Vertrouwen is noodzakelijk voor een gelukkig leven

VOEDSELVERGIFTIGING is heel vervelend. Iemand die er vaak last van heeft, moet beter opletten wat hij eet. Maar alle voedsel laten staan om de kans op voedselvergiftiging uit te sluiten, is geen realistische oplossing. Dat zou meer problemen opleveren dan wegnemen. Zonder voedsel kan niemand lang in leven blijven.

Zo is het ook pijnlijk als iemands vertrouwen wordt geschonden. Als dat herhaaldelijk gebeurt, gaan we misschien eens goed nadenken over onze keuze van vrienden. Maar alle mensen uit de weg gaan om zo teleurstelling te vermijden, is niet de oplossing. Waarom niet? Omdat het ons ongelukkig maakt als we anderen wantrouwen. Om een tevreden leven te leiden, hebben we relaties nodig die berusten op onderling vertrouwen.

„Vertrouwen is een van de grondslagen voor een ongecompliceerde interactie in de dagelijkse omgang met anderen”, zegt het boek Jugend 2002. „Iedereen hunkert naar vertrouwen”, bericht de krant Neue Zürcher Zeitung. „Vertrouwen verbetert de kwaliteit van het leven” dusdanig dat het „essentieel is om te overleven”. Zonder vertrouwen „kan iemand het leven niet aan”, vervolgt de krant zelfs.

We hebben dus een fundamentele behoefte om vertrouwen in iemand te stellen. Maar wie kunnen we vertrouwen zonder het risico teleurgesteld te worden?

Vertrouw op Jehovah met heel uw hart

„Vertrouw op Jehovah met heel uw hart”, zegt de bijbel (Spreuken 3:5). Ja, Gods Woord moedigt ons herhaaldelijk aan om op onze Schepper, Jehovah God, te vertrouwen.

Waarom kunnen we ons vertrouwen op God stellen? Ten eerste omdat Jehovah God heilig is. De profeet Jesaja schreef: „Heilig, heilig, heilig is Jehovah” (Jesaja 6:3). Het idee van heiligheid trekt u misschien niet aan. Maar eigenlijk zou dat wel zo moeten zijn omdat Jehovah’s heiligheid betekent dat hij zuiver is, vrij van elke vorm van onrecht en volkomen betrouwbaar. Hij kan nooit corrupt of grof worden, en het is onmogelijk dat hij ooit ons vertrouwen schendt.

Bovendien kunnen we ons vertrouwen op God stellen omdat hij degenen  die hem dienen, kan en wil steunen. Door zijn soevereine macht is hij bijvoorbeeld in staat handelend op te treden. Zijn volmaakte gerechtigheid en wijsheid bepalen de manier waarop hij handelt. En zijn ongeëvenaarde liefde zet hem tot handelen aan. „God is liefde”, schreef de apostel Johannes (1 Johannes 4:8). Gods liefde beïnvloedt alles wat hij doet. Jehovah’s heiligheid en zijn andere in het oog springende eigenschappen maken hem tot een ideale Vader, iemand op wie we ons onvoorwaardelijke vertrouwen kunnen stellen. Niets of niemand kan ooit betrouwbaarder zijn dan Jehovah.

Vertrouw op Jehovah en wees gelukkig

Nog een goede reden om op Jehovah te vertrouwen, is dat hij ons beter begrijpt dan wie maar ook. Hij weet dat elk mens een fundamentele behoefte heeft aan een zekere, blijvende en vertrouwelijke band met de Schepper. Iemand die zo’n band heeft, voelt zich zekerder. „Gelukkig is de fysiek sterke man die Jehovah tot zijn vertrouwen heeft gesteld”, concludeerde koning David (Psalm 40:4). Er zijn tegenwoordig miljoenen mensen die het van harte met David eens zijn.

