WAT gebeurt er aan het eind van de zomer met de prachtige distelvlinders? Gaan ze gewoon dood als het weer omslaat? Dat hebben vlinderliefhebbers in Europa zich lang afgevraagd. Uit nieuw onderzoek is een bijzonder verhaal naar voren gekomen: de vlinders vliegen elk jaar heen en weer tussen Noord-Europa en Afrika.

Wetenschappers hebben radarbeelden gecombineerd met duizenden waarnemingen van vlinderliefhebbers in heel Europa. Daaruit bleek dat miljoenen distelvlinders aan het eind van de zomer naar het zuiden trekken. Ze vliegen dan op een hoogte van meer dan 500 meter en worden tijdens hun trek dus zelden door mensen waargenomen. De vlinders wachten op gunstige windstromingen en laten zich dan met een gemiddelde snelheid van 45 kilometer per uur naar Afrika meevoeren. Hun jaarlijkse trek van wel 15.000 kilometer begint in sommige gevallen vlak onder de poolcirkel en eindigt soms zo zuidelijk als tropisch West-Afrika. Hun reis is twee keer zo lang als die van de Noord-Amerikaanse monarchvlinder. Er zijn zes generaties distelvlinders nodig om de heen- en terugreis te voltooien.

Professor Jane Hill van de Universiteit van York (Engeland) vertelt: „De distelvlinder gaat gewoon door met vliegen, zich voortplanten en weer verder trekken.” Jaarlijks verplaatst de hele populatie zich op die manier van Noord-Europa naar Afrika en weer terug.

„Deze vlinder weegt nog geen gram, heeft hersenen ter grootte van een speldenknop en heeft niet de kans om van oudere, ervaren vlinders te leren. Toch onderneemt hij een indrukwekkende intercontinentale trek”, zegt Richard Fox, onderzoeksmanager bij de Britse vlinderstichting. Van dit insect „werd ooit gedacht dat het blindelings door de wind werd meegevoerd op een evolutionair doodlopende weg in de ijzige Britse winter”, voegt Fox eraan toe. Maar uit dit onderzoek „blijkt dat de distelvlinder een echte wereldreiziger is”.