Een blik op de wereld

Hedendaagse „galeislaven”

„Tienduizenden zeelieden op handelsschepen worden als slaven behandeld”, aldus de International Herald Tribune. Uit een rapport van de Internationale Scheepvaartcommissie bleek dat deze zeelieden „te maken hebben met slechte veiligheidsmaatregelen, buitensporige werktijden, onbetaalde lonen, onvoldoende voedsel, verkrachtingen en afranselingen”. Bij sommige bemanningen lopen zeelieden die klagen of die hulp zoeken bij vakbonden gevaar op de zwarte lijst te komen of zelfs overboord gegooid te worden. De meeste slachtoffers van deze „hedendaagse slavernij” komen uit ontwikkelingslanden. Vanwege economische problemen in hun vaderland kunnen velen van hen nergens anders terecht om de kost te verdienen. Het gevolg is dus, zo zegt de schrijver van het rapport, dat ze „kwetsbaar zijn, . . . en bedrogen en beroofd worden”.

„Geheimen van de natuur” gaan verloren

„De VN schatten dat wel 90% van alle talen in de komende eeuw zou kunnen verdwijnen, en daarmee veel waardevolle kennis van de natuur”, zegt een bericht van BBC News. Inheemse talen dienen vaak als vergaarplaats van tradities, liederen en verhalen die van generatie op generatie worden overgeleverd, en waarmee waardevolle lessen over de plaatselijke omgeving en het dierenleven worden doorgegeven. De Turkana uit het noordwesten van Kenia bijvoorbeeld hebben lang het gedrag van bepaalde vogels gadegeslagen om te weten wanneer het zal gaan regenen. Dat helpt hen om te bepalen wanneer ze gewassen moeten planten. Als hun taal uitsterft, gaat de kennis van vele generaties verloren. Al van 234 inheemse talen is bekend dat ze niet meer worden gebruikt, en nog eens 2500 zijn gevaarlijk dicht bij verdwijning. „De geheimen van de natuur, opgesloten in de liederen, verhalen, kunst en handvaardigheid van inheemse volken, gaan misschien voor altijd verloren”, zegt het rapport van de VN, waarin wordt gewaarschuwd voor een overeenkomstige stijging in de kans op misoogsten.

Papier nog steeds geliefd

Meer dan een kwart eeuw geleden werd voorspeld dat het gebruik van papier zou afnemen als computers tot de vaste kantooruitrusting zouden gaan behoren en informatie elektronisch opgeslagen kon worden. Toch blijft de vraag naar papier toenemen. Volgens de krant The Vancouver Sun hebben Canadezen in 1999 25 procent meer gebruikt van het papier dat in kopieer- en faxapparaten wordt gebruikt dan in 1992. Dat komt neer op „30 kilogram papier per jaar voor elke Canadees, kinderen inbegrepen”. Een onderzoek onder kantoorpersoneel toonde aan dat hoewel computers in het begin worden gebruikt om inlichtingen door te kijken, mensen nog steeds een printje willen. Hetzelfde geldt voor personen die een homecomputer hebben, zegt de Sun. Kinderen zijn „grootverbruikers van papier” geworden, omdat ze alles willen uitprinten wat ze op het computerscherm maken of zien.

De dreiging van georganiseerde misdaad

„Internationaal georganiseerde misdaad vormt nu een groter gevaar voor de veiligheid van gewone mensen dan oorlog.” Zo werd het, volgens de nieuwsdienst Agence France-Presse, gesteld op de onlangs in Tokio gehouden conferentie over transnationale misdaad. Pino Arlacchi, ondersecretaris-generaal van het Bureau voor Drugsbestrijding en Misdaadpreventie van de VN, zei er: „Het peil en de intensiteit van de internationale misdaad heeft dat wat regeringen en de bevolking in het algemeen bereid zijn te accepteren, overschreden.” Hij noemde mensenhandel de snelst groeiende van alle soorten internationale misdaad, waarbij wel een miljoen vrouwen en kinderen door criminele groepen over grenzen worden gesmokkeld en enorme winsten worden gemaakt. „Geen enkel afzonderlijk land is zelf opgewassen tegen transnationale, georganiseerde misdaad”, zei Bunmei Ibuki, voormalig politiek hoofd van de Japanse politie. „Daarom worden regionale en wereldomvattende pogingen tot wetshandhaving steeds belangrijker.”

