1, 2. Wat heeft de ergste uitwerking op de mensheid gehad, en wie was daar verantwoordelijk voor?

DE telefoon, de gloeilamp, de auto en de koelkast zijn enkele uitvindingen die het dagelijks leven makkelijker hebben gemaakt. Andere innovaties hebben het leven juist gevaarlijker gemaakt. Buskruit, landmijnen, sigaretten en de atoombom, om er maar een paar te noemen. Maar een nog veel oudere uitvinding heeft de ergste uitwerking op de mensheid gehad. Wat is het? De leugen, een onjuiste mededeling die bedoeld is om te misleiden. Wie bedacht de eerste leugen? Volgens Jezus Christus is de Duivel ‘de vader van de leugen’. (Lees Johannes 8:44.) Wanneer sprak hij de eerste leugen?

² Het gebeurde duizenden jaren geleden in Eden. De eerste mensen, Adam en Eva, genoten van het leven in het paradijs dat hun Schepper ze had gegeven. Toen verscheen de Duivel op het toneel. Hij wist dat God ze had verboden te eten van ‘de boom van de kennis van goed en kwaad’. Ze zouden sterven als ze ongehoorzaam waren. Maar via een slang sprak Satan tegen Eva de eerste leugen ooit: ‘Jullie zullen helemaal niet sterven. Want God weet dat op de dag dat jullie ervan eten, jullie ogen geopend zullen worden en jullie als God zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad’ (Gen. 2:15-17; 3:1-5).

3. Waarom kunnen we zeggen dat Satans leugen kwaadaardig was, en wat was het gevolg?

 ³ Satans leugen was kwaadaardig omdat hij heel goed wist dat Eva zou sterven als ze hem geloofde en van de vrucht at. Adam en Eva waren allebei ongehoorzaam aan Jehovah’s gebod, en uiteindelijk stierven ze (Gen. 3:6; 5:5). Bovendien heeft door die zonde ‘de dood zich tot alle mensen uitgebreid’. De dood heeft ‘als koning geregeerd, zelfs over hen die niet hadden gezondigd met eenzelfde overtreding als Adam’ (Rom. 5:12, 14). Hierdoor kunnen mensen niet voor altijd van een volmaakt leven genieten, zoals oorspronkelijk Gods bedoeling was. We mogen al blij zijn als we ‘70 jaar’ worden ‘of 80 als we bijzonder sterk zijn’. En zelfs dan is het leven vaak ‘vol problemen en verdriet’ (Ps. 90:10). Wat tragisch! En dat allemaal door de leugen van Satan.

4. (a) Welke vragen moeten we beantwoorden? (b) Wie alleen mag volgens Psalm 15:1, 2 een vriend van Jehovah zijn?

⁴ Jezus zei over de Duivel: ‘Hij hield niet vast aan de waarheid, omdat er geen waarheid in hem is.’ De waarheid is nog steeds niet in Satan, want hij blijft ‘de hele bewoonde aarde misleiden’ met zijn leugens (Openb. 12:9). Wij willen ons niet laten misleiden door de Duivel. Laten we daarom stilstaan bij drie vragen: Hoe misleidt Satan mensen? Waarom liegen mensen? En wat betekent het in de praktijk om altijd ‘de waarheid te spreken’ zodat je niet net als Adam en Eva je vriendschap met Jehovah verspeelt? (Lees Psalm 15:1, 2.)

5. Hoe misleidt Satan mensen in deze tijd?

⁵ Zoals Paulus zei, kunnen we het voorkomen ‘door Satan te worden bedrogen’ omdat we ‘zijn bedoelingen kennen’ (2 Kor. 2:11, vtn.). We weten dat de hele wereld — inclusief valse religie, corrupte politici en hebzuchtige commercie — in de macht van de Duivel is (1 Joh. 5:19). Het verrast ons dus niet dat onder invloed van Satan en zijn demonen mannen met macht ‘leugenaars’ worden (1 Tim. 4:1, 2). Dat geldt zeker voor mensen in de grote zakenwereld die via misleidende reclame schadelijke producten en frauduleuze praktijken promoten.

6, 7. (a) Waarom is het zo erg als geestelijken liegen? (b) Welke leugens heb jij van religieuze leiders gehoord?

⁶ Het is bijzonder verwerpelijk als geestelijken liegen, want ze brengen de vooruitzichten op leven in gevaar voor degenen die hun leugens geloven. Als iemand een valse leerstelling aanvaardt en iets doet dat God eigenlijk veroordeelt, kan dat hem zijn eeuwige leven kosten (Hos. 4:9). De religieuze leiders in Jezus’ tijd maakten zich schuldig aan zulk bedrog. Hij zei ze recht in hun gezicht: ‘Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars! Want jullie doorkruisen zee en land om één bekeerling te maken. En wanneer hij eenmaal een bekeerling is, maken jullie van hem iemand die Gehenna [eeuwige vernietiging] verdient, twee keer zo erg als jullie’ (Matth. 23:15, vtn.). Jezus veroordeelde die valsreligieuze leiders in krachtige bewoordingen. Ze waren echt ‘uit hun vader de Duivel’, die een moordenaar is (Joh. 8:44).

