Sommige mensen vinden dat je een kind nooit te veel complimentjes kunt geven. Anderen beweren dat een kind van te veel complimentjes arrogant kan worden en daardoor kan denken dat hij overal recht op heeft en kan doen en laten wat hij maar wil.

Het gaat niet alleen om de hoeveelheid complimentjes die een kind krijgt, maar ook om het soort. Welke zullen een kind stimuleren? En welke werken juist averechts? Hoe kunt u doeltreffende complimentjes geven?

Niet alle complimenten zijn hetzelfde. Sta eens stil bij het volgende:

Te veel complimenten geven, kan averechts werken. Sommige ouders delen onverdiende complimentjes uit om het zelfvertrouwen van hun kind een boost te geven. Maar dr. David Walsh waarschuwt: ‘[Kinderen] zijn slim genoeg om door zo’n poppenkast heen te kijken en nemen je dat niet in dank af. Want ze weten heel goed dat [dat compliment] in geen verhouding staat tot de geleverde prestatie en zullen je dus wellicht over het algemeen gaan wantrouwen.’ *

Prijs vooral de inspanning. Stel dat uw dochter heel goed kan tekenen. U wilt haar natuurlijk stimuleren zodat ze er nog beter in wordt. Maar pas op: door complimenten te geven die volledig gefocust zijn op talent, kan uw dochter gaan denken dat het alleen zin heeft om vaardigheden te ontwikkelen als dat makkelijk gaat. Ze gaat nieuwe uitdagingen daardoor misschien zelfs uit de weg, bang om te falen. Ze zou kunnen denken: ‘Waarom zou ik het proberen als het moeite kost? Het zal wel niets voor mij zijn.’

Gedragsgerichte complimenten werken het best. Kinderen die complimenten krijgen voor hun harde werk en doorzettingsvermogen — in plaats van voor hun talenten — leren een belangrijke les: ergens goed in worden  kost tijd en moeite. Als ze dat weten, ‘zullen ze alles doen om het gewenste resultaat te behalen’, zegt het boek Letting Go With Love and Confidence. ‘Zelfs als het even niet lukt, zien ze zichzelf niet als mislukkelingen maar als leerlingen.’

Geef complimenten voor inzet, niet alleen voor talent. Als u tegen uw kind zegt: ‘Ik zie dat je goed over die tekening hebt nagedacht’, kan dat een beter effect hebben dan dat u zegt: ‘Je bent een natuurtalent.’ In beide opmerkingen zit een compliment, maar met de laatste kunt u onbedoeld de indruk wekken dat alleen aangeboren talent ontwikkeld kan worden.

Als u complimentjes geeft voor de inzet die uw kind toont, leert u hem dat als hij het blijft proberen hij steeds bekwamer kan worden. Uw kind zal nieuwe uitdagingen dan met meer zelfvertrouwen aangaan. (Bijbels principe: Spreuken 14:23.)

Help uw kind met fouten om te gaan. Zelfs goede mensen maken fouten, misschien zelfs regelmatig (Spreuken 24:16). Maar ze leren van hun fouten, pakken de draad weer op en gaan door. Hoe kunt u uw kind helpen zo’n positieve houding te ontwikkelen?

Ook hierbij is het belangrijk op inzet te focussen. Stel dat u tegen uw dochter zegt: ‘Je hebt een wiskundeknobbel’, maar vervolgens haalt ze een onvoldoende voor een wiskundetoets. Ze kan dan denken: ik ben mijn talent verloren, dus waarom zou ik nog moeite doen om er beter in te worden?

Maar als u op inzet focust, stimuleert u doorzettingsvermogen. U helpt uw dochter tegenslag te relativeren en dit niet als een ramp te zien. In plaats van op te geven, zal ze het gewoon opnieuw proberen of harder gaan werken. (Bijbels principe: Jakobus 3:2.)

Geef opbouwende kritiek. Als u op de juiste manier opbouwende kritiek geeft, kan dat een kind aanmoedigen in plaats van ontmoedigen. Als u uw kind geregeld gepaste complimentjes geeft, zal hij blij zijn met feedback die hem kan helpen ergens beter in te worden. Wat hij bereikt is dan iets waar zowel hij als u blij mee kan zijn. (Bijbels principe: Spreuken 13:4.)