De Murchisonwatervallen in Oeganda

„Dit was de grootste waterval van de Nijl.” — Sir Samuel White Baker, Engels ontdekkingsreiziger.

MENSEN zijn altijd gefascineerd geweest door watervallen. Bezoekers kunnen uren genieten van het rustgevende geluid van het neerstortende water en van de zachte, koele nevel die vaak van een waterval opstijgt.

Dat geldt ook voor de Murchisonwatervallen * in Oeganda. De Nijl is ruim 6500 kilometer lang en er is wel gezegd dat de watervallen het spectaculairste stukje ervan zijn. Het is waar dat ze niet zo hoog zijn als de Angelwatervallen (Venezuela), en ook stroomt er niet zo veel water doorheen als door de Victoriawatervallen (op de grens van Zambia en Zimbabwe) of de Niagarawatervallen (op de grens van de VS en Canada). Toch laten de schoonheid en kracht van de Murchisonwatervallen een blijvende indruk achter.

De geschiedenis

De Murchisonwatervallen zijn slechts een deel van het gelijknamige nationale park, dat 3841 vierkante kilometer beslaat. Het park ligt in het noordwesten van Oeganda en werd in 1952 geopend. Baker bezocht de watervallen rond 1860. In zijn boek The Albert N’yanza beschrijft hij zijn eerste impressie:

„Toen we de bocht omgingen, werden we verrast door een schitterende aanblik. (...) Het vallende water was zo wit als sneeuw, wat prachtig afstak tegen de steile, donkere rotsen langs de rivier, terwijl de sierlijke tropische palmen en de bananenbomen de aanblik nog verder verfraaiden. Dit was de grootste waterval van de Nijl.” Baker gaf de watervallen de naam Murchisonwatervallen, ter ere van de voorzitter van de Royal Geographical Society.

Een uniek stukje Nijl

Een mooie manier om de watervallen te bekijken is per boot. Bezoekers kunnen vanuit Paraa een schitterende tocht maken over de Nijl en vanaf het water wilde dieren bekijken, zoals nijlpaarden, grote Afrikaanse olifanten, nijlkrokodillen en buffels. Door al die indrukwekkende dieren vergeet de bezoeker misschien even dat hij eigenlijk op weg was naar de watervallen.  Maar als hij eenmaal het bruisende witte water op de rotsen ziet uiteenspatten, begrijpt hij waarom Baker zo onder de indruk was.

Hoewel veel bezoekers vanaf een boot genieten van het uitzicht op de watervallen, heeft het uitzicht van bovenaf een heel eigen charme. Sommigen vinden dat het allermooiste. Van bovenaf is namelijk te zien hoe de bijna 50 meter brede Nijl zich door een opening van ongeveer 6 meter breed perst en dan 40 meter naar beneden stort. Hier kun je de grond soms zelfs voelen trillen. Er is wel gezegd dat deze waterval een van de krachtigste waterstromen ter wereld is.

Baker beschreef in zijn boek wat er gebeurde vlak voordat hij de watervallen zag. Hij hoorde tijdens een wandeling in de vroege ochtend een donderend geluid. Hij nam aan dat het in de verte onweerde, maar tot zijn verrassing kwam het geluid van de watervallen.

Net als Baker zijn elk jaar duizenden mensen diep onder de indruk van de adembenemende schoonheid en kracht van dit spectaculaire natuurwonder. Met eigen ogen zien met hoeveel kracht het water naar beneden stort, is een onvergetelijke ervaring. De Murchisonwatervallen zijn beslist een uniek stukje Nijl.

[Voetnoot]

[Kader/Illustratie op blz. 17]

Het nationale park

Bij een telling in 1969 werden in het park zo’n 14.000 nijlpaarden, 14.500 olifanten en 26.500 buffels aangetroffen. In de daaropvolgende jaren namen die aantallen drastisch af. Als gevolg van recente beschermingsmaatregelen groeit het aantal dieren weer. In de wouden leven nu ook veel apensoorten, zoals chimpansees en bavianen. Op de savannen grazen onder andere giraffen en hartenbeesten. Er zijn in het park ruim 70 soorten zoogdieren en meer dan 450 soorten vogels geteld.

[Illustratieverantwoording op blz. 16]

All photos pages 16 and 17: Courtesy of the Uganda Wildlife Authority