⁷ In deze tijd zijn er heel wat religieuze leiders, met titels als pastoor, dominee, priester, rabbijn en swami. Net als hun tegenhangers uit de eerste eeuw willen ze de waarheid uit Gods Woord ‘tegenwerken’ en hebben ze ‘de waarheid van God vervangen door de  leugen’ (Rom. 1:18, 25). Ze verbreiden valse leerstellingen zoals ‘eens gered, altijd gered’, de onsterfelijkheid van de menselijke ziel, reïncarnatie en de onzinnige opvatting dat God een homoseksuele leefstijl en het homohuwelijk zou tolereren.

8. Welke leugen verwachten we binnenkort van politici, maar hoe moeten we erop reageren?

⁸ Mensen zijn ook misleid door de leugens van politici. Een van de grootste leugens zullen we horen wanneer ze uitroepen dat ze ‘vrede en veiligheid’ hebben bereikt. Maar ‘dan worden ze plotseling getroffen door een onverwachte vernietiging’. Laat je dus niet misleiden door hun poging om ons te laten geloven dat deze wereld helemaal niet in gevaar is! Want we ‘weten zelf heel goed dat Jehovah’s dag precies zo komt als een dief in de nacht’ (1 Thess. 5:1-4).

9, 10. (a) Waarom liegen mensen, en wat is het gevolg? (b) Wat moeten we in gedachte houden over Jehovah?

⁹ Als een nieuwe uitvinding populair wordt, wordt het uiteindelijk een massaproduct. Hetzelfde is gebeurd met de leugen. Liegen is in de samenleving heel gewoon geworden, en invloedrijke mensen zijn niet de enigen die anderen misleiden. In het artikel ‘Iedereen liegt’ zegt Yudhijit Bhattacharjee: ‘Het vermogen om te liegen blijkt diep geworteld te zijn in de menselijke natuur.’ Mensen liegen vaak uit zelfbescherming en voor eigen gewin. Ze liegen om een foutje of overtreding te verdoezelen of om economisch en persoonlijk voordeel te behalen. Het artikel zegt: ‘Met het grootste gemak gooien we er een leugentje om bestwil uit tegenover onbekenden, collega’s, vrienden en dierbaren.’

¹⁰ Wat is het gevolg van al dat liegen? Beschaamd vertrouwen en verstoorde relaties. Stel je voor hoe erg het bijvoorbeeld is als een vrouw vreemdgaat en tegen haar trouwe man liegt om de affaire geheim te houden. Of als een man zijn vrouw en kinderen thuis mishandelt maar zich in het openbaar als de ideale familieman voordoet. Maar bedenk dat zulke bedriegers niets voor Jehovah kunnen verbergen, want ‘alles ligt open en bloot’ voor zijn ogen (Hebr. 4:13).

11. Wat leert het slechte voorbeeld van Ananias en Saffira ons? (Zie beginplaatje.)

¹¹ De Bijbel laat zien hoe Satan een christelijk echtpaar uit de eerste eeuw ‘overhaalde’ om tegen God te liegen. Ananias en Saffira bedachten een list om de apostelen te bedriegen. Ze verkochten een stuk grond maar brachten alleen een deel van de opbrengst naar de apostelen. Het echtpaar wilde zich mooier voordoen in de gemeente. Ze wilden met hun bijdrage vrijgeviger lijken dan ze eigenlijk waren. Maar Jehovah kon zien wat ze deden en gaf ze de straf die ze verdienden (Hand. 5:1-10).

12. Waar eindigen verstokte leugenaars, en waarom?

¹² Wat vindt Jehovah van liegen? Zowel Satan als alle berouwloze, kwaadaardige leugenaars die hem navolgen eindigen in ‘het meer van vuur’ (Openb. 20:10; 21:8; Ps. 5:6). En waarom? Omdat zulke leugenaars voor Jehovah in dezelfde categorie vallen als alle anderen ‘die dingen doen die walgelijk zijn in Gods ogen’ (Openb. 22:15, vtn.).

13. Wat weten we over Jehovah, en waartoe motiveert dat ons?

¹³ We weten dat Jehovah ‘niet liegt, zoals mensen doen’. In feite ‘kan God onmogelijk liegen’ (Num. 23:19; Hebr.  6:18). ‘Jehovah haat (...) een tong die liegt’ (Spr. 6:16, 17). Om zijn goedkeuring te hebben moeten we naar zijn normen leven. Om die reden ‘liegen we niet tegen elkaar’ (Kol. 3:9).

14. (a) Wat is één verschil tussen ons en leden van valse religies? (b) Leg het principe in Lukas 6:45 uit.