Kijk eens naar de volgende voorbeelden. Doris heeft in de Dominicaanse Republiek, Duitsland, Griekenland en de Verenigde Staten gewoond. Ze zegt: „Ik ben heel blij dat ik mijn vertrouwen op Jehovah kan stellen. Hij weet hoe hij in fysiek, geestelijk en emotioneel opzicht voor me moet zorgen. Hij is de beste vriend die iemand maar zou kunnen hebben.” Wolfgang, juridisch adviseur, legt uit: „Het is heerlijk als je je op iemand kunt verlaten die je beste belangen op het oog heeft, iemand die kan en ook zal doen wat het beste voor je is!” Ham, die in Azië werd geboren maar nu in Europa woont, zegt: „Ik ben ervan overtuigd dat Jehovah alle dingen onder controle heeft en dat hij geen fouten maakt, dus ik ben blij dat ik me op hem kan verlaten.”

Uiteraard moet elk van ons niet alleen op onze Schepper vertrouwen maar ook op mensen. Daarom geeft Jehovah ons als een wijze en ervaren vriend raad over het soort van mensen dat we kunnen vertrouwen. Door zorgvuldig de bijbel te lezen, kunnen we zijn raad op dit terrein te weten komen.

Mensen die we kunnen vertrouwen

„Stelt uw vertrouwen niet op edelen, noch op de zoon van de aardse mens, aan wie geen redding toebehoort”, schreef de psalmist (Psalm 146:3). Die geïnspireerde woorden helpen ons in te zien dat veel mensen ons vertrouwen niet waard zijn. Zelfs mensen die veel aanzien genieten als de „edelen” van deze wereld, zoals deskundigen op gespecialiseerde vakgebieden of werkterreinen, verdienen niet automatisch ons vertrouwen. Hun raad is vaak misleidend en het vertrouwen dat in zulke „edelen” wordt gesteld, kan snel op een teleurstelling uitlopen.

Dit betekent ook weer niet dat we iedereen moeten wantrouwen. Maar we moeten duidelijk wel selectief zijn bij de keuze van degenen in wie we vertrouwen stellen. Welke criteria  moeten we daarbij hanteren? Een voorbeeld van de natie Israël uit de oudheid kan ons wellicht helpen. Toen er personen aangesteld moesten worden om zware verantwoordelijkheden in Israël te dragen, kreeg Mozes de raad „bekwame mannen te kiezen, die God vrezen, betrouwbare mannen, die onrechtvaardige winst haten” (Exodus 18:21). Wat kunnen we hieruit leren?

Dit waren mannen die voordat ze in bepaalde vertrouwensposities werden geplaatst, godvruchtige eigenschappen hadden getoond. Ze hadden al laten zien dat ze godvrezend waren; ze hadden een diepe eerbied voor de Schepper en een gezonde vrees om hem te mishagen. Het was voor iedereen duidelijk dat die mannen hun uiterste best deden om Gods maatstaven hoog te houden. Ze haatten oneerlijke winst, wat erop duidde dat ze de morele kracht hadden om zich niet door macht te laten verderven. Ze zouden iemands vertrouwen niet misbruiken om hun persoonlijke belangen of die van familieleden of vrienden te bevorderen.

Zou het voor ons in deze tijd niet verstandig zijn om soortgelijke criteria te hanteren bij de keuze van personen in wie we vertrouwen stellen? Kennen we mensen die door hun gedrag laten zien dat ze God vrezen? Zijn ze vastbesloten om zich aan zijn gedragsnormen te houden? Zijn ze zo integer dat ze geen verkeerde dingen zullen doen? Zijn ze zo eerlijk dat ze geen misbruik van een situatie zullen maken om hun zin te krijgen of om er zelf beter van te worden? Mannen en vrouwen die blijk geven van zulke eigenschappen zijn beslist ons vertrouwen waard.

