Kleuterscholen zonder speelgoed

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN DUITSLAND

Toen de kinderen op een ochtend de kleuterschool binnenliepen, merkten ze dat alle lokalen leeg waren, op de meubels na. Tevergeefs zochten ze naar poppen, spelletjes of knuffeldieren. Ook boeken en blokken ontbraken. Er was zelfs geen schaar of papier te bekennen. Het speelgoed was echt allemaal weg, en het zou pas na drie maanden terugkomen. Wat was er aan de hand?

Hun kleuterschool nam samen met een toenemend aantal andere kleuterscholen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, deel aan een opmerkelijk en innovatief project met de naam ’Kleuterscholen zonder speelgoed’. Hoe vreemd het ook klinkt, het doel van dit project, waarover gezondheidsdeskundigen van de Europese Unie zich zeer lovend uitlaten, is de preventie van allerlei verslavingen. De laatste tijd zijn onderzoekers tot het besef gekomen dat mensen minder gauw verslaafd raken als ze zich al jong sociale vaardigheden eigen maken. Daartoe behoren, volgens een krantenbericht, „communicatievaardigheden en het vermogen makkelijk contact te leggen, met conflicten om te gaan, de verantwoordelijkheid voor hun daden op zich te nemen, zichzelf taken op te leggen, problemen te zien, hulp te halen en een oplossing te zoeken”. Voorstanders van het programma zeggen dat zulke vaardigheden zo vroeg mogelijk ontwikkeld moeten worden en dat periodes zonder speelgoed daarbij helpen, omdat ze de creativiteit en het zelfvertrouwen van kinderen vergroten.

De periode van drie maanden waarin de kinderen het zonder speelgoed moeten stellen, is zorgvuldig gepland en alles is met zowel de ouders als de kinderen besproken. Er zijn kinderen die in het begin niet weten wat ze zonder speelgoed moeten beginnen. „In sommige kleuterscholen zijn de kinderen de eerste vier weken volkomen onhandelbaar” en is het personeel de wanhoop nabij, zegt het verslag. Maar de kinderen leren zich aan te passen en worden steeds creatiever. Zonder speelgoed overleggen, plannen en spelen kinderen meer met elkaar, waardoor hun sociale vaardigheden en taalbeheersing verbeteren. Kinderen die zich eerst achter hun speelgoed ’verscholen’, maken nu vrienden. Ouders hebben eveneens positieve veranderingen opgemerkt: hun kinderen gedroegen zich beter als ze aan het spelen waren en waren creatiever dan vroeger.