1-2. Wat gaan we in dit artikel bespreken?

DENK je ook weleens dat het leven maar kort is, ‘vol zorgen en verdriet’? (Job 14:1) Soms kun je je daardoor ontmoedigd voelen. Ook in de oudheid hadden aanbidders van Jehovah daar last van. Sommige wilden zelfs liever dood (1 Kon. 19:2-4; Job 3:1-3, 11; 7:15, 16). Maar ze kregen altijd steun en kracht van Jehovah, de God op wie ze vertrouwden. Hun verhalen zijn opgeschreven om ons te troosten en ons iets te leren (Rom. 15:4).

² In dit artikel zullen we stilstaan bij enkele aanbidders van Jehovah die ontmoedigende dingen meemaakten, namelijk Jakobs zoon Jozef, de weduwe Naomi en haar schoondochter Ruth, de Leviet die Psalm 73 schreef en de apostel Petrus. Hoe sterkte Jehovah ze? En welke lessen leren we van hun voorbeeld? De antwoorden op die vragen laten zien dat ‘Jehovah dicht bij mensen met een gebroken hart is’ en dat ‘hij personen die ontmoedigd zijn redt’ (Ps. 34:18, vtn.).

3-4. Wat maakte Jozef mee toen hij jong was?

³ Jozef was een jaar of 17 toen hij twee dromen had, allebei van God afkomstig. Uit de dromen bleek dat Jozef op een dag een eervolle positie in zijn familie zou innemen (Gen. 37:5-10). Maar kort na zijn dromen veranderde zijn leven drastisch. Zijn broers gaven hem helemaal geen eer maar verkochten hem. Hij werd een slaaf in het huis van Potifar, een Egyptische hofbeambte (Gen. 37:21-28). Ineens  was alles anders. Het ene moment was Jozef nog thuis bij zijn vader, die veel van hem hield, het andere moment was hij in Egypte, een onbelangrijke slaaf van een man die Jehovah niet kende (Gen. 39:1).

⁴ Daarna ging het nog verder bergafwaarts. De vrouw van Potifar beschuldigde Jozef ervan dat hij had geprobeerd haar te verkrachten. Zonder nader onderzoek liet Potifar hem de gevangenis in gooien, waar hij werd geketend (Gen. 39:14-20; Ps. 105:17, 18). Stel je voor hoe de jonge Jozef zich gevoeld moet hebben. Vals beschuldigd van poging tot verkrachting! En wat een smaad zal dat op Jehovah’s naam hebben gebracht! Niet zo vreemd dus als Jozef zich ontmoedigd heeft gevoeld.

5. Hoe vocht Jozef tegen ontmoediging?

⁵ Als slaaf en later als gevangene had Jozef weinig opties en weinig bewegingsvrijheid. Hoe kon hij positief blijven? In plaats dat hij focuste op wat hij niet meer kon, deed hij zijn uiterste best op wat hij nog wel kon: de taken die hij had. Maar belangrijker nog, hij bleef gefocust op de belangrijkste persoon in zijn leven, Jehovah. Daarom zegende Jehovah alles wat hij deed (Gen. 39:21-23).

6. Welke troost heeft Jozef misschien uit zijn dromen gehaald?

⁶ Jozef kan ook hebben nagedacht over zijn eerdere profetische dromen. Dat heeft hem misschien moed gegeven, omdat hij eruit kon opmaken dat zijn situatie zou verbeteren en dat hij zijn familie weer zou zien. En dat is ook gebeurd. Toen Jozef ongeveer 37 was, begonnen zijn profetische dromen op spectaculaire manier in vervulling te gaan (Gen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9).

7. Wat zal ons volgens 1 Petrus 5:10 helpen beproevingen te verduren?

⁷ De lessen voor ons. Het verhaal van Jozef laat uitkomen dat we in een wrede  wereld leven waarin we onrechtvaardig behandeld worden. Zelfs een broeder of zuster kan ons soms kwetsen. Maar als je Jehovah beziet als je Rots, je Schuilplaats, zul je niet de moed verliezen of met je dienst stoppen (Ps. 62:6, 7; lees 1 Petrus 5:10). Bedenk ook dat Jozef een jaar of 17 was toen Jehovah speciale aandacht voor hem had. Dus Jehovah heeft vertrouwen in zijn jonge aanbidders. Veel jongeren zijn als Jozef. Ook zij hebben geloof in Jehovah. Sommige zijn zelfs onterecht gevangengezet omdat ze trouw wilden blijven aan God (Ps. 110:3).

