Het „goud” van het noorden

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN POLEN

VAN oudsher is barnsteen het goud van het noorden genoemd. In het oude Rome werd het als een handelsartikel beschouwd. Naar verluidt heeft keizer Nero zelfs een van zijn aanzienlijken op pad gestuurd om barnsteen te kopen in Polen. Wat kregen handelaren in ruil voor barnsteen? Gouden en zilveren munten samen met gebruiksvoorwerpen. Er is wel geopperd dat de barnsteenhandelsroute van grote betekenis is geweest voor de verspreiding van het christendom naar Polen in de eerste eeuwen van de gewone tijdrekening.

Sommigen geloofden dat barnsteen magische krachten bezat. Daarom werd het gebruikt om er amuletten van te maken — vermoedelijk om geluk te brengen, iemand te beschermen tegen rampspoed en te helpen bij de jacht en in de strijd. Barnsteen werd ook aangewend bij de verering van de doden. Platte schijven, kleine bijlbladen en beeldjes die van barnsteen waren gemaakt, werden gebruikt bij voorouderverering, zonne- en vruchtbaarheidsculten.

Bovendien heeft barnsteen een belangrijke rol gespeeld in de volksgeneeskunde. Men geloofde dat het om de hals dragen van een snoer met barnstenen kralen verlichting zou bieden bij hoofd-, nek- en keelpijn, terwijl barnstenen armbanden goed zouden zijn voor mensen die aan reuma leden. Ook werden er diverse crèmes, balsems, mengsels en aftreksels van in alcohol gedrenkt barnsteen gebruikt. Zelfs nu nog geloven sommigen dat barnsteen geneeskrachtige eigenschappen bezit.

Barnsteen strekt de Schepper van alle dingen, Jehovah God, beslist tot eer. Terecht werd de psalmist ertoe geïnspireerd te verklaren: „Hoe talrijk zijn uw werken, o Jehovah! Gij hebt ze alle in wijsheid gemaakt. De aarde is vol van uw voortbrengselen.” — Psalm 104:24.

[Illustratieverantwoording op blz. 31]

All images: Dzięki uprzejmości DEJWIS COMPANY; Gdańsk-Polska