Een blik op de wereld

Godsdienstgeschiedenis onderwijzen?

Bij een recente door de krant Le Monde en het tijdschrift Notre Histoire gehouden opiniepeiling zei slechts 57 procent van het Franse volk dat ze positief zouden staan tegenover lessen in godsdienstgeschiedenis op staatsscholen. „Het is opmerkelijk dat het aantal tegenstanders toeneemt”, zegt Notre Histoire. „Daaruit blijkt hetzij argwaan tegenover proselitisme hetzij een beeld van een school waar religie helemaal buiten beschouwing moet worden gelaten.” De paradox is dat een enorme meerderheid van mening is dat zulke lessen verdraagzaamheid onder leerlingen zouden bevorderen. Volgens de opiniepeiling is de islam, met vier miljoen aanhangers, nu na het katholicisme de belangrijkste religie in Frankrijk, terwijl ook protestanten, joden, boeddhisten, orthodoxe christenen en Jehovah’s Getuigen deel uitmaken van het „gevarieerde religieuze landschap” van het land.

Besmetting overbrengen

„Besmettelijke ziekten kunnen van de ene persoon op de andere worden overgedragen door simpele handelingen als een kraan opendraaien of de telefoon opnemen”, zegt de Londense Guardian. Wetenschappers aan de University of Arizona (Tucson, VS) berichtten dat iemand met een flinke verkoudheid die zijn neus had gesnoten en een kraan opendraaide, „meer dan 1000 virussen op de knop kon achterlaten”. Veel daarvan kunnen de volgende die de kraan aanraakt infecteren, vooral als die persoon daarna zijn mond, neus of ogen aanraakt. Uit onderzoeken met een bacterie en een (bacterieel) virus bleek dat „telefoonhoorns 39% van de bacteriën en 66% van de virussen doorgaven, terwijl kranen 28% en 34% doorgaven”. Wanneer de onderlip met een geïnfecteerde vinger wordt aangeraakt, wordt meer dan een derde van deze ziektekiemen overgedragen. Ziekten die veroorzaakt worden door rotavirussen, en diarree veroorzaakt door salmonella zouden zo door ongewassen handen gemakkelijk doorgegeven kunnen worden.

Remedie tegen sprinkhanenplaag

„Een leger van 700.000 speciaal afgerichte eenden en kippen is gemobiliseerd om in China de grootste sprinkhanenplaag sinds 25 jaar te helpen bestrijden”, bericht de Londense Daily Telegraph. In de zomer van 2000 verwoestten sprinkhanenzwermen 1,6 miljoen hectare aan gewassen in het noorden en oosten van het land en 3,9 miljoen hectare grasland in het uiterst westelijk gelegen Xinjiang. De eenden en kippen zijn afgericht om op het geluid van een fluitje de insecten te vangen en op te eten. Zhao Xinchun, plaatsvervangend hoofd van het Sprinkhanen en Ratten Controlebureau in Xinjiang, waar de vogels worden afgericht en gebruikt, legt uit: „Boeren wisten al dat kippen graag sprinkhanen eten, dus hebben we enkele proeven gedaan [en] gemerkt dat eenden er meer kunnen eten dan kippen [een eend eet wel 400 sprinkhanen per dag], beter tegen slecht weer kunnen dan kippen en niet worden opgegeten door adelaars of wezels. . . . We laten ze los op het grasland, blazen op fluitjes, en dan vreten ze de sprinkhanen op.” De vogels maken deel uit van een programma waarbij ook nog sproeivliegtuigen en micro-organismen worden ingezet om sprinkhanen te doden.

Slaap is geen luxe

„Minstens een kwart van de Zuid-Afrikanen draait maar op halve kracht tengevolge van slaapgebrek of slaapstoornissen”, zegt de Zuid-Afrikaanse krant The Natal Witness. Volgens dr. James Maas, een slaaponderzoeker, stelt slaap de hersenen in staat essentiële neurotransmitters aan te vullen, dus is voldoende slaap van wezenlijk belang voor een goed geheugen, creativiteit, het leervermogen en het oplossen van problemen. De gevolgen van onvoldoende slaap zijn onder andere depressiviteit, prikkelbaarheid, angst, minder gevoel voor humor, slechtere sociale vaardigheden, verminderd concentratie- en herinneringsvermogen, afgenomen communicatieve vermogens, verminderde bekwaamheid om tot goede besluiten te komen, het nemen van meer risico’s, en een verslechterde productiviteit en kwaliteit van leven. Mensen die vijf uur of minder slapen, verlagen ook hun weerstand tegen virussen. „Om optimaal te kunnen presteren,” zegt Maas, „moeten we een derde van ons leven investeren in slaap, wat neerkomt op gemiddeld acht uur per nacht.”

