Hoofdstuk 16

Sport en amusement

1, 2. (a) Welke soort van vrijetijdsbesteding geeft jou het meeste plezier? (b) Wat toont Jehovah’s schepping ons, waaruit blijkt dat hij wenst dat wij vreugde uit het leven putten? (Psalm 104:14-24)

OVER de gehele wereld zijn de mensen in de vrijetijdsbesteding in haar verschillende vormen geïnteresseerd. Elk jaar geven zij miljarden guldens daaraan uit. Interesseer jij je er ook voor? Houd je bijvoorbeeld veel van skiën of zeilen? Ben je dol op zwemmen, voetballen of een andere sport? Of ga je misschien graag naar de bioscoop, of kijk je graag naar televisieprogramma’s?

² Sommigen zijn van mening dat zulke genoegens verkeerd zijn. Hoe denk jij daarover? Sommige mensen beweren zelfs dat de bijbel deze dingen afkeurt. Maar er moet ronduit worden gezegd dat zulke mensen de bijbel en zijn auteur, Jehovah God, verkeerd voorstellen. In Gods Woord wordt gunstig gesproken over jonge mensen die zich bij sport en spel ontspannen en daaruit vreugde putten. De bijbel zegt bijvoorbeeld in een beschrijving van het gezegende volk van God: „De openbare pleinen van de stad zelf zullen gevuld zijn met jongens en meisjes die spelen.” Daarin staat ook dat er „een tijd om te dansen” is (Zacharia 8:5; Prediker 3:4, Willibrordvertaling). Klaarblijkelijk lag het in Gods bedoeling dat de mens vreugde zou putten uit gezonde ontspanning. Een van de vruchten van Gods geest is „vreugde” (Galáten 5:22). En het is alleen maar normaal en natuurlijk wanneer wij ons in gezonde ontspanning verheugen.

 LEIDRAAD OM MEER VREUGDE TE VINDEN

3-8. (a) Welke evenwichtige raad over ontspanning vinden wij in 1 Timótheüs 4:7, 8? (b) In hoeverre is „lichamelijke oefening” nuttig? Wat kan er echter gebeuren wanneer iemand helemaal in sport opgaat? (c) Voor welke problemen kan men komen te staan wanneer men in een schoolteam speelt? Wat kan iemand helpen hierin een verstandige beslissing te nemen?

³ God heeft ons zijn liefde getoond door ons een leidraad te verschaffen die ons laat zien hoe wij vreugde uit onze vrijetijdsbesteding kunnen putten. Om ons bijvoorbeeld voor de ongezonde gevolgen van overmatig eten te behoeden, geeft Gods Woord de raad: „Kom niet terecht onder . . . hen die vraatzuchtige vleeseters zijn” (Spreuken 23:20). Insgelijks geeft hij ons in verband met de vrijetijdsbesteding de volgende wijze raad: „Oefen u . . . met godvruchtige toewijding als uw doel. Want lichamelijke oefening is nuttig  voor weinig, maar godvruchtige toewijding is nuttig voor alle dingen, daar ze een belofte inhoudt voor het tegenwoordige en het toekomende leven.” — 1 Timótheüs 4:7, 8.

⁴ Uit de bijbel blijkt dus dat „lichamelijke oefening”, zoals bij sport, wel nuttig kan zijn. Sport is goed voor ons, want ze draagt ertoe bij dat wij ons lichaam juist gebruiken, lenig worden en onze spieren goed oefenen. Bovendien kan sport ons geestelijk verkwikken, vooral wanneer wij veel tijd aan studie besteden. Merk echter op dat de bijbel waarschuwend zegt: „Lichamelijke oefening is nuttig voor weinig.” Waartoe kan het leiden als men deze bijbelse raad in de wind slaat en helemaal in sport opgaat?

⁵ Eén resultaat kan zijn dat het plezier eraf gaat doordat de sport geen aangename ontspanning meer is, maar hard werk. Wijzend op de gevolgen die het heeft wanneer er te veel nadruk op wedstrijdsporten wordt gelegd, zei de sportpsycholoog Bruce Ogilvie: „Eens heb ik de profnieuwelingen van tien grotere baseballverenigingen geïnterviewd en 87 percent van hen zei dat zij wilden dat zij nooit met de profsport waren begonnen, daar ze hun beroofd had van de vreugde die zij vroeger uit het spel hadden geput.”

⁶ Sommige sporten kunnen ook gevaarlijk zijn, vooral wanneer je lichaam nog in de groei is. In het tijdschrift Science Digest werd bericht dat ongeveer 12.000.000 Amerikaanse kinderen wegens deelneming aan sport vóór hun achttiende levensjaar de een of andere blijvende lichamelijke schade daarvan oplopen! Een van de bekendste rugbyprofs in de Verenigde Staten liet zijn beide zoons in geen enkel jeugdteam meespelen. Hij zei: „De ouders staan er geen moment bij stil wat een knaap daarbij allemaal kan overkomen. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat hij met een paar tanden minder thuiskomt.” De reden waarom sommige sporten zo gevaarlijk zijn, is dat de geest van wedijver — dat men tot elke prijs wil winnen — vaak tot het uiterste wordt aangewakkerd.

 ⁷ Wat men ook moet overwegen, is welke omgang men zal hebben wanneer men in een vereniging of in een schoolteam speelt. Het is algemeen bekend dat er in de kleedkamers onzedelijke gesprekken gevoerd worden. Bovendien is men bij uitwedstrijden langere tijd met mensen samen die zich weinig gelegen laten liggen aan getrouwheid jegens God. Dit is iets om over na te denken, want Gods Woord beklemtoont dat men zich „met godvruchtige toewijding als . . . doel” moet oefenen. En wat voor waarde zou het hebben als je je zou inlaten met iets wat heel snel je morele beginselen zou kunnen ondermijnen en je verhouding tot je Schepper zou kunnen ruïneren?

⁸ Met sport is het dus net als met andere dingen die goed zijn zolang ze in balans worden gehouden, dat wil zeggen, zolang ze je leven niet beheersen en belangrijkere dingen overschaduwen of je in gevaarlijke situaties brengen. Hoe opwekkend kan het zijn aan een snelle sport deel te nemen en hoe kan men in geestdrift geraken de reactie van zijn lichaam te ervaren en sportprestaties te leveren! De daaruit voortspruitende vreugde en voldoening blijven ons nog lang bij. En het kan ons helpen onze grootse Schepper dankbaar te zijn, die ons het vermogen heeft gegeven zulke dingen te doen.

FILM EN TELEVISIE

9-14. (a) Waarvoor dient men op zijn hoede te zijn wanneer men een film of een televisieprogramma uitkiest? (b) Welke uitwerking heeft het op iemand als hij voor amusement naar immorele films kijkt? Waarom? Waarom dienen wij de uitwerking van zulke films niet te onderschatten, zelfs wanneer wij weten dat de daarin getoonde dingen verkeerd zijn?

⁹ Ook de soort van films en televisieprogramma’s waarnaar wij kijken, kunnen van invloed zijn op onze verhouding tot God. Sommige films en televisie-uitzendingen kunnen heerlijk ontspannend zijn; sommige kunnen zelfs onze waardering voor de prachtige scheppingswerken van onze God vergroten. Maar ongetwijfeld is het je opgevallen dat veel  films regelrecht „druipen” van overspel, hoererij, lesbische liefde, homoseksualiteit, geweld en massamoord. Men beschouwt dat misschien als amusement. Maar welke uitwerking hebben zulke films op een persoon?

¹⁰ Vraag je eens af: Hoe ben jij de persoon geworden die je thans bent? Is het niet door je omgeving en opvoeding, door datgene wat je — vooral door je ogen en oren — in je geest hebt opgenomen? Ja, voor een groot deel ben je datgene waarmee je je geest voedt. Hoe meer je aan iets wordt blootgesteld, hoe meer het een deel van je wordt.

¹¹ Het zou niet bij je opkomen stinkende afval te eten, is het wel? Wat gebeurt er echter als je voortdurend aan geestelijke afval wordt blootgesteld? Het kan niet anders of het wordt een deel van je denken. Wanneer je naar een film kijkt, heb je in feite omgang met de soort van personen die op het scherm worden uitgebeeld. En films worden opzettelijk zo gemaakt dat de toeschouwers met de getoonde personen meevoelen, waarbij dikwijls sympathie wordt gewekt voor de overtreder of misdadiger — de hoereerder, de homoseksueel en zelfs de moordenaar. Zou jij je gevoel door homoseksuelen, lesbiennes, hoereerders, overspelers en misdadigers willen laten beïnvloeden?

¹² Wanneer je naar een film kijkt waarin seksuele immoraliteit of gewelddadigheid wordt getoond, dan denk je misschien: „Zo iets zou ik nooit doen!” Dat kan wel zo zijn. Zou iemand je zeggen dat je je buurman moest bestelen, je vrienden moest beliegen of hoererij moest bedrijven, dan zou je dat nu verontwaardigd afwijzen. Maar hoe zou je denken nadat je langere tijd met dieven, hoereerders en homoseksuelen zou zijn omgegaan en door hun verdraaide denkwijze zou zijn beïnvloed? Na verloop van tijd zou je misschien sympathie voor hen gaan opvatten. Wat aanvankelijk afstotend scheen, zou na enige tijd misschien niet meer zo schijnen. En beschouw ook het volgende: Hoe is het merendeel van de homoseksuelen homoseksueel geworden?  Doordat zij zich in gedachten voortdurend daarmee beziggehouden hebben en met homoseksuelen omgingen.

