1. Ko e ha kua lata ia tautolu ke mauokafua katoatoa ke he Kupu he Atua?

 ATO kamata e tagata fakaako Tohi Tapu ke fano ke he fonua, kua lata a ia ke fakakite kua talitonu a ia ko e Tohi Tapu e Kupu he Atua. a Kua lata ia tautolu ke fakakite ke he tau mena ne taute mo e talahau e tautolu kua falanaki a tautolu ke he Tohi Tapu. Ka mauokafua katoatoa a tautolu ke he Tohi Tapu ti fakaako ke fakaaoga fakamitaki ai he gahua he fonua, maeke ia tautolu ke lagomatai e falu ke iloa a Iehova mo e ke moua e puhala ke he moui tukulagi.

2. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakatumau ke he tau mena ne fakaako e tautolu?

² Talahau fakamahino he aposetolo ko Paulo kua aoga lahi e Kupu he Atua. Ne tohi a ia ki a Timoteo: “Kia tumau a koe ke he tau mena kua ako ai e koe.” Ko e “tau mena” ne fakaako e Timoteo ko e tau kupu mooli he Tohi Tapu ne foaki ki a ia e tua ke he tala mitaki. Ko e mena ne fakaako e tautolu mai he Tohi Tapu ka fakamalolō lahi foki e tua ha tautolu. Maeke he Tohi Tapu ke lagomatai a tautolu ke ‘fakailoilo ke moua e moui.’ (2 Timo. 3:14, 15) Matutaki foki a Paulo ke talahau ko e Tohi Tapu kua mai he Atua. Ka ko e heigoa foki ka fakaako e tautolu mai he tau kupu ia 2 Timoteo 3:16? (Totou.) To fakatutala fakalaulahi a tautolu ke he kupu tohi mo e atihake e mauokafua ha tautolu ko e tau fakaakoaga oti ha Iehova kua “tonu.”​​—Sala. 119:128.

3-5. (a) Ko e heigoa ne tupu he mole e lauga ha Peteru ke he toloaga lahi he Penetekoso, ti ko e ha? (e) Ko e ha ne tokologa e tagata i Tesalonia ne talia e kupu mooli? (i) Ko e heigoa he gahua he fonua ha tautolu ne liga nava ki ai e tau tagata he vahā nei?

³ Ne tala age a Iesu ke he motu ha Isaraela: “Fakafano atu ai e au kia mutolu e tau perofeta, mo e tau tagata pulotu,  mo e tau tohikupu.” (Mata. 23:34) Kua tutala a Iesu hagaao ke he tau tutaki haana. Ne fakaako e ia a lautolu ke fakaaoga e tau Tohiaga Tapu he gahua ha lautolu he fonua. He Penetekoso he tau 33, ne lauga e aposetolo ko Peteru ke he toloaga lahi i Ierusalema. Ne fatiaki e ia mai he tau vala kehekehe he tau Tohiaga Tapu Heperu. Magaaho ne logona he tau tagata e puhala ne fakamaama e Peteru e tau kupu nei, tokologa ne momoko lahi ha ko e tau mena kelea ne taute e lautolu. Ne fakatokihala a lautolu ke he tau agahala ha lautolu ti ole ke he Atua ke fakamagalo a lautolu. Kavi ke he tolu e afe ha lautolu ne eke mo tau Kerisiano he aho ia.​​—Gahua 2:37-41.

⁴ Maeke foki a tautolu ke fakaako mai he aposetolo ko Paulo, ne fakamatala e tala mitaki i fafo ha Ierusalema. He taone Maketonia ha Tesalonia, ne tutala a ia ke he tau Iutaia ne tapuaki he sunako. He tolu foki e aho Sapati, ko Paulo ne ‘vagavagahau kia lautolu ke he tau Tohi’ ke fakamooli kua latatonu ma Keriso ke mamahi mo e ke liu tu mai. Falu he tau Iutaia nā ne eke mo tau tagata talitonu, ti pihia foki e tau Heleni tokologa.​​—Gahua 17:1-4.

