1. Hoe reageren velen tegenwoordig op de oproep van wijsheid? (Spreuken 1:20, 21)

 IN VEEL landen is het een bekend beeld: broeders en zusters in drukke straten die met een vriendelijke glimlach voorbijgangers iets te lezen aanbieden. Heb je dat zelf ook weleens gedaan? Misschien doet het je denken aan het beeld in Spreuken van de wijsheid die in het openbaar mensen oproept naar haar advies te luisteren. (Lees Spreuken 1:20, 21.) In de Bijbel en onze publicaties is ‘ware wijsheid’ te vinden, de wijsheid van Jehovah. Dat is wat mensen nodig hebben om de eerste stap te kunnen zetten op de weg naar het leven. We zijn blij als iemand een van onze publicaties aanneemt. Maar niet iedereen doet dat. Velen willen helemaal niet weten wat de Bijbel zegt. Sommigen lachen ons uit. Ze denken dat de Bijbel achterhaald is. En anderen hebben kritiek op wat de Bijbel zegt over morele kwesties. Ze vinden dat mensen die ernaar leven hard en intolerant zijn. Toch stelt Jehovah zijn wijsheid nog steeds liefdevol beschikbaar aan iedereen. Hoe doet hij dat?

2. Waar is ware wijsheid te vinden, maar wat doen de meeste mensen?

² Jehovah laat de ware wijsheid onder andere horen via zijn Woord, de Bijbel. Dat boek is voor bijna iedereen beschikbaar. En denk ook aan onze Bijbelse publicaties. Dankzij Jehovah’s zegen zijn die beschikbaar in meer dan 1000 talen. Mensen die luisteren, dat wil zeggen lezen en toepassen wat ze leren, zullen er voordeel van  hebben. Maar de meeste mensen negeren de stem van ware wijsheid. Als ze voor een beslissing staan, vertrouwen ze liever op zichzelf of luisteren ze naar medemensen. Misschien kijken ze zelfs op ons neer omdat wij ervoor kiezen te doen wat de Bijbel zegt. Dit artikel laat zien waarom mensen zo reageren. Maar laten we eerst eens bekijken hoe je aan die wijsheid van Jehovah komt.

3. Wat moet je doen om echt wijs te worden?

³ Wijsheid kan duiden op het vermogen om op basis van wat je weet verstandige beslissingen te nemen. Maar ware wijsheid gaat verder. De Bijbel zegt: ‘Ontzag voor Jehovah is het begin van wijsheid en kennis van de Allerheiligste — dat is verstand’ (Spr. 9:10). Dus als je voor een belangrijke beslissing staat, heb je ‘kennis van de Allerheiligste’ nodig: je moet achterhalen hoe hij erover denkt. Je komt daarachter door de Bijbel en Bijbelse publicaties te raadplegen. Als je dat doet, geef je blijk van ware wijsheid (Spr. 2:5-7).

4. Waarom kunnen we zeggen dat Jehovah de enige is die je ware wijsheid kan geven?

⁴ Jehovah is de enige die je ware wijsheid kan geven (Rom. 16:27). Waarom kunnen we zeggen dat hij de bron van wijsheid is? Ten eerste: hij is de Schepper en weet en begrijpt alles van zijn schepping (Ps. 104:24). Ten tweede: alles wat hij doet getuigt van wijsheid (Rom. 11:33). En ten derde: zijn wijze advies is altijd goed voor wie het toepast (Spr. 2:10-12). Om ware wijsheid te vinden, moet je die basiswaarheden accepteren en je erdoor laten leiden bij je beslissingen en daden.

5. Wat gebeurt er als mensen weigeren te erkennen dat ware wijsheid van Jehovah komt?

⁵ Veel mensen geven toe dat er ontwerp in de natuur schuilt maar ontkennen dat er een Schepper is en schrijven alles toe aan evolutie. Anderen beweren in God te geloven maar vinden de Bijbelse normen achterhaald en bepalen liever zelf hoe ze leven. Waartoe heeft dat geleid? Is de wereld beter geworden omdat mensen op hun eigen wijsheid vertrouwen? Zijn mensen echt gelukkig? Hebben ze vertrouwen in de toekomst? Wat we om ons heen zien overtuigt ons ervan dat ‘er geen wijsheid, geen inzicht en geen raad tegen Jehovah is’ (Spr. 21:30). Dat motiveert ons om wijsheid te blijven zoeken bij Jehovah. Maar waarom doen de meeste mensen dat niet?

6. Wie negeren volgens Spreuken 1:22-25 de oproep van ware wijsheid?

⁶ Veel mensen houden zich doof als ware wijsheid ‘luid roept op straat’. Volgens de Bijbel zijn mensen die wijsheid afwijzen in te delen in drie categorieën: ‘onervarenen’, ‘spotters’ en ‘dwazen’. (Lees Spreuken 1:22-25.) Laten we eens bekijken wat de mensen die Gods wijsheid verwerpen typeert en hoe je voorkomt dat je net zo wordt als zij.

