Welke leer is waar?

IN Tibet draait een man aan een gebedsmolen, een cilinder met geschreven gebeden. Hij gelooft dat zijn gebeden bij elke omwenteling worden herhaald. In een groot huis in India is een kleine kamer ingeruimd voor het verrichten van puja — een plechtigheid waarbij de beelden van verschillende goden en godinnen onder andere met wierook en bloemen worden vereerd. Duizenden kilometers daarvandaan, in Italië, knielt een vrouw in een rijkversierde kerk voor een beeld van Maria, de moeder van Jezus, terwijl ze bidt met een rozenkrans in haar handen.

Misschien hebt u zelf gezien welke invloed religie op het leven van mensen heeft. „De godsdienst [heeft] altijd een zeer belangrijke sociale rol vervuld in de maatschappij”, zegt het boek Godsdiensten van de wereld: ontstaan, ontwikkeling, tradities en betekenis van de grote godsdiensten van vandaag. In het boek God: een geschiedenis merkt de schrijver John Bowker op: „Er heeft nooit een menselijke samenleving bestaan waarvan God geen deel uitmaakte en bijna altijd werd die God als controlerend en scheppend wezen gezien. Dat was zelfs het geval in maatschappijen die doelbewust seculier probeerden te zijn.”

Religie heeft inderdaad het leven van miljoenen mensen beïnvloed. Blijkt hieruit niet duidelijk dat de mens een geestelijke behoefte heeft en die zoekt te bevredigen? De bekende psycholoog dr. Carl G. Jung verwijst in zijn boek Maatschappij en individu naar de behoefte een hogere macht te aanbidden door op te merken dat „de manifestaties hiervan . . . door de hele geschiedenis van de geest gevolgd [kunnen] worden”.

Toch zijn er heel wat mensen die zeggen niet in God te geloven en helemaal geen interesse  voor religie hebben. Sommigen twijfelen aan het bestaan van God of ontkennen dit vooral omdat de religies die ze kennen niet aan hun geestelijke behoefte hebben voldaan. Religie is wel gedefinieerd als „toewijding aan het een of andere principe; strikte trouw of loyaliteit; plichtsgetrouwheid; vrome toegenegenheid of verknochtheid”. Op grond van deze definitie vertoont bijna iedereen wel de een of andere vorm van religieuze toewijding in zijn leven, zelfs atheïsten.

Gedurende de duizenden jaren van menselijke geschiedenis heeft de mens op vele verschillende manieren geprobeerd zijn geestelijke behoeften te bevredigen. Hierdoor is er nu een enorme verscheidenheid aan religieuze overtuigingen. Hoewel men bijvoorbeeld in bijna elke religie in een hogere macht gelooft, zijn er verschillende opvattingen over wie of wat hiermee wordt bedoeld. De meeste godsdiensten benadrukken ook het belang van redding of verlossing. Maar hun leringen over wat redding is en hoe we ervoor in aanmerking kunnen komen, verschillen onderling. Hoe kunnen we uit al die verschillende overtuigingen de ware leer kiezen, de leer die God behaagt?