1, 2. Fakamalolō fēfē e Iesu e tau tutaki haana he aho ne liu tu mai a ia?

 TOKOUA e tutaki ha Iesu ne ō hui ke he maaga kavi ke he 11 e kilomita mai Ierusalema. Ne maanu a laua ha kua mate a Iesu ti nakaila iloa e laua kua fitā a ia he fakaliu tu mai. Fakaofo ai, ne tu mai a Iesu ti ō mo laua. “Ati fakamatala ai e ia kia laua e tau mena ne tohi kia ia ke he tau Tohi oti, kua kamata mai ia Mose, mo e tau perofeta oti.” (Luka 24:13-15, 27) Ne logona e laua e mafanatia ti kamata e tau loto ha laua ke velagia ai ha kua fakamatala fakamahino e ia e tau Tohi ki a laua.​—Luka 24:32.

² He afiafi ia, ne liliu mai e tau tutaki tokoua nei ki Ierusalema. He moua e laua e tau aposetolo, ne tala age e laua e mena ne tupu. He tutala a laua, ne tu mai a Iesu ki a lautolu oti. Ne matakutaku lahi e tau aposetolo ti kamata ke fakauaua ko Iesu mooli kia anei. Fakamaama he Tohi Tapu e puhala ne fakamalolō e ia a lautolu: “Ati vevete ai e ia ha lautolu a tau loto kia maama ai kia lautolu e tau Tohi.”​—Luka 24:45.

3. Ko e ha kua liga loto lolelole a tautolu he fekafekauaga ha tautolu ki a Iehova, ka e maeke fēfē a tautolu ke tumau e fiafia?

³ Liga momoko lahi a tautolu falu mogo, tuga ni e tau tutaki ia. Pete ne lavelave a tautolu he fekafekau ki a Iehova, liga loto lolelole a tautolu ka nakai talia he tau tagata e fakamatala ha tautolu. (1 Kori. 15:58) Po ke liga logona hifo e tautolu kua nakai lahi e holo ki mua he tau tagata fakaako Tohi  Tapu ha tautolu. Liga tiaki foki he falu ia lautolu a Iehova. Maeke fēfē a tautolu ke tumau ai e fiafia he gahua he fonua? Ko e mena ke lagomatai a tautolu ko e maama katoatoa e kakano he tau fakatai ha Iesu. To kumikumi a tautolu mogonei ke he tolu ti kitia e tau fakaakoaga ka ako e tautolu.

4. Ko e heigoa e kakano he fakatai ha Iesu ke he tagata gana saito ne mohe?

⁴ Totou Mareko 4:26-29. Ko e heigoa e kakano he fakatai ha Iesu ke he tagata gana saito ne mohe? Kua hukui he tagata gana saito e tau tagata fakamatala he Kautu, ti hukui he tega e fekau kua fakamatala e lautolu ke he tau tagata ne loto mitaki. Taute he tagata gana saito e tau mena fa mahani ne taute he tau tagata oti, “kua mohe foki a ia he po, mo e ala hake he aho.” Fai magaaho ato tupu e tega, mai he aho ne tō ai ato hoko ke helehele. He magaaho nei, “kua gotogoto hake e tau fua saito, mo e tuputupu.” Kua “tupu noa” fakahaga e tega nei ke he tau fufuta. Pihia foki, kua tupu fakahaga fakaagaaga e tagata, po ke fakatata ki a Iehova he puhala fufuta. He holo ki mua a ia ti fakahiku fifili ke fekafekau ke he Atua, ne fua mitaki a ia mo e tukulele e moui haana ki a Iehova ti papatiso.

5. Ko e ha ne talahau e Iesu e fakatai ke he tagata gana saito ne mohe?

⁵ Ko e ha ne talahau e Iesu e fakatai nei? Kua manako a Iesu ke mailoga e tautolu ko Iehova ne fakatupu e kupu mooli he tau loto he tau tagata oti “ne kotofa.” (Gahua 13:48; 1 Kori. 3:7) Kua tō mo e fakamalū e tautolu, ka e nakai maeke ia tautolu ke fakaohooho po ke fakamafiti e tupu. Tuga ni e tagata he fakatai, nakai iloa e tautolu e puhala ne tupu ai. He momoui a tautolu, liga nakai mailoga e tautolu e tupu he tega he Kautu he taha tagata. Ka e nakai leva, ti liga fua ai, ati gahua auloa e tutaki foou fakalataha mo tautolu he gahua helehele.​—Ioane 4:36-38.

6. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke talahau hagaao ke he holo ki mua he tagata fakaako Tohi Tapu?

⁶ Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakatai nei? Fakamua, lata ia tautolu ke mailoga kua nakai pule a tautolu ke he mafiti he holo ki mua he tagata fakaako Tohi Tapu he kupu mooli. Pete he taute e tautolu e tau mena oti ke lagomatai mo e lalago e tagata fakaako, to nakai peehi e tautolu a ia ke papatiso. Ka ko ia ni ke mailoga fakatokolalo ke fifili kaeke ke tukulele e moui haana ke he Atua. Talia e Iehova e tukuleleaga ha tautolu kaeke ni ke fakaalofa mooli a tautolu ki a ia.​—Sala. 51:12; 54:6; 110:3.

7, 8. (a) Ko e heigoa falu fakaakoaga ne iloa e tautolu mai he fakatai ha Iesu ke he tagata gana saito ne mohe? Talahau e fakataiaga. (e) Ko e heigoa he mena nei ne fakaako ki a tautolu hagaao ki a Iehova mo Iesu?

⁷ Uaaki, ko e maama e fakaakoaga he fakatai nei to lagomatai a tautolu ke nakai loto lolelole ka nakai kitia mua e tautolu e tau fua mai he gahua fakaako ha tautolu. Kua lata ia tautolu ke fakauka. (Iako. 5:7, 8) Ka taute e tautolu e mena kua mua atu ke lagomatai e tagata fakaako ka e nakai tupu e kupu mooli he loto haana, nakai kakano e mena ia ko tautolu ko e tau faiaoga nakai mitaki. Fakaatā e Iehova e tega he kupu mooli ke tupu ni he loto he tagata fakatokolalo kua makai ke taute e tau hikiaga. (Mata. 13:23) Ti nakai lata ke fakafili e lauiaaga mitaki he gahua ha tautolu ke he fonua ha ko e numera he tau tagata kua papatiso. Mole ia, nakai fuafua e Iehova e kautūaga he gahua ha tautolu ke he fonua he puhala kua talia he tau tagata e fakaakoaga ha tautolu. Ka e uho ki a ia  e tau laliaga fakamakutu ha tautolu.​—Totou Luka 10:17-20; 1 Korinito 3:8.

⁸ Toluaki, nakai kitia tumau e tautolu e tau hikiaga kua hoko ke he loto he tagata. Ma e fakatai, ko e hoa ne fakaako mo e misionare ne tala age ki a ia kua manako a laua ke eke mo tau tagata fakailoa nakaila papatiso. Ne fakamanatu e ia ki a laua ke oti fakamua e ula. Ofo a ia he tala age a laua ki a ia kua fai mahina tuai he oti. Ne mailoga e laua pete ne ula fufū a laua, to kitia agaia e Iehova mo e vihiatia e ia e fakatupua. Ti fifili a laua ke ula i mua he misionare po ke oti katoa. Pete he nakai iloa he misionare e hikiaga lahi ne taute he hoa nei, ko e tupu he fakaalofa ha laua ki a Iehova ne lagomatai a laua ke taute e fifiliaga hako.

9. Ko e heigoa e kakano he fakatai ke he kupega?

⁹ Totou Mataio 13:47-50. Ko e heigoa e kakano he fakatai ha Iesu ke he kupega? Pehē a Iesu ko e fakamatala e fekau he Kautu kua tuga e fakatoka hifo he kupega makimaki ki tahi. Tuga e kupega ne puto loga e “tau ika kehekehe oti,” kua futiaki he gahua fakamatala e tau tagata kehekehe totou miliona. (Isaia 60:5) Ko e tau tagata totou miliona ne o mai he tau tau takitaha ke he tau fonoaga mo e Fakamanatuaga ha tautolu kua fakamooli e mena nei. Falu he tau tagata nei kua tuga e tau ika “mitaki,” ti eke a lautolu mo vala he fakapotopotoaga Kerisiano. Falu kua tuga e tau ika “kelea,” ti nakai talia e Iehova a lautolu.

