Kia Fakamalolo Tuga a Ieremia

“Kia tatali atu a kia Iehova, kia fakamalolo, to fakamalolo foki e ia hau a loto; kia tatali atu ni kia Iehova.”​—SALAMO 27:14.

1. Ko e heigoa e monuina lahi kua olioli he Tau Fakamoli a Iehova?

KUA nonofo e Tau Fakamoli a Iehova ke he parataiso fakaagaga. (Isaia 11:6-9) Ke he lalolagi matematekelea lahi nei, kua fakalataha a lautolu ke he takatakaiaga fakaagaga mua ue atu mo e tau matakainaga Kerisiano, ne moua e mafola mo Iehova ko e Atua mo e falu. (Salamo 29:11; Isaia 54:13) Ti kua tupu e parataiso fakaagaga ha lautolu. Ko lautolu oti ‘kua eke e finagalo he Atua mo e solu katoa’ kua fakalataha ke fakalaulahi atu ai. (Efeso 6:6) Fefe? He moui fakatatau ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu mo e he fakaako e falu ke taute pihia, he uiina a lautolu ke fai vala he tau monuina lahi he parataiso ia.​—Mataio 28:19, 20; Ioane 15:8.

2, 3. Ko e heigoa he tau Kerisiano moli ka fakauka ki ai?

² Pete ia, ko e nonofo ha tautolu he parataiso fakaagaga kua nakai kakano kua nakai hoko a tautolu ke fakauka ke he tau kamatamata. Kua nakai mitaki katoatoa agaia a tautolu mo e matematekelea ke he tau gagao, fuakau, mo e fakahiku ke mamate. Lafi ki ai, hane ono mata e tautolu e fakamoliaga he tau perofetaaga ne felauaki mo e “tau aho fakamui.” (2 Timoteo 3:1) Ko e tau felakutaki, kolokolovao, gagao, hoge, mo e falu mena uka lahi ne lauia e tau tagata oti kana, ti nakai hao e Tau Fakamoli a Iehova.​—Mareko 13:3-10; Luka 21:10, 11.

³ Pete ni e tau mena oti ia, kua mailoga mitaki e tautolu ha ha i fafo he parataiso fakaagaga ne mafana e takatakaiaga he tau totokoaga malolo lahi. Ne hataki e Iesu hana tau tutaki: “Ka e nakai ko e tau tagata he lalolagi a mutolu, ka kua fifili e au a mutolu mai he lalolagi, ko e mena ia kua fakavihia ai he lalolagi a mutolu. Kia manamanatu a mutolu ke he kupu ne tala atu ai e au kia mutolu, Nakai mua e fekafekau ke he hana iki. Kaeke ke favale a lautolu kia au, ti favale foki kia mutolu.” (Ioane 15:18-21) Kua nakai fai kehe mo e vaha nei. Laulahi agaia he tau tagata kua nakai maama po ke loto fakaaue e puhala he tapuakiaga ha tautolu. Falu ne tuhituhi, va, po ke pihia foki​—ne hataki e Iesu—​kua vihiatia a tautolu. (Mataio 10:22) Mahani ai, ko tautolu ne hagaaki ki ai e tau fana kaka he tau vala tala hehe mo e vihiatia he puhala he tau tohi uta tala. (Salamo 109:1-3) E, kua fehagai oti a tautolu mo e tau tutuaga paleko, ti falu ia tautolu kua kamata ke lolelole. Maeke fefe ia tautolu ke fakauka?

