fakafitaaga hana, ne iloa e Aperahamo to nakai moumou e Iehova e tau tagata tututonu fakalataha mo e tau tagata mahani kelea. He magaaho ne talahau e Iehova to nakai moumou e ia a Sotoma kaeke ke “tokolimagofulu Kenese 18:22-33.
e tagata tututonu” he maga, ne tahifo fakahaga e Aperahamo e numera ato hoko ke he hogofulu maka.—5 Liga kia to fanogonogo a Iehova ke he tau olelalo ha Aperahamo kaeke kua nakai lautatai mo e onoonoaga ni hana? Nakai pihia. Ha ko e “kapitiga he Atua,” nukua iloa moli e Aperahamo e onoonoaga Hana ti fakatatai atu ki ai. (Iakopo 2:23) He magaaho ne fakamahino atu a Iehova ki Sotoma mo Komora, kua fakamakai a ia ke fanogonogo ke he tau olelalo ha Aperahamo. Ko e ha? Ha ko e Matua ha tautolu he lagi kua “nakai finagalo a ia ke malaia taha, ka kia hohoko oti kana ke he tokihala.”
Onoonoaga ha Iona ke he Tau Tagata—Kua Kehe Mamao
6. Fefe e tali he tau tagata Nineva ke he fakapuloaaga ha Iona?
6 Mogonei, kia kitekite atu ke he fakafifitakiaga ke uaaki—haia ha Iona. He magaaho nei, ko Nineva e maga ne kotofa ke moumou. Kua tala age ke he perofeta ko Iona ke fakapuloa ko e mahani kelea he maga ia kua ‘hoko mai ki mua a Iehova.’ (Iona 1:2) Katoa mo e tau fahi motu i tua, ko Nineva ko e maga lahi mahaki, “ke lata mo e fenoga po tolu ke fano ai.” He magaaho fakamui ne omaoma ai a Iona mo e hu atu ki Nineva, ne matutaki a ia ke fakamatala: “Kua toe fagofulu e po ti fakaoti a Nineva.” Ke he mena ia, “ti tua e tau tagata Nineva ke he Atua, ti fakamatala e lautolu ke fakakanopogi a lautolu, ti tapulu ai foki a lautolu ke he tau ie kafu popo.” Ti kua tokihala foki e patuiki ha Nineva.—Iona 3:1-6.
7. Onoono fefe a Iehova ke he aga tokihala he tau tagata Nineva?
7 Kua kehe mamao e mena ia ke he tau tali i Sotoma! Ti fefe e onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata Nineva ne tokihala? Ne talahau ia Iona 3:10: “Ti hiki e manatu he Atua ke he kelea ne vagahau mai e ia ke eke ai kia lautolu; ti nakai eke.” Ne “hiki e manatu” a Iehova he fakahui e ia e tau fakafehagai hana mo e tau tagata Nineva ha kua hikihiki e lautolu e tau puhala ha lautolu. Kua nakai hiki e tau tutuaga faka-Atua, ka e hiki e Iehova e fifiliaga hana he kitia kua tokihala e tau tagata Nineva.—Malaki 3:6.
8. Ko e ha ne ita ai a Iona?
8 He magaaho ne iloa e Iona to nakai moumou a Nineva, kua tatai nakai e kitiaaga hana ke he onoonoaga ha Iehova? Nakai, ha kua talamai ki a tautolu: “Kua kelea lahi ni e mena ia kia Iona ti ita ai a ia.” Ko e heigoa foki ha Iona ne taute? Ne talahau he fakamauaga: “Ti liogi a ia kia Iehova, kua pehe atu, Ko e hanai Iehova na e, nakai kia ko e haku a kupu ia he nofo ai au ke he haku motu? Ko e mena ia ne fakatepetepe au ke hola ki Tasesa; ha kua iloa e au a koe ko e Atua fakaalofa noa, mo e fakaalofa hofihofi, kua fakatuai hau a ita, to lahi hau a fakaalofa, kua tokihala foki a koe mo e nakai fakahoko ai e kelea.” (Iona 4:1, 2) Na iloa e Iona e tau mahani ha Iehova. Ka e, he magaaho ia, ne ita e perofeta mo e nakai ha ha ia ia e onoonoaga he Atua ke he tau tagata tokihala i Nineva.
