HOOFDSTUK 22

Tussen twee culturen in — Hoe ga ik daarmee om?

Komt je vader of moeder uit een ander land?

□ Ja □ Nee

Is de taal of cultuur op school anders dan die bij jou thuis?

□ Ja □ Nee

 „Ik kom uit een Italiaanse familie, en die is heel hartelijk. We wonen nu in Engeland. De mensen hier zijn heel rustig en beleefd. Ik voel me in geen van beide culturen thuis: ik ben te Italiaans voor de Britten en te Brits voor de Italianen.” — Giosuè (Engeland).

„Op school zei de leraar dat ik hem aan moest kijken als hij tegen me praatte. Maar als ik mijn vader aankeek als hij iets zei, vond hij me brutaal. Ik voelde me gevangen tussen twee culturen.” — Patrick (zoon van Algerijnse ouders, geboren in Frankrijk).

TOEN je ouders emigreerden, kwamen ze voor grote uitdagingen te staan. Plotseling waren ze omringd door mensen met een andere taal, een andere cultuur en andere kleren. Ze vielen nu op in de massa. Het kan zijn dat mensen daarom weinig respect voor ze hadden en dat ze zelfs gediscrimineerd werden.

Is dat jou ook overkomen? Hieronder staan een paar problemen waarmee andere jongeren in deze situatie te maken hebben gekregen. Kruis aan wat jij het moeilijkst vindt.

□ Belachelijk gemaakt worden. Noor emigreerde als klein meisje met haar familie van Jordanië naar Noord-Amerika. Ze vertelt: „We droegen andere kleren, en daarom lachten de mensen ons uit. En we begrepen helemaal niets van de Amerikaanse humor.”

□ Een identiteitscrisis. Nadia vertelt: „Ik ben in Duitsland geboren. Mijn ouders zijn Italiaans, dus ik praatte Duits met een accent, en de kinderen op school noemden me een ’stomme buitenlander’. Maar als ik nu in Italië kom, merk ik dat ik Italiaans met een Duits accent spreek. Daarom heb ik  het gevoel dat ik geen echte identiteit heb. Waar ik ook naartoe ga, ik blijf een buitenlander.”

□ Een cultuurverschil thuis. Ana was acht toen ze met haar familie naar Engeland emigreerde. „Mijn broer en ik pasten ons in Londen bijna automatisch aan. Maar voor mijn ouders, die heel lang op het kleine Portugese eiland Madeira hadden gewoond, was het echt niet makkelijk.”

Voeun was drie toen ze met haar Cambodjaanse ouders in Australië aankwam. Ze vertelt: „Mijn ouders zijn niet zo goed ingeburgerd. Mijn vader was vaak van streek en boos omdat ik niet begreep hoe hij over dingen dacht.”

□ Een taalbarrière thuis. Ian was acht toen zijn familie van Ecuador naar New York emigreerde. Hij is inmiddels zes jaar in de VS. „Ik spreek nu beter Engels dan Spaans. De leraren op school praten Engels, mijn vrienden praten Engels en ik praat Engels met mijn broertje. Er komt alleen maar Engels in mijn hoofd en de Spaanse woorden lijken te verdwijnen.”

Lee, die in Australië geboren is maar Cambodjaanse ouders heeft, vertelt: „Als ik met mijn ouders praat en wil uitleggen hoe ik over bepaalde dingen denk, merk ik dat ik hun taal gewoon niet goed genoeg spreek.”

„Mijn vader stond erop dat we thuis zijn taal spraken,” zegt Noor, „maar we wilden geen Arabisch praten. We vonden het alleen maar lastig om Arabisch te leren. Onze vrienden praatten Engels en we keken alleen maar naar Engelse tv-programma’s. Waarvoor hadden we dan Arabisch nodig?”

 Wat kun je doen?

Zoals uit deze commentaren blijkt, ben je niet de enige die dit soort problemen heeft. Je kunt natuurlijk proberen om niets met je culturele achtergrond te doen en je helemaal aan je nieuwe omgeving aan te passen. Maar waarschijnlijk zou je daarmee je ouders beledigen en zelf gefrustreerd raken. Het is beter om met de problemen te leren omgaan en het beste van de situatie te maken. Sta eens stil bij de volgende tips:

Als je belachelijk gemaakt wordt. Wat je ook doet, je zult nooit bij iedereen populair zijn. Mensen die anderen graag belachelijk maken, vinden daar altijd wel een reden voor (Spreuken 18:24). Doe dus geen moeite om hun bevooroordeelde kijk te veranderen. „De spotter houdt niet van wie hem terechtwijst”, zei Salomo (Spreuken 15:12). Als iemand discriminerende opmerkingen maakt, blijkt daaruit dat hij niet goed op de hoogte is en niet dat jij iets verkeerd doet.

Als je in een identiteitscrisis zit. Het is heel normaal dat je ergens bij wilt horen, bijvoorbeeld bij je familie of bij een cultuur. Maar het is een vergissing te denken dat je waarde bepaald wordt door je culturele of familieachtergrond. Het kan zijn dat mensen je daarop beoordelen, maar God doet dat niet. Petrus zei: ’God is niet partijdig, maar in elke natie is de mens die hem vreest en rechtvaardigheid beoefent, aanvaardbaar voor hem’ (Handelingen  10:34, 35). Als je je best doet Jehovah’s goedkeuring te krijgen, zal hij je als een deel van zijn gezin zien (Jesaja 43:10; Markus 10:29, 30). Een betere identiteit kun je niet hebben!

Als er thuis een cultuurverschil is. In bijna elk gezin bestaat er verschil van mening tussen ouders en kinderen. In jouw geval kunnen die verschillen nog groter zijn: je ouders willen zich aan de gewoonten van hun geboorteland houden maar jij wilt de gewoonten van je nieuwe land overnemen. Maar als je wilt dat het in je leven goed gaat, moet je ’je vader en je moeder eren’ (Efeziërs 6:2, 3).

In plaats van tegen de gebruiken van je ouders in te gaan omdat je er niet blij mee bent, is het beter erachter te komen waarom je ouders zich aan die gebruiken houden (Spreuken 2:10, 11). Vraag je af: Gaan de gebruiken in tegen Bijbelse principes? Als dat niet zo is, wat heb ik er dan eigenlijk op tegen? Hoe kan ik mijn gevoelens op een respectvolle manier aan mijn ouders overbrengen? (Handelingen 5:29) Natuurlijk kun je je ouders veel makkelijker eren als je hun taal goed spreekt. Je kunt hun manier van denken dan begrijpen en je gevoelens beter uiten.

Als er thuis een taalbarrière is. Sommige gezinnen hebben gemerkt dat als ze thuis echt alleen hun moedertaal spreken, de kinderen het voordeel hebben dat ze beide talen goed leren. Waarom zou je dat thuis niet proberen? Je kunt je ouders ook vragen je te helpen de taal te leren schrijven. Stelios groeide op in Duitsland maar zijn moedertaal is Grieks. Hij vertelt: „Mijn ouders bespraken elke dag een Bijbeltekst  met me. Die lazen ze hardop voor en dan schreef ik hem op. Nu kan ik zowel Grieks als Duits lezen en schrijven.”

Welke andere voordelen zijn er? „Ik ben de taal van mijn ouders gaan leren omdat ik een goede emotionele band en vooral een goede geestelijke band met ze wilde hebben”, vertelt Giosuè. „Nu begrijp ik beter hoe ze zich voelen. En zij kunnen mij begrijpen.”

Een brug en geen kloof

Zie je je culturele achtergrond als een kloof die je van anderen scheidt of als een brug die je met hen verbindt? Veel jonge christenen hebben ingezien dat ze een extra reden hebben om de kloof tussen twee culturen te overbruggen. Ze willen andere immigranten over het goede nieuws van Gods  koninkrijk vertellen (Mattheüs 24:14; 28:19, 20). „Het is geweldig om de Bijbel in twee talen te kunnen uitleggen!”, zegt Salomão, die naar Londen emigreerde toen hij vijf was. „Ik was mijn eerste taal bijna vergeten, maar nu ik in de Portugese gemeente zit, spreek ik niet alleen vloeiend Engels maar ook Portugees.”

Noor zag dat er predikers nodig waren die Arabisch spraken. Ze zegt: „Ik volg nu een cursus om mijn taal beter te leren. Mijn instelling is veranderd. Nu wil ik verbeterd worden. Ik wil leren.”

Als je twee culturen kent en twee of meer talen spreekt, is dat echt een voordeel. Je kunt dan de gevoelens van de mensen beter begrijpen en hun vragen over God beantwoorden (Spreuken 15:23). Preeti, die in Engeland woont en Indiase ouders heeft, zegt: „Omdat ik twee culturen begrijp, voel ik me meer op mijn gemak in de dienst. Ik begrijp mensen van beide culturen: hun geloof en hun ideeën.”

Kun jij je situatie ook als een voordeel zien in plaats van een nadeel? Bedenk dat Jehovah van je houdt om wie je bent en niet om waar jij of je familie vandaan komt. Kun jij, net als de hier genoemde jongeren, je kennis en ervaring gebruiken om anderen met dezelfde etnische achtergrond te vertellen over onze onpartijdige, liefdevolle God, Jehovah? Dat kan je echt gelukkig maken! — Handelingen 20:35.

SLEUTELTEKST

’God is niet partijdig.’ — Handelingen 10:34.

TIP

Als andere jongeren je etnische achtergrond belachelijk maken, reageer dan niet heftig en bewaar je gevoel voor humor. Dan vinden ze er waarschijnlijk al snel niks meer aan om je te pesten.

WEETJE

Als je twee talen goed spreekt, heb je vaak meer kans om werk te vinden!

ACTIEPUNTEN

Om de taal van mijn ouders beter te leren, zal ik ․․․․․

Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● Hoe kan belangstelling voor de cultuur van je ouders je helpen jezelf beter te begrijpen?

● Welke voordelen heb je vergeleken bij jongeren zonder multiculturele achtergrond?

[Inzet op blz. 160]

„Het maakt me gelukkig om anderen te helpen. Ik kan de Bijbel uitleggen aan mensen die Russisch, Frans of Moldavisch praten.” — Oleg

[Illustratie op blz. 161]

Je kunt ervoor kiezen je culturele achtergrond te zien als een brug die jou met anderen verbindt