1. Ko e heigoa he laulahi he tau tagata ne manatu hagaao ke he fekafekau, ti kehe fēfē e fekafekau ne talahau ia Roma 12:11?

 TOKOLOGA e tagata ne manatu ko e fekafekau ko e tagata ne haia he pule mo e kua ekefakakelea he iki haana. Ka ke eke mo fekafekau he Atua kua kehe lahi. Pehē e Kupu he Atua maeke he Kerisiano ke fifili ke eke mo fekafekau ke he Iki fakahele. Ti ko e mogo ne fakamalolō he aposetolo ko Paulo e tau Kerisiano ke ‘fekafekau ki a Iehova,’ ne tala age a ia ki a lautolu ke fekafekau ke he Atua ha ko e fakaalofa ha lautolu ki a Ia. (Roma 12:11) Ko e vahega fekafekau fēfē anei? Maeke fēfē a tautolu ke mailoga kua nakai eke a tautolu mo fekafekau ki a Satani mo e lalolagi haana? Ti ko e heigoa e tau aoga he eke mo fekafekau ha Iehova mo e fekafekau fakamooli ki a ia?

2. (a) Ko e ha ne liga fifili e tagata Isaraela ke matutaki ke eke mo fekafekau? (e) Ka makai e fekafekau ke huki e teliga haana, ko e heigoa ne fakakite he mena ia?

² Ko e Fakatufono he Atua ki a Isaraela kua lagomatai a tautolu ke maama e mena kua lata ke eke mo fekafekau a Iehova. Ko e fekafekau Heperu ne fa tuku age ki a ia e tokanoaaga ke he tau ke fitu aki he gahua ma e iki haana. (Esoto 21:2) Ka e, ka fakaalofa mooli e fekafekau ke he iki haana mo e nakai manako ke toka a ia, maeke a ia ke nofo. Fakaatā he Fakatufono a Iehova e mena nei. To tamai he iki e fekafekau ke he pahala po ke pou he gutuhala ti huki ai e teliga haana. (Esoto 21:5, 6) Ko e ha kua taute pihia ai e ia? He vagahau Heperu, ko e manatu ke he omaoma kua matutaki ke he logona mo e fanogonogo. Ti ko e huki e teliga haana, to fakakite he fekafekau kua manako a ia ke matutaki ke omaoma he fekafekau ke he iki haana. Tatai e mena nei mo e tukuleleaga ha tautolu. Ka tukulele e tautolu a tautolu ki a Iehova, kua pehē a tautolu kua makai a tautolu ke omaoma ki a ia ha kua fakaalofa a tautolu ki a ia.

3. Ko e ha ne tukulele a tautolu ke he Atua?

³ Ato papatiso a tautolu, kua taute e tautolu e fifiliaga ke fekafekau ki a Iehova, po ke eke mo tau fekafekau haana. He tukulele e tautolu a tautolu ki a ia, ne mavehe a tautolu to omaoma a tautolu ki a ia ti taute e tau mena ne manako a ia ki a tautolu ke taute. Nakai fai tagata ne fakaohooho a  tautolu ke taute e fifiliaga nei. Pete ka papatiso foki a lautolu ne ikiiki, kua taute e lautolu ha ko e manako ha lautolu ka e nakai ha ko e fakafiafia noa ni he tau matua ha lautolu. Igatia a tautolu mo e taute e tau fifiliaga fakatagata ke tukulele ke he ha tautolu a Iki he lagi ko Iehova, ha kua fakaalofa a tautolu ki a ia. “Ha ko e fakaalofa ke he Atua hanai,” he tohi he aposetolo ko Ioane, “kia omaoma a tautolu ke he tau poaki hana.”​​—1 Ioa. 5:3.

4. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute ke eke mo ‘fakatupatupa ke he tututonu’?

⁴ Kua fakaaue lahi a tautolu ki a Iehova he foaki ki a tautolu e tau mena kua lata mo tautolu ke eke mo tau fekafekau haana! Ko e tua ha tautolu ke he poa lukutoto he Keriso kua maeke ia tautolu ke nakai fekafekau ke he agahala, he nakai pule katoatoa e agahala. Kakano e mena nei pete ne agahala agaia a tautolu, kua fifili a tautolu ke omaoma ki a Iehova mo Iesu ko e tau Iki ha tautolu. Fakamaama fakamahino e Paulo e mena nei he taha he tau tohi haana. Pehē a ia: “Kua mamate a mutolu ke he hala, ka kua momoui ni ke he Atua ha ko e Iki ha tautolu ko Keriso Iesu.” Ti hataki e ia: “Nakai kia iloa e mutolu, ko ia kua tuku atu ki ai e mutolu a mutolu ko e tau fekafekau ke omaoma ki ai, ko e hana tau fekafekau a mutolu kua omaoma a mutolu ki ai, po ke hala ke hoko ai e mate, po ke omaoma ke hoko ai e tututonu? Ka kia fakaaue ke he Atua ha ko e mena ne eke a mutolu mo tau fekafekau he hala, ka kua omaoma nai a mutolu mo e tau loto ke he kupu fakafifitaki ne tuku atu ai a mutolu. Kua toka noa a mutolu mai he hala, ka kua fakatupatupa a mutolu ke he tututonu.” (Roma 6:11, 16-18) Mailoga na pehē a Paulo kua lata ia tautolu ke ‘omaoma mo e tau loto.’ Ti ka tukulele a tautolu ke he Atua, kua ‘fakatupatupa a tautolu ke he tututonu.’

5. Ko e heigoa ha tautolu oti kua lata ke tau ki ai, ti ko e ha?

⁵ Ha ko e tau fekafekau tukulele he Atua, ua la e tauaga kua lata ia tautolu ke tau. Ko e tauaga fakamua ko e nakai mitaki katoatoa ni ha tautolu. Ne tau foki a Paulo he tau nei. Pehē a ia: “Ha ko e mena fiafia au ke he fakatufono he Atua ke he tagata i loto. Ka kua iloa e au e taha fakatufono ha ha he tino haku, kua tau a ia ke he fakatufono he haku a manamanatu, kua mahala foki au ke he fakatufono he hala ha ha he tino haku.” (Roma 7:22, 23) Ha kua nakai mitaki katoatoa a tautolu, kua lata ia tautolu ke totoko tumau ke he tau manako fakatino ha tautolu, kakano ko e tau manako he tagata ke taute e tau mena ne nakai fiafia e Atua ki ai. Ne tomatoma he aposetolo ko Peteru a tautolu: “Tuga ne tau tagata toka noa, ka e aua neke eke ha mutolu a tokanoaaga mo ufiufi he kelea, ka kia tuga e tau fekafekau he Atua.”​​—1 Pete. 2:16.

6, 7. Taute fēfē e Satani e lalolagi ke tuga kua futiaki?

⁶ Ko e tauaga ke uaaki kua tau a tautolu ki ai ko e lalolagi nei ne pule he tau temoni. Ko Satani e pule he lalolagi, ti fakaaoga e ia e tau kanavaakau ne ha ha ia ia ke lali ke moumou e mahani fakamooli ha tautolu ki a Iehova mo Iesu. Manako a Satani ke eke a tautolu mo tau fekafekau haana he kamatamata a tautolu ke fai vala he lalolagi haana. (Totou Efeso 6:11, 12.) Taha puhala ne taute e ia e mena nei ko e futiaki e onoonoaga he lalolagi haana, tuga e mena ne manako a tautolu ke fai vala ai. Hataki he aposetolo ko Ioane a tautolu: “Kaeke kua fakaalofa taha ke he lalolagi, nakai nofo e fakaalofa ke he Matua ke he loto hana. Ha ko e tau mena oti ha ha he lalolagi, ko e manako lahi he tino, mo e manako lahi he tau mata, katoa mo e tau mena he mouiaga nai ke hula ki ai, nakai mai he Matua ia, ka e mai he lalolagi.”​​—1 Ioa. 2:15, 16.

⁷ He lalolagi katoa, manako e tau tagata ke loga lahi mahaki e tau koloa tino. Ne taute e Satani e tau tagata ke talitonu ko e moua loga he tau tupe ka fakafiafia a lautolu. Ko e tau fale koloa lalahi he tau matakavi oti. Ko e holo ki mua he fakatātāaga he puhala moui ne mua e aoga ke loga atu foki e tau koloa mo e lahi atu  foki e fiafia. Ma e fakatai, ko e tau faahi tali fenoga kua fakatātā e tau fenoga ke he tau matakavi fulufuluola he fakalataha mo e tau tagata ne manatu tuga e lalolagi. Ē, ko e tau mena oti ne viko takai ia tautolu, kua tala mai e lalolagi ki a tautolu ke hiki e puhala moui ha tautolu, ka ke he puhala ne manako e lalolagi ki ai.