8. Wat gebeurde er met Naomi en Ruth?

⁸ Toen er een hongersnood uitbrak, vertrok Elimelech met zijn gezin uit Juda om als vreemdeling in Moab te gaan wonen. Daar overleed hij, waardoor zijn vrouw, Naomi, met hun twee zonen achterbleef. Beide zonen trouwden later met een Moabitische vrouw. De ene heette Ruth en de andere Orpa. Zo’n tien jaar later stierven ook Naomi’s zonen, zonder kinderen (Ruth 1:1-5). Wat zullen die drie vrouwen verdrietig zijn geweest! Natuurlijk konden Orpa en Ruth hertrouwen. Maar wie zou er zorgen voor Naomi, die al wat ouder werd? Naomi zat zo in de put dat ze later zei: ‘Noem me niet Naomi. Noem me Mara, want de Almachtige heeft mijn leven heel bitter gemaakt.’ Als een gebroken vrouw ging Naomi terug naar Bethlehem, en Ruth ging met haar mee (Ruth 1:7, 18-20).

9. Hoe moedigde Ruth volgens Ruth 1:16, 17, 22 Naomi aan?

⁹ De oplossing voor Naomi’s wanhoop was loyale liefde. Ruth toonde loyale liefde voor Naomi door bij haar te blijven. (Lees Ruth 1:16, 17, 22.) In Bethlehem werkte Ruth hard om voor zichzelf en Naomi gersthalmen te verzamelen. Hierdoor kreeg de jonge vrouw al gauw een goede reputatie (Ruth 3:11; 4:15).

10. Hoe toonde Jehovah liefde voor behoeftige personen als Naomi en Ruth?

¹⁰ Jehovah had de Israëlieten een wet gegeven waaruit medegevoel bleek met arme mensen zoals Naomi en Ruth. Hij zei dat ze bij het oogsten een rand van hun akkers voor de armen moesten laten staan (Lev. 19:9, 10). Naomi en Ruth konden dus op een waardige manier aan voedsel komen en hoefden er niet om te bedelen.

11-12. Hoe maakte Boaz Naomi en Ruth gelukkig?

¹¹ De eigenaar van de akker waar Ruth graan verzamelde, was een rijke man die Boaz heette. Hij was zo geraakt door Ruths loyaliteit aan Naomi en door haar liefde voor haar schoonmoeder dat hij het erfdeel van hun familie terugkocht en Ruth tot vrouw nam (Ruth 4:9-13). Het echtpaar kreeg een kind — Obed, de latere grootvader van koning David (Ruth 4:17).

¹² Wat zal Naomi gelukkig zijn geweest toen ze de kleine Obed in haar armen had! Ze heeft Jehovah vast met heel haar hart bedankt. Maar voor Naomi en Ruth moet het beste nog komen. Met de opstanding zullen ze erachter komen dat Obed een voorouder was van de beloofde Messias, Jezus Christus.

13. Welke waardevolle lessen kun je halen uit het verslag over Naomi en Ruth?

¹³ De lessen voor ons. Als je beproevingen meemaakt, kun je je soms ontmoedigd voelen, zelfs diepbedroefd. Misschien zie je helemaal geen uitweg meer. Op zulke momenten moet je volledig op  je hemelse Vader vertrouwen en dicht bij je broeders en zusters blijven. Jehovah zal de beproeving misschien niet wegnemen. Hij gaf Naomi ook niet haar dode man en zonen terug. Maar hij helpt je wel om het vol te houden, misschien door de loyale liefde die je geestelijke familie toont (Spr. 17:17).

14. Waarom raakte een Leviet ontmoedigd?

¹⁴ Psalm 73 is geschreven door een Leviet. Hij had dus het bijzondere voorrecht in Jehovah’s plaats van aanbidding te dienen. Toch raakte hij op een gegeven moment ontmoedigd. Hoe kwam dat? Hij werd jaloers op de slechte, arrogante mensen, niet omdat hij ook slechte dingen wilde doen maar omdat ze een beter leven leken te hebben (Ps. 73:2-9, 11-14). Ze leken het helemaal voor elkaar te hebben: rijkdom, een goed leven en geen zorgen. De psalmist was zo ontmoedigd door hun schijnbare succes dat hij zei: ‘Tevergeefs heb ik mijn hart zuiver gehouden en mijn handen in onschuld gewassen!’ Hij was geestelijk duidelijk in groot gevaar.

15. Wat deed de Leviet volgens Psalm 73:16-19, 22-25 om zijn ontmoediging de baas te worden?

¹⁵ Lees Psalm 73:16-19, 22-25. Toen de Leviet ‘in het grootse heiligdom van God kwam’, waar hij waarschijnlijk onder medeaanbidders was, kon hij kalm, helder en gebedsvol over zijn situatie nadenken. Daardoor begon hij in te zien dat zijn gedachten dwaas waren, dat hij een gevaarlijk pad was ingeslagen dat hem van Jehovah scheidde. Hij ging ook begrijpen dat slechte mensen zich op ‘een glibberige bodem’ bevinden en dat ‘hun einde verschrikkelijk is’. Om zijn jaloezie en ontmoediging de baas te worden, moest hij de dingen vanuit Jehovah’s standpunt bezien. Toen hij dat deed, kreeg hij weer innerlijke rust en was hij gelukkig. Hij zei tegen Jehovah: ‘Buiten u wens ik verder niets op aarde.’

