De wijze raad van een moeder

„Luister, mijn zoon, naar het strenge onderricht van uw vader en verlaat de wet van uw moeder niet.” — Spreuken 1:8.

ONZE ouders — onze vader en moeder — kunnen een waardevolle bron van aanmoediging, steun en raad zijn. Het bijbelboek Spreuken vertelt over een zekere jonge koning, Lemuël, die bij wijze van „correctie” een „gewichtige boodschap” van zijn moeder ontving. Deze woorden staan opgetekend in Spreuken hoofdstuk 31, en ook wij kunnen ons voordeel doen met de wijze raad van deze moeder. — Spreuken 31:1.

Passende raad voor een koning

Lemuëls moeder begint met verschillende vragen te stellen die onze belangstelling vergroten: „Wat, o mijn zoon zal ik zeggen, en wat, o zoon van mijn buik, en wat, o zoon van mijn geloften?” Haar driemaal herhaalde verzoek toont haar grote bezorgdheid dat haar zoon aandacht aan haar woorden zal schenken (Spreuken 31:2). Haar belangstelling voor het geestelijke welzijn van haar kind is een voortreffelijk voorbeeld voor christelijke ouders in deze tijd.

Wat kan een moeder die zich om het welzijn van haar zoon bekommert, meer zorgen baren dan de uitspattingen die verbonden zijn met het spreekwoordelijke ’Wein, Weib und Gesang’? Lemuëls moeder windt er geen doekjes om en zegt: „Geef uw vitale kracht niet aan vrouwen.” Zij kenschetst promiscue gedrag als iets „wat leidt tot het wegvagen van koningen”. — Spreuken 31:3.

Overmatig drinken mag niet over het hoofd worden gezien. „Het komt niet toe aan koningen, o Lemuël, het komt niet toe aan koningen om wijn te drinken”, waarschuwt zij. Hoe kan een koning een gezond en scherpzinnig oordeel vellen zonder ’het verordende te vergeten en de rechtszaak van wie ook van de zonen der ellende te verdraaien’, als hij constant bedwelmd is? — Spreuken 31:4-7.

Door daarentegen vrij te blijven van zulke ondeugden, zal de koning in staat zijn ’rechtvaardig te oordelen en de zaak van de ellendige en de arme te bepleiten’. — Spreuken 31:8, 9.

Al zijn christelijke jongeren in deze tijd dan misschien geen „koningen”, de wijze raad van Lemuëls moeder is nog even actueel, zo niet actueler. Alcoholmisbruik, tabaksgebruik en seksuele immoraliteit vieren tegenwoordig hoogtij onder jongeren, en het is uitermate belangrijk dat christelijke jongeren aandacht schenken wanneer hun ouders ’gewichtige boodschappen’ aan hen meedelen.

Een bekwame vrouw

Moeders bekommeren zich terecht om de huwelijksvooruitzichten van hun zoons die op weg zijn  naar de volwassenheid. Lemuëls moeder richt haar aandacht vervolgens op de hoedanigheden van een ideale vrouw. Een jonge man zou er ongetwijfeld veel profijt van hebben te beschouwen hoe een vrouw deze belangrijke zaak beziet.

In vers 10 wordt „een bekwame vrouw” vergeleken met zeldzame, waardevolle koralen, die in bijbelse tijden slechts met aanzienlijke moeite verkregen werden. Evenzo kost het moeite om een bekwame vrouw te vinden. In plaats van zich overhaast in een huwelijk te storten, zou een jonge man er goed aan doen zich voldoende tijd te gunnen om selectief te zijn. Dan zou hij zijn kostbare vondst eerder zeer waardevol achten.

Met betrekking tot een bekwame vrouw wordt tot Lemuël gezegd: „In haar heeft het hart van haar eigenaar vertrouwen gesteld” (vers 11). Met andere woorden, hij dient er niet op te staan dat zijn vrouw in elke aangelegenheid zijn toestemming krijgt. Uiteraard dienen huwelijkspartners elkaar te raadplegen voordat zij belangrijke beslissingen nemen, zoals wanneer het gaat om het doen van een dure aankoop of het grootbrengen van hun kinderen. Communicatie op die terreinen draagt bij tot een nauwe band tussen hen.

Een bekwame vrouw heeft natuurlijk veel te doen. In vers 13 tot en met 27 staan raadgevingen en beginselen die vrouwen in elk tijdperk tot welzijn van hun gezin kunnen gebruiken. In verband met de stijgende kosten van kleding en huisraad bijvoorbeeld leert een bekwame vrouw handig en zuinig te zijn, zodat haar gezin goedgekleed gaat en presentabel is (vers 13, 19, 21, 22). Om de voedselrekening van het gezin te verminderen, verbouwt zij wat zij kan en doet zorgvuldig inkopen. — Vers 14, 16.

Het is duidelijk dat deze vrouw „het brood der luiheid” niet eet. Zij werkt hard en coördineert haar huishoudelijke activiteiten doeltreffend (vers 27). Zij omgordt „haar heupen met sterkte”, wat wil zeggen dat zij zich erop voorbereidt fysiek zwaar werk te verrichten (vers 17). Zij staat voor zonsopgang op om haar werkdag te beginnen en werkt ijverig door tot in de nacht. Het is alsof de lamp die haar werk verlicht, altijd brandde. — Vers 15, 18.

Bovenal is de bekwame vrouw geestelijk gezind. Zij vreest God en aanbidt hem met diep respect en eerbiedig ontzag (vers 30). Zij helpt haar man ook om hun kinderen op te leiden hetzelfde te doen. Vers 26 zegt: „In wijsheid” onderricht zij haar kinderen, en „de wet der liefderijke goedheid is op haar tong”.

Een bekwame man

Om een bekwame vrouw aan te trekken, zou Lemuël zich van de verantwoordelijkheden van een bekwame man moeten kwijten. Lemuëls moeder herinnert hem aan enkele van die verantwoordelijkheden.

Een bekwame man zou een goede reputatie genieten bij „de oudere mannen van het land” (Spreuken 31:23). Dit betekent dat hij iemand zou zijn die bekwaam, eerlijk, betrouwbaar en godvrezend is (Exodus 18:21; Deuteronomium 16:18-20). Als zodanig zou hij „bekend [zijn] in de poorten”, waar de vooraanstaande mannen bijeenkwamen om de stadszaken te behandelen. Om als een godvrezend man „bekend” te staan, zou hij redelijk moeten zijn en harmonieus moeten samenwerken met de ouderlingen van het „land”, waarmee misschien het district of de streek wordt bedoeld.

Ongetwijfeld uit persoonlijke ervaring sprekend, herinnert Lemuëls moeder haar zoon eraan hoe belangrijk het is waardering voor zijn toekomstige vrouw te tonen. Niemand op aarde zou hem dierbaarder zijn. Stelt u zich dus eens de diepe emotie in zijn stem voor wanneer hij ten aanhoren van allen belijdt: „Er zijn vele dochters die zich bekwaam hebben betoond, maar gij — gij zijt boven hen allen uitgestegen.” — Spreuken 31:29.

Het is duidelijk dat Lemuël de wijze raad van zijn moeder op prijs stelde. Wij merken bijvoorbeeld op dat hij in vers 1 over de woorden van zijn moeder spreekt als zijn eigen woorden. Hij nam haar „correctie” dus ter harte en trok profijt van haar raad. Mogen ook wij voordeel trekken van deze „gewichtige boodschap” door de erin opgesloten beginselen in ons leven toe te passen.

[Illustraties op blz. 31]

Een bekwame vrouw eet niet „het brood der luiheid”