Appendix B

Uit „de RNA-wereld” of uit een andere wereld?

Met het oog op de impasse in verband met het DNA-RNA-eiwitteam hebben sommige onderzoekers „de RNA-wereld”-theorie gelanceerd. Wat behelst die theorie? In plaats van te beweren dat DNA, RNA en eiwitten simultaan zijn ontstaan om het leven te produceren, zeggen zij dat RNA op zich de eerste levensvonk was. Is deze theorie deugdelijk?

In de jaren ’80 ontdekten onderzoekers in hun laboratorium dat RNA-moleculen als hun eigen enzymen konden dienen door zich in tweeën te knippen en zich weer met elkaar te verbinden. Derhalve werd er gespeculeerd dat RNA wellicht het eerste zich reproducerende molecule is geweest. Er wordt getheoretiseerd dat deze RNA-moleculen na verloop van tijd leerden celmembranen te vormen en dat het RNA-organisme ten slotte DNA vormde. „De apostelen van de RNA-wereld”, zo schrijft Phil Cohen in New Scientist, „geloven dat hun theorie zo niet als evangelie, dan toch als iets wat de waarheid het dichtst benadert, opgevat dient te worden.”

Niet alle geleerden evenwel aanvaarden dit scenario. Sceptici, zo merkt Cohen op, „betoogden dat van het aantonen dat twee RNA-moleculen in een testbuisje aan een soort zelfverminking deelnamen tot het beweren dat RNA in staat was zelf een cel te vormen en leven op Aarde te doen ontstaan, een te grote sprong was”.

Er zijn ook andere problemen. De bioloog Carl Woese is van oordeel dat „de RNA-wereld-theorie . . . een fataal gebrek vertoont omdat ze niet verklaart waar de energie vandaan kwam om de brandstof voor de produktie van de eerste RNA-moleculen te leveren”. En onderzoekers hebben nog nooit een stukje RNA gevonden dat zichzelf kan reproduceren. Dan is er nog de kwestie waar RNA om te beginnen vandaan kwam. Hoewel „de RNA-wereld”-theorie in veel leerboeken voorkomt, is ze voor het merendeel, aldus onderzoeker Gary Olsen, „speculatief optimisme”.

Nog een theorie die sommige geleerden hebben aanvaard, is dat het leven vanuit de ruimte op onze planeet werd gezaaid. Maar deze theorie gaat niet werkelijk in op de vraag: Hoe is het leven ontstaan? Door te zeggen dat het leven uit de ruimte komt, merkt wetenschappelijk schrijver Boyce Rensberger op, „verschuift men het mysterie alleen maar naar een andere plaats”. Het verklaart niet hoe het leven is ontstaan. Het omzeilt de kwestie slechts door de oorsprong te verplaatsen naar een ander zonne- of sterrenstelsel. De werkelijke kwestie is er niet door opgelost.