Toeval of ontwerp?

Het koude licht van het vuurvliegje

● Het vuurvliegje komt in tropische en gematigde streken voor en is te herkennen aan de lichtsignalen die het uitzendt om het andere geslacht aan te trekken. Het is interessant dat het licht van dit insect superieur is aan het licht van gloeilampen en fluorescentielampen die door de mens worden geproduceerd. De volgende keer dat u uw elektriciteitsrekening bekijkt, zou u misschien eens bij de capaciteiten van dit kleine insect kunnen stilstaan.

Wetenswaardigheid: Een gloeilamp geeft slechts 10 procent van zijn energie als licht af; de rest wordt in feite als warmte verspild. Een fluorescentielamp doet het veel beter, want die geeft 90 procent van zijn energie als licht af. Maar geen van beide lampen kan het vuurvliegje evenaren. Met heel weinig uv- en infraroodstralen is de lichtefficiëntie van dit insect bijna 100 procent!

Het geheim van het vuurvliegje ligt in de chemische reacties van de stof luciferine, het enzym luciferase en zuurstof. Speciale cellen, fotocyten genoemd, gebruiken luciferase om deze reactie op gang te brengen en verbruiken daarbij zuurstof als brandstof. Het resultaat is koud licht — zo genoemd omdat er nagenoeg geen warmte bij vrijkomt. Sandra Mason, een docente op het gebied van tuinbouw en milieu, merkte treffend op dat Thomas Edison, de uitvinder van de gloeilamp, „wel jaloers moet zijn geweest op vuurvliegjes”.

Wat denkt u? Is het koude licht van het vuurvliegje bij toeval ontstaan of is het ontworpen?

[Diagram/Illustraties op blz. 15]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

LICHTEFFICIËNTIE

Gloeilamp 10%

Fluorescentielamp 90%

Vuurvliegje 96%

[Illustratieverantwoording op blz. 15]

Firefly on leaf: © E. R. Degginger/Photo Researchers, Inc.; firefly in flight: © Darwin Dale/Photo Researchers, Inc.