¹⁴ Wat is één verschil tussen ware christenen en leden van valse religies? Wij ‘spreken de waarheid’. (Lees Zacharia 8:16, 17.) Paulus zei: ‘We bevelen ons als Gods dienaren aan (...) door woorden van waarheid’ (2 Kor. 6:4, 7). En Jezus zei over de mens: ‘Waar het hart vol van is, loopt de mond van over’ (Luk. 6:45). Dus als een goed mens de waarheid spreekt in zijn hart, zullen er woorden van waarheid uit zijn mond komen. Hij zal de waarheid spreken in grote en kleine dingen — tot onbekenden, collega’s, vrienden en dierbaren. Laten we eens kijken naar een aantal voorbeelden van hoe we in de praktijk kunnen proberen in alles eerlijk te zijn.

15. (a) Waarom is het nooit verstandig te proberen een dubbelleven te leiden? (b) Wat kan jongeren helpen weerstand te bieden aan ongezonde groepsdruk? (Zie voetnoot.)

¹⁵ Wat als je jong bent en niet wilt opvallen onder je leeftijdgenoten? Zorg ervoor dat je nooit doet wat sommigen hebben gedaan door een dubbelleven te leiden. Ze lijken zich netjes te gedragen bij hun familie en in de gemeente, maar ze zijn heel anders onder wereldse jongeren en op sociale media. Ze gebruiken misschien smerige taal, kleden zich onbescheiden, luisteren naar slechte muziek, drinken te veel, gebruiken drugs, daten stiekem en nog erger. Hun leven is één grote leugen en ze bedriegen hun ouders, hun broeders en zusters en God (Ps. 26:4, 5). Jehovah weet het als je hem alleen ‘met je lippen’ eert maar je hart ver van hem is (Mark. 7:6). Het is veel beter om te doen wat de spreuk zegt: ‘Laat je hart niet jaloers zijn op zondaars, maar heb de hele dag door ontzag voor Jehovah’ (Spr. 23:17). *

16. Hoe kun je de waarheid spreken als je je opgeeft voor een speciaal dienstvoorrecht?

¹⁶ Als je graag in de gewone pioniersdienst zou gaan of in een vorm van speciale volletijddienst, zoals Betheldienst, moet je een aanmeldingsformulier invullen. Het is belangrijk eerlijke en volledige  antwoorden te geven op alle vragen over je gezondheid, keuze van ontspanning en moraal (Hebr. 13:18). En als je betrokken bent geweest bij onrein of twijfelachtig gedrag waar de ouderlingen nog geen aandacht aan hebben besteed? Vraag ze dan om hulp zodat je met een rein geweten zult kunnen dienen (Rom. 9:1; Gal. 6:1).

17. Wat moeten we doen als we tegen vervolgers over onze broeders en zusters spreken?

¹⁷ Wat moet je doen als de overheid beperkingen oplegt aan het Koninkrijkswerk in je land en je ondervraagd wordt over je broeders en zusters? Moet je ze dan alles vertellen wat je weet? Wat deed Jezus toen hij ondervraagd werd door de Romeinse gouverneur? Hij volgde het Bijbelse principe dat er ‘een tijd is om te zwijgen en een tijd om te spreken’ en zei soms helemaal niets (Pred. 3:1, 7; Matth. 27:11-14). In zo’n situatie kun je het beste niets zeggen, zodat je je broeders en zusters niet in gevaar brengt (Spr. 10:19; 11:12).

18. Wat is onze verantwoordelijkheid als we tegen de ouderlingen over een broeder of zuster spreken?

¹⁸ Wat als iemand in de gemeente een ernstige zonde begaat en je daar iets vanaf weet? Misschien moeten de ouderlingen, die de verantwoordelijkheid hebben de gemeente rein te houden, je vragen wat je van de kwestie weet. Wat ga je doen, vooral als het om een goede vriend of een familielid gaat? ‘Een betrouwbare getuige vertelt de waarheid’ (Spr. 12:17; 21:28). Je hebt dus de verantwoordelijkheid om tegen de ouderlingen de hele waarheid te spreken. Vertel geen halve waarheden en verdraai de waarheid niet. Ze hebben het recht te weten wat de feiten zijn zodat ze kunnen bepalen hoe ze de kwaaddoener het beste kunnen helpen zijn of haar band met Jehovah te herstellen (Jak. 5:14, 15).

19. Wat gaan we in het volgende artikel leren?

¹⁹ David bad tot Jehovah: ‘Waarheid in iemands binnenste geeft u vreugde’ (Ps. 51:6). David wist dat de waarheid spreken uit je binnenste komt, uit je hart. Ware christenen ‘spreken de waarheid tegen elkaar’ — op elk terrein van het leven. Nog een manier om als Gods dienaren te laten zien dat we anders zijn, is door in de dienst zijn waarheden aan anderen te onderwijzen. Het volgende artikel laat zien hoe we dat kunnen doen.