Hoofdstuk 13

Hoe sta je tegenover streng onderricht?

1-4. (a) Waarom ontkomt geen van ons eraan fouten te maken? (b) Wat — behalve gebrek aan kennis — leidt er nog meer toe dat wij fouten maken?

JE KENT waarschijnlijk wel iemand — misschien een medescholier of zelfs een onderwijzer — die nooit wil toegeven een fout te hebben gemaakt of ongelijk te hebben. Hoe denk je over zo iemand? Zou hij in je achting stijgen of dalen als hij op zekere dag bij je zou komen en openhartig zou zeggen: „Het spijt me; ik zie dat ik ongelijk had”?

² In werkelijkheid maken wij allemaal fouten, want niemand van ons is volmaakt of foutloos. De bijbel vertelt ons dat. Daarin staat dat onze stamvader Adam ongehoorzaam was en dat alle mensen ten gevolge daarvan onvolmaaktheid en zonde hebben geërfd. De bijbel verklaart dat „door bemiddeling van één mens [Adam] de zonde de wereld is binnengekomen en door middel van de zonde de dood, en aldus de dood zich tot alle mensen heeft uitgebreid omdat zij allen gezondigd hadden”. — Romeinen 5:12.

³ Vele fouten zijn aan ’onwetendheid’ toe te schrijven, maar niet alle. Vaak zijn onverschilligheid en gedachteloosheid de oorzaak. Stel eens dat een passagier in een vliegtuig niet oplet wanneer de stewardess uiteenzet hoe de reddingsvesten gebruikt moeten worden of hoe de toevoer van zuurstof functioneert. Als de passagier daardoor in een noodsituatie deze voorzieningen niet gebruikt en het leven verliest, zou dit niet enkel aan onwetendheid te wijten zijn, doch veeleer aan onverschilligheid.

 ⁴ Niet alle verkeerde dingen die iemand doet, kunnen dus op louter een vergissing worden geschoven. De oorzaak is vaak opzettelijke onwetendheid. Erger nog, iemand kan iets doen waarvan hij weet dat het verkeerd is, terwijl hij toch redenen aanvoert om zich schoon te praten.

5, 6. (a) Waarom is terechtwijzing voor jong en oud nuttig? (b) Met welk doel wordt streng onderricht gegeven? (Spreuken 1:1-4)

⁵ Uit dit alles blijkt dat streng onderricht nodig is. Streng onderricht omvat ook terechtwijzing. Wij allen, of we nu jong of oud zijn, hebben terechtwijzing nodig. Ja, zonder streng onderricht of terechtwijzing zouden de mensen op geen enkel terrein vorderingen maken. Zij zouden steeds weer dezelfde fouten maken, zouden aan dezelfde verkeerde ideeën vasthouden en geen nieuwe kennis of bekwaamheden verwerven.

⁶ Wist je echter dat streng onderricht meer inhoudt dan slechts terechtwijzing? Streng onderricht kan ook een opleiding zijn die vormt, versterkt of verbetert. Streng onderricht wordt terecht gegeven met het doel corrigerend te werken en in de toekomst verbetering te zien.

WAAROM MOEILIJK TE AANVAARDEN

7-9. (a) Waarom valt het dikwijls moeilijk streng onderricht te aanvaarden? (b) Hoe kan men deze neiging overwinnen?

⁷ Maar als streng onderricht zo heilzaam is, waarom valt het de meeste mensen dan zo moeilijk het te aanvaarden? Om dezelfde reden waarom wij in de eerste plaats streng onderricht nodig hebben, namelijk onze onvolmaaktheid. Streng onderricht te ontvangen, kan ons gemakkelijk in verlegenheid brengen of onze trots kwetsen. Merk echter ook de goede zijde ervan op, zoals dit door de apostel Paulus wordt uiteengezet: „Geen enkel streng onderricht schijnt weliswaar op het ogenblik zelf vreugdevol te zijn, maar bedroevend; toch werpt het later voor hen die erdoor geoefend zijn een vreedzame vrucht af, namelijk rechtvaardigheid.” — Hebreeën 12:11.

⁸ Nederigheid maakt het ons gemakkelijker het pijnlijke van streng onderricht te verdragen. Trots en koppigheid  maken evenwel dat velen zich tegen streng onderricht verzetten. Wanneer iemand echter met goede redenen terechtgewezen of berispt wordt en hij zich weerspannig betoont, maakt hij zich daardoor in de ogen van anderen alleen maar belachelijk. Gods Woord zegt: „Wijsheid en streng onderricht — slechts dwazen hebben ze veracht.” — Spreuken 1:7.

⁹ In tegenstelling daarmee lezen wij: „Geef een wijze een terechtwijzing en hij zal u liefhebben.” Waarom? Omdat hij weet dat hij door het ontvangen van een terechtwijzing „nog wijzer [zal] worden”. — Spreuken 9:8, 9.

HOE ZUL JE REAGEREN?

