We zijn ’wonderbaar gemaakt’

’Ik ben op een vrees inboezemende wijze wonderbaar gemaakt.’ — PSALM 139:14.

1. Waarom geven veel nadenkende mensen God de eer voor de wonderen van de natuur?

DE NATUUR is rijk aan wonderen van schoonheid en ontwerp. Hoe zijn die tot bestaan gekomen? Volgens sommigen laat die vraag zich beantwoorden zonder dat er een intelligente Schepper aan te pas hoeft te komen. Anderen zijn van mening dat we de natuur nooit goed kunnen verklaren als we er al bij voorbaat van uitgaan dat er geen Schepper is. Ze vinden dat de levensvormen op aarde veel te gecompliceerd, te gevarieerd en misschien zelfs te wonderbaarlijk zijn om door toeval te zijn ontstaan. Volgens velen, onder wie ook een aantal wetenschappers, geven de bewijzen te kennen dat het universum een wijze, machtige en welwillende Maker heeft gehad. *

2. Wat bewoog David ertoe Jehovah te loven?

² Koning David van het oude Israël bijvoorbeeld was ervan overtuigd dat een Maker lof verdient voor Zijn prachtige scheppingen. Hoewel David lang voor ons huidige wetenschappelijke tijdperk leefde, zag hij zich omringd door schitterende voorbeelden van Gods scheppingswerk. David hoefde maar naar zijn eigen lichaam te kijken om diep onder de indruk te zijn van Gods kwaliteiten als Schepper. „Ik zal u prijzen omdat ik op een vrees inboezemende wijze wonderbaar ben gemaakt”, schreef hij. „Uw werken zijn wonderbaar, zoals mijn ziel zeer wel weet.” — Psalm 139:14.

3, 4. Waarom is het voor ons allemaal belangrijk serieus over Jehovah’s werken na te denken?

³ David kwam tot die vaste overtuiging door serieus na te denken. In onze tijd worden we via het onderwijs op school en via de media overstelpt met geloofverwoestende theorieën over de oorsprong van de mens. Om net zo’n geloof te hebben als David moeten ook wij serieus nadenken. We kunnen het ons niet permitteren anderen voor ons te laten denken, zeker niet als het gaat om zulke fundamentele kwesties als het bestaan en de rol van een Schepper.

⁴ Door over Jehovah’s werken na te denken, vergroten we bovendien onze waardering voor hem en krijgen we vertrouwen in zijn beloften voor de toekomst. En dat kan ons er weer toe aanzetten Jehovah nog beter te leren kennen en hem te dienen. Laten we daarom eens zien hoe de moderne wetenschap Davids conclusie ondersteunt dat we ’wonderbaar gemaakt’ zijn.

Onze verbazingwekkende fysieke ontwikkeling

5, 6. (a) Hoe is het leven van ons allemaal begonnen? (b) Welke rol spelen onze nieren?

⁵ „Gij zijt het die mijn nieren hebt voortgebracht; gij hebt mij afgeschermd gehouden in de buik van mijn moeder” (Psalm 139:13). Ieder  van ons begon zijn bestaan in de buik van zijn moeder als één enkele cel die kleiner was dan de punt aan het eind van deze zin. Die microscopisch kleine cel was buitengewoon complex: een chemisch laboratorium in miniatuur! Ze groeide snel. Tegen het eind van je tweede maand in de baarmoeder waren je belangrijkste organen al gevormd, waaronder je nieren. Bij je geboorte waren je nieren gereed om je bloedvoorraad te filteren: daarbij worden gifstoffen en overtollig water verwijderd terwijl bruikbare stoffen behouden blijven. Je beide nieren doen er, als ze gezond zijn, 45 minuten over om de waterinhoud van je bloed — bij een volwassene ongeveer vijf liter — te filteren!

⁶ Ook bij het reguleren van de hoeveelheid mineralen in je bloed, de zuurgraad van het bloed en je bloeddruk spelen je nieren een rol. Ze vervullen nog veel meer vitale functies, zoals het omzetten van vitamine D in een actieve vorm die nodig is voor de ontwikkeling van stevige botten en het produceren van erytropoëtine, een hormoon dat de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg stimuleert. Geen wonder dat de nieren „de meesterscheikundigen van het lichaam” worden genoemd! *

7, 8. (a) Beschrijf de vroege ontwikkeling van een ongeboren baby. (b) In welk opzicht wordt een zich ontwikkelende baby ’in de onderste delen der aarde geweven’?

