Skip to content

Skip to table of contents

Puhala Vagahau Haau​—‘Ē ka ko e Nakai’?

Puhala Vagahau Haau​—‘Ē ka ko e Nakai’?

Manamanatu ke he tuaga nei: Ko e motua ko ia he Komiti Matutaki Fale Gagao ne fakatoka mo e matakainaga taane fuata ke gahua he fonua he pogipogi Tapu. He pogipogi ia ne moua he motua e hea telefoni mafiti mai he matakainaga taane ne pakia e hoana he motokā ti kua uta fakamafiti ke he fale gagao. Ne ole a ia ke he motua ke lagomatai a ia ke kumi e ekekafo ka lagomatai a laua he matakupu he toto. Ti nakai fano e motua ke he gahua he fonua mo e matakainaga fuata, ke maeke a ia ke foaki e lalagoaga fakaalofa ke he magafaoa kua fehagai mo e mena tupu fakaofo.

Manamanatu ke he taha tuaga foki: Ko e matua fifine tokotaha ne ua e tama, ne uiina he hoa he fakapotopotoaga haana ke fakalataha mo laua he taha afiafi. Mogo ne tala age e ia ke he tau tama haana, ne fiafia lahi a lautolu. Ti amaamanaki lahi a lautolu ke he afiafi ia. Ka e taha e aho ne toe to o atu a lautolu, ne tala age e hoa ke he matua fifine kua fai mena fakaofo ne hake mai ti ua hohoko age a lautolu. Ne iloa he matua fifine he mogo fakamui e kakano ne nakai fakahoko he hoa. He mole e uiina e laua a ia, ne uiina he falu kapitiga e hoa ke he kaina ha lautolu he afiafi ia, ti talia e laua.

Ha ko e tau Kerisiano a tautolu, kua lata ke fakamooli ke he kupu ha tautolu. Nakai lata ia tautolu ke pehē ‘ē ka ko e nakai.’ (2 Kori. 1:18) Ka e tuga he fakakite he ua e tuaga nei, nakai tatai e tau tuaga oti. Liga fai magaaho ka lata ni ia tautolu ke nakai fakahoko e fakaholoaga kua fakatoka ki ai. Lagataha e pihia e mena ne tupu ke he aposetolo ko Paulo.

TUKUPAU A PAULO HE HIKIHIKI FANO

He 55 V.N., he haia a Paulo i Efeso he fenoga misionare ke toluaki haana, ne amanaki a ia ke fina atu he Tahi i Aegean ki Korinito ti fenoga atu i ai ki Maketonia. He liu mai a ia ki Ierusalema, ne fakatoka e ia ke ahiahi atu ke he fakapotopotoaga i Korinito ke lagauaaki, ke uta he mena fakaalofa totonu ha lautolu ma e tau matakainaga i Ierusalema. (1 Kori. 16:3) Kua maaliali e mena nei mai he 2 Korinito 1:15, 16, ne totou e tautolu: “Ko e tuaaga foki hanai ne manatu ai au ke fina atu fakamua kia mutolu, kia moua lagaua e mutolu e mena fakaalofa; To fina atu ke he puhala ha mutolu ki Maketonia, ti liu mai foki kia mutolu i Maketonia, ti fakafano ai e mutolu au ki Iutaia.”

He tohi fakamua ha Paulo, tuga kua fakailoa e ia ke he tau matakainaga Korinito e fakaholoaga haana. (1 Kori. 5:9) Nakai leva he tohia e Paulo e tohi ia, ne logona e ia mai he faoa a Kaloe kua ha ha i ai e taufetoko kelea lahi he fakapotopotoaga. (1 Kori. 1:10, 11) Ne fifili a Paulo ke hikihiki e fakaholoaga fakamua haana, ti tohia e ia e tohi ne iloa e tautolu mogonei ko e 1 Korinito. I ai, ne foaki fakaalofa e Paulo e fakatonuaga mo e akonakiaga. Ne talahau foki e ia kua hiki tuai e fenoga haana, ti fakailoa ki a lautolu to fano fakamua a ia ki Maketonia to fina atu ki Korinito.​​—1 Kori. 16:5, 6. a

Liga he magaaho ne moua he tau matakainaga i Korinito e tohi haana, ko e falu he “tau aposetolo kua mumua” i loto he fakapotopotoaga ia ne tukumale a Paulo he hikihiki fano mo e nakai fakamooli e tau maveheaga haana. He tali atu ha Paulo, ne hūhū a ia: “Ne hepehepe kia haku a manatu he fifili e au pihia? po ke fifili kia e tau mena kua fifili e au ke fakalata ke he tino, kia ha ia au e ē ē, mo e nakai, nakai?”​​—2 Kori. 1:17; 11:5.

Liga hūhū a tautolu, He tau tuaga nei kua ‘hepehepe kia e manatu’ he aposetolo ko Paulo he fakateaga ke tuga ko e tagata nakai falanaki mo e nakai fakamooli e tau maveheaga haana? Nakai pihia! Ko e hūhū ha Paulo kua “fifili kia e tau mena kua fifili e au ke fakalata ke he tino?” kua lata ke maama he tau Kerisiano i Korinito ko e fifiliaga ha Paulo ke hiki e fakaholoaga haana kua nakai ha ko e fakateaga a ia.

