Een ongewoon beroep — maar ik geniet ervan

DE OCHTENDSTILTE wordt verstoord door het gezoem van mijn speciaal ontworpen boot als ik de slaperige haven van Gibsons achter me laat. Het is vroeg in de ochtend — tijd voor mij om op zoek te gaan naar mijn „prooi”.

Aan de westkust van Canada draaien veel beroepen om de bosbouw en de houtkap, en dat geldt ook voor het mijne. Er zijn echter niet veel beroepen die zo ongewoon zijn als het mijne. Ik berg boomstammen. Het is geen nieuw beroep. Sommige bergers behoren al tot de vierde generatie die dit werk doet. Je zou kunnen zeggen dat we al recycleden voordat het in zwang was! Ik werk in het gebied van de Howe Sound en de Strait of Georgia, tussen Vancouver Island en de kust van British Columbia. Dat gebied is maar een deel van het Vancouver Log Salvage District.

Een van de voornaamste manieren waarop houtkapbedrijven gevelde bomen transporteren, is door ze in vlotten bijeen te brengen of door gebruik te maken van pramen. Het transport van hout te water is economisch rendabel. En dankzij de Grote Oceaan is hier water in overvloed. Er zijn echter veel factoren die het proces wat lastig maken. De wind en het tij veranderen snel en het kan heel plotseling gaan stormen. Daardoor raken veel stammen los. En daar begint de rol van de bergers.

Het bergen van losgeraakte stammen

Alleen stammenbergers met een vergunning mogen voor de markt bestemde stammen bergen die uit de vlotten of pramen zijn ontsnapt. De bergers betalen een jaarlijks bedrag voor de vergunning, die, wanneer ze voor het eerst wordt verleend, vergezeld gaat van een stempelhamer met het unieke vergunningsnummer. Elke stam die drijvend of liggend op het strand onder het hoogwaterpeil wordt aangetroffen, kan geborgen worden. Eerst stempelen we er ons identificatienummer in.

Het is ook nodig dat de boot voor zijn taak berekend is. Het is geen doorsnee pleziervaartuig. We gebruiken stevige, sterke bootjes, variërend van vaartuigen met een buitenboordmotor tot sleepboten, maar met een heel dikke romp. Op de boeg zitten ijzeren tanden die gebruikt worden voor het duwen van de stammen en we hebben altijd een flinke voorraad klauwlijnen. Wat is een klauwlijn? Zo’n vier meter sterk touw met aan het eind een metalen haak, een klauw genoemd. Wanneer we een te bergen boomstam vinden, slaan we de klauw stevig in de stam en maken de klauwlijn vast aan een sleepklamp op de boot.  We hebben ook alle noodzakelijke veiligheidsspullen bij ons.

Een nieuwe stammenberger zal al snel merken dat er bij dit beroep heel wat meer komt kijken dan je op het eerste gezicht zou denken. Het werk begint bij zonsopgang, bij elke weersgesteldheid en het hele jaar door. ’s Winters kan het zijn dat we het ijs moeten breken om de haven uit te komen.

Waar vinden we stammen? Veel hangt af van twee voorname factoren: het tij en de wind. De ervaren stammenberger raadpleegt een getijtafel voordat hij er in de ochtend op uit gaat. Een heel hoog tij is het beste; dat bezorgt ons meer stammen. Bovendien zijn stammen makkelijker van het strand af te trekken als het tij hoog is.

Het is altijd belangrijk het weer in de gaten te houden. Constant meten we de wind en letten we op de lucht, de bewegingen van de wolken en de kleur van het water. Een zuidoostenwind brengt regen, terwijl westelijke winden meestal een heldere hemel maar ruwer water betekenen. Een noordoostenwind, plaatselijk bekend als een squamishwind, voorspelt in de winter vorsttemperaturen, ruw water, sneeuw en, hopelijk, losgeraakte boomstammen.

 Een drijvende stam aanklampen is altijd opwindend, maar het wordt pas echt spannend als er stammen van het strand getrokken moeten worden. Verborgen rotsen vlak onder het wateroppervlak zouden de romp van onze boot kunnen openscheuren en veel schade kunnen aanrichten. We moeten alert blijven.

De stammen die we bergen, slepen we naar diverse beschutte plekken waar ze vastgelegd worden. Daar blijven ze liggen tot de wekelijkse versleepdag. Dan verzamelen we al onze geborgen stammen — variërend van 50 tot 100 — en leveren ze af bij ontvangststations, waar ze gewogen en op hun marktwaarde geschat worden. We krijgen dan betaald naar de waarde van onze geborgen stammen.