⁷ „Mijn beenderen waren voor u niet verborgen toen ik in het verborgene werd gemaakt, toen ik in de onderste delen der aarde werd geweven” (Psalm 139:15). De oorspronkelijke cel deelde zich, en dat proces van celdeling bleef zich herhalen. Al gauw begonnen de cellen zich te differentiëren, dat wil zeggen, zich tot verschillende cellen te ontwikkelen: zenuwcellen, spiercellen, huidcellen, enzovoorts. Cellen van dezelfde soort groepeerden zich, om weefsels en vervolgens organen te vormen. Zo begon in de derde week na de conceptie je beendergestel zich te ontwikkelen. En toen je amper zeven weken oud en nog maar 2,5 centimeter lang was, bevonden vroege vormen van alle 206 botten die je als volwassene bezit zich al op hun plaats, hoewel ze nog niet verbeend of in hard bot veranderd waren.

⁸ Dat schitterende ontwikkelingsproces voltrok zich in de baarmoeder, voor het menselijk oog verborgen alsof het diep in de aarde plaatsvond. Veel van dat proces stelt mensen nog steeds voor een raadsel. Waardoor werden bijvoorbeeld specifieke genen in je cellen geactiveerd om het differentiatieproces op gang te brengen? Misschien komen wetenschappers daar uiteindelijk achter, maar zoals David vervolgens opmerkte, heeft onze Maker, Jehovah, het van het begin af aan volledig begrepen.

9, 10. Hoe staat de vorming van de delen van een embryo „beschreven” in Gods „boek”?

⁹ „Uw ogen zagen zelfs het embryo van mij, en in uw boek waren alle delen ervan beschreven, met betrekking tot de dagen dat ze werden gevormd en nog niet één onder ze er was” (Psalm 139:16). Je eerste cel bevatte de complete blauwdruk voor je hele lichaam. Aan de hand van die blauwdruk ontwikkelde je je in de negen maanden die je tot je geboorte in de baarmoeder verbleef en groeide je daarna in meer dan twintig jaar uit tot een volwassene. In die periode doorliep je lichaam heel wat verschillende stadia, die allemaal werden aangestuurd door de informatie die geprogrammeerd zat in die oorspronkelijke cel.

¹⁰ David wist niets van cellen en genen; hij had niet eens een microscoop. Maar hij onderscheidde  terecht dat de ontwikkeling van zijn lichaam van zorgvuldige planning getuigde. David heeft misschien iets geweten van de manier waarop embryo’s zich ontwikkelen, zodat hij tot de logische conclusie kon komen dat elke stap volgens een reeds bestaand ontwerp en tijdschema moest plaatsvinden. In poëtische taal sprak hij over dat ontwerp alsof het „beschreven” stond in Gods „boek”.

11. Hoe komen we aan onze fysieke kenmerken?

¹¹ In deze tijd weten we dat kenmerken die je van je ouders en voorouders hebt geërfd, zoals je lengte, gelaatstrekken, de kleur van je ogen en je haar, en duizenden andere dingen, door je genen bepaald zijn. Elk van je cellen bevat tienduizenden genen, en elk gen maakt deel uit van een lange keten die bestaat uit DNA. De blauwdruk voor je lichaam staat ’opgetekend’ in de chemische structuur van je persoonlijke DNA. Elke keer dat je cellen zich delen — om nieuwe cellen te vormen of oude te vervangen — geeft je DNA die instructies door, zodat je in leven blijft en je uiterlijk niet wezenlijk verandert. Wat een schitterend voorbeeld van de macht en wijsheid van onze hemelse Maker!

Onze unieke verstandelijke vermogens

12. Wat in het bijzonder doet mensen van dieren verschillen?

¹² „Dus hoe kostbaar zijn mij uw gedachten! O God, hoeveel bedraagt de grootse som ervan wel niet! Zou ik trachten ze te tellen, het zijn er zelfs meer dan de korrels van het zand” (Psalm 139:17, 18a). Ook dieren zijn wonderbaar gemaakt, en sommige beschikken over bepaalde zintuigen en fysieke vermogens waar mensen niet aan kunnen tippen. Maar God heeft de mens toegerust met verstandelijke vermogens die verre superieur zijn aan die van welk dier maar ook. „Hoezeer we als mensen ook in veel opzichten op andere soorten lijken, we zijn uniek onder de levensvormen op aarde in ons vermogen om taal te gebruiken en te redeneren”, zegt een wetenschappelijk handboek. „We zijn ook uniek in onze verregaande nieuwsgierigheid naar onszelf: Hoe zitten we fysiek in elkaar? Hoe zijn we gevormd?” Die vragen hielden ook David bezig.