⁵ Ko e puhala ne fakaaoga he tau fekafekau he Atua e Tohi Tapu he vahā nei kua nava ai e tokologa. Taha he tau matakainaga fifine ha tautolu i Suisalani ne totou e kupu tohi he gahua he fonua, ti hūhū e tagata he kaina ki a ia ko e lotu fe ne fano a ia ki ai. Ne tala age e matakainaga fifine ko ia mo e matakainaga ne fakatauō mo ia ko e Tau Fakamoli a Iehova. Ne pehē e tagata taane kua lata ia ia ke mailoga e mena nei ha ko e Tau Fakamoli a Iehova ni ka o age ke he fale haana mo e totou e Tohi Tapu.

6, 7. (a) Maeke fēfē a lautolu ne fakaako e fakapotopotoaga ke fakaaoga fakamitaki e Tohi Tapu? (e) He fakaako Tohi Tapu he kaina, ko e ha kua aoga ke fakaaoga fakamitaki e Tohi Tapu?

⁶ Maeke fēfē a tautolu ke fakaaoga fakamitaki e Tohi Tapu ka fakaako e tautolu e falu? Ka kotofa a koe ke taute e lauga po ke falu vala he feleveiaaga, fakaaoga e tau kupu tohi pauaki. He nakai tala age ke he toloaga e mena ne talahau he kupu tohi po ke totou mai he laupepa po ke komopiuta, totou mai he Tohi Tapu haau. Tala age ke he toloaga ke fakaaoga foki e tau Tohi Tapu ha lautolu. Fakamaama e kakano he tau kupu tohi mo e puhala ka lagomatai he tau kupu tohi a lautolu ke moua e fakafetuiaga tata lahi mo Iehova. He nakai fakaaoga e tau fakataiaga kua uka ke maama po ke tau mena tutupu kua liga fakafekī aki e tau tagata, fakaaoga e magaaho ke fakatutala ke he Kupu he Atua.

⁷ Ko e heigoa kua lata ke manatu e tautolu ka fakaako e Tohi Tapu ke he tau tagata fakaako ha tautolu? He fakaako a tautolu mo e taha tagata, kua nakai lata ia tautolu ke tiaki e tau kupu tohi ne tū i loto he tohi. Age ke totou he tagata fakaako e tau kupu tohi ne tutū i ai. Ti ka fakamaama ai e tautolu, kua nakai lata ia tautolu ke tutala tumau ka e lata ke fakaatā e tagata fakaako ke talahau e manatu haana. He nakai tala age ki a ia e mena ke talitonu po ke mena kua lata a ia ke taute, maeke ia tautolu ke hūhū e tau hūhū mitaki ke lagomatai a ia ke maama e mena ne fakaako he Tohi Tapu. b

8. Ko e heigoa e taufetului i loto ha Paulo?

⁸ Ko e tau motua he fakapotopotoaga ne moua e matagahua ke fakatonu, po ke akonaki a lautolu ne taute e agahala. (1 Timo. 5:20; Tito 1:13) Ka kua lata foki a tautolu ke fakatonu a tautolu ni. Ko Paulo ko e Kerisiano mitaki ne meā e loto manamanatu. (2 Timo. 1:3) Pete ia, ne taufetului a ia i loto. Pehē a ia: “Kua iloa e au e taha fakatufono ha ha he tino haku, kua tau a ia ke he fakatufono he haku a manamanatu, kua mahala foki au ke he fakatufono he hala.” To fakatutala a tautolu ke he mena ne taute e Paulo ke maeke a ia ke totoko e tau lolelole haana.​​—Totou  Roma 7:21-25.

9, 10. (a) Ko e heigoa e tau lolelole ne liga moua e Paulo? (e) Liga totoko fēfē e Paulo e tau lolelole ia?

 ⁹ Nakai talahau e Paulo e vahega lolelole ne ha ha ia ia, ka e pehē a ia kua “fakakelea atu” a ia kua kakano ko e hemu mo e nakai fakalilifu. (1 Timo. 1:13) Ato eke a Paulo mo Kerisiano, ne taute fakakelea e ia e tau Kerisiano. Ne pehē a ia kua ‘vale lahi ue atu a ia kia lautolu.’ (Gahua 26:11) Ne fakaako a Paulo ke tautaofi e ita haana, ka e liga eketaha agaia foki a ia ke tautaofi e tau logonaaga mo e tau kupu haana. (Gahua 15:36-39) Ko e heigoa ne lagomatai a ia?