9, 10. (a) Ko e heigoa e fakaakoaga ne foaki e Iehova ma Iona? (e) Kua iloa fefe e tautolu ne moua e Iona he magaaho fakamui e onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata Nineva?
9 Ne fano kehe a Iona mai i Nineva, ta e fale api, ti nofo i lalo he malu “ato kitia ai e ia po ke heigoa e mena ke hoko ke he maga.” Ne toka e Iehova e akau kakaiona ke tupu ke fakamalu ai a Iona. Ka e, Iona 4:5-11) Ko e fakaakoaga haia ma Iona hagaao ke he onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata!
he aho hake, ne fifigo e akau. He magaaho ne ita a Iona hagaao ke he mena ia, ne tala age a Iehova: “Kua fakaalofa a koe ke he kakaiona . . . Ka e nakai kia fakaalofa au ki Nineva ko e maga lahi, ha ha i ai e tau tagata kua mua he tokologa ke he taha teau uafulu e afe, kua nakai iloa e lautolu po ko fe e lima matau ha lautolu, po ko fe e lima hema ha lautolu, ti ha ha i ai foki e tau manu huifa loga.” (10 Ko e tali ha Iona ke he talahauaga he Atua hagaao ke he tokihala ma e tau tagata i Nineva kua nakai fakamau hifo. Pete ia, kua kitia maali ai nukua hiki he perofeta e onoonoaga hana ke he tau tagata Nineva ne tokihala. Kua mailoga e tautolu e moli ia, ha kua fakaaoga e Iehova a ia ke tohi hifo e fakamauaga omoi he agaga nei.
Ha e Fe e Aga Kua Ha Ha ia Koe?
11. Liga to fefe la e onoonoaga ha Aperahamo ke he tau tagata ne nonofo he vaha nei?
11 He vaha nei, kua fehagaaoaki a tautolu ke he taha moumouaga foki—ko e moumouaga he fakatokaaga kelea nei he magahala he aho lahi a Iehova. (Luka 17:26-30; Kalatia 1:4; 2 Peteru 3:10) Liga to fefe la e onoonoaga ha Aperahamo ke he tau tagata ne nonofo he lalolagi nei ka nakai leva ti moumou? Liga to tupetupe a ia hagaao ki a lautolu ne nakaila logona e ‘tala mitaki he kautu.’ (Mataio 24:14) Ne fakatumau a Aperahamo ke ole ke he Atua hagaao ke he tau tagata ka liga tututonu i Sotoma. Kua tupetupe fakatagata nakai a tautolu hagaao ke he tau tagata ka tiaki e tau puhala he lalolagi nei ne ha ha i lalo he pule ha Satani, kaeke foaki age e magaaho ke tokihala mo e fekafekau ke he Atua?—1 Ioane 5:19; Fakakiteaga 18:2-4.
12. Ko e ha kua mukamuka ai ke feaki e aga tuga ha Iona ke he tau tagata he fekafekauaga ha tautolu, mo e heigoa kua lata ke taute e tautolu hagaao ke he mena nei?
12 Kua tonu ke fialoto lahi ke he fakaotiaga he mahani kelea. (Hapakuka 1:2, 3) Ka e, kua mukamuka lahi ke feaki e aga pihia tuga ha Iona, he nakai manamanatu hagaao ke he tau momoui he tau tagata ka liga hohoko atu ke tokihala. Kua moli lahi e mena nei kaeke ke feleveia tumau a tautolu mo e tau tagata ne nakai tokaga, totoko, po ke mahani vale he magaaho ka o atu a tautolu ke he tau kaina ha lautolu mo e fekau he Kautu. Liga to pokia foki ia tautolu a lautolu ne nakaila tamai ia e Iehova he fakatokaaga kelea nei. (Roma 2:4) Kaeke ke fakakite mai he kumi fakamakutu hifo ki a tautolu ni kua ha ha foki ia tautolu e tama vala tote he aga fakamua ha Iona ke he tau tagata Nineva, kua lata ia tautolu ke liogi ma e lagomatai ke fakatautau atu ha tautolu a onoonoaga ke he ha Iehova.