13. (a) Hoe kon David over Gods gedachten mediteren? (b) Hoe kunnen we Davids voorbeeld navolgen?

¹³ Belangrijker nog: in tegenstelling tot dieren zijn we uniek in ons vermogen om over Gods gedachten na te denken. * Die speciale gave is een van de manieren waarop we „naar Gods beeld” zijn gemaakt (Genesis 1:27). David maakte een goed gebruik van die gave. Hij mediteerde over de bewijzen voor Gods bestaan en de goede eigenschappen die hij op aarde om zich heen weerspiegeld zag. David bezat ook de eerste boeken van de Heilige Schrift, waarin God dingen over zichzelf en zijn werken openbaart. Die geïnspireerde geschriften gaven David inzicht in Gods gedachten, persoonlijkheid en voornemen. Door te mediteren over de Schrift, de  schepping en Gods bemoeienissen met hem, werd David ertoe bewogen zijn Maker te loven.

Wat geloof inhoudt

14. Waarom hoeven we niet alles over God te weten om geloof in hem te stellen?

¹⁴ Hoe meer David over de schepping en de Schrift nadacht, hoe meer hij ging beseffen dat hij de volle omvang van Gods kennis en vermogens nooit zou kunnen begrijpen (Psalm 139:6). Dat geldt ook voor ons. We zullen nooit alles over al Gods scheppingswerken te weten komen (Prediker 3:11; 8:17). Maar God heeft via de Schrift en in de natuur genoeg kennis ’openbaar gemaakt’ om waarheidszoekers in welk tijdperk maar ook in staat te stellen een geloof te ontwikkelen dat op bewijzen gebaseerd is. — Romeinen 1:19, 20; Hebreeën 11:1, 3.

15. Illustreer hoe geloof en onze band met God verband houden met elkaar.

¹⁵ Geloof hebben houdt meer in dan alleen erkennen dat het leven en het universum een intelligente Oorsprong gehad moeten hebben. Het betekent ook vertrouwen te hebben in Jehovah God als persoon — een persoon die wil dat we hem leren kennen en een goede band met hem onderhouden (Jakobus 4:8). We kunnen denken aan het geloof en vertrouwen dat iemand heeft in een liefdevolle vader. Als een scepticus zou betwijfelen of je vader je in een crisissituatie wel echt zou helpen, lukt het je misschien niet hem ervan te overtuigen dat je op je vader kunt bouwen. Maar als jij uit ervaring weet dat je vader een goed karakter heeft, kun je ervan uitgaan dat hij je niet in de steek zal laten. Hetzelfde geldt voor Jehovah. Als we hem leren kennen doordat we de Bijbel bestuderen, over de schepping nadenken en zijn hulp ervaren als reactie op onze gebeden, worden we ertoe bewogen op hem te vertrouwen. We willen dan steeds meer over hem leren en hem uit onzelfzuchtige liefde en toewijding eeuwig loven. Dat is het edelste doel dat iemand kan nastreven. — Efeziërs 5:1, 2.

Kijk voor leiding naar onze Maker op!

16. Wat kunnen we leren van Davids nauwe band met Jehovah?

¹⁶ „Doorvors mij, o God, en ken mijn hart. Onderzoek mij, en ken mijn verontrustende gedachten, en zie of er in mij soms een smartelijke weg is, en leid mij op de weg der onbepaalde tijd” (Psalm 139:23, 24). David was zich ervan bewust dat Jehovah hem al door en door kende — alles wat hij dacht, zei of deed, was voor zijn Maker waarneembaar (Psalm 139:1-12; Hebreeën 4:13). Dat God hem zo goed kende, gaf David een veilig gevoel, net als een klein kind zich geborgen voelt in de armen van zijn liefdevolle ouders. David koesterde zijn nauwe band met Jehovah en streefde ernaar die band te behouden door diep na te denken over Zijn werken en door tot Hem te bidden. Veel van Davids psalmen — onder andere Psalm 139 — zijn in wezen gebeden die op muziek zijn gezet. Meditatie en gebed kunnen ook ons helpen dicht tot Jehovah te naderen.

