Acinipo — Een vergeten buitenpost uit de oudheid

Door een Ontwaakt!-medewerker in Spanje

HET WAS fantastisch om rond te lopen op een plek waar 2000 jaar en langer geleden Iberiërs en Romeinen rondliepen. Mijn reisgenoot en ik waren vertrokken vanuit San Pedro de Alcántara, aan de kust van Málaga in Zuid-Spanje, om enkele van de pueblos blancos (witte stadjes) van Andalusië te bezoeken. We reden over een bergweg richting het noorden; rechts van ons zagen we de Sierra de las Nieves met zijn Pico Torrecilla van ongeveer 1900 meter hoog. Hoewel het landschap indrukwekkend was, viel het in het niet bij het uitzicht dat we hadden toen we afdaalden naar de historische, ommuurde stad Ronda. Dit fascinerende juweeltje is in de loop van duizenden jaren bewoond geweest door onder anderen de Kelten (die de stad Arunda noemden), de Grieken, de Feniciërs, de Romeinen, de Vandalen en door de Berbers (Moren), die in de achtste eeuw de Visigoten versloegen.

Ons doel was echter Ronda la Vieja, het oude Ronda, dat in de oudheid bekendstond als Acinipo. Deze naam is van Sidonische oorsprong en is volgens een Spaanse encyclopedie afkomstig van Fenicische handelaars die uit Sidon (tegenwoordig in Libanon) kwamen en zich daar vestigden. De naam is verwant aan oude Griekse en Latijnse woorden die betrekking hebben op druiven. Oude muntstukken hebben op één zijde de naam Acinipo en korenaren staan, en op de andere een tros druiven. Blijkbaar waren landbouw en het maken van wijn de belangrijkste activiteiten. Eén bron zegt dat Acinipo „dankzij de geografische ligging . . . een grote stad [werd] en een bestuurlijke eenheid met het recht om geld te slaan, en later hadden de inwoners dezelfde rechten als elke Romeinse burger”.

Volgens onze reisgids en landkaarten zou Acinipo enkele kilometers ten noordwesten van Ronda moeten liggen. Mijn Amerikaanse reisgenoot was wild enthousiast. Dit was zijn eerste bezoek aan Europa en zijn eerste gelegenheid om overblijfselen van het Romeinse Rijk te zien.

Terwijl we over een smal landweggetje reden, kwamen we tot de conclusie dat de ruïnes niet makkelijk te vinden waren. We stopten en vroegen de weg aan een herder die zijn schapen liet grazen. Hij verzekerde ons dat Ronda la Vieja nog maar enkele kilometers verder lag. En inderdaad, ineens zagen we een steile helling voor ons oprijzen die makkelijk te verdedigen leek. Toen we bij de ingang van de archeologische vindplaats kwamen, stonden we onder aan een heuvel en zagen overal hopen oud puin liggen. Dat bleken voormalige woningen te zijn, misschien uit de Romeinse tijd. Blijkbaar hadden hier ooit vrij veel mensen gewoond. Hoog tegen de heuvel, ongeveer een kilometer verderop, stond iets wat leek op een blinde stenen muur. Dat intrigeerde ons. Wat voor bouwwerk zou dat zijn geweest?

Waarom juist hier een stad?

Waarom besloten de Romeinen hier een stad te bouwen, in zo’n schijnbare uithoek? Omdat de inwoners de vijand altijd konden zien aankomen. De Romeinen waren trouwens niet de eersten die de voordelen van deze strategische plek inzagen. Volgens  archeologen woonden er ruim 4000 jaar geleden al volken op deze plaats. Toen de Feniciërs hier rond het jaar 1000 voor onze jaartelling aankwamen, ging Acinipo een belangrijke rol spelen bij hun handelsactiviteit, aangezien het een ideaal binnenlands verbindingspunt was tussen Málaga en Cádiz, hun koloniën aan de kust.

Bij de ingang van de ruïnes stond een bewaker, en na even een praatje te hebben gemaakt, liet hij ons door de oude poort naar binnen. Aan onze rechterkant waren overblijfselen van ronde woningen uit de achtste en zevende eeuw voor onze jaartelling te zien. Terwijl we de heuvel opklommen, zagen we stenen liggen die onderdeel waren geweest van het forum, dat door de Romeinen gebouwd was. Archeologen concluderen aan de hand van de hier opgegraven overblijfselen dat er op het forum openbare gebouwen hebben gestaan en dat het plein (plaza) het echte centrum van de stad was.

Een uniek theater

Onze aandacht werd weer getrokken door de hoge muur op de top van de heuvel. We vroegen ons af wat dat in de tijd van de Romeinen geweest zou kunnen zijn. Toen we dichterbij kwamen, beseften we dat het de achtergrond van een theater was. Het was gemaakt van steen, met een grote boog en een toren. De stenen waren naar Romeins gebruik op maat gehakt en zonder cement op elkaar geplaatst. Toen we onder de boog door liepen, stonden we op het podium; voor ons bevonden zich trappen en zitplaatsen voor misschien wel 1000 mensen. Het theater was uit de rotshelling gehouwen. De gedachte dat we op een plek stonden waar Romeinse toneelspelers en oratoren hadden opgetreden, was heel imponerend!

De Romeinen maakten een goed gebruik van berghellingen door er theaters van te maken. Overblijfselen van Romeinse theaters en amfitheaters zijn in ver uiteen liggende plaatsen terug te vinden, zoals in Mérida (West-Spanje), Trier (Duitsland), Nîmes en Arles (Frankrijk), en zelfs zo noordelijk als Caerleon (Wales). Bekende amfitheaters zijn te zien in Pompeji en in Rome. In het Colosseum in Rome konden wel 50.000 mensen zitten! Er zijn overblijfselen van meer dan 75 Romeinse theaters verspreid over heel het voormalige Romeinse Rijk. Groepen toneelspelers reisden van het ene theater naar het andere om op te treden.

Het theater in Acinipo is het best bewaarde deel van de stad. Het zitgedeelte is gunstig gelegen tegen de helling van de heuvel en wordt beschermd tegen de wind die over de top van de heuvel giert. Het theater was zo ontworpen dat de natuurlijke akoestiek het best benut kon worden.

We klommen naar de top van de heuvel. Het uitzicht in elke richting was schitterend. Helemaal links van ons, in het zuiden, lag Ronda en rechts van ons, in het noorden, lag de oude stad Olvera. Met enkele onheilspellend donkere wolken als achtergrond gingen we in het theater op deze eenzame helling zitten en probeerden ons voor te stellen hoe het er hier zo’n 2000 jaar geleden in de drukke maar afgelegen Romeinse stad Acinipo aan toe moet zijn gegaan. We vroegen ons af wat er op deze unieke vindplaats nog ontdekt zou kunnen worden. Misschien zullen de geheimen in de toekomst door de opstanding van de voormalige bewoners onthuld worden. — Johannes 5:28, 29; Handelingen 24:15.

[Kaart op blz. 14]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

MADRID

Acinipo

Ronda

Málaga

 [Illustratie op blz. 15]

Bordje bij de ingang: „Archeologische vindplaats van Acinipo”

[Illustratie op blz. 15]

Hopen puin van Romeinse woningen

[Illustratie op blz. 15]

Achtermuur van het theater

[Illustratie op blz. 15]

Theater met podium

[Illustratie op blz. 15]

Hoektoren van het theater

[Illustratie op blz. 15]

Heuveltop waarop Acinipo gelegen is

[Illustratie op blz. 16]

Op de voorgrond zijn fundamenten van pre-Romeinse woningen te zien