Een blik op de wereld

Rusteloze ruimtereizen

Na in 1997 vijf maanden doorgebracht te hebben aan boord van het Russische ruimtestation Mir zei astronaut Jerry Linenger dat de afwisseling van daglicht en duisternis terwijl de Mir elke 90 minuten om de aarde draaide, zijn slaappatroon helemaal in de war stuurde. Hoe kwam dat? Vanwege energiebesparende maatregelen was het meeste licht in de Mir afkomstig van zonlicht dat door de ramen naar binnen viel. „Dag, nacht, dag, nacht, en dat 15 keer per etmaal haalt je na een poosje aardig uit je ritme”, zei Linenger dan ook. Over de gevolgen van de onregelmatige slaappatronen van twee van zijn collega-astronauten zei hij: „Ze vallen zo in slaap en zweven vlak langs je heen.” Volgens het tijdschrift New Scientist zal het vinden van manieren om het dagelijkse ritme van astronauten in het juiste spoor te houden „essentieel zijn voor het succes van toekomstige langeafstandsmissies”. Anders „kan het bij lange ruimtevluchten een groot probleem worden te voorkomen dat astronauten indutten”.

 Fruitvliegjes waren de eerste

Het ontwerpen van een motor die de juiste hoeveelheid brandstof en zuurstof mengt om een auto op verschillende snelheden aan te drijven en toch schone uitlaatgassen houdt, is een bijzonder zware opgave voor ingenieurs. Auto-ontwerpers bereiken dat door „een systeem van kleppen [te gebruiken] dat de toevoer van brandstof en lucht onmiddellijk kan wijzigen als de behoefte aan vermogen verandert”, zegt The New York Times. Maar onderzoekers aan de Universiteit van Würzburg (Duitsland) die de fruitvlieg bestuderen, hebben onlangs ontdekt dat fruitvliegjes al lange tijd een opvallend veel daarop lijkende methode gebruiken om de juiste hoeveelheid zuurstof binnen te krijgen en kooldioxide uit te scheiden, en daarbij niet te veel waterdamp te verliezen. De fruitvlieg gebruikt minuscule openingen, stigma’s genaamd, die op zijn borststuk en achterlijf zitten om de „juiste uitwisseling van ademhalingsgassen” te reguleren „en tegelijkertijd het verlies van water te beperken”, zegt de krant. Er wordt aan toegevoegd dat de openingen „vanuit wijd open stand in slechts enkele seconden volledig gesloten kunnen worden, met een heleboel standen daartussenin”.

Bedwelmd door liefde

Bij veel mensen kan verliefd worden een gevoel van euforie veroorzaken, bericht de in Mexico-Stad uitgegeven krant El Universal. Dit vergroot de concentratie van neurotransmitters zoals dopamine in de hersenen. Gezinspsycholoog Giuseppe Amara zegt dat sommige mensen, die deze bedwelmende gewaarwording niet kwijt willen, van de ene verliefdheid in de andere vallen zonder een duurzame relatie op te bouwen. De euforische uitwerking kan verschillende maanden tot wel twee jaar aanhouden. Daarna nemen deze gevoelens geleidelijk af en kan de persoon in het volgende stadium komen, gekenmerkt door een toenemende hoeveelheid van een hormoon dat oxytocine wordt genoemd en dat een gevoel van warmte en diepe gehechtheid doet ontstaan. Hoewel het euforische stadium van romantische liefde zeer aangenaam is, merkt Amara op, kan het iemands oordeelsvermogen vertroebelen, waardoor hij of zij de gebreken van een ander niet ziet. Daarom, aldus El Universal, bevelen deskundigen paren aan pas te trouwen als ze „elkaar goed genoeg kennen om een goede relatie in stand te houden”.

Uiteengaan en echtscheiding nemen in Spanje snel toe

„We hoeven niet te berusten in één huwelijk voor ons hele leven”, zegt Inés Alberdi, sociologe en schrijfster van het boek La nueva familia española (Het nieuwe Spaanse gezin). Zoals in de krant El País werd bericht, denken veel Spaanse paren er blijkbaar hetzelfde over. Bij een recent onderzoek door het ministerie van Justitie bleek er in Spanje één geval van uiteengaan of echtscheiding te zijn op elke twee huwelijken. Deskundigen voorspellen dat zulke scheidingen zullen blijven toenemen als gevolg van een veranderende kijk op het huwelijk en de grotere economische onafhankelijkheid van vrouwen. „Paren zijn niet erg opofferingsgezind, [en] jonge mensen zijn niet bereid ook maar iets te verdragen”, verklaart Luis Zarraluqui, voorzitter van de Spaanse Vereniging van Gezinsjuristen. „Scheidingen nemen [zelfs] onder oudere personen sterk in aantal toe, in het bijzonder als ze de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.” Traditionele geloofsovertuigingen zijn onvoldoende gebleken om deze tendens een halt toe te roepen. Hoewel 85 procent van de Spanjaarden zich katholiek noemt, zijn gevallen van uiteengaan en echtscheiding in de afgelopen 20 jaar met 500 procent omhooggeschoten.