13. Ko e ha kua maeke ia tautolu ke talahau kua manamanatu a Iehova hagaao ke he tau tagata he vaha nei?
13 Kua manamanatu a Iehova ki a lautolu ne Mataio 10:11) Ke tuga anei, to “fakafili he Atua e tau mena” he tali e tau liogi ha lautolu. (Luka 18:7, 8) Mua atu, to fakamoli e Iehova e tau maveheaga mo e tau finagalo oti hana he magaaho hana ni. (Hapakuka 2:3) To putoia ki ai e tatafi kehe he tau kelea oti he lalolagi, ke tuga ni he moumou e ia a Nineva he magaaho ne liliu e tau tagata i ai ke he tau mahani kelea.—Nahuma 3:5-7.
nakaila fekafekau ki a ia, mo e fakateliga a ia ke he tau olelalo he tau tagata tukulele hana. (14. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute he fakatalitali a tautolu ke he aho lahi a Iehova?
14 Ato utakehe e fakatokaaga kelea nei he magahala he aho lahi a Iehova, to amaamanaki mo e fakauka nakai a tautolu, he nakai faihoania ke taute e finagalo hana? Kua nakai iloa e tautolu e tau tala katoa hagaao ke he laulahi he gahua fakamatala ne nakaila fakakatoatoa ia ato hoko mai e aho a Iehova, ka kua iloa e tautolu to fakamatala e tala mitaki he Kautu ke he lalolagi katoa ke he fiafia he Atua ato hoko mai e fakaotiaga. Mo e moli kua lata ia tautolu ke tupetupe hagaao ke he “tau mena kua manako” ne nakaila tamai ia, he fakaholo atu a Iehova ke fakapuke hana fale aki e lilifu.—Hakai 2:7.
Kitia Moli e Onoonoaga ha Tautolu he ha Tautolu a Tau Gahua
15. Ko e heigoa ka fakatokoluga aki e loto fakaaue ha tautolu ma e gahua fakamatala?
15 Liga kua nonofo a tautolu he kaufakalatahaaga ne nakai fiafia ke he gahua fakamatala mo e nakai maeke ia tautolu ke hiki atu ke he matakavi ne manako lahi ke he tau tagata fakapuloa he Kautu. Kau kua hogofulu ka moua he matakavi ha tautolu ato hoko e fakaotiaga. Manatu nakai a tautolu kua lata ke kumi atu a lautolu ne tokohogofulu ia? Ne “fakaalofa hofihofi” a Iesu ke he moto tagata ha kua “fakafita a lautolu, mo e tiaki atu ai, tuga e tau mamoe nakai fai leveki a lautolu.” (Mataio 9:36) He kumikumi ke he Tohi Tapu mo e totou fakaeneene e tau vala tala i loto he Ko e Kolo Toko mo e Awake!, kua maeke ia tautolu ke lahi e maamaaga ke he tau tutuaga he lalolagi nei. Ti, kua maeke mogoia he mena nei ke fakatokoluga e loto fakaaue ha tautolu ma e manako ke fakamatala e tala mitaki. Mua atu foki, ke fakaaoga fakamakai e tau vala tala ne fakave ke he Tohi Tapu ne foaki mai he puhala he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ka lafi ke he ha tautolu a fakaohoohoaga he tau matakavi gahua mau.—Mataio 24:45-47; 2 Timoteo 3:14-17.
