Een blik op de wereld

Auto die op afval rijdt

In Finland is er momenteel een boer die zijn auto laat rijden op gas dat ontstaat door het composteren van afval. „De auto wordt aangedreven door biogas, dat wordt geproduceerd van afval dat gezuiverd en onder druk wordt gezet in een biogasgenerator op de boerderij van de autobezitter”, bericht het Finse tijdschrift Suomen luonto. Biogas is de schoonste autobrandstof die momenteel gebruikt wordt. En omdat het gas geproduceerd kan worden tijdens het recyclen van vuilnis, is het heel milieuvriendelijk. Eén bijproduct van biogas is zelfs waardevol als meststof. Auto’s die reeds voorzieningen hebben om op aardgas te kunnen rijden — wereldwijd zo’n twee miljoen — kunnen ook op biogas rijden. In Zweden worden veel stadsbussen door biogas aangedreven, en sommige tankstations bieden naast andere brandstoffen ook al biogas aan. Het artikel vermeldt een laatste voordeel: „Biogas is een stuk goedkoper dan benzine of diesel.”

 Hoe mieren overstromingen overleven

Wat doen mieren als het regent? Hoewel niet alle mierensoorten onder de grond leven, gebruiken sommige die dat wel doen opmerkelijke technieken om overstromingen te overleven, aldus The New York Times. Bepaalde tropische bosmieren „reageren al op één enkele druppel [water] in de ingang van het nest door druk door het nest te rennen om alarm te slaan, vaak in de richting van andere ingangen”, leggen de mierendeskundigen dr. Edward O. Wilson en Bert Holldobler uit. „Ze gebruiken geursporen om andere mieren in het nest naar de vrije ingangen en soms tot helemaal buiten het nest te leiden.” In minder dan 30 seconden kunnen ze het grootste gedeelte van de kolonie mobiliseren. En in het zuidwesten van de Verenigde Staten en het noorden van Zuid-Amerika, zo bericht The Times, rennen bepaalde vuurmieren „door het nest omhoog tot boven de grond, vormen grote groepen die bestaan uit volwassen mieren, de koningin en haar broedsel, en blijven zo op het stijgende water dobberen. Velen overleven het . . . De drijvende massa vindt ten slotte houvast aan gras of struiken, en wanneer het water daalt, keren de overlevenden mogelijk naar het nest terug.”

Stevig drinken eist zijn tol

„Overmatig drinken onder vrouwen en jonge mensen heeft in Groot-Brittannië geleid tot een enorme toename van door alcohol veroorzaakte sterfgevallen”, bericht de Londense krant The Independent. „Het aantal sterfgevallen als gevolg van buitensporig drinken is in 20 jaar verdubbeld. Meestal ging het om chronische leverziekte en levercirrose.” En de slachtoffers worden steeds jonger. „Tien jaar geleden waren de oudste slachtoffers bij zowel mannen als vrouwen begin 70. De laatste cijfers over 1998–2000 laten zien dat die leeftijd nu gedaald is tot eind 50”, aldus het bericht. Maar de gevolgen van alcoholmisbruik zijn niet beperkt tot ziekte. In Frankrijk „is alcohol kennelijk rechtstreeks verantwoordelijk voor 10 tot 20 procent van alle bedrijfsongevallen”, zegt de krant Le Monde. Bovendien sterven in Frankrijk elk jaar 2700 mensen en raken 24.000 mensen gewond bij door alcohol veroorzaakte auto-ongelukken, en bij zo’n 30 procent van alle geweldsmisdrijven is alcohol betrokken. Alcoholmisbruik eist ook een enorme financiële tol. Le Monde merkt op dat alcoholmisbruik in Frankrijk in 1996 naar schatting 17,6 miljard euro kostte.

Stress en ziekte

„Spanningen op het werk en vermoeidheid verhogen de kans op acute infecties zoals verkoudheid, griep en buikgriep.” Dit bericht de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek naar aanleiding van een onderzoek bij ruim 8000 werknemers. „Uit de studie blijkt dat werknemers aan wie hoge eisen worden gesteld 20 procent vaker verkouden zijn dan collega’s van wie minder wordt gevergd.” Andere factoren die blijkbaar bijdroegen tot een groter risico op infectie, waren onder andere nachtdienst en onzekerheid door reorganisaties in het bedrijf. „Medewerkers in ploegendienst hebben een grotere kans op infecties dan dagdienstmedewerkers”, aldus het rapport.