7. Waarom blijven velen liever ‘onervaren’?

⁷ De onervarenen zijn naïeve personen die zich makkelijk laten overhalen of misleiden (Spr. 14:15, vtn.). Zulke mensen treffen we vaak in de dienst.  Denk bijvoorbeeld aan de miljoenen die worden misleid door kerkleiders en politici. Sommigen zijn geschokt als ze erachter komen dat ze door zulke leiders voor de gek zijn gehouden. Maar degenen die in Spreuken 1:22 worden genoemd willen graag onervaren blijven. Ze vinden het prima zo (Jer. 5:31). Ze gaan liever op hun eigen gevoel af en willen niet weten wat de Bijbel zegt. Ze willen niet langs de Bijbelse meetlat worden gelegd. Velen denken net zo als de gelovige vrouw uit Quebec in Canada die tegen een Getuige zei: ‘Als de pastoor ons voor de gek heeft gehouden, is dat toch mijn probleem niet!’ We willen zeker niet zijn als mensen die liever niets weten (Spr. 1:32; 27:12).

8. Wat zal je helpen de juiste ervaring op te doen?

⁸ De Bijbel moedigt je terecht aan niet onervaren te blijven maar ‘volwassen te worden in je denken’ (1 Kor. 14:20). Je doet de juiste ervaring op door Bijbelse principes in je leven toe te passen. Geleidelijk ga je merken dat die principes je helpen problemen te voorkomen en verstandige beslissingen te nemen. Het is goed om te kijken hoe je er in dat opzicht voor staat. Als je bijvoorbeeld al een tijdje de Bijbel bestudeert en de vergaderingen bezoekt, kun je je afvragen waarom je nog niet zo ver bent dat je je aan Jehovah opdraagt en laat dopen. En als je al gedoopt bent, vraag je dan af of je vorderingen maakt als prediker en leraar. Blijkt uit je beslissingen dat je je door Bijbelse principes laat leiden? Geef je in de omgang van christelijke eigenschappen blijk? Als je ruimte voor verbetering ziet, besteed dan aandacht aan Jehovah’s richtlijnen, die ‘de onervarene wijs maken’ (Ps. 19:7).

9. Hoe laten spotters zien dat ze wijsheid verwerpen?

⁹ De tweede categorie mensen die Gods wijsheid negeren zijn de spotters. Soms kom je zulke mensen tegen in de prediking. Ze genieten ervan anderen te bespotten (Ps. 123:4). De Bijbel waarschuwde dat er in de laatste dagen veel spotters zouden zijn (2 Petr. 3:3, 4). Net als de schoonzonen van de rechtvaardige Lot nemen mensen tegenwoordig de waarschuwingen van God niet serieus (Gen. 19:14). Ze lachen om degenen die naar Bijbelse principes leven. Spotters worden gedreven door ‘hun eigen verlangen naar goddeloze dingen’ (Jud. 7, 17, 18). De Bijbelse beschrijving van spotters past heel goed bij afvalligen en anderen die Jehovah hebben afgewezen.

10. Hoe voorkom je volgens Psalm 1:1 dat je een spotter wordt?

¹⁰ Hoe voorkom je dat je een spotter wordt? Onder andere door niet om te gaan met kritische mensen die overal over klagen. (Lees Psalm 1:1.) Dat betekent ook dat je niet naar afvalligen luistert en niets van ze leest. Als je niet oplet, ontwikkel je misschien een kritische houding en ga je twijfelen aan Jehovah en de instructies die we via zijn organisatie krijgen. Je kunt die koers vermijden door je af te vragen: Heb ik meestal iets negatiefs te zeggen als we nieuwe instructies of een nieuwe uitleg krijgen? Ben ik geneigd iets aan te merken op degenen die de leiding nemen? Als je zulke neigingen snel corrigeert, maak je Jehovah blij (Spr. 3:34, 35).

11. Wat vinden dwazen van Jehovah’s normen?

 ¹¹ De derde categorie mensen die wijsheid verwerpen zijn de dwazen. Ze zijn dwaas omdat ze niet naar Gods morele wetten willen leven. Ze doen wat ze zelf goed vinden (Spr. 12:15). Ze verwerpen Jehovah, de Bron van wijsheid (Ps. 53:1). Als je in de dienst met ze praat, hebben ze vaak felle kritiek op ons omdat we Bijbelse normen respecteren. Maar ze hebben zelf niets beters te bieden. De Bijbel zegt: ‘Ware wijsheid is onbereikbaar voor een dwaas. In de stadspoort heeft hij niets te zeggen’ (Spr. 24:7). De dwazen hebben niets te zeggen dat echt wijs is. Geen wonder dat Jehovah ons waarschuwt: ‘Blijf uit de buurt van een dwaas’ (Spr. 14:7).