Onze ruimte een schroothoop

Sinds de mens ongeveer 40 jaar geleden begonnen is de ruimte te trotseren, is hij het gebied om de aarde heen in een schroothoop aan het veranderen. Volgens The News van Mexico-Stad zijn er bijna 4000 raketten gelanceerd, waardoor „meer dan 23.000 ’waarneembare’ voorwerpen in  de ruimte zijn ontstaan, die elk groter zijn dan een cricketbal”. Ongeveer 6000 daarvan zijn „rommel”, met een totaalgewicht van naar schatting 1800 ton. Door botsingen van voorwerpen in de ruimte zijn nog eens 100.000 kleinere stukjes schroot ontstaan. Hoewel die geen bedreiging voor de aarde vormen, zijn ze door hun snelheid wel een groot gevaar voor de ruimtevaart. Een heel klein stukje metaal dat een snelheid van wel 50.000 kilometer per uur kan hebben, kan het raam van een ruimtestation breken, een gat in een zonnepaneel slaan of het pak van een astronaut tijdens een ruimtewandeling doorboren. „NASA werkt aan Project Orion, een ’kosmische bezem’ om afval uit de ruimte weg te vegen”, zegt The News. „Het is de bedoeling het schroot met lasers op te blazen, . . . en de voorwerpen in het hogere deel van de aardatmosfeer te brengen, waar ze zonder gevaar zouden moeten verbranden.”

Aantal daklozen neemt toe

„In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 1948 beschreven de VN toegang tot geschikte huisvesting als essentieel, maar meer dan een halve eeuw later is het recht op een veilig huis geenszins gegarandeerd”, zegt BBC News. Een recent rapport van de VN schat dat 100 miljoen mensen over de hele wereld dakloos zijn — onder wie ruim 30 miljoen kinderen — en waarschuwt dat de situatie verslechtert. In ontwikkelingslanden wijten de VN het probleem voornamelijk aan snelle verstedelijking. Bovendien wonen in het zuidoosten van Azië en in Afrika zo’n 600 miljoen mensen in overvolle woningen van slechte kwaliteit, en hebben ze geen toereikende sanitaire voorzieningen en niet genoeg water. Rijkere landen zijn niet immuun. In de Verenigde Staten leven wel 700.000 mensen op straat. In sommige delen van West-Europa zijn 12 op de 1000 personen dakloos.

„Een uitstervende kunst”?

„Zakkenrollen is in Osaka [Japan] een uitstervende kunst”, omdat „jonge mensen er niet meer in geïnteresseerd zijn de vaardigheid te ontwikkelen”, bericht Asahi Evening News. Volgens een plaatselijke politieagent is er een leertijd van verscheidene jaren nodig om bedreven te worden in dit soort van diefstal. Jonge criminelen geven naar het schijnt de voorkeur aan gemakkelijker manieren om te stelen. Gevallen van tasjesroof bijvoorbeeld nemen een hoge vlucht. Een derde van alle verdachten die vorig jaar in de prefectuur Osaka werden gearresteerd voor zakkenrollen was 60 jaar of ouder. De oudste, een man van 78, werd voor de 12de keer gearresteerd toen hij op heterdaad werd betrapt bij het pakken van een brillenkoker uit de handtas van een oudere vrouw. „Zijn gezichtsvermogen is zo slecht dat hij een brillenkoker pikte in de veronderstelling dat het een portemonnee was”, zei een rechercheur.

Als rolmodel achter het stuur

„Ouders moeten zich ervan bewust zijn dat ze zowel voordat hun kinderen het rijbewijs hebben als wanneer zij rijles krijgen, voor hen een rolmodel zouden kunnen zijn”, zegt Susan Ferguson van het Verzekeringsinstituut voor Veiligheid op Autowegen. Zoals in het tijdschrift New Scientist wordt bericht, hebben zij en haar collega’s de ongevallenstatistieken van 140.000 Amerikaanse gezinnen bekeken, en ouders en hun kinderen tussen de 18 en 21 jaar vergeleken. Bij kinderen van ouders die in 5 jaar tijd 3 of meer auto-ongelukken hadden gehad, was de kans dat ze zelf een botsing met hun auto kregen 22 procent groter dan bij kinderen van ouders die geen ongelukken hadden gehad. Hetzelfde gold voor verkeersovertredingen als te snel rijden of door rood rijden. In deze gevallen liepen de kinderen een 38 procent grotere kans net zo te handelen als hun ouders. „Ouders dienen een voorbeeld te zijn”, zegt Jane Eason van het Britse Koninklijk Genootschap ter Voorkoming van Ongevallen. „Het is nooit te vroeg om iemand over verkeersveiligheid te leren.”

„Het grootste levende organisme ter wereld”

„Grotendeels onzichtbaar kruipt het grootste levende organisme ter wereld, een schimmel die Armillaria ostoyae wordt genoemd, door de altijdgroene bossen van oostelijk Oregon”, zegt het tijdschrift National Wildlife. „Wetenschappers van het Amerikaanse Staatsbosbeheer die de schimmel hebben ontdekt, zeggen dat hij minstens 2400 jaar oud is en zich uitstrekt over meer dan 900 hectare — of bijna 1700 voetbalvelden.” De schimmel leeft onder de grond, verbreidt zich langzaam en gebruikt vaak wortels van bomen om van de ene boom naar de andere te gaan. Maar de schimmel heeft een „duistere kant”, zeggen de boswachters. „De Armillaria veroorzaakt een ziekte aan wortels die uiteindelijk voor bomen fataal kan zijn”, bericht het tijdschrift.