16. Liga fakatolomaki fefe e tautolu e lauia mitaki he fekafekauaga ha tautolu?
16 Ko e ha tautolu a tupetupe atu ki a lautolu ne nakaila talia e fekau fakamoui he Tohi Tapu, ne omoi aki a tautolu ke manamanatu ke fakamatala ke he tau tagata he fale ke he tau magaaho mo e tau puhala kehekehe he fekafekauaga ha tautolu. Kua kitia nakai e tautolu kua nakai tokologa ne ha ha ai he tau kaina ka aahi atu a tautolu? Kaeke kitia, liga to fakatolomaki hake e tautolu e lauia mitaki he fekafekauaga ha tautolu he fakakehekehe e tau magaaho mo e tau matakavi he gahua fakamatala ha tautolu. Ne o atu e tau tagata futi ika he magaaho kua maeke ia lautolu ke futi e tau ika. Maeke nakai ia tautolu ke taute taha mena pihia ke he gahua futi ika fakaagaga ha tautolu? (Mareko 1:16-18) Ko e ha he lali ke fakamatala he mogo afiafi mo e he telefoni, he matakavi ne fakaata ai he fakatufono? Kua kitia he falu e tau paaka motoka, tau tutuaga tulaki, tau fale utu penisini, mo e tau fale koloa ko e ‘tau fonua futi ika’ fua mitaki. Ko e ha tautolu a aga ne tuga ha Aperahamo ke he tau tagata, kua kitia moli foki ka kumi e tautolu e tau magaaho ke fakamatala nakai kotofa.
17. Ko e tau puhala fe ne kua maeke ia tautolu ke fakamafanatia atu ke he tau misionare mo e falu ne fekafekau ke he tau motu kehe?
17 Kua totou miliona ne nakaila logona ia e fekau he Kautu. He lafi atu ke he fakamatalaaga ha tautolu, kua maeke nakai ia tautolu ke fakakite e tupetupe ma e tau tagata pihia he nofo he kaina? Kua iloa nakai e tautolu e tau misionare po ke tau fekafekau gahua mau ne fekafekau ke he taha motu foki? Kaeke iloa, kua mitaki lahi ia tautolu ke tohitohi atu ki a lautolu ke fakakite e loto fakaaue ha tautolu ma e tau gahua ha lautolu. Maeke fefe he mena ia ke fakakite e tupetupe ma e tau tagata oti kana? Kua maeke he tau tohi fakamafanatia mo e fakahekeheke ha tautolu ke fakamalolo e tau misionare ke fakatumau he tau kotofaaga ha lautolu, ati lagomatai atu foki e tau tagata tokologa ke o mai ke he iloilo he kupu moli. (Tau Fakafili 11:40) Maeke foki ia tautolu ke liogi ma e tau misionare mo e ma e tau tagata nukua hoge ma e kupu moli he falu a motu. (Efeso 6:18-20) Taha puhala foki ke fakakite e tupetupe ha tautolu he foaki e tau tupe fakaalofa ke he gahua he Tau Fakamoli a Iehova he lalolagi katoa.—2 Korinito 8:13, 14; 9:6, 7.
Maeke Nakai a Koe ke Hiki?
18. Ko e heigoa kua taute he falu Kerisiano ke fakamalikiti e fiafia ke he Kautu he motu ne nonofo ai a lautolu?
18 Ko lautolu ne hiki ke he tau matakavi ne manako lahi ma e tau tagata fakapuloa he Kautu kua taui mitaki ha ko e tau gahua foaki noa ha lautolu. Ka e, he nonofo hifo ni he ha lautolu a motu, kua fakaako he falu Fakamoli a Iehova e tau vagahau kehekehe ke lagomatai fakaagaga e tau tagata paea. Kua taui mitaki moli e tau gahua pihia. Ke fakatai ki ai, tokofitu e Tau Fakamoli ne lagomatai e tau tagata Saina he taone lahi i Texas, U.S.A., ke fakafelevia fiafia mai 114 e tagata ke he fakamanatuaga he Kai Afiafi he Iki he 2001. Ko lautolu ne lagomatai e tau matakau pihia ne kitia kua lata tonu tuai e tau fonua ha lautolu ke helehele.—Mataio 9:37, 38.
19. Ko e heigoa kua lata ke taute kaeke manamanatu a koe ke hiki ke he motu kehe ke fakatolomaki ki mua e gahua fakamatala he Kautu he matakavi ia?