12. Wat zal je helpen het pad van de dwazen te vermijden?

¹² Wij zijn niet als de mensen die een hekel hebben aan de adviezen van God. We leren juist te houden van zijn morele normen en zijn manier van denken. Je kunt die liefde vergroten door de resultaten van gehoorzaamheid te vergelijken met de gevolgen van ongehoorzaamheid. Kijk naar de problemen die mensen over zichzelf afroepen omdat ze zo dwaas zijn Jehovah’s wijze raad af te wijzen. En bedenk dan hoeveel beter jouw leven is omdat je naar God luistert (Ps. 32:8, 10).

13. Dwingt Jehovah ons om zijn wijze raad op te volgen?

¹³ Jehovah biedt iedereen wijze adviezen aan maar dwingt niemand ze te accepteren. Hij beschrijft echter wel de gevolgen voor wie niet naar wijsheid luisteren (Spr. 1:29-32). Mensen die Jehovah niet willen gehoorzamen, ‘zullen de gevolgen dragen van hun gedrag’. Hun manier van leven loopt uit op niets dan ellende en problemen, en uiteindelijk vernietiging. Maar aan degenen die Jehovah’s wijze raad accepteren en opvolgen wordt beloofd: ‘Wie naar mij luistert, zal zich veilig voelen en niet gekweld worden door angst voor tegenspoed’ (Spr. 1:33).

14-15. Wat leren we uit Spreuken 4:23?

¹⁴ Als je Gods wijze adviezen opvolgt, heb je daar altijd voordeel van. Zoals we hebben gezien, stelt Jehovah zijn wijze raad beschikbaar aan iedereen. Hij geeft bijvoorbeeld in heel het boek Spreuken tijdloze adviezen die je leven zullen verbeteren als je ze opvolgt. Laten we eens vier van die wijze adviezen bekijken.

¹⁵ Bescherm je figuurlijke hart. De Bijbel zegt: ‘Bescherm je hart, meer dan al  het andere dat je bewaakt, want daar ontspringen de bronnen van het leven’ (Spr. 4:23). Wat moet je doen om je letterlijke hart te beschermen? Je moet gezond eten, voldoende bewegen en slechte gewoonten vermijden. Voor je figuurlijke hart moet je hetzelfde doen. Voed je dagelijks met Gods Woord. Bereid je voor op de vergaderingen en neem eraan deel. Blijf actief door je geregeld in te spannen in de dienst. En vermijd slechte gewoonten door weg te blijven van alles wat je denken infecteert, zoals immoreel entertainment en slechte omgang.

16. Waarom is Spreuken 23:4, 5 zo nuttig voor ons?

¹⁶ Wees tevreden met wat je hebt. De Bijbel geeft het advies: ‘Sloof je niet uit voor rijkdom. (...) Als je je ogen erover laat gaan, is het verdwenen. Het krijgt vleugels als een arend en vliegt weg, de lucht in’ (Spr. 23:4, 5). Geld en spullen kun je zomaar kwijtraken. Toch is geld voor zowel arme als rijke mensen tegenwoordig een obsessie. Ze doen er dingen voor die ze hun reputatie, hun relaties en zelfs hun gezondheid kosten (Spr. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10). Maar wijsheid geeft je een evenwichtige kijk op geld. En dat helpt je niet hebzuchtig te worden maar tevreden en gelukkig te zijn (Pred. 7:12).

17. Hoe kun je spreken met ‘de tong van de wijze’ uit Spreuken 12:18?

¹⁷ Denk na voordat je iets zegt. Als je niet oppast, kun je met je woorden veel schade aanrichten. De Bijbel zegt: ‘Ondoordachte woorden zijn als dolksteken, maar de tong van de wijze is genezing’ (Spr. 12:18). Draag bij aan goede relaties door niet te roddelen over de fouten van anderen (Spr. 20:19). Om met je woorden te genezen in plaats van te kwetsen, moet je je hart vullen met kennis uit Gods Woord (Luk. 6:45). Mediteer over wat de Bijbel zegt, zodat je woorden  een verfrissende ‘bron van wijsheid’ zijn (Spr. 18:4).

18. Hoe kan Spreuken 24:6 je helpen succes te hebben in de dienst?

¹⁸ Volg instructies op. De Bijbel geeft dit nuttige advies: ‘Voer je oorlog met deskundige leiding, met veel raadgevers behaal je succes’ (Spr. 24:6, vtn.). Hoe kan dat principe je helpen succes te hebben in de prediking? Probeer de dingen niet op je eigen manier te doen maar volg de gegeven suggesties op. Op de vergaderingen krijg je deskundige leiding. Met Bijbelse lezingen en presentaties geven ervaren raadgevers je daar opