Hebt u een lactose-intolerantie?

DOOR ONTWAAKT!-CORRESPONDENT IN MEXICO

„Mijn man en ik logeerden bij vrienden in de staat Puebla (Mexico). Onze gastheer en gastvrouw hielden koeien en boden ons dus bij het ontbijt en avondeten verse melk aan.

De eerste avond voelden wij ons beroerd, maar de tweede dag was verschrikkelijk. Mijn maag was zo opgezwollen dat ik eruitzag alsof ik een paar maanden zwanger was. Daarna kregen wij allebei last van hevige diarree.

Pas een paar jaar later kwamen wij erachter dat wij geen lactose verdragen.” — Bertha.

BERTHA’S ervaring is niet ongewoon, want sommigen schatten dat wel 75 procent van de volwassenen in de wereld last heeft van enkele of alle symptomen van lactose-intolerantie. * Maar wat is het voor een aandoening, en waardoor wordt ze veroorzaakt? Belangrijker nog, hoe valt ermee om te gaan?

De term „lactose-intolerantie” heeft betrekking op het onvermogen van het lichaam om lactose, de belangrijkste melksuiker, af te breken. Om opgenomen te kunnen worden in de bloedbaan, moet lactose worden gesplitst in glucose en galactose. Hiervoor is een enzym genaamd lactase nodig. Het probleem is dat het lichaam na de kindertijd minder lactase produceert. Veel volwassenen met een lactasedeficiëntie krijgen later een lactose-intolerantie.

Wanneer iemand meer lactose — in melk en melkproducten — tot zich neemt dan hij kan verteren, zetten bacteriën in de dikke darm dat om in melkzuur en kooldioxide. Binnen een half uur beginnen de kenmerkende symptomen, waaronder misselijkheid, buikkramp, een opgezette buik, en diarree. Sommigen die niet beseffen dat zij een lactose-intolerantie hebben, proberen misschien hun maag te kalmeren met meer melk, waarmee zij de kwaal alleen maar verergeren.

De mate van lactose-intolerantie varieert van persoon tot persoon. Sommigen kunnen een klein glas melk drinken zonder daarvan enige nadelige gevolgen te ondervinden. Bij anderen zal zelfs deze kleine hoeveelheid symptomen teweegbrengen. Sommigen zeggen dat u, om vast te stellen hoeveel melk u kunt  verdragen, met een klein glaasje moet beginnen. Vervolgens voert u de hoeveelheid die u drinkt telkens iets op. Bedenk in dit verband dat hoewel de symptomen van een lactose-intolerantie vervelend zijn, ze zelden gevaarlijk zijn.

Wat u kunt eten en wat u moet laten staan

Als u aan lactose-intolerantie lijdt, moet u vaststellen wat u wel en niet kunt eten. Veel zal van uw tolerantieniveau afhangen. Voedsel dat lactose bevat is bijvoorbeeld melk, ijs, yoghurt, boter en kaas. Bepaalde soorten voedsel die u kant-en-klaar kunt kopen, zoals taart, cornflakes en slasaus kunnen ook lactose bevatten. Mensen met een lactose-intolerantie moeten daarom de verpakking van zulke producten nakijken om te zien welke ingrediënten erin zitten.

Uiteraard is melk een voorname bron van calcium, en een ontoereikende calciumopname kan leiden tot het ontstaan van osteoporose. Mensen met een lactose-intolerantie moeten dan ook zorgen voor andere calciumbronnen. Sommige verse groenten, zoals broccoli, kool en spinazie, bevatten calcium. Hetzelfde geldt voor amandelen, sesamzaad, en vis met zachte graten, zoals sardines en zalm.

Zelfs als u een lactose-intolerantie hebt, hoeft u misschien niet helemaal af te zien van melk en zuivelproducten. Probeer in plaats daarvan vast te stellen hoeveel u kunt verdragen en eet en drink dan niet meer dan die hoeveelheid. Eet de producten die lactose bevatten indien mogelijk samen met ander voedsel. Bedenk ook dat belegen kaas minder lactose bevat, en het kan zijn dat die geen problemen geeft. Hoe staat het met yoghurt? Yoghurt bevat bijna net zoveel lactose als melk, maar kan bij sommige personen met een lactose-intolerantie makkelijk door het lichaam verteerd worden. Hoe komt dat? Omdat yoghurt micro-organismen bevat die lactase produceren en die helpt bij de vertering van lactose.

Maak u dus geen zorgen wanneer u aan lactose-intolerantie lijdt. Zoals wij hebben gezien, zal kennis erover u in staat stellen de kwaal gemakkelijk onder controle te houden. Maar houd de volgende punten in gedachte:

(1) Gebruik kleine hoeveelheden melk en zuivelproducten samen met ander voedsel om uw mate van tolerantie vast te stellen.

(2) Eet yoghurt en belegen kaas, die over het algemeen lichter verteerbaar zijn.

(3) Maak gebruik van beschikbare producten die lactosevrij zijn of die lactase bevatten.

Door deze suggesties op te volgen, kunt u het hoofd bieden aan lactose-intolerantie.

[Voetnoot]

[Kader/Illustratie op blz. 26, 27]

De diagnose van lactose-intolerantie

Er worden een aantal methoden gebruikt om lactose-intolerantie vast te stellen.

Lactosetolerantietest: Na gevast te hebben, drinkt de patiënt een vloeistof die lactose bevat. Er worden bloedmonsters genomen om te bepalen hoe goed de lactose wordt verteerd.

Waterstof-ademhalingstest: Onverteerde lactose produceert diverse gassen, waaronder waterstof. Dat komt via de ingewanden in de bloedbaan terecht en daarna in de longen, waarna het wordt uitgeademd.

Onderzoek van zuren in de ontlasting: Onverteerde lactose in de dikke darm produceert zuren die in een ontlastingsmonster kunnen worden getraceerd.

Deze onderzoeken worden gewoonlijk poliklinisch uitgevoerd.