Planten — Een waardevolle bron van geneesmiddelen

Deskundigen schatten dat een kwart van alle farmaceutische producten waarop mensen tegenwoordig vertrouwen, geheel of gedeeltelijk van plantaardige oorsprong is. Dit feit wordt vaak aangehaald door voorstanders van het gebruik van geneeskruiden.

Momenteel is het meeste onderzoek naar medicinale planten erop gericht werkzame stoffen te isoleren. Een opmerkelijk voorbeeld van zo’n stof is aspirine, die afgeleid is van salicien, dat in de bast van de schietwilg voorkomt.

Als de werkzame stoffen die in een plant voorkomen, eenmaal geïsoleerd zijn, kunnen ze in toereikende en nauwkeuriger doses toegediend worden. Een naslagwerk zegt: „Wil iemand genoeg wilgenbast tot zich nemen om de heilzame werking van aspirine te ervaren of juist voldoende vingerhoedskruid om de levensreddende werking van digitalis te bereiken, dan kan hij die stoffen beter in pilvorm nemen dan in hun natuurlijke vorm.”

Daar staat tegenover dat het isoleren van de werkzame stof van een medicinale plant ook zijn nadelen kan hebben. Het kan bijvoorbeeld betekenen dat de eventuele voedingswaarde en mogelijke medicinale voordelen van andere stoffen in de plant verloren gaan. Bovendien zijn enkele van de ziekteverwekkende organismen resistent geworden tegen de middelen waardoor ze bestreden hadden moeten worden.

Kinine, een stof die uit kinabast gewonnen wordt, vormt een voorbeeld van de nadelen die er aan het isoleren van de werkzame stof van een medicinale plant kleven. Terwijl kinine een groot percentage van de malaria-verwekkende parasieten doodt, nemen de parasieten die er niet door gedood worden, steeds sterker in aantal toe naarmate de andere parasieten sterven. Een naslagwerk verklaart: „Die resistentie is nu een heet hangijzer in de medische wereld geworden.”

[Illustraties op blz. 15]

Aspirine dankt zijn bestaan aan deze schietwilg

[Verantwoording]

USDA-NRCS PLANTS Database/Herman, D.E. et al. 1996. North Dakota tree handbook

[Illustraties op blz. 15]

De kinaboom, waaruit kinine wordt gewonnen

[Verantwoording]

Courtesy of Satoru Yoshimoto