Risico’s van piercing

Het piercen van verschillende lichaamsdelen voor het dragen van sieraden is heel populair, vooral bij jongeren. „Helaas denken ze zelden na over de gevolgen van deze stap”, aldus het Poolse tijdschrift Świat Kobiety. „De periode van jeugdige opstandigheid gaat voorbij, en dan wordt een wenkbrauw vol stukjes metaal niet langer als decoratief bezien.” En al kun je het metaal verwijderen, je houdt er littekens aan over. Bovendien kan het piercen van de gezichtshuid zenuwen en bloedvaten beschadigen wat resulteert in „gevoelloosheid” alsook „infecties en wondjes die maar langzaam genezen”. Bacteriën gedijen in de „vochtige en warme omgeving” van de mond, en daarom leiden piercings daar vaak tot infecties en zelfs tot tandbederf. Er kunnen vetcystes in de vorm van harde papillen ontstaan in gepiercete gebieden met veel vetcellen, zoals de navel en de oren. Het artikel waarschuwt dat „metalen sieraden vaak van een nikkellegering zijn gemaakt. Mensen die allergisch zijn voor dat metaal, kunnen allergische symptomen ondervinden, zoals zwellingen en jeukende uitslag.”

„Waardeloze cosmetische chirurgie”

In de afgelopen tien jaar is het aantal rechtszaken na mislukte cosmetische operaties in Frankrijk met 117 procent gestegen, zegt het nieuwsblad Le Point, en daarbij ging het in 1 op de 3 gevallen om borstoperaties. Volgens specialisten zijn er na wel 30 procent van de cosmetische operaties verdere aanpassingen nodig, en sommige patiënten zijn zelfs gestorven aan postoperatieve complicaties. Dr. Pierre Nahon, zelf plastisch chirurg, zegt afkeurend over wat hij „waardeloze cosmetische chirurgie” noemt: „We kunnen allemaal in 20 minuten een operatie uitvoeren waarvoor normaalgesproken twee uur nodig is. Maar het resultaat is niet hetzelfde.” Volgens Le Point „besteden sommige klinieken meer zorg aan het kiezen van hun advocaten dan van hun chirurgen”.

Bezorgdheid over gezondheidszorg in Europa

Ontevredenheid over gezondheidsdiensten neemt in sommige Europese landen grote vormen aan. Cijfers van de Europese Commissie duiden erop dat veel mensen in Portugal, Griekenland en Italië vinden dat hun gezondheidszorg ontoereikend is. Europese gezondheidsdiensten staan natuurlijk onder grote druk. Omdat het aantal bejaarden binnen de bevolking toeneemt, krijgen steeds meer mensen aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer. Aan de andere kant is men in de gezondheidszorg van mening dat de Europeanen beter voor hun gezondheid zouden kunnen zorgen. Volgens de nieuwsbrief EUR-OP News „zijn lijnen, een zittend leven leiden en het overmatig tot zich nemen van verzadigde vetten naar voren gebracht als gevaarlijke tendensen”, en „neemt het aantal te zware mannen en te lichte vrouwen . . . toe”.

Geweld tegen predikanten

„Agressieve parochianen uit de middenklasse beledigen en mishandelen predikanten nadat ze hun kalmte hebben verloren bij geschillen over huwelijks- en doopplechtigheden”, bericht de Londense Sunday Telegraph. Uit een onderzoek waarbij 1300 geestelijken in Zuidoost-Engeland betrokken waren, bleek dat in een periode van twee jaar meer dan 70 procent van hen was uitgescholden, ongeveer 12 procent was aangevallen en 22 procent met geweld was bedreigd. Dr. Jonathan Gabe, die het onderzoek aan het Royal Holloway College van de London University leidde, weet het probleem aan „parochianen die op z’n minst begonnen te schelden als ze hun zin niet kregen”. Hij noemde ook „een steeds assertiever wordend consumentisme en een vermindering van het algemene respect voor en vertrouwen in bekende persoonlijkheden” als factoren waardoor parochianen onredelijk worden. Sommige diocesen reageren hierop door geestelijken bijvoorbeeld zelfverdedigingscursussen te geven om ze te helpen met gewelddadige parochianen om te gaan.