Raak niet te vlug teleurgesteld in iemand

Als we beoordelen of iemand al dan niet betrouwbaar is, moeten we geduldig zijn, want het kost tijd om iemands vertrouwen te verdienen. We doen er verstandig aan ons vertrouwen in iemand geleidelijk, stap voor stap, uit te breiden. Hoe? Door iemand een tijdlang te observeren om te zien hoe hij zich in bepaalde situaties gedraagt. Is de persoon betrouwbaar in kleine dingen? Geeft hij geleende dingen terug zoals beloofd en is hij punctueel in zijn afspraken? Als dat zo is, vinden we misschien dat we hem gerust serieuzere zaken kunnen toevertrouwen. Dat stemt overeen met het volgende beginsel: „Wie getrouw is in het geringste, is ook getrouw in veel” (Lukas 16:10). Door selectief en geduldig te zijn, kunnen we geholpen worden grote teleurstellingen te vermijden.

Maar als iemand ons nu eens laat vallen? Studenten van de bijbel zullen zich herinneren dat Jezus Christus in de nacht van zijn arrestatie door al zijn apostelen in de steek werd gelaten. Judas Iskariot verraadde hem en de anderen gingen er bang vandoor. Petrus verloochende Jezus zelfs driemaal. Maar Jezus zag dat alleen Judas weloverwogen had gehandeld. Hoewel Jezus op zo’n cruciaal moment in de steek werd gelaten, sprak hij slechts enkele weken later weer zijn vertrouwen in de elf overgebleven apostelen uit (Mattheüs 26:45-47, 56, 69-75; 28:16-20). Als we ons verraden voelen door iemand die we vertrouwden, doen ook wij er goed aan te overdenken of het ogenschijnlijke verraad een teken is van een onbetrouwbaar karakter of van een tijdelijke zwakheid van het vlees.

Ben ik zelf betrouwbaar?

Iemand die besluit selectief te zijn in verband met wie hij vertrouwt, moet eerlijk zijn en zich afvragen: Ben ik zelf betrouwbaar? Welke redelijke maatstaven van betrouwbaarheid moet ik van mezelf en anderen verwachten?

Iemand die betrouwbaar is, spreekt natuurlijk altijd de waarheid (Efeziërs 4:25). Hij praat mensen niet naar de mond om er zo zelf van te profiteren. En als een betrouwbaar persoon iets belooft, zal hij alles doen wat in zijn vermogen ligt om zijn woord te houden (Mattheüs 5:37). Als iemand hem in vertrouwen neemt, beschaamt hij dat vertrouwen niet en gaat hij niet roddelen. Een betrouwbaar persoon is trouw aan zijn huwelijkspartner. Hij kijkt niet naar porno, geeft zich niet over aan sensuele fantasieën en flirt niet (Mattheüs 5:27, 28). Iemand die ons vertrouwen waard is, werkt hard om voor zichzelf en zijn gezin de kost te verdienen en probeert  niet ten koste van anderen gemakkelijk aan geld te komen (1 Timotheüs 5:8). Door die redelijke en schriftuurlijke maatstaven in gedachte te houden, worden we geholpen te zien wie we kunnen vertrouwen. En door ons ook zelf aan die gedragsnormen te houden, kan elk van ons laten zien dat we het vertrouwen van anderen waard zijn.

Het zou heerlijk zijn om in een wereld te leven waar iedereen betrouwbaar was en waar teleurstellingen door een vertrouwensbreuk tot het verleden behoorden! Is dat slechts een droom? Niet voor mensen die de beloften in de bijbel serieus nemen, want Gods Woord voorzegt een prachtige „nieuwe aarde” zonder bedrog, leugens, uitbuiting, verdriet, ziekte en zelfs de dood! (2 Petrus 3:13; Psalm 37:11, 29; Openbaring 21:3-5) Zou het niet de moeite waard zijn om meer over dit vooruitzicht te weten te komen? Voor informatie hierover en ook over andere belangrijke onderwerpen kunt u terecht bij Jehovah’s Getuigen.

[Illustratie op blz. 4]

Wantrouwig zijn maakt ongelukkig

[Illustratie op blz. 5]

Jehovah is ons vertrouwen beslist waard

[Illustraties op blz. 7]

Iedereen heeft behoefte aan relaties die berusten op onderling vertrouwen