4. Onoono ki fe a tautolu ma e lagomatai ke fakauka?

⁴ To lagomatai e Iehova a tautolu. I lalo he agaga, ne tohi he salamo: “Loga e tau mena kelea ke hohoko ke he tagata tututonu; ka e laveaki e Iehova a ia mai he tau mena oti ia.” (Salamo 34:19; 1 Korinito 10:13) Tokologa ia tautolu kua maeke ke fakamoli ka tuku e tautolu e mauokafua katoatoa ha tautolu ia Iehova, kua foaki e ia ki a tautolu e malolo ke fakauka ha mena vihi. Ko e fakaalofa ha tautolu ma hana mo e olioli kua fakatoka mai i mua ha tautolu kua lagomatai a tautolu ke totoko e fakalolelole mo e matakutaku. (Heperu 12:2) Ti, pete ni e tau mena vihi, kia fakatumau a tautolu ke tutu mau.

Ne Fakamalolo he Kupu he Atua a Ieremia

5, 6. (a) Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga kua moua e tautolu he tau tagata tapuaki moli ne kua maeke ke fakauka? (e) Fefe e tali a Ieremia he ui a ia ke eke mo perofeta?

⁵ Tali mai he fakamauaga tala tuai, ko e tau fekafekau tua fakamoli ha Iehova ne moua e  olioli pete ni e tau tutuaga vihi. Falu ne momoui he magahala he fakafiliaga he magaaho ne fakahoko e Iehova e ita lahi hana ki a lautolu ne nakai tua fakamoli. Ko e falu he tau tagata tapuaki tua fakamoli ia ko Ieremia mo e tokogahoa he hana tau ekegahua, ti pihia mo e tau Kerisiano he senetenari fakamua. Ko e tau fakafifitakiaga he fakamauaga tala tuai ne fakamau ia he Tohi Tapu ma e fakamaloloaga ha tautolu, ti maeke ia tautolu ke lahi e mena ka ako mai he kumikumi ki ai. (Roma 15:4) Ma e fakatai, manamanatu ki a Ieremia.

⁶ He vaha tote, ne ui ki a Ieremia ke eke mo perofeta i Iutaia. Nakai ko e kotofaaga mukamuka anei. Tokologa ne tapuaki ke he tau atua fakavai. Pete ko Iosia, ko e patuiki he magaaho ne kamata a Ieremia ke he hana fekafekauaga, ne tua fakamoli, ko e tau patuiki ne mumui mai ne nakai tua fakamoli, mo e tokologa ia lautolu ne lago ki ai ke fakaako e tau tagata​—ko e tau perofeta mo e tau ekepoa—​ne nakai fakamoli ke he kupu moli. (Ieremia 1:1, 2; 6:13; 23:11) Ti, fefe e logonaaga ha Ieremia he magaaho ne ui a Iehova ki a ia ke eke mo perofeta? Matakutaku! (Ieremia 1:8, 17) Ne manatu e Ieremia e tali atu fakamua hana: “Ti pehe atu au, Oi te fakaalofa, ko e Iki na e Iehova, kitiala, nakai iloa e au ke vagahau, ha ko e tama tote au.”​—Ieremia 1:6.

7. Ko e heigoa e tali ne feleveia mo Ieremia he matakavi hana, ti tali atu fefe a ia?

⁷ Ne lahi e nakai fanogonogo he fonua ha Ieremia, ti fa feleveia a ia mo e totokoaga malolo. He taha magaaho ko Pasura, ko e ekepoa, ne ta a ia mo e tuku a ia ke he tau akau. Ne talahau e Ieremia e puhala ne logona e ia ke he magaaho ia: “Ti pehe atu au, Nakai talahau e au a ia [Iehova], ti nakai vagahau foki e au ke he hana higoa.” Liga ke he falu magaaho hau ne logona pihia foki​—he manako ke nakai fakatumau ki ai. Mailoga e mena ne lagomatai a Ieremia ke fakauka. Ne pehe a ia: “Tuga ne mena ha i ai [kupu, po ke fekau he Atua] ke he haku loto e afi kaka kua puipui ai ke he haku a tau hui motua, ti oti e manava haku he fakauka, kua nakai ni maeke au.” (Ieremia 20:9) Lauia pihia nakai a koe ke he tau kupu he Atua?

