Op de Zee van Galilea

EEN verslag dat in Markus 4:35-41 staat, vermeldt dat Jezus en zijn discipelen in een boot stapten om de Zee van Galilea over te steken. We lezen: „Nu stak er een zeer zware storm op en de golven sloegen voortdurend de boot in, zodat de boot bijna vol water liep. Maar hij [Jezus] lag aan de achtersteven op [het] kussen te slapen.”

Dit is de enige keer dat het Griekse woord voor „kussen” in de bijbel voorkomt. Geleerden weten daarom niet wat de precieze betekenis is van het woord zoals dat hier wordt gebruikt. In de meeste bijbels wordt het met „kussen” vertaald. Maar wat voor kussen was het? Dat Markus het bepalend lidwoord gebruikte, en dus „het kussen” schreef, wijst erop dat het bij de uitrusting van de boot hoorde. Een boot die in 1986 bij de Zee van Galilea ontdekt werd, heeft licht geworpen op een mogelijk begrip van dit Griekse woord dat Markus gebruikte.

Uit onderzoek blijkt dat de acht meter lange boot voortbewogen werd door een zeil en roeiriemen. Hij werd gebruikt om te vissen en had een achterdek voor het grote, zware sleepnet. De overblijfselen van de boot zijn gedateerd tussen 100 v.G.T. en 70 G.T. en vertegenwoordigen wellicht het type boot dat Jezus en zijn discipelen gebruikten. Shelley Wachsmann, die betrokken was bij de blootlegging van de boot, schreef het boek The Sea of Galilee Boat — An Extraordinary 2000 Year Old Discovery. Volgens hem was het ’kussen’ waarop Jezus sliep, een zandzak die als ballast gebruikt werd. Een ervaren visser uit Jaffa die veel met een sleepnet had gevist, zei: „Toen ik jong was, namen de boten in de Middellandse Zee waarop ik werkte, altijd een paar zandzakken mee. . . . De zakken waren aan boord om de boot te stabiliseren. Maar als ze niet gebruikt werden, borgen we ze weg onder het achterdek. Als iemand dan moe was, kroop hij onder het achterdek, gebruikte de zandzak als kussen en ging slapen.”

Veel geleerden geloven dat Markus’ beschrijving inhield dat Jezus sliep op een ballastzak onder het achterdek, de veiligste plek op de boot tijdens een storm. Hoe dat kussen er ook precies heeft uitgezien, belangrijker is wat daarna gebeurde. Met Gods steun en kracht bracht Jezus de stormachtige zee tot bedaren. Zelfs de discipelen vroegen zich af: „Wie is dat toch, want zelfs de wind en de zee gehoorzamen hem?”