Kamtsjatka — Mysterieus schiereiland in de Grote Oceaan

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN RUSLAND

MEER dan driehonderd jaar geleden stuitten Russische ontdekkingsreizigers die oostwaarts door Azië trokken, op een bergachtig schiereiland dat in zuidelijke richting uitstak in de Grote Oceaan en dat de Zee van Ochotsk en de Beringzee van elkaar scheidde. Dit stuk land dat net iets groter is dan Italië, is van een mysterieuze schoonheid en is bij buitenstaanders nog grotendeels onbekend.

Kamtsjatka, dat bijna op dezelfde breedtegraad ligt als de Britse Eilanden, heeft een koel klimaat. Aan de kust zijn de winters wat zachter, maar op enkele plaatsen landinwaarts kan wel zes meter sneeuw vallen, en soms zelfs twaalf meter! ’s Zomers is het schiereiland vaak gehuld in zeemist en wordt het geteisterd door hevige wind. De overvloedige regenval op de vulkanische grond van Kamtsjatka heeft een weelderige plantengroei tot gevolg, waaronder bessenstruiken, manshoog gras en schitterende wilde bloemen, zoals de spirea die de koningin van de weide wordt genoemd.

 Bijna een derde van het schiereiland is bedekt met steenberken waarvan de stammen en takken door de felle wind en de hevige sneeuwval zijn vervormd. Deze winterharde, langzaam groeiende berken zijn buitengewoon robuust, en met hun sterke wortels kunnen ze bijna overal groeien, zelfs horizontaal tegen rotswanden aan. Hun bladeren verschijnen in juni, wanneer er vaak nog sneeuw ligt, en worden geel in augustus, waarmee ze de voorbode zijn van de komende winter.

Vulkanen, geisers en heetwaterbronnen

Kamtsjatka ligt in de Ring van Vuur, een gebied rondom de Grote Oceaan met grote seismische activiteit, en heeft zo’n dertig actieve vulkanen. De Kloetsjevskajavulkaan, die wel beschreven is als „een perfecte, onvoorstelbaar mooie kegel”, heeft een hoogte van 4750 meter boven zeeniveau en is daarmee de grootste actieve vulkaan in Eurazië. Sinds 1697 — het jaar waarin Russische ontdekkingsreizigers voor het eerst Kamtsjatka betraden — zijn er op het schiereiland ruim zeshonderd uitbarstingen geregistreerd.

In 1975 en 1976 ontstond er door spleeterupties in het gebied van de Tolbatsjik een brandende ’fakkel’ van meer dan 2500 meter hoog. In de aswolken lichtte de bliksem op. Bijna anderhalf jaar lang vonden er onophoudelijk erupties plaats waardoor vier nieuwe vulkaankegels werden gevormd. Meren en rivieren verdwenen en door de hete as verdorden complete bossen tot aan hun wortels. Uitgestrekte plattelandsgebieden veranderden in een woestijn.

Gelukkig kwamen de meeste uitbarstingen voor op plaatsen ver van de bewoonde wereld, zodat er weinig slachtoffers vielen. Maar bezoekers hebben andere redenen om voorzichtig te zijn, vooral als ze naar de Vallei des Doods gaan, aan de voet van de Kichpinytsjvulkaan. Als het windstil is — vooral tijdens de dooi in het voorjaar — ontstaat er in de vallei een concentratie van giftige vulkanische dampen die voor dieren in het wild levensgevaarlijk zijn. Bij één gelegenheid werden verspreid in de vallei de karkassen van tien beren en talloze kleinere dieren aangetroffen.

De enorme krater die bekendstaat als de Uzoncaldeira wordt gekenmerkt door borrelende modderpoelen, en kokendhete kratermeren vol kleurrijke algen. In hetzelfde gebied ligt de Vallei van de Geisers, die in 1941 werd ontdekt. Sommige geisers spuiten om de twee of drie minuten,  andere om de paar dagen. Deze verbazingwekkende plekken op zo’n 180 kilometer van de stad Petropavlovsk-Kamtsjatski kunnen bezocht worden per helikopter. Maar het aantal bezoekers wordt streng in de gaten gehouden om te voorkomen dat het kwetsbare ecologische evenwicht wordt verstoord. Daarom staan zes gebieden op Kamtsjatka op de Werelderfgoedlijst.

Kamtsjatka heeft talloze heetwaterbronnen. Veel van die bronnen, met een temperatuur rond de 35 graden, zijn populair bij bezoekers en vormen een compensatie voor de lange koude wintermaanden. De geothermische warmte is ook wel gebruikt voor het opwekken van elektriciteit. Rusland heeft op dit schiereiland zelfs zijn eerste geothermische krachtcentrale gebouwd.

 Beren, zalmen en zeearenden

Op Kamtsjatka zwerven nog zo’n tienduizend bruine beren rond. Hun gemiddelde gewicht ligt tussen de 150 en 200 kilo, hoewel ze wel drie keer zo zwaar kunnen worden. In de folklore van de inheemse Itelmenen was de beer hun ’broer’, en ze hadden dan ook respect voor dit dier. Aan deze broederschap kwam een eind met de komst van vuurwapens. Nu vrezen natuurbeschermers voor het voortbestaan van het dier.