¹⁰ He tohi fakamua ha Paulo ke he tau Korinito, ne fakamaama e ia e mena ne taute e ia ke fakatonu tumau aki a ia. (Totou 1 Korinito 9:26, 27.) Ne gahua malolō a ia he totoko e tau lolelole haana. Nakai fakauaua ai, ne kumi a ia ke he fakatonuaga he tau Tohiaga Tapu, liogi ki a Iehova ma e lagomatai ke fakagahua e fakatonuaga, ti eketaha ke omaoma ki ai. c Maeke a tautolu ke fakaako mai he fakafifitakiaga haana. Tau pihia foki a tautolu he totoko ke he tau lolelole ha tautolu.

11. “Kia kamatamata” fēfē e tautolu a tautolu ke kitia kua ō a tautolu he puhala he kupu mooli?

¹¹ Kua nakai lata ia tautolu ke manatu kua maeke a tautolu ke oti e totoko ke he tau lolelole ha tautolu. “Kia kamatamata” e tautolu a tautolu ke iloa tonu kua ō a tautolu he puhala he kupu mooli. (2 Kori. 13:5) Ka totou e tautolu e Kolose 3:5-10 po ke tau kupu tohi pihia, maeke ia tautolu ke hūhū hifo ni: ‘Gahua malolō nakai au ke tau he totoko ke he tau lolelole haaku? Po ke kamata nakai au ke fiafia ke he tau mena ne talahau e Iehova kua hepe? Ma e fakatai, ka hake fakaofo mai e faahi Kupega Hila feuaki, mafiti nakai au ke tiaki e faahi ia? Po ke kumi nakai e au e tau faahi Kupega Hila kelea?’ Ka manamanatu a tautolu ke he puhala ka fakagahua e fakatonuaga he Kupu he Atua he tau momoui ha tautolu, maeke ia tautolu ke ‘mataala mo e nonofo fakalatalata.’​​—1 Tesa. 5:6-8.

12, 13. (a) Ko e heigoa e kakano ke fakahako ai? Maeke fēfē a tautolu ke muitua ke he fakafifitakiaga ha Iesu he fakahako ai? (e) Ka manako a tautolu ke fakahako e taha tagata, ko e vahega vagahau fe kua lata ia tautolu ke kalo kehe i ai?

¹² Ka tutala e Tohi Tapu hagaao “ke [“fakahako,” NW] ai” kua kakano ke taute e mena kua mitaki po ke tonu. Falu mogo kua lata ia tautolu ke fakahako ai ka nakai maama he taha tagata e tau mena ne talahau po ke taute e tautolu. Ma e fakatai, ko e tau takitaki fakalotu Iutaia ne gūgū kua totonu a Iesu ke he “tau telona mo e tau tagata hala.” Ne fakahako e Iesu a lautolu he pehē: “Nakai aoga e ekekafo ke he tau tagata malolo, ka ko e tau tagata gagao hokoia. Ati o a, ke ako po ke heigoa e kakano he kupu ē, Mena loto au ke he fakaalofa, ka e nakai ko e poa.” (Mata. 9:11-13) Ne fakahako foki e Iesu e manatu he tau tagata ko hai e Atua mooli. Ne fakauka mo e totonu a ia he fakaako e tau tagata ko Iehova “ko e Atua fakaalofa hofihofi, mo e fakaalofa noa; kua fakatuai hana ita, to lahi e fakaalofa, to fakamoli.” (Esoto 34:6) Ti ko e fua, tokologa e tagata fakatokolalo ne tua ke he tala mitaki.

¹³ Kua lata ia tautolu ke fifitaki a Iesu ka lali a tautolu ke lagomatai e falu. Ko e tau kupu ne moua ia 2 Timoteo 3:16 kua nakai kakano ke vagahau vale a tautolu ke fakahako e falu. Kua nakai mai he tau Tohiaga Tapu ki a tautolu e tonuhia ke vagahau ke he taha tagata ka e nakai manamanatu ke he tau logonaaga haana. Ka tuhituhi fakakelea e tautolu taha, maeke he tau kupu ha tautolu ke tuga e ‘tuina he pelu.’ To fakamamahi e tautolu a ia mo e to liga nakai lagomatai ki a ia.​​—Fakatai 12:18.