Tau Hoa ha Ieremia

8, 9. (a) Ko e heigoa e lolelole ne fakatata he perofeta ko Uria, ti ko e heigoa e fua? (e) Ko e ha ne lolelole a Paruka, ti lagomatai fefe a ia?

⁸ Nakai ni ko Ieremia hokoia he hana gahua fakaperofeta. Fai hoa a ia, ti liga maeke he mena ia ke fakamalolo a ia. Falu magaaho, mogoia, ko e tau hoa hana ne nakai gahua fakailoilo. Ma e fakatai, ko e matakainaga perofeta ne higoa ko Uria ne lavelave he hataki atu a Ierusalema mo Iuta ke “tuga ne tau kupu oti a Ieremia.” Pete ia, he magaaho ne poaki e Patuiki ko Iehoakima ke tamate a Uria, ne hola matakutaku e perofeta ki Aikupito. Ne nakai fakahao he mena ia a ia. Ne tutuli he tau tagata he patuiki a ia, tapaki a ia, ti tamai a ia ki Ierusalema, ne kua tamate a ia. Ko e mena matakutaku ha ia ki a Ieremia!​—Ieremia 26:20-23.

⁹ Ko e taha hoa ha Ieremia ko e tohikupu hana, ko Paruka. Ko Paruka ko e lalagoaga mitaki ma Ieremia, ka e taha e magaaho ne galo foki e ia e onoonoaga fakaagaga. Ne kamata a ia ke gugu, he pehe: “Oi te fakaalofa kia au! ha kua lafilafi e Iehova e mānu ke he haku  a mamahi; kua oti haku manava he tauoi au, nakai moua e au ha okiokiaga.” Ko Paruka, ne lolelole, kua kamata ai ke galo e loto fakaaue ma e tau mena fakaagaga. Kua foaki totonu agaia ni e Iehova e tomatomaaga pulotu ki a Paruka, ti hikihiki ai a ia. Ne fakamafana age ki a ia to hao a ia he moumouaga ha Ierusalema. (Ieremia 45:1-5) Ko e fakamalolo ha ia ki a Ieremia he magaaho ne liu a Paruka moua hana lagotataiaga fakaagaga!

Ne Lalago e Iehova Hana Perofeta

10. Ko e heigoa e tau maveheaga he lalagoaga ne taute e Iehova ki a Ieremia?

¹⁰ Mua atu e aoga, ne nakai tiaki e Iehova a Ieremia. Ne maama e ia e puhala ne logona hifo he perofeta hana ati age ki a ia e malolo mo e lalago ne lata mo ia. Ma e fakatai, ke he kamataaga he fekafekauaga ha Ieremia ne fakakite e ia e tau fakauaua hagaao ke he lataaga hana, ne tala age a Iehova ki a ia: “Aua neke matakutaku a koe kia lautolu; ha ko e mena laveaki e au a koe, kua pihia mai a Iehova.” Ti, he mole e foaki e ia e vala tala ke he perofeta hagaao ke he kotofaaga hana, ne pehe a Iehova: “To tau a lautolu kia koe, ka e nakai kautu a lautolu kia koe; ha kua fakalataha au mo koe, ke laveaki a koe, kua pihia mai a Iehova.” (Ieremia 1:8, 19) Ko e mafanatia ha ia! Ti fakamoli a Iehova ke he hana kupu.

11. Iloa fefe e tautolu kua fakamoli e Iehova hana maveheaga ke lalago a Ieremia?

¹¹ Ti, he mole e nofo he tau akau mo e lauia ke he tau vaiga he tau tagata, ne talahau mauokafua e Ieremia: “Ha ha ia au a Iehova; kua tuga ne toa ne matakutakuina; ko e mena ia to tupetupe ai a lautolu kua tutuli au, nakai kautu a lautolu, to ma lahi a lautolu.” (Ieremia 20:11) He tau tau fakamui he magaaho ne lali ke kelipopo a Ieremia, ne fakatumau a Iehova mo ia, mo e tuga a Paruka, ne hao a Ieremia he moumouaga ha Ierusalema ko e tagata tokanoa,  ka ko e tau tagata favale ki a ia mo lautolu ne fakaheu e tau hatakiaga hana kua mamate po ke fakapaea ki Papelonia.