10. Ko e ha ne talahau e Iesu e fakatai ke he kupega?

¹⁰ Ko e ha ne talahau e Iesu e fakatai nei? Ko e vehevehe he tau ika he fakatai kua nakai hagaao ke he fakafiliaga fakahiku he magaaho matematekelea lahi. Ka kua fakamaama ai e mena kua tupu he tau aho fakamui he fakatokaaga nei. Fakakite e Iesu ko e tau tagata oti kua fiafia ke he fekau he Kautu to nakai manako ke eke mo fekafekau ha Iehova. Tokologa kua o mai ke he tau feleveiaaga po ke fakaako e Tohi Tapu mo tautolu kua nakai makai ke tukulele e tau momoui ha lautolu ki a Iehova. (1 Patu. 18:21) Falu ne oti foki e ō ke he tau feleveiaaga. Falu fuata ikiiki ne feaki he tau matua Kerisiano ka e nakai fakaako mooli a lautolu ke fakaalofa ki a Iehova. Fakamaama e Iesu kua igatia a tautolu mo e lata ke taute e fifiliaga fakatagata. Ka taute e tautolu e fifiliaga hako, to kitia e Iehova a tautolu ko e “tau mena kua manako ki ai.”​—Hakai 2:7.

11, 12. (a) Aoga fēfē a tautolu he fakatai ke he kupega? (e) Ko e heigoa kua fakaako he mena nei ki a tautolu hagaao ki a Iehova mo Iesu?

¹¹ Aoga fēfē a tautolu he fakatai ke he kupega? Ko e maama e fakaakoaga he fakatai nei to lagomatai a tautolu ke nakai molea e momoko po ke ita ka nakai manako e tagata fakaako Tohi Tapu po ke taha he tau fanau ha tautolu ke fekafekau ki a Iehova. Liga taute e tautolu e tau mena oti kua maeke ia tautolu ke fakamahani a ia. Nakai amanaki noa ni e tagata ti eke mo kapitiga ha Iehova ha kua talia a ia ke fakaako e Tohi Tapu po ke kua feaki hake he kupu mooli. Ka nakai makai a ia ke talia e pule ha Iehova, kua nakai maeke a ia ke eke mo taha he tau fekafekau he Atua.

¹² Kakano kia e mena nei ko lautolu ne toka e kupu mooli to nakai fakaatā ke liliu mai ke he fakapotopotoaga? Po ke kakano kua nakai fai amaamanakiaga ma e tagata kua nakaila tukulele e moui haana ki a Iehova? Nakai, ha ha i ai agaia e magaaho ke eke mo kapitiga ha Iehova ato kamata e matematekelea lahi. Fakailoa atu a Iehova ki a lautolu: “Kia liliu  mai a a mutolu kia au, ti liu atu ai au kia mutolu.” (Mala. 3:7) Fakamaama he mena nei e fakatai ke he tama moumou koloa.​—Totou Luka 15:11-32.

13. Ko e heigoa e kakano he fakatai ke he tama moumou koloa?

¹³ Ko e heigoa e kakano he fakatai ha Iesu ke he tama moumou koloa? Ko e matua taane fakaalofa hofihofi he fakatai ne hukui ha tautolu a Matua fakahele he lagi, ko Iehova. Ko e tama taane ne moumou e tufaaga uho haana kua hukui e tau tagata ne toka e fakapotopotoaga Kerisiano. Ne eke a lautolu mo vala he lalolagi ha Satani, ne tuga e “motu mamao,” ne tū kehe mai ia Iehova. (Efeso 4:18; Kolo. 1:21) Fakahiku, falu he tau tagata nei ne mailoga kua taute e lautolu e hehē kelea lahi mahaki ti fifili ke liliu mai ki a Iehova. Lata e mena nei mo e fakamakamaka, ka e he fakatokolalo mo e fakatokihala mooli ha lautolu ke he tau mena ne taute e lautolu, kua fakamagalo e Iehova a lautolu ti liu fakafeleveia fakamakutu mai a lautolu.​—Isaia 44:22; 1 Pete. 2:25.

14. Ko e ha ne talahau e Iesu e fakatai ke he tama moumou koloa?

¹⁴ Ko e ha ne talahau e Iesu e fakatai nei? Fakakite e Iesu kua manako mooli a Iehova ki a lautolu kua toka a Ia ke liliu mai. Ko e matua taane he fakatai ne nakai oti e amanaki ke liu mai e tama taane haana. He kitia e ia e tama haana “kua mamao,” ne poi atu a ia ke feleveia. Manako e matua taane ke he tama haana ke iloa kua fakafeleveia a ia. Lata he fakatai ke fakalagalaga a lautolu kua toka e kupu mooli ke liliu mafiti ki a Iehova. Ko e fakafetuiaga ha lautolu mo ia kua liga lolelole lahi, liga fuafuakelea a lautolu, ti tuga kua uka lahi a ia ke liu mai, ka e uho lahi e laliaga! Ka liliu mai a lautolu, to fiafia a Iehova, Iesu, mo e tau agelu.​—Luka 15:7.