10-12. (a) Hoe kan streng onderricht volgens Spreuken 19:20 op ons leven van invloed zijn? (b) Waarom geeft God ons streng onderricht? (Hebreeën 12:5, 6) (c) Wie is ertoe gemachtigd ons streng onderricht toe te dienen?

¹⁰ Waar het in feite om gaat, is: Wat wil je van je leven maken? Wil je je maar met de stroom laten meedrijven, of ben je bereid aan een toekomst te werken die de moeite waard is? Hoe denk jij daarover? Ben je het eens met Gods Woord, waarin wordt gezegd: „Luister naar raad en aanvaard streng onderricht, opdat gij in uw toekomst wijs moogt worden”? — Spreuken 19:20.

¹¹ Hoe je er ook over denkt, je zult toch wel eens in je leven terechtgewezen worden. En je zult bemerken dat streng onderricht minder onaangenaam schijnt en gemakkelijker te aanvaarden is als je in gedachten houdt dat het Gods regeling is. Hij voorziet in streng onderricht omdat hij ons liefheeft en ons wil helpen ons te verbeteren. Daarom zegt de bijbel dat wie streng onderricht haat, in feite ’Gods woorden achter zich werpt’. — Psalm 50:17.

¹² Streng onderricht wordt terecht toegediend door iemand die daartoe gemachtigd is. Wie verkeert naar jouw mening in de beste positie om jonge mensen streng onderricht toe te dienen? God heeft die taak aan de ouders toegewezen, want zij zijn voor het leven van hun kinderen verantwoordelijk. En in de christelijke gemeente heeft God in personen  voorzien die in geestelijk opzicht „oudere mannen” zijn, die „in staat [zijn] zowel te vermanen door de gezonde leer als de tegensprekers terecht te wijzen”. — Titus 1:5-9.

13-17. Als we geneigd zijn ons tegen streng onderricht te verzetten, wat zouden we ons dan te binnen kunnen brengen waardoor we geholpen worden onze denkwijze te veranderen? (Spreuken 4:1, 2; 13:24; 15:32)

¹³ Hoe reageer je op het strenge onderricht van je ouders? Vele jongeren verzetten zich ertegen — tenminste voor het ogenblik — en sommigen gaan zelfs zover dat zij van huis weglopen. Als je je opwindt over een berisping of een vermaning, vraag je dan eens af: Waarom hebben zij zich de tijd en moeite getroost mij te vermanen? Je weet zelf dat iemand het meestal — hoewel niet altijd — nu niet bepaald aangenaam vindt iemand anders te berispen. Je ouders bekommeren zich echter zoveel om je dat zij zich die moeite wel getroosten. Dat alleen al zou je ertoe moeten bewegen ernstig na te denken over hetgeen zij zeggen.

 ¹⁴ Er is weliswaar innerlijke kracht voor nodig onze fouten toe te geven, en er is nederigheid voor nodig streng onderricht te aanvaarden, vooral wanneer je vindt dat er geen noodzaak toe bestond. Wanneer je het strenge onderricht echter rustig aanvaardt en er niet tegen ingaat, zal het je waarschijnlijk ten nutte komen, en dit zal de situatie beslist verbeteren.

¹⁵ Denk er ook aan dat degenen die je streng onderrichten, jou daardoor heus niet in een „dwangbuis” zullen trachten te stoppen, zodat je geen richting meer uit kunt. Waarschijnlijk proberen zij veeleer jou te helpen vorderingen te maken. Verstandig toegediend streng onderricht behoedt je voor smartelijke ervaringen, voor dingen waardoor je in problemen verwikkeld raakt en die je het leven moeilijker maken. Als je terechtwijzing aanvaardt, belooft de bijbel: „Wanneer gij wandelt, zal uw tred niet verkort worden; en indien gij voortsnelt, zult gij niet struikelen. Grijp streng onderricht aan; laat niet los. Bewaar het veilig, want het is uw leven.” — Spreuken 4:10-13.

¹⁶ Je hoeft natuurlijk niet te wachten totdat anderen je terechtwijzen. Je kunt jezelf streng onderrichten. Wanneer je opmerkzaam bent, kun je veel van je eigen fouten herkennen en stappen doen ze te verbeteren.

¹⁷ Er vloeien heel veel voordelen uit voort als men ontvankelijk is voor streng onderricht. Wie zijn fouten en zwakheden ronduit toegeeft, voelt zich innerlijk goed en heeft een rein geweten. Je hart en je geest worden erdoor versterkt, en dit draagt ertoe bij dat je juist handelt. Het bevordert goede betrekkingen met anderen, die je aanvaarden als iemand die eerlijk, nederig en evenwichtig is, verfrissend anders dan zovelen in deze tijd. Bovenal is het echter noodzakelijk om in een goede verhouding tot Jehovah God te geraken en zijn gunst niet te verliezen. Het verzekert je ook van een blijvende en gelukkige toekomst. Ja, „de terechtwijzingen van streng onderricht zijn de weg des levens”. — Spreuken 6:23.

[Studievragen]

[Illustratie op blz. 94]

Hoe reageer je wanneer je wordt gecorrigeerd?