Ne totoko fakamalolō e Paulo e tukumale ia, he tohi: “Ka kua fakamoli e Atua, nakai ko e ē mo e nakai, ha mautolu a kupu kia mutolu.” (2 Kori. 1:18) Mooli, ne manamanatu lahi a Paulo ke he tau matakainaga i Korinito he magaaho ne hiki e ia e tau fakaholoaga haana. He 2 Korinito 1:23, ne totou e tautolu ko e ‘fakahelehele kia lautolu’ ti hiki e fakaholoaga fakamua haana ke fina atu ki Korinito. Kua foaki age e ia e magaaho ma lautolu ke fakahakohako e tau tuaga ato hoko atu a ia. Tuga ni he amanaki a ia, he haia i Maketonia, ne logona e Paulo mai ia Tito kua omoomoi lahi he tohi haana a lautolu ti momoko mo e fakatokihala ai, ne fiafia lahi a ia.​​—2 Kori. 6:11; 7:5-7.

KO E “AMENE” NE TALAHAU KE HE ATUA

Ko e tukupau he hikihiki fano ne liga lauia a Paulo ti nakai lata ke falanaki ki a ia ke fakamooli haana tau maveheaga he tau mena oti he moui, po ke falanaki foki ki a ia ke he gahua fakamatala haana. Pete ia, ne fakamanatu age e Paulo ke he tau Korinito kua fakamatala a ia hagaao ki a Iesu Keriso ki a lautolu. “Ha ko e tama he Atua, ko Iesu Keriso, ne fakamatala e mautolu kia mutolu, ko au mo Siluano mo Timoteo, nakai ko e ē mo e nakai a ia, ka ko e ē kia ia.” (2 Kori. 1:19) Kua nakai kia fakamooli a Iesu Keriso, ko e fakafifitakiaga ha Paulo? Nakai pihia! He moui katoa mo e fekafekauaga ha Iesu, ne vagahau tumau e ia e kupu mooli. (Ioane 14:6; 18:37) Kaeke kua mooli mo e mauokafua e tau mena ne fakamatala e Iesu ti fakamatala e Paulo e fekau taha ia, kua moolioli foki e gahua fakamatala he aposetolo.

Mooli, ko Iehova “ko e Atua fakamoli.” (Sala. 31:5) Kitia e tautolu e mena nei ke he mena foki ne tohi e Paulo: “Ko e tau kupu oti ne talahau he Atua, kua ē ia kia ia,” kakano kua puhala ia Keriso. Ko e fakamooli katoatoa ha Iesu he mogo ne nofo a ia he lalolagi ne utakehe ha mena ke fakatupu e fakauaua ke he tau maveheaga ha Iehova. Ne matutaki a Paulo: “Ko e amene foki kia [Iesu], kia tupu ai e fakahekeaga ke he Atua ha ko mautolu.” (2 Kori. 1:20) Ko Iesu e fakamooliaga, po ke Amene, ko e tau maveheaga oti ha Iehova ko e Atua to fakamooli ni!

Ke tuga a Iehova mo Iesu ne talahau tumau e mena mooli, ne fakamooli tumau foki a Paulo ke he mena ne talahau e ia. (2 Kori. 1:19) Nakai hikihiki fano a ia, tuga e tagata ne taute e tau maveheaga “fakalata ke he tino.” (2 Kori. 1:17) Ka kua ‘mahani a ia ke lata mo e Agaga.’ (Kala. 5:16) He fakafehagai a ia mo e falu, ne manamanatu tumau a ia ki a lautolu. Ko e Ē haana kua kakano Ē!

MOOLI NAKAI E Ē HAAU?

He vahā nei, ko e aga mau ma e tau tagata ne nakai momoui fakatatau ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ke taute e tau maveheaga ti moumou ai ka tupu e lekua tote po ke fai mena mitaki atu kua hake mai. He tau mena fakapisinisi ko e “ē” kua nakai kakano tumau ko e “ē,” pete foki ka fakamau hifo e tau maveheaga ke he tohi. Tokologa ne nakai onoono ke he fakamauaga, ko e maveheaga he tokoua e tagata, ko e maveheaga tukulagi. Ka kua fakakite mai he tupu lahi e tau vevehe, tokologa ne onoono ke he fakamauaga ko e fakalatahaaga teao ne mukamuka ke tiaki.​​—2 Timo. 3:1, 2.

Ka e kua a koe? Mooli nakai e Ē haau? He manamanatu ke he hafagiaga he vala tala nei, liga kua nakai fakahoko e koe e maveheaga, nakai ha ko e hikihiki fano haau, ka ko e tau tuaga ne nakai maeke ia koe ke taute. Kaeke ko e Kerisiano a koe kua taute e maveheaga, kua lata ia koe ke eketaha ke fakamooli ai. (Sala. 15:4; Mata. 5:37) Ka taute pihia e koe, to eke a koe mo tagata kua talitonu ki ai, tagata ne fakamooli ke he kupu, ne vagahau fakamooli tumau. (Efeso 4:15, 25; Iako. 5:12) Ka mailoga he tau tagata ko koe ko e tagata ke falanaki ki ai he tau mena he tau aho takitaha, to makai lahi a lautolu ke fanogonogo ka tala age e koe e kupu mooli hagaao ke he Kautu he Atua. Ko e mena ia, kia eketaha a tautolu ke mooli e Ē ha tautolu ko e Ē!

a Nakai leva e mole e tohia e 1 Korinito, ne fina atu a Paulo ki Maketonia hala Tiroa, ko e matakavi ne tohi e ia e 2 Korinito. (2 Kori. 2:12; 7:5) He magaaho fakamui, ne ahiahi atu a ia ki Korinito.