19 Liga manamanatu hifo a koe mo e magafaoa hau kua maeke ia koe ke hiki ke he taha matakavi ne manako lahi ma e tau tagata fakamatala he Kautu. Ka e, fakamua, kua pulotu ke “nofo fakamua ki lalo ke totou e tau tupe ke palepale aki.” (Luka 14:28) Mua atu e moli he mena nei he magaaho ka manamanatu e tagata ke hiki ke he motu kehe. Ko e ha tagata ka manamanatu ke he ha mena pihia kua lata ke huhu hifo e tau huhu nei ki a ia ni: ‘To fahia nakai au ke fakatupe e magafaoa hau? Maeke nakai au ke moua e fakaataaga kua lata? Fita nakai au he iloa e vagahau he motu, po kua makai nakai au ke ako e vagahau ia? Kua iloa nakai e au e takatakaiaga mo e aga fakamotu? To maeke moli nakai au ke “fakamafanatia” ka e nakai fakamamafa e tau katofia talitonu he motu ia?’ (Kolose 4:10, 11) Ke iloa ko e lahi fefe e manako lagomatai he motu ne manamanatu a koe ke hiki ki ai, kua latatonu ni ke tohi ke he la ofisa he Tau Fakamoli a Iehova ne leveki e gahua fakamatala he matakavi ia. *
20. Ne fakaaoga fefe he taha Kerisiano fuata e magaaho hana ke lagomatai e tau katofia talitonu mo e falu he motu kehe?
20 Taha e Kerisiano ne gahua ke he gahua ta Fale he Kautu i Sapani ne logona kua fia manako ma e tau tagata gahua makaka ke ta e fale tapuaki i Parakuai. Ha kua nakai mau mo e kua hakahakau he fuata, ne hiki a ia ke he motu ia mo e gahua mau tokotaha ke valu e mahina he ta e fale. He magahala ne nofo a ia i ai, ne ako e ia e vagahau Sepania mo e takitaki e tau fakaako Tohi Tapu he kaina. Maeke ai a ia ke kitia e manako ma e tau tagata fakapuloa he Kautu he motu ia. Pete he liu atu a ia ki Sapani, ne nakai leva ne liu a ia ki Parakuai mo e lagomatai ke fakapotopoto mai e tau tagata ke he Fale he Kautu ne ta e ia.
21. Ko e heigoa ha tautolu a matapatu manamanatu mo e onoonoaga he fakatalitali a tautolu ke he aho a Iehova?
21 Kua mailoga he Atua to matutaki fakalahi atu ki mua e gahua fakamatala, ke fakatatai mo e finagalo hana. He vaha nei, hane fakaave e ia e helehele fakaagaga he magaaho fakamui. (Isaia 60:22) He kua fakatalitali mogoia a tautolu ke he aho a Iehova, kia fakamakutu a tautolu ke fakalataha atu ke he gahua helehele mo e onoono ke he tau tagata ke tuga ne kitia he Atua fakaalofa ha tautolu a lautolu.
[Matahui Tala]
^ para. 19 Kua nakai aoga tumau ke hiki a koe ke he motu ne pa po kua fakakaupa e gahua fakamatala. He taute pihia ka liga fakahagahaga kelea e tau tagata fakapuloa he Kautu ne gahua fakagalogalo i lalo he tau tutuaga pihia.
Manatu Nakai e Koe?
• He fakatalitali a tautolu ke he aho a Iehova, kua lata ke fefe e onoonoaga ha tautolu ke he tau tagata?
• Ko e heigoa la e onoonoaga ha Aperahamo ki a lautolu ne tututonu ne liga kua nonofo i Sotoma?
• Fefe e onoonoaga ha Iona ke he tau tagata tokihala i Nineva?
• Kua lata ke fakakite fefe e tautolu kua tatai e onoonoaga ha tautolu mo e ha Iehova ke he tau tagata ne nakaila logona ia e tala mitaki?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 14]
Ne onoono a Aperahamo ke he tau tagata ke tuga ne kitia e Iehova
[Fakatino he lau 15]
Ne hokotia a Iona ke moua e onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata Nineva ne tokihala
[Tau Fakatino he lau 16]
Ko e tupetupe ma e tau tagata ne omoi ai a tautolu ke manamanatu ke he tau puhala mo e tau magaaho kehekehe ke fakamatala e tala mitaki