14-16. (a) Maeke fēfē e tau motua ke fakahako ai ka manako lagomatai e falu ke lata mo e tau lekua ha lautolu? (e) Ko e ha kua aoga ma e tau matua ke fakaaoga e tau Tohiaga Tapu ke fakahako ai e tau magafaoa ha lautolu?

¹⁴ Maeke fēfē a tautolu ke fakauka mo e totonu ka fakaaoga e tautolu e Tohi Tapu ke  fakahako ai? Manamanatu ke he hoa mau ne taufetoko tumau. Ne ole lagomatai a laua ke he motua. To nakai kau a ia mo e taha ia laua, mo e nakai foaki e ia e manatu ni haana ke he tau lekua ha laua. Ka e fakaaoga e ia e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ke lagomatai a laua ke maama e puhala ke oti e taufetoko ha laua. Liga fakaaoga e ia e tau matapatu fakaakoaga ne fakamaama he tohi Ko e Mena Galo he Fiafia he Magafaoa he veveheaga 3. He fakatutala a lautolu ke he tau matapatu fakaakoaga nei, liga mailoga he taane mo e hoana kua lata a laua ke taute falu hikiaga. Fakamui, to hūhū e motua ke he hoa kua mitaki nakai e tuaga, mo e to foaki e ia e falu lagomatai kaeke kua lata.

 ¹⁵ Maeke fēfē he tau matua ke lagomatai e tau fanau ke fakahako ai? Manamanatu kua fai kapitiga foou e tama fifine fuata mui haau. Ka e manatu a koe kua kelea e tau fifiliaga ne taute he kapitiga foou. Fakamua, kua lata a koe ke iloa atu foki hagaao ke he kapitiga. Ti ka tupetupe agaia a koe hagaao ke he tama fifine haau, maeke a koe ke tutala mo ia. Maeke ia koe ke fakaaoga e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ne haia he tohi Questions Young People Ask​​—Answers That Work, Volume 2. Ti eketaha a koe ke fakaaoga fakalahi e magaaho mo ia. Maeke ia koe ke onoono ke he aga haana ka haia he gahua he fonua po ke fakalataha mo e magafaoa. Ka fakauka mo e totonu a koe he tutala ke he tama fifine haau, to iloa e ia kua ofania e koe a ia mo e kua fiafia a koe ki a ia. To lagomatai ai a ia ke muitua e fakatonuaga haau hagaao ke he tau kapitiga haana mo e kalo kehe he tau fifiliaga kelea he moui haana.

¹⁶ Ko hai foki ka liga lata mo e lagomatai ha tautolu? He puhala fakauka mo e totonu, maeke ia tautolu ke fakahako ai ka tupetupe e falu ke he tau malolō tino ha lautolu, he fakaatukehe ha ko e galo e tau gahua, po ke nakai maama hagaao ke he taha mena ne fakaako he Tohi Tapu. Ka fakaaoga e tautolu e Kupu he Atua ke fakahako ai, to aoga oti a tautolu ke he loga e tau puhala.

17. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakaaue ke talia e akonakiaga?

¹⁷ Pehē e Tohi Tapu kua nakai fa fiafia a tautolu ke he akonaki. Mooli, maeke ai ke uka ke talia. Kaeke ke talia ai mo e fakagahua ai e tautolu, omoomoi he akonakiaga a tautolu ke tututonu. (Hepe. 12:11) Laulahi e tau fuata Kerisiano ne feaki he kupu mooli ne pehē ko e akonakiaga mai he tau matua ha lautolu kua lagomatai a lautolu. Ti ka foaki he tau motua e akonakiaga ki a tautolu mai ia Iehova, maeke ia tautolu ke nonofo he puhala he moui.​​—Fakatai 4:13.

18, 19. (a) Ko e ha e fakatonuaga ne moua ia Tau Fakatai 18:13 kua aoga lahi ma e tau motua ne akonaki e falu? (e) Ka mahani molu e tau motua mo e akonaki atu ke he fakaalofa, to tali fēfē e tagata agahala?