17. (a) Waarom wilde David dat Jehovah zijn hart onderzocht? (b) Hoe wordt ons leven beïnvloed door de manier waarop we onze vrije wil gebruiken?

¹⁷ Omdat we naar Gods beeld gemaakt zijn,  beschikken we over een vrije wil. We kunnen kiezen of we het goede of het slechte willen doen. Die vrijheid maakt ons moreel verantwoordelijk. David wilde niet tot de goddelozen gerekend worden (Psalm 139:19-22). Hij wilde pijnlijke fouten vermijden. Nadat David over Jehovah’s allesomvattende kennis had nagedacht, vroeg hij God daarom nederig zijn diepste gevoelens en gedachten te onderzoeken en hem op de weg ten leven te leiden. Gods rechtvaardige morele maatstaven gelden voor iedereen; ook wij moeten dus de juiste keuzes maken. Jehovah dringt er bij ons allen op aan hem te gehoorzamen. Daardoor ontvangen we zijn goedkeuring en nog veel meer voordelen (Johannes 12:50; 1 Timotheüs 4:8). Dagelijks met Jehovah wandelen draagt bij tot onze innerlijke rust, zelfs als we met ernstige problemen worden geconfronteerd. — Filippenzen 4:6, 7.

Volg onze voortreffelijke Maker!

18. Tot welke conclusie kwam David door over de schepping na te denken?

¹⁸ David was als jongere vaak buiten om de kudden te hoeden. Terwijl de schapen hun koppen lieten zakken om te grazen, hief hij zijn ogen op naar de hemel. ’s Avonds in het donker dacht David na over de grootsheid van het universum en wat we ervan kunnen leren. „De hemelen maken de heerlijkheid van God bekend; en het uitspansel vertelt van het werk van zijn handen”, schreef David. „De ene dag na de andere dag doet spraak opwellen, en de ene nacht na de andere nacht spreidt kennis tentoon” (Psalm 19:1, 2). David begreep dat hij Degene die alles zo wonderbaar gemaakt had, moest zoeken en Hem moest volgen. Wij moeten hetzelfde doen.

19. Welke lessen kunnen jong en oud leren van het feit dat ze ’wonderbaar gemaakt’ zijn?

¹⁹ David bracht in zijn leven de raad in praktijk die zijn zoon Salomo later aan jonge mensen gaf: ’Gedenk nu je Grootse Schepper in je jongelingsdagen . . . Vrees de ware God en onderhoud zijn geboden. Want dit is de gehele verplichting van de mens’ (Prediker 12:1, 13). Als jongere onderscheidde David al dat hij ’wonderbaar gemaakt’ was. Hij had er zijn hele leven veel profijt van dat hij naar dat inzicht handelde. Als wij, jong en oud, onze Grootse Schepper loven en dienen, zullen we nu en in de toekomst een heerlijk leven hebben. Met betrekking tot degenen die dicht bij Jehovah blijven en volgens zijn rechtvaardige maatstaven leven, belooft de Bijbel: „Zij zullen nog blijven gedijen in de grijsheid, vet en fris zullen zij blijven, om te vertellen dat Jehovah oprecht is” (Psalm 92:14, 15). We zullen ook de hoop hebben om eeuwig van de schitterende werken van onze Maker te genieten.

[Voetnoten]

Overzichtsvragen

• Hoe blijkt uit de manier waarop een embryo zich ontwikkelt dat we ’wonderbaar gemaakt’ zijn?

• Waarom moeten we over Jehovah’s gedachten mediteren?

• Welk verband bestaat er tussen geloof en onze band met Jehovah?

[Studievragen]

[Illustraties op blz. 23]

De ontwikkeling van een baby in de baarmoeder verloopt volgens een vooraf vastgelegd ontwerp

DNA

[Verantwoording]

Unborn fetus: Lennart Nilsson

[Illustratie op blz. 24]

Net als kinderen een liefdevolle vader vertrouwen, hebben wij vertrouwen in Jehovah

[Illustratie op blz. 25]

Door over Jehovah’s werken na te denken, werd David ertoe bewogen Hem te loven