8, 9. Ko e heigoa e hagahaga kelea mooli, ti ko e ha?

⁸ He senetenari fakamua, ne hataki e Peteru e tau matakainaga hagaao ki a lautolu he tau fakapotopotoaga ne kamata ke manamanatu tuga e lalolagi. Pehē a ia: “Ko e mena ke fiafia ki ai ke matahavala ke he aho, ko e tau ila a lautolu mo e tau tepu, kua matahavala a lautolu ke he ha lautolu ni a fakahehe, ka kua eke e lautolu e kaiaga mena fakalataha mo mutolu; Ha kua vagavagahau fakatokoluga a lautolu ke he tau mena nakai aoga, kua tauhele ai e lautolu ke he tau manako lahi he tino mo e matahavala kia lautolu kua fehola kehe tuai ia lautolu kua nonofo mo e hehe. Kua talahau atu e lautolu kia lautolu e tokanoaaga, ka ko lautolu kua eke mo tau tupa ke he kelea; ha ko ia kua mahala ki ai e taha tagata, kua fakatupa a ia kia ia ni.”​​—2 Pete. 2:13, 18, 19.

⁹ Ka lali a tautolu ke fakamakona e “manako lahi he tau mata,” kakano ko e moua e tau mena oti ne manako a tautolu, to nakai moua e tautolu e tokanoaaga. Ka e to eke a tautolu mo tau fekafekau ki a Satani ko e Tiapolo, ko e iki nakai kitia he lalolagi nei. (1 Ioa. 5:19) Ko e hagahaga kelea he eke mo fekafekau ke he velevelekoloa kua mooli lahi. Ka tupu e mena ia, to uka lahi ke kalo mai ai.

10, 11. Ko hai e tau foliaga pauaki ha Satani? Maeke fēfē he fakaakoaga tokoluga atu ke fakatupu e uka ke he tau Kerisiano fuata?

¹⁰ Kua totoko e Satani a lautolu ne nakai lotomatala lahi. Ko e tau foliaga pauaki haana he vahā nei ko lautolu ne ikiiki. Nakai fiafia a ia ka fifili e fuata, po ke ha tagata foki ke eke mo fekafekau ha Iehova. Manako a Satani ki a lautolu kua tukulele e tau momoui ha lautolu ki a Iehova ke kaumahala e mahani fakamooli ha lautolu mo e ha lautolu a tapuakiaga ke he Atua.

¹¹ He huki e teliga he fekafekau, liga logona e ia e mamahi. Ka e mogo fakamui ne mau tumau e fakamailoga ka fakakite ai ke he tau tagata kua fifili a ia ke nofo mo e iki haana. Liga uka po ke mamahi ma e tau fuata ke taute e tau fifiliaga he moui ne kehe mai he tau tagata ne takatakai ia lautolu. Ma e fakatai, ne fakaholo ki mua e Satani e manatu ko e fai gahua he lalolagi haana ko e puhala ke moua e kakano mooli he moui. Ka ko e magaaho ni ne taute e tautolu a Iehova mo vala aoga lahi he tau momoui ha tautolu ka moua e tautolu e kakano mooli he moui. Ne pehē a Iesu: “[“Fiafia  a lautolu ne manamanatu ke he tau mena fakaagaaga kua lata ma lautolu,” NW].” (Mata. 5:3) Ne tukulele he tau Kerisiano e tau momoui ha lautolu ke taute e finagalo ha Iehova, nakai ha Satani. Totou e lautolu e Tohi Tapu mo e manamanatu fakahokulo ki ai ke he “aho katoa mo e po.” (Totou Salamo 1:1-3.) Pete ia, ko e tau fakaakoaga tokoluga atu he vahā nei kua nakai lahi e magaaho ma e fekafekau he Atua ke manamanatu fakahokulo ke he Kupu he Atua mo e fekafekau ki a Iehova.