¹³ Je denkt misschien dat je je nooit aan immoraliteit zou overgeven. Maar welke uitwerking heeft het wanneer je met andere jongens en meisjes naar de bioscoop gaat en naar films kijkt waarin zwaar gevrij en immoraliteit wordt getoond? Hoe zal iemand eerder geneigd zijn te handelen nadat hij zulke films heeft gezien, vooral wanneer hij nog de mogelijkheid heeft alcoholische dranken te gebruiken, die bepaalde remmingen opheffen? Het antwoord daarop weet je zelf. De uitdagende roep van veel van de hedendaagse films is: „We gaan het slechte doen! We gaan alle wetten overtreden, zelfs Gods wetten!” Zou je willen dat er zo’n invloed op je wordt uitgeoefend?

¹⁴ Meen je werkelijk dat je niet door slechte invloeden verdorven zou kunnen worden? Bedenk dat miljoenen fatsoenlijke, hard werkende Europeanen er door de „hersenspoeling” van de nationaal-socialistische propaganda toe gebracht werden de afschuwelijkste misdaden tegen de mensheid  te begaan of te ondersteunen. Onderschat derhalve de uitwerking die de verdorven propaganda van de seks- en geweldfilms op je kan hebben, niet.

HOE KAN MEN ZICH ONTSPANNEN?

15-19. Wat voor mogelijkheden hebben wij om onze behoefte aan gezonde ontspanning te bevredigen?

¹⁵ Onze Schepper heeft een behoefte aan ontspanning in ons gelegd. Maar het lag nooit in zijn bedoeling dat wij eraan zouden voldoen door ons met immoraliteit of gewelddaad bezig te houden en zijn wetten te overtreden. Het kan natuurlijk zijn dat je door heel wat films en televisieprogramma’s een streep moet halen als je niets in deze richting wil zien. Maar er zijn nog altijd vele mogelijkheden voor gezonde ontspanning waarvan je kunt genieten.

¹⁶ Wat voor nut heeft ontspanning uiteindelijk als men zich achteraf niet verkwikt voelt of er een nare smaak van overhoudt? Als iemand je iets te eten aanbiedt wat er goed uitziet en ook goed smaakt, maar waar je naderhand misselijk van wordt, zou je er dan nog meer van nemen? Wees derhalve selectief wanneer het erom gaat hoe je je vrije tijd doorbrengt. Laat het niet gebeuren dat je eenvoudig „de tijd doodt” en elk amusement aangrijpt dat toevallig voorhanden is. Breng je vrije tijd door met iets dat je verrijkt, ontspant en verkwikt, iets waarop je met vreugde kunt terugblikken.

¹⁷ Er is veel wat men buiten in de open lucht ter ontspanning kan doen — wandelen, ballen of badminton spelen. Veel vreugde verschaft ook pingpongen, dat men met zijn vrienden zelfs thuis kan spelen. Als thuis de mogelijkheid bestaat een pingpongtafel op te zetten, kun je je ouders vragen of zij dat goedvinden. Misschien juichen ze jouw idee wel toe.

¹⁸ Bovendien kan men museums of andere bezienswaardigheden bezichtigen. Was je al eens in een kippenfokkerij, in een melkerij, bij een veiling of in een drukkerij? Grote  steden hebben gewoonlijk een vreemdelingenbureau, waar men iets over de bezienswaardigheden van de stad te weten kan komen. Daar krijgt men misschien ook inlichtingen bij welke bedrijven een bezichtiging mogelijk is. Uitgelezen mogelijkheden voor ontspanning bieden ook tochten naar een mooi meer, in de bergen of naar zee. De vreugde wordt vergroot wanneer enkele gezinnen samen op stap kunnen gaan.

¹⁹ Wij moeten er natuurlijk voor waken dat deze aangename bezigheden niet het voornaamste doel in ons leven worden. Dan zouden ze hun waarde voor ons verliezen. Hoe dankbaar dienen wij echter te zijn dat onze Schepper ons het vermogen heeft geschonken zoveel verschillende mogelijkheden ter ontspanning te benutten en ons daarin te verheugen! Ze kunnen ons leven zeer verrijken.

[Studievragen]

[Illustratie op blz. 121]

Blijft datgene wat je ziet, zonder uitwerking op je?