12. Pete e tau kakano ma e fakaloleloleaga, ko e heigoa kua lata ke manatu e tautolu?

¹² Tuga a Ieremia, he vaha nei tokologa he Tau Fakamoli a Iehova ne fakauka ke he tau matematekelea. He talahau he kamataaga, kua tutupu falu he tau mena nei ha ko e tau agahala ni ha tautolu, falu ha ko e tuaga kelea he lalolagi, mo e falu foki mai ia lautolu ne totoko e gahua ha tautolu. Kua maeke he tau matematekelea pihia ke fakalolelole. Tuga a Ieremia, kua liga kamata a tautolu ke manamanatu ko e maeke nakai ia tautolu ke fakatumau ki ai. Moli, maeke ia tautolu ke amaamanaki ke moua e fakaloleloleaga ke he tau magaaho. Kua kamatamata he fakalolelole e hokulo he fakaalofa ha tautolu ma Iehova. Ti o mai a a tautolu ke fifili he nakai fakaata e fakaloleloleaga ke utakehe mai a tautolu mai he fekafekauaga ha Iehova tuga ne taute e Uria. Ka e, kia fifitaki e tautolu a Ieremia mo e mauokafua ke he lalagoaga ha Iehova.

Puhala ke Totoko e Fakaloleloleaga

13. Maeke fefe ia tautolu ke muitua ke he tau fakafifitakiaga ha Ieremia mo Tavita?

¹³ Ne matutaki tumau a Ieremia mo Iehova ko e Atua, he tala age ki a ia hana tau logonaaga hokulo mo e ole ma e malolo. Ko e fakafifitakiaga mitaki a ia ke muitua ki ai. Ko Tavita i tuai, ne onoono atu ke he Punaaga taha he malolo, ne tohi: “Iehova na e, kia fakateliga mai a koe ke he haku a vagahau, kia kitekite mai a koe ke he oi he haku a loto. Haku a Patuiki na e, mo e haku a Atua, kia hagao mai hau a na teliga ke he leo he haku a kalaga, ha ko koe ni ke liogi au ki ai.” (Salamo 5:1, 2) Ko e fakamauaga mai he agaga he moui ha Tavita kua fakakite kua tali tumau e Iehova e tau liogi ha Tavita ma e lagomataiaga. (Salamo 18:1, 2; 21:1-5) He puhala taha, ka mamafa e tau pehiaaga po ke liga lahi mahaki e tau lekua ha tautolu, kua mafanatia lahi ke fuluhi ki a Iehova ke he liogi mo e hafagi e tau loto ki a ia. (Filipi 4:6, 7; 1 Tesalonia 5:16-18) Nakai fakaheu a Iehova ke fanogonogo ki a tautolu. Ka e, kua fakamoli a ia ki a tautolu kua ‘manatu e ia a tautolu.’ (1 Peteru 5:6, 7) Pete ia, to nakai mitaki ke liogi ki a Iehova mo e nakai fanogonogo ke he mena ne talahau e ia, pihia nakai?

14. Ko e heigoa e lauiaaga he tau kupu a Iehova ki a Ieremia?

¹⁴ Vagahau fefe a Iehova ki a tautolu? Manamanatu foki ki a Ieremia. Ha ko Ieremia ko e perofeta, ne matutaki fakahako a Iehova ki a ia. Ne fakamaama e Ieremia e lauiaaga he tau kupu he Atua ke he loto hana: “Ne moua hau a tau kupu, ti kai ai e au; ti eke hau a tau kupu kia au mo mena ke olioli ai mo e fiafia ia haku loto; ha kua ui au ke he hau a higoa, Iehova na e, ko e Atua Sapaota.” (Ieremia 15:16) E, ne fiafia a Ieremia he moli ko e higoa he Atua ne ha ha ia ia, ti ko e tau kupu Hana ne uho ke he perofeta. Ti, tuga e aposetolo ko Paulo, ne makai a Ieremia ke fakapuloa e fekau ne tuku age ki a ia.​—Roma 1:15, 16.