12. Ko e heigoa e fifiliaga ne moua he tau fuata tokologa he vahā nei?

¹² Maeke he iki he lalolagi ke taute e moui ke uka lahi ma e fekafekau Kerisiano. He tohi fakamua ha Paulo ke he tau Korinito, ne pehē a ia: “Kua ui kia a koe ka ko e tupa? Aua neke manatu ki ai; kaeke kua maeke ke moua e tokanoaaga, kia eke la, ti mitaki ai.” (1 Kori. 7:21) Ka ha ha he fekafekau e iki he lalolagi ne taute e moui ke uka, kua mitaki ai ma e fekafekau ke fano. He tau motu loga he vahā nei, ne talahau he fakatufono kua lata e tau fuata ke ō he aoga ke fiha ne tau. Ka oti ai ti age ke he tau tama aoga e fifiliaga. Maeke a lautolu ke fifili ke matutaki ke lahi atu e fakaakoaga po ke nakai. To uka lahi ke moua e tokanoaaga ke gahua ki a Iehova he fekafekauaga mau ka fifili he Kerisiano e fakaakoaga tokoluga atu ke fai gahua he lalolagi nei.​​—Totou  1 Korinito 7:23.

13. Ko e heigoa e fakaakoaga kua lagomatai lahi e tau fekafekau a Iehova?

¹³ Ne hataki e Paulo e tau Kerisiano ne nonofo i Kolose: “A mutolu, neke lautaki e taha a mutolu ke he pulotu nakai aoga ke fakahehe ai, ke lata mo e kupu toka tuai he tau tagata, ke lata foki mo e tau kupu fakamua he lalolagi, ka e nakai lata mo Keriso.” (Kolo. 2:8) Tokologa e faiaoga ne fakaako ‘e tau kupu nakai aoga mo e tau kupu toka tuai he tau tagata.’ Ko e fakaakoaga tokoluga atu ne fa putoia e tau fakaakoaga nei, ne nakai foaki tumau ke he tau tama fakaako e lotomatala aoga, ti liga nakai mautauteute a lautolu ma e moui he tau aho takitaha. Ka e fifili he tau Kerisiano e fakaakoaga ka foaki ki a lautolu e lotomatala kua lata ke momoui mukamuka ke maeke a lautolu ke fekafekau ke he Atua. Ne uta fakahokulo e lautolu e fakatonuaga ha Paulo ki a Timoteo: “Ka ko e mahani Atua mo e fakamate ko e koloa lahi ni haia. Kaeke kua moua e tautolu e tau mena kai, mo e tau mena ke fakatapulu ai, to lata ia kia tautolu.” (1 Timo. 6:6, 8) He nakai moua e tau tikulī ke maeke a lautolu ke fai matahigoa, gahua malolō e tau Kerisiano mooli ke moua e “tau tohi ke talahaua mitaki” he o atu tumau ke he gahua he fonua ka maeke a lautolu.​​—Totou  2 Korinito 3:1-3.

14. Ka totou e tautolu e Filipi 3:8, ko e heigoa ha tautolu kua fakaako ke he onoonoaga ha Paulo he eke mo fekafekau he Atua mo Keriso?

 ¹⁴ Maeke ia tautolu ke fakaako mai he fakafifitakiaga ha Paulo. Ne fakaako a ia he faiaoga Fakatufono Iutaia ko Kamalielu. Ko e fakaakoaga ne moua e ia ka fakatatai mo e fakaakoaga univesitī he vahā nei. Ka ko e heigoa e manatu ha Paulo he fakatatai ai e ia mo e lilifu he eke mo fekafekau ma e Atua mo Keriso? Ne tohi e ia: “Ko e haku a manatu kua nakai aoga e tau mena oti kana ha ko e mitaki mua ue atu he iloa a Keriso Iesu ko e haku a Iki.” Ti lafi e ia: “Ha ko ia kua nakai aoga ai kia au e tau mena oti, kua manatu foki au ko e otaota ia, kia moua e au a Keriso.” (Flilipi 3:8) Ko e onoonoaga ha Paulo ka lagomatai e tau Kerisiano fuata mo e tau matua ha lautolu ke taute e fifiliaga pulotu ke he fakaakoaga. (Kikite tau fakatino.)