De beren zijn schuw en zijn dus zelden te zien. Maar in juni, de paaitijd van de zalm, verschijnen de beren massaal bij de rivieren om zich te goed te doen aan de vissen. Eén beer kan wel 24 zalmen achter elkaar verorberen! Hoe komt het dat de beren zo’n enorme eetlust hebben? In de zomer moeten ze genoeg lichaamsvet opbouwen om de magere koude wintermaanden door te komen. Die maanden brengen ze slapend door in beschutte holen zodat ze hun energie kunnen sparen.

Nog een dier dat gek is op zalm, is de Stellers zeearend, een indrukwekkende vogel met een spanwijdte van wel tweeënhalve meter. De overwegend zwarte vogel heeft witte schouders en een witte, wigvormige staart. Deze arenden worden alleen in dit deel van de wereld aangetroffen en een enkele keer ook op de Pribiloveilanden (Alaska) en de Aleoeten. Momenteel zijn er nog zo’n vijfduizend exemplaren, maar hun aantal neemt af. De vogels gebruiken elk jaar hetzelfde nest, dat ze onderhouden en waaraan ze materiaal toevoegen. Eén nest had op het laatst een doorsnede van drie meter en werd zo zwaar dat de berk waarop het was gebouwd het begaf.

De mensen op Kamtsjatka

De huidige bewoners van Kamtsjatka zijn voornamelijk Russen, maar er zijn ook nog steeds enkele duizenden van de inheemse bevolking zoals de Korjaken in het noorden, en zij vormen de grootste groep. Andere bevolkingsgroepen zijn de Tsjoektsjen en Itelmenen, die beide hun eigen taal hebben. De meeste bewoners van Kamtsjatka wonen in Petropavlovsk-Kamtsjatski, het regeringscentrum. De rest van het schiereiland is dunbevolkt en de meeste dorpen aan de kust of langs de rivieren zijn alleen per boot of per vliegtuig te bereiken.

De vis- en krabbenvangst vormt de pijler van de economie. Vooral de rode Kamtsjatkakrabben zijn erg populair. Met hun spanwijdte van zo’n anderhalve meter van schaar tot schaar zijn ze op de toonbanken een kleurrijke bezienswaardigheid.

Sinds 1989 bezoeken Jehovah’s Getuigen Kamtsjatka met een ander soort visserij in gedachten. Als „vissers van mensen” hebben ze het goede nieuws van Gods koninkrijk naar de geïsoleerde bevolking van Kamtsjatka gebracht (Mattheüs 4:19; 24:14). Enkelen hebben gunstig gereageerd, en nu helpen zij weer anderen om de Schepper, Jehovah God, te leren kennen en aanbidden, in plaats van zijn schepping. Het gevolg is dat veel plaatselijke mensen bevrijd worden van de algemeen heersende angst voor boze geesten (Jakobus 4:7). Ze leren over een tijd in de toekomst waarin de hele aarde gereinigd zal zijn van alle kwaad en kwaaddoeners en ’vervuld zal zijn van de kennis van Jehovah, zoals de wateren ook de zee bedekken’. — Jesaja 11:9.

[Kader/Illustraties op blz. 18]

EEN SPECTACULAIRE KRATER

De Uzoncaldeira, de krater van een oude vulkaan, heeft een doorsnede van tien kilometer. Zijn steile wanden omsluiten een „verzameling van alles waar Kamtsjatka beroemd om is”, zegt een naslagwerk. De krater heeft warme en koude bronnen, openingen met borrelende modder, moddervulkanen, ongerepte meren die wemelen van vissen en zwanen, en een weelderige plantengroei.

Volgens het boek Miracles of Kamchatka Land is „er nauwelijks een andere plek op aarde” waar de herfst zo mooi is en tegelijkertijd zo kort. De vuurrode toendra steekt af bij de intens gele tinten van de berkenbomen, terwijl de gloeiende aarde hier en daar kolommen van witte stoom uitstoot die contrasteren met de diepblauwe lucht. En vroeg in de morgen ’zingt’ het bos wanneer talloze miljoenen met rijp bedekte bladeren tinkelend op de grond vallen en daarmee zachtjes de naderende winter inluiden.

[Kader op blz. 19]

EEN DODELIJK MEER

In 1996 vond er onder het Karymskymeer een uitbarsting plaats van een vulkaan waarvan men dacht dat die allang niet meer actief was. Er ontstonden tien meter hoge golven die de omringende bossen platwalsten, en binnen enkele minuten had het meer een zuurgraad die elk leven erin onmogelijk maakte. Ondanks de vulkanische neerslag en de golven die tegen de kustlijn beukten, werden er bij het meer geen dode dieren aangetroffen, vertelt de onderzoeker Andrew Logan. „Het was bekend dat er in het Karymskymeer vóór de eruptie enkele miljoenen vissen (voornamelijk zalm en forel) leefden. Na de eruptie was er geen leven meer in te bekennen”, zegt hij. Het kan zijn dat een aantal vissen het echter wel heeft overleefd. Wetenschappers vermoeden dat een soort waarschuwingssignaal (misschien een verandering in de chemische samenstelling van het water) de vissen heeft gealarmeerd, waardoor ze hun toevlucht hebben gezocht in de nabijgelegen Karymskyrivier.

[Kaart op blz. 16]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

RUSLAND

KAMTSJATKA