¹⁸ Fakaako fēfē e tau motua mo e tau matua ke foaki e tau akonakiaga mitaki? Ne tala mai a Iehova ki a tautolu kua lata ia tautolu ke foaki e akonakiaga “ke he tututonu.” (2 Timo. 3:16) Kakano e mena nei kua lata ia tautolu ke fakaaoga e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka akonaki e falu. Taha e matapatu fakaakoaga aoga he Tohi Tapu ne moua ia Tau Fakatai 18:13: “Ko ia kua tali atu ke he kupu, ka e nakaila fanogonogo a ia ki ai, kua eke ia mo goagoa hana, mo mena foki ke mā ai a ia.” Ti ka tala age he taha ke he tau motua kua taute he matakainaga e agahala kelea muitui, kua lata e tau motua ke iloa e tau mena oti ne tutupu to foaki ai e akonakiaga. (Teu. 13:14) Ti maeke a lautolu ke akonaki “ke he tututonu.”

¹⁹ Kua tala age foki e Tohi Tapu ke he tau motua ke akonaki e falu “mo e mahani molu.” (Totou 2 Timoteo 2:24-26.) Mooli ko e agahala he tagata ka fakatupu e falu ke manatu kelea hagaao ki a Iehova po ke fakahukia e falu tagata. Kaeke ke ita e motua he fakatonu e ia e tagata, to nakai maeke e motua ke lagomatai a ia. Ka fifitaki he motua e Atua mo e vagahau totonu ka fakahako e tagata agahala, to liga fifili e tagata agahala ke tokihala.​​—Roma 2:4.

20. Ko e heigoa e tau matapatu fakaakoaga kua lata he tau matua ke fakagahua ka akonaki e tau tama ha lautolu?

²⁰ Kua lata foki e tau matua ke fakagahua e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka akonaki e tau fanau ha lautolu. (Efeso 6:4) Ma e fakatai, ko e heigoa kua lata he matua taane ke taute ka tala age he taha tagata kua taute he tama taane haana e mena kelea? Kua lata e matua taane ke iloa oti e tau mena ne tupu to fakahala e ia e tama haana. Ti nakai fai tagata he magafaoa Kerisiano kua lata ke ita lahi ti vale ai. “Kua fakaalofa fakalahi mai [a Iehova] mo e hofihofi noa,” ti lata he tau matua ke fifitaki a ia ka akonaki e tau tama ha lautolu.​​—Iako. 5:11.

21, 22. Ka totou e koe e Salamo 119:97-104, ko e tau kupu fe kua fakamaama e tau logonaaga haau hagaao ke he Kupu ha Iehova?

²¹ Ko e fekafekau he Atua kua talahau he taha mogo e kakano ne fiafia a ia ke he fakatufono ha Iehova. (Totou Salamo 119:97-104.) He fakaako e Tohi Tapu, ne fakailoilo ai a ia mo e fakaako ke moua e maamaaga maaliali mo e hokulo. He muitua e ia e tau matapatu fakaakoaga he tau Tohiaga Tapu, ne kalo kehe a ia he tau vahega hepehepe ne taute he tau tagata tokologa. Ne fiafia mooli a ia he fakaako e tau Tohiaga Tapu mo e aoga he muitua a ia ke he fakatonuaga ia. Ne eketaha a ia ke omaoma e fakatufono he Atua he moui katoa haana.

²² Onoono nakai a koe ke he Tohi Tapu ko e mena uho lahi? Maeke ai ke lagomatai a koe ke atihake e tua malolō to fakamooli he Atua e finagalo haana. Ha ha i ai e fakatonuaga mai ia Iehova kua lagomatai a tautolu ke nakai taute e agahala kua takitaki ke he mate. Maeke ia koe ke fakaaoga ai ke lagomatai e falu ke iloa ke ō he puhala ke he moui mo e nonofo tumau i ai. Kua lata ia tautolu ke matutaki ke fakaaoga e Tohi Tapu he tau puhala oti nei he fekafekau a tautolu ke he ha tautolu a Atua ko Iehova ne pulotu mo e fakaalofa.