15, 16. (a) Ko e heigoa e tau fakaakoaga kua ako e tautolu mai he fakatai ha Iesu ke he tama moumou koloa? Talahau falu fakataiaga. (e) Ko e heigoa kua fakaako he mena nei ki a tautolu hagaao ki a Iehova mo Iesu?

¹⁵ Aoga fēfē a tautolu mai he fakatai ke he tama moumou koloa? Kua lata ke muitua e tautolu e fakafifitakiaga he fakaalofa ha Iehova. Ka liu mai taha tagata ke he fakapotopotoaga, nakai lata ia tautolu ke ‘tututonu ke lahi ue atu’ mo e fakaheu ke fakafeleveia mai a ia. To fakamamahi he mena nei e tuaga kapitiga ni ha tautolu mo Iehova. (Fakama. 7:16) Taha fakaakoaga ka ako e tautolu  he mena nei ke onoono ke he taha tagata kua toka e fakapotopotoaga tuga ne “mamoe hehe,” ne liga liu mai. (Sala. 119:176) Ti ka feleveia a tautolu mo e tagata ne toka e fakapotopotoaga, to taute nakai e tautolu e tau mena oti ke lagomatai a ia ke liu mai? To tala age mafiti nakai e tautolu ke he tau motua ke maeke a lautolu ke lagomatai? To maeke ia tautolu kaeke ke maama mooli e tautolu ti fakagahua e fakaakoaga mai he fakatai ha Iesu.

¹⁶ Ko lautolu ne liliu mai kua loto fakaaue ke he fakaalofa noa ha Iehova mo e fakaalofa mo e lalago he fakapotopotoaga. Ko e matakainaga taane ne tuku ki tua ke 25 e tau ne pehē: “Ko e fiafia haaku tali mai he liu talia au ne fakatumau ke tupu ki mua he moua e au e ‘tau tau ke okioki ai’ mai ia Iehova. (Gahua 3:19) Kua lagomatai mo e fakaalofa lahi e tau tagata oti! Ha ha ia au e magafaoa fakaagaaga homo ue atu mogonei.” Ko e matakainaga fifine fuata ne liu mai ke he fakapotopotoaga he mole e lima he tau ne pehē: “Nakai maeke au ke fakamaama ki a mutolu e logonaaga haaku he kitia e fakaalofa ne tutala a Iesu ki ai nukua fakakite fakamaaliali ki a au. He vala he fakatokatokaaga ha Iehova kua uho lahi mahaki!”

17, 18. (a) Ko e heigoa e tau fakaakoaga ne iloa e tautolu mai he tau fakatai tolu nei? (e) Ko e heigoa kua fifili a tautolu ke taute?

¹⁷ Ko e heigoa e tau fakaakoaga kua iloa e tautolu mai he tau fakatai tolu nei? Fakamua, lata ia tautolu ke maama kua nakai maeke a tautolu ke tautaofi e mafiti he holo ki mua he tagata fakaako Tohi Tapu ke he kupu mooli. Toka e tautolu e mena ia ki a Iehova. Uaaki, kua nakai mooli ke amanaki ko lautolu kua feoaki mo e fakaako mo tautolu to manako ke fekafekau ki a Iehova. Fakahiku, pete ne liga toka he falu a Iehova, kia nakai fakalolelole a tautolu ke amaamanaki ki a lautolu ke liliu mai. Ka liliu mai a lautolu, kia fakafeleveia e tautolu a lautolu he puhala kua fakaata e fakaalofa ha Iehova.

¹⁸ Kia igatia a tautolu mo e matutaki ke kumi e iloilo, maama, mo e pulotu. He totou e koe e fakatai ha Iesu, hūhū ki a koe: ‘Ko e heigoa e kakano he fakatai nei? Ko e ha ne fakamau ai he Tohi Tapu? Fakagahua fēfē e au e tau fakaakoaga i ai? Ko e heigoa haaku ne fakaako mai he mena nei hagaao ki a Iehova mo Iesu?’ Ka taute e tautolu e mena nei, kua fakakite e tautolu kua maama e tautolu e kakano he tau kupu ha Iesu.