Diepzeekoraal

„In het diepe, donkere, koude water van Noord-Europa zijn koraalriffen  ontdekt — riffen met al de concentratie en verscheidenheid van zeeleven die typerend zijn voor hun tropische tegenhangers”, bericht de Canadese National Post. De koralen houden honderden soorten in stand, waaronder sponzen, zeewaaiers en „een overvloed aan soorten zeewormen, waarvan er veel nog nooit door wetenschappers zijn beschreven”. Er werden talloze kleine dieren aangetroffen in sedimentmonsters van de zeebodem, „waarvan ongeveer de helft nieuw was voor de wetenschap”, zegt Alex Rogers van het Southampton University Oceanography Centre in Engeland. „We moeten deze riffen niet zozeer om het koraal zelf beschermen — ook elders komen afzonderlijke kolonies ervan voor — maar om de habitat van de andere schepselen die er leven.” Hij schat dat er zo’n 900 soorten in het koraal leven. Ook vermoedt men dat de koralen het woongebied zijn van „enkele in commercieel opzicht belangrijke vissen in hun jeugdstadium”, zegt de krant.

Ontwrichte gezinnen in Groot-Brittannië

Groot-Brittannië heeft het hoogste echtscheidingscijfer van Europa en een zelfs nog hoger percentage stukgelopen relaties bij samenwonenden. „The Cost of Family Breakdown”, een rapport over een door de regering ingesteld onderzoek, waarschuwt: „De voornaamste oorzaak van de achteruitgang van het welzijn van het kind is de ontwrichting van het gezinsleven — met name het uiteenvallen van de uit vader en moeder bestaande eenheid voor het opvoeden van kinderen.” De onmiddellijke gevolgen kosten de Britse belastingbetaler gemiddeld £11 per week, maar indirecte kosten zijn bijvoorbeeld ook de extra woningen die nodig zijn voor uiteengevallen gezinnen en de daaruit voortvloeiende schade aan het milieu. Hoewel het rapport niet wil moraliseren, zegt het: „Wij geloven dat het huwelijk door de eeuwen heen bewezen heeft het zekerste fundament te vormen voor een stabiele maatschappij en het opvoeden van kinderen.”

Delinquente olifantenpubers

In het Hluhluwe-Umfolozi Park in Zuid-Afrika blijkt uit de gegevens dat jonge olifantenstieren sinds 1991 verantwoordelijk zijn voor de dood van 36 neushoorns, zegt een bericht in African Wildlife getiteld „Wie het kind liefheeft, spaart de slurf niet”. De uitzonderlijk agressieve pubers blijken overgebrachte ouderloze olifanten te zijn die het olifanten-selectiebeleid van het Kruger National Park hebben overleefd en vele jaren eerder dan gebruikelijk musth, of seksuele opwinding, hebben bereikt. Onderzoekers denken dat het ontbreken van de normale sociale structuur van olifanten de oorzaak is van hun afwijkende gedrag. Daarom zijn er tien oudere olifantbullen van het Kruger National Park overgebracht om de slechtgehumeurde jongemannen discipline bij te brengen. In een ander reservaat, waar dit programma in 1998 werd ingevoerd, zijn tot nu toe geen dode neushoorns meer gerapporteerd.

China’s terracotta-leger wordt aangevallen

„Een van de bekendste toeristische attracties van China, het 2200 jaar oude terracotta-leger, staat voor een nieuwe vijand”, bericht de Londense Guardian. Veertig soorten schimmel hebben meer dan 1400 van de ruim 8000 levensgrote soldaten, boogschutters en paarden aangetast die zijn opgegraven in de buurt van het graf van de Chinese keizer Tj’in Sje Hwang-ti, buiten Xi’an, in de oudheid de hoofdstad van het land. Deze opzienbarende verzameling, die in 1974 werd ontdekt en nu is ondergebracht in een ondergronds gewelf, wordt ook bedreigd doordat „de adem en lichaamswarmte van de bijna 4300 bezoekers per dag dat wat er nog over is van de eens heldere kleuring van de beelden wegvreten”, zegt de Londense Times. Om te voorkomen dat de schimmel zich naar alle beelden uitbreidt, heeft het stadsbestuur van Xi’an een Belgisch bedrijf te hulp geroepen dat gespecialiseerd is in het bestrijden van schimmels.

Winter — Vriend of vijand?

Koud en nat weer hoeft niet per definitie nadelig voor uw gezondheid te zijn, bericht de Duitse Apotheken Umschau. Integendeel, regelmatige wandelingen in winters weer kunnen een goede training zijn voor uw hart en bloedsomloop en kunnen het hele lichaam versterken, zo zegt geneeskundig klimatologe dr. Angela Schuh. Het verblijven in verwarmde ruimten zou er de oorzaak van kunnen zijn dat het lichaam zijn vermogen verliest om goed te reageren op temperatuursveranderingen. Daardoor zouden mensen, naar men denkt, eerder infecties kunnen oplopen, vermoeid kunnen raken en hoofdpijn kunnen krijgen. Maar een lichaam dat gehard is door geregelde lichaamsbeweging in „slecht” weer kan minder gevoelig worden voor kou en zijn weerstandsvermogen vergroten.