Kinderen en zingen

Zingen is „een belangrijke manier om emoties te uiten die de ontwikkeling van de persoonlijkheid van kinderen bevordert”, schrijft de keel-, neus- en oorarts Michael Fuchs van de Universiteit van Leipzig in het Duitse tijdschrift Gesundheit. Maar Fuchs betreurt dat „het stembereik van kinderen de afgelopen 20 jaar duidelijk verminderd is. Ook de klank van hun stem is veranderd.” Fuchs geeft twee mogelijke redenen. Ten eerste, „kinderen zingen tegenwoordig thuis veel minder. Terwijl gezinnen vroeger hun vrije tijd doorbrachten met zingen en muziek maken, zitten ze nu samen voor de tv, en van muziek wordt alleen nog maar passief genoten.” Ten tweede, als kinderen dan al zingen, doen ze vaak de schorre stemmen van rock- en popzangers na. „Kinderen vragen te veel van hun spraakorganen als ze zulke sterren proberen te imiteren”, schrijft Fuchs. Dat kan spanning veroorzaken op hun strottenhoofd en nekspieren. Door de extra spanning kunnen er ook knobbeltjes op hun stembanden ontstaan, waardoor de kwaliteit van hun stem nog meer achteruitgaat.

Veilige open haard

„Vuur in een open haard of houtkachel kan een bron zijn van vervuiling binnenshuis en buiten, en kan ook voor brandgevaar zorgen”, merkt de UC Berkeley Wellness Letter op. Om mensen te helpen brandgevaar te vermijden en ook gezondheidsproblemen die vaak in verband worden gebracht met verontreinigende stoffen uit open haarden, geeft de Wellness Letter het volgende advies:

● „Zorg dat de schoorsteen in orde . . ., geveegd en goed onderhouden is.”

● „Overweeg een koolmonoxidedetector te installeren . . ., vooral als er in uw huis weinig of geen ventilatie is.”

● „Maak een klein, heet vuur in plaats van een groot vuur dat veel rook geeft.”

● „Gebruik belegen hout — hout dat ten minste zes maanden gelegen en gedroogd heeft. Hardhout brandt beter en langer.”

● „Zet een raam enkele centimeters open voor ventilatie.”

● „Zorg ervoor dat uw houtkachel goed geïnstalleerd is, ten minste een meter van brandbare muren en meubilair vandaan.” Gebruik een „hittewerende plaat om de vloer te beschermen”.

● „Verbrand geen behandeld timmerhout, multiplex, spaanplaat, geverfd of gelakt hout, gekleurd papier, of plastic. Hierdoor kunnen giftige dampen ontstaan.”

● „Gebruik altijd een haardscherm voor een open haard.”

Winter en vitamine D

„Vitamine D is noodzakelijk voor de opname van calcium zodat het mineraal in de botten kan worden opgenomen en het skelet tegen breuken kan beschermen”, legt de Tufts University Health & Nutrition Letter uit. „Ruwweg 90 procent van onze vitamine D wordt bij de blootstelling aan zonlicht in onze huid aangemaakt. Maar tijdens de wintermaanden zijn de zonnestralen in noordelijke klimaten niet krachtig genoeg om de synthese van vitamine D in werking te stellen. Wat het nog erger maakt, is dat bijna niemand van middelbare leeftijd of ouder de 10 procent vitamine D binnenkrijgt die hij uit zijn voeding zou moeten halen.” Het Amerikaanse Nationaal Gezondheidsinstituut geeft daarom het advies dat in de noordelijke luchtstreken vooral mensen van boven de 50 tijdens de winter voor meer vitamine D moeten zorgen door bijvoorbeeld vette vis te eten en levertraan of vitamine D-​supplementen in te nemen. Maar hierbij mogen niet de 2000 internationale eenheden, 50 microgram, per dag overschreden worden.

Met een kater naar school

„Zuid-Afrika zou wel eens een heleboel dronkenlappen kunnen voortbrengen, omdat kinderen al op heel jonge leeftijd aan de drank gaan”, waarschuwt de krant The Star van Johannesburg. Naar verluidt komen op sommige plaatsen kinderen van nog maar negen jaar met een flinke kater op school, en het drinken blijft toenemen. Vanwaar dit drankprobleem? De politie noemt als boosdoeners „reclamecampagnes [die] een levensstijl voorspiegelen die tieners aantrekt”. Andere redenen die de krant aanhaalt, zijn dat alcohol makkelijk verkrijgbaar is, algemeen geaccepteerd wordt, door ouders toegestaan wordt en dat kinderen nu meer vrijheid en geld hebben. „Er is ook een gebrek aan toezicht door de ouders en aan respect voor autoriteit — eigenlijk dus een totale ineenstorting van de sociale structuur”, aldus een klinisch psychologe.