Dat zou een aangename broodwinning kunnen lijken, maar pas op! Dit beroep is niets voor bangeriken. Er zijn veel gevaren en risico’s aan verbonden. Zou je nalaten ernstig rekening te houden met het weer, dan kan je dat duur te staan komen. Gelukkig telt het gebied van de Howe Sound veel beschutte plekken waar we kunnen schuilen in afwachting van het einde van een storm. Nog een risico is, dat als een nonchalante stammenberger in de winter overboord zou vallen, slechts enkele minuten in het ijskoude water hem al fataal zouden kunnen worden. En herinnert u zich die klauwlijnen waarover we het eerder hebben gehad? Nu, als de klauw niet stevig in de stam wordt geslagen, kan hij losschieten en op de boot afkomen. Gelukkig zijn maar een paar bergers door een klauw getroffen — maar het is een ervaring die je nooit vergeet.

Voldoening schenkend en goed voor het milieu

Waarom ik dit werk zo graag doe? De Howe Sound is een populair vakantiegebied, waar mensen over het water scheren met hun zeilboten en catamarans. En met al die eilanden zijn er honderden zomerhuisjes en dus veel motorboten. De hele dag door varen er ponten met forenzen en bezoekers af en aan. Wegens het gevaar dat boomstammen vormen, is het belang van ons werk duidelijk.

Door het oppikken van verdwaalde stammen dragen we bij tot de veiligheid van het scheepsverkeer. Sommige stammen die lang in het water liggen, beginnen te zinken. Soms steekt er nog maar een paar centimeter van de stam uit het water, wat een ernstige bedreiging vormt voor vaartuigen. Toch is het voor ons de moeite waard de stam te bergen en te verkopen. Op die manier maken we de waterwegen veiliger — en dragen we ook bij tot het schoonhouden van de omgeving.

Ik vind dit werk opwindend en fascinerend. Er zijn geen twee dagen gelijk. Als ik op het water ben, verandert het panorama rondom me van minuut tot minuut. Ik heb adembenemende winterse zonsopgangen de sneeuw op de bergen betoverend roze zien kleuren. Bij zulke gelegenheden geniet ik van de bijtende kou in de frisse, zoutige lucht.

Het komt nogal eens voor dat je dieren tegenkomt. Ik heb otters, marters, zeeleeuwen en grote menigten zeehonden gezien. Ik heb zeearenden zien vissen en herten van en naar de eilanden voor de kust zien zwemmen. Wat indrukwekkend om een bruinvis in het zog van mijn schroef te zien buitelen, grijze walvissen voorbij te zien glijden, of scholen orka’s door de golven te zien snijden!

Mijn grootvader begon in de jaren ’30 met het bergen van stammen. Hij droeg zijn liefde voor het water en het strandjutten op zijn zoons over. Je zou een strandjutter trouwens kunnen omschrijven als iemand die een kust afzoekt naar bruikbare of verkoopbare aangespoelde goederen. Mijn vader droeg zijn liefde en respect voor dit beroep op zijn beurt op zijn kinderen over. Toen ik oud genoeg was, koos ik ook voor dit werk. Natuurlijk is het niet het belangrijkste werk in mijn leven. Mijn dienst voor God komt op de eerste plaats — en schenkt nog veel meer voldoening. Maar ik heb ook het geluk dat ik van mijn werelds werk houd, en dat al bijna vijftig jaar. Ik zie er nog steeds met groot genoegen naar uit op zoek te gaan naar boomstammen.

Mijn eigen gezin werkt ook mee in de berging. Soms gaan we er op een warme zomeravond allemaal op uit om een strand af te struinen. Als we dan onze stammen de haven inslepen met een adembenemende zonsondergang achter ons, zeemeeuwen krijsend boven ons hoofd, een glinsterende baan kielwater achter onze boot, terwijl de lichtjes op de kust beginnen te twinkelen — dan geeft dat alles je een gevoel van vrede en verbondenheid met de Schepper. Ik kan geen betere reden bedenken waarom ik zo van mijn werk geniet. — Ingezonden.

[Illustratie op blz. 10]

Een berger legt een aangespoelde boomstam vast

[Illustraties op blz. 10]

Tijdens bergingsoperaties kom je nogal eens dieren tegen

[Illustratie op blz. 11]

Het ontvangststation van de Howe Sound blijft zelfs ’s winters in bedrijf