16. Welke lessen kunnen we van de Leviet leren?

¹⁶ De lessen voor ons. Word nooit jaloers op slechte mensen met wie het goed lijkt  te gaan. Hun geluk is oppervlakkig en tijdelijk en ze zullen niet eeuwig leven (Pred. 8:12, 13). Het leidt alleen maar tot ontmoediging en geestelijke schade als je jaloers op ze bent. Dus als je merkt dat je jaloers wordt op het schijnbare succes van slechte mensen, doe dan wat de Leviet deed. Luister naar Gods liefdevolle advies en ga om met anderen die Jehovah’s wil doen. Als je meer van Jehovah houdt dan van wat maar ook, zul je waar geluk vinden. En je zult op het pad naar ‘het echte leven’ blijven (1 Tim. 6:19).

17. Welke redenen had Petrus om ontmoedigd te zijn?

¹⁷ Petrus was een dynamische man. Maar hij kon ook nogal impulsief zijn, en soms had hij het hart op de tong. Daardoor zei of deed hij dingen waar hij later spijt van kreeg. Toen Jezus bijvoorbeeld tegen zijn apostelen zei dat hij veel lijden zou ondergaan en zou sterven, begon Petrus hem de les te lezen en zei: ‘Dat zal je zeker niet overkomen’ (Matth. 16:21-23). Daarna werd hij door Jezus gecorrigeerd. Toen Jezus gearresteerd werd, sloeg Petrus in een opwelling een slaaf van de hogepriester zijn oor af (Joh. 18:10, 11). Opnieuw werd hij door Jezus gecorrigeerd. Verder had Petrus opgeschept dat de andere apostelen misschien vanwege Christus zouden struikelen, maar hij nooit (Matth. 26:33). Maar die overmoed maakte plaats voor mensenvrees, en Petrus verloochende zijn Meester drie keer. Zwaar ontmoedigd ‘ging hij naar buiten en huilde bitter’ (Matth. 26:69-75). Hij zal zich vast hebben afgevraagd of Jezus hem ooit kon vergeven.

18. Hoe hielp Jezus Petrus om ontmoediging de baas te worden?

¹⁸ Petrus liet zich niet zozeer ontmoedigen dat hij het opgaf. Hij krabbelde  weer overeind, en later vinden we hem terug bij de andere apostelen (Joh. 21:1-3; Hand. 1:15, 16). Wat hielp hem te herstellen? Jezus had eerder voor hem gebeden dat zijn geloof niet zou bezwijken en hem aangespoord om zijn broeders te versterken als hij tot inkeer was gekomen. Jehovah verhoorde dat oprechte gebed. Later verscheen Jezus persoonlijk aan Petrus, ongetwijfeld om hem aan te moedigen (Luk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5). Jezus verscheen ook aan zijn apostelen nadat ze de hele nacht hadden gevist en niets hadden gevangen. Bij die gelegenheid gaf hij Petrus de kans opnieuw zijn liefde voor hem te bevestigen. Jezus had zijn goede vriend vergeven en vertrouwde hem meer werk toe (Joh. 21:15-17).

19. Hoe helpt Psalm 103:13, 14 ons om onze zonden met Jehovah’s ogen te bekijken?

¹⁹ De lessen voor ons. De manier waarop Jezus met Petrus omging laat uitkomen hoe barmhartig hij was. En Jezus is het volmaakte evenbeeld van zijn Vader. Dus als je fouten maakt, denk dan niet dat er geen hoop meer voor je is. Bedenk dat Satan wil dat je aan zulke gevoelens toegeeft. Doe je best om jezelf — en degenen die tegen je zondigen — te bezien met de meelevende en liefdevolle ogen van je hemelse Vader. (Lees Psalm 103:13, 14.)

20. Wat gaan we in het volgende artikel bespreken?

²⁰ Het voorbeeld van Jozef, Naomi en Ruth, de Leviet en Petrus laat zien dat ‘Jehovah dicht bij mensen met een gebroken hart is’ (Ps. 34:18). Hij laat toe dat we beproevingen meemaken en ons soms ontmoedigd voelen. Maar als we de beproevingen met zijn hulp doorstaan, wordt ons geloof sterker (1 Petr. 1:6, 7). In het volgende artikel zullen we zien hoe Jehovah zijn loyale aanbidders steunt als ze ontmoedigd zijn, bijvoorbeeld door hun onvolmaaktheden of door moeilijke omstandigheden.