15, 16. Ko e heigoa e fakaakoaga ne foaki he fakatokatokaaga ha Iehova, ti ko e heigoa e kakano?

¹⁵ Fēfē e fakaakoaga tokoluga atu he tau matakavi loga? Ko e tau tagata he tau matakavi nei ne fa logona e atāina ke totoko mo e fakakite kua ita a lautolu ke he fakatufono mo e falu tui ne mua. (Efeso 2:2) Pete ia, kua taute he fakatokatokaaga ha Iehova e fakaakoaga mitaki lahi mahaki he takatakaiaga mafola he fakapotopotoaga. Igatia a tautolu mo e aoga mai he Aoga Fekafekau Fakateokarasi. Fai aoga foki ka aoga mai ai a tautolu. Ma e fakatai, ha ha i ai e aoga ma e tau matakainaga taane paionia nofo takitokotaha, ne fakahigoa ko e Aoga Tohi Tapu ma e Tau Matakainaga Taane Nofo Tokotaha, mo e tau paionia kua mau ne ha ha i ai e Aoga Tohi Tapu ma e Tau Hoa Kerisiano. Ko e tau aoga oti nei kua lagomatai a tautolu ke omaoma ke he ha tautolu a Iki he lagi ko Iehova.

¹⁶ Maeke a tautolu ke moua e tau kupu mooli uho mai he Watch Tower Publications Index po ke Watchtower Library he CD-ROM. Ko e kakano uho he fakaakoaga Tohi Tapu ha tautolu ko e tapuakiaga ki a Iehova. Kua fakaako ki a tautolu e puhala ke lagomatai e falu ke eke mo tau kapitiga he Atua. (2 Kori. 5:20) Ti ko lautolu ne fakaako e tautolu to maeke ke fakaako e falu.​​—2 Timo. 2:2.

17. He fifili e tautolu e fakaakoaga mitaki lahi mahaki, ko e heigoa e tau aoga kua moua e tautolu?

¹⁷ He fakataiaga ha Iesu ke he tau taleni, ko e tau fekafekau fakamooli tokoua ne nava ha ko e tau gahua ha laua. Taute he mena nei a laua mo e iki ha laua ke fiafia. Ke fakakite e talia haana, ne loga atu foki e gahua ne age e ia ki a laua. (Totou Mataio 25:21, 23.) Maeke a tautolu ke fiafia ti fai kakano he moui kaeke ke fifili e tautolu e fakaakoaga mitaki lahi mahaki. Ma e fakatai, ne iloilo lahi a Michael he fano he aoga. He uiina he tau faiaoga haana a ia ke fano he fono ke fakatutala ai ke he tau mena kua lata ia ia ke fano he univesitī, ne ofo a lautolu ke iloa kua nakai fifili a ia ke he fakaakoaga tokoluga atu. Ka e taute e ia e aoga kū ne fakamahani a ia ke he iloilo kua aoga. Taute he mena nei ke maeke a ia ke leveki e tau manako haana mo e ke paionia. Logona kia e ia kua taute e ia e fifiliaga hepe? Pehē a ia ko e fakaakoaga ne moua e ia he Tohi Tapu mo e ko e motua he fakapotopotoaga ne kua aoga lahi. Pehē a ia: “Ko e tau monuina mo e tau kotofaaga ne moua e au kua mahomo atu ke he tau tupe ka liga moua e au. Fiafia lahi au kua nakai fifili au ke foli ke he fakaakoaga tokoluga atu.”

18. Ko e ha ke fifili e fakaakoaga mitaki lahi mahaki?

¹⁸ Ko e fakaakoaga mitaki lahi mahaki kua fakaako a tautolu ke he finagalo he Atua mo e lagomatai a tautolu ke eke mo tau fekafekau ha Iehova. Kua foaki ki a tautolu e amaamanakiaga he “toka noa ai e tau mena ne eke mai he tupaaga ke he mena popo vave” ti fakahiku moua e “tokanoaaga ha ha he monuina he fanau he Atua.” (Roma 8:21) Mua atu, ko e puhala ne mua atu ke fakakite kua fakaalofa mooli a tautolu ke he ha tautolu a Iki, ko Iehova.​​—Esoto 21:5.