15. Maeke fefe ia tautolu ke to e tau kupu ha Iehova ke he tau loto ha tautolu, ti ko e heigoa e tau manamanatuaga ka taute a tautolu ke fifili ke nakai fakanono?

¹⁵ Ne nakai matutaki fakahako a Iehova mo e ha tagata taha he vaha nei. Pete ia, kua ha ha ia tautolu e tau kupu he Atua ke he tau lau he Tohi Tapu. Ti, kaeke ke onoono fakamakutukutu a tautolu ke he fakaakoaga ha tautolu ke he Tohi Tapu mo e manamanatu fakahokulo ke he mena ne ako e tautolu, to eke e tau kupu he Atua mo mena “ke olioli ai mo e fiafia” e tau loto ha tautolu foki. Mo e maeke ia tautolu ke fiafia kua fua e tautolu e higoa ha Iehova ka  o atu a tautolu ke talahau e tau kupu ia ke he falu. Kia nakai galo e tautolu e moli kua nakai fai tagata foki he lalolagi he vaha nei kua fakapuloa e higoa ha Iehova. Ko e Tau Fakamoli ni hana ne fakailoa e tala mitaki he Kautu he Atua ne fakatu ti fakaako ki a lautolu ne mahani molu ke eke mo tau tutaki ha Iesu Keriso. (Mataio 28:19, 20) Ko e monuina ha ia ha tautolu! He kitia e mena ne tuku fakaalofa mai e Iehova ki a tautolu, maeke fefe ia tautolu ke fakatumau e nakai fakanono?

Kia Mataala ke he Tau Feoakiaga ha Tautolu

16, 17. Ko e heigoa e onoonoaga ha Ieremia ke he tau feoakiaga, mo e maeke fefe ia tautolu ke fifitaki a ia?

¹⁶ Kua talahau e Ieremia e taha mena foki ne lagomatai a ia ke fakamalolo. Ne pehe a ia: “Nakai nofo au ke he fakapotopotoaga ha lautolu ne eke mena fakafiafia, mo e nakai fiafia ai au; ne nofo tokotaha au ha ko e hau a higoa; ha kua fakapuke e koe au ke he ita.” (Ieremia 15:17) To talia a Ieremia ke nofo tokotaha ka e nakai fakakelea ha ko e tau lafiaga kelea. Kia onoono pihia foki a tautolu he vaha nei ke he tau mena ia. Nakai nimo e tautolu e hatakiaga he aposetolo ko Paulo ko e “feoaki mo lautolu kua mahani kelea kua kelea ai e tau mahani mitaki,” pihia foki e tau mahani mitaki ne ha ha ia tautolu ke he tau tau loga.​—1 Korinito 15:33.

¹⁷ Ko e tau feoakiaga kelea kua maeke ke fakaata e agaga he lalolagi ke takiva e tau manamanatuaga ha tautolu. (1 Korinito 2:12; Efeso 2:2; Iakopo 4:4) O mai a tautolu ke fakamahani he ako ke mailoga e tau feoakiaga fakahagahagakelea mo e fehola kehe katoatoa mai i ai. (Heperu 5:14) Ane mai moui a Paulo he lalolagi he vaha nei, ko e heigoa he manatu e koe ka talahau e ia ke he Kerisiano ne kitekite ke he tau kifaga mahani kelea po ke vale? To hataki fefe e ia e matakainaga kua tutuli ke fakatu kapitiga mo e tau tagata kehe katoatoa he Internet? Ko e heigoa hana ka manamanatu ke he Kerisiano ne fakamole loga e tau tula he pele vitio po ke kitekite televisoni ka e nakai fai aga fakaako fakatagata mitaki?​—2 Korinito 6:14e; Efeso 5:3-5, 15, 16.

Fakatumau ke he Parataiso Fakaagaga

18. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke tumau e malolo fakaagaga?

¹⁸ Kua tokiofa e tautolu e parataiso fakaagaga ha tautolu. Nakai fai mena ke fakatatai aki he lalolagi he vaha nei. Talahau fiafia foki he tau tagata nakai talitonu ke he fakaalofa, manamanatu, mo e totonu kua moua he tau Kerisiano ma e taha mo e taha. (Efeso 4:31, 32) Mahomo atu lahi mogonei, kua lata ia tautolu ke totoko e fakaloleloleaga. Ko e feoakiaga mitaki, liogi, mo e tau aga fakaako mitaki kua maeke ke lagomatai a tautolu ke fakatumau e malolo fakaagaga. To fakamalolo ai ki a tautolu ke fehagai mo e ha kamatamata he mauokafua katoatoa ki a Iehova.​—2 Korinito 4:7, 8.

19, 20. (a) Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakauka? (e) Kua hagaao ki a hai e vala tala ne mui mai, mo e kia hai kua fiafia foki ki ai?

¹⁹ Nakai lata ia tautolu ke fakaata a lautolu kua vihiatia e fekau ha tautolu he Tohi Tapu ke fakamatakutaku a tautolu mo e taute a tautolu ke fakahui e tua ha tautolu. Tuga e tau fi ne favale ki a Ieremia, ko lautolu kua tau ki a tautolu kua tau atu ke he Atua. To nakai kautu a lautolu. Ko Iehova, kua mua atu e malolo ke he tau tagata totoko ha tautolu, kua talahau ki a tautolu: “Kia tatali atu a kia Iehova, kia fakamalolo, to fakamalolo foki e ia hau a loto; kia tatali atu ni kia Iehova.” (Salamo 27:14) He vakavaka hifo ke he tau loto ha tautolu e tatali ki a Iehova, kia fifili a tautolu ke fakamalolo he taute e mena kua mitaki. Kia mauokafua a tautolu, ke tuga a Ieremia mo Paruka, to helehele e tautolu ka nakai fakalolelole a tautolu.​—Kalatia 6:9.

²⁰ He tau ke he fakalolelole ko e taufetului tumau ma e tau Kerisiano tokologa. Ka e fehagai e tau fuata ikiiki mo e tau paleko pauaki. Ka e ha ha ia lautolu foki e tau magaaho loga. Ne hagaao fakahako e vala tala ne mui mai ke he tau fuata ne ha ha i ai mo tautolu. To eke mo fiafia foki ke he tau matua mo e ke he tau fuata tukulele oti he fakapotopotoaga ha ko e tau kupu, ha ko e fakafifitakiaga, mo e lalago fakahako kua maeke ke lagomatai a lautolu ne ikiiki lalahi he fakapotopotoaga.

To Tali Fefe e Koe?

• Ko e ha kua maeke ia tautolu ke amanaki ke he tau tuaga fakalolelole, mo e lata ia tautolu ke ono ki a hai ma e lagomatai?

• Kautu fefe a Ieremia ke he fakaloleloleaga pete ni e kotofaaga uka?

• Ko e heigoa ka taute e tau loto ha tautolu ke “olioli ai mo e fiafia” pete ni he fehagai mo e tau mena vihi?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 20]

Ne manamanatu a Ieremia kua tote lahi mo e nakai lotomatala a ia ke eke mo perofeta

[Fakatino he lau 21]

Pete he favaleaga, ne iloa e Ieremia ko Iehova mo ia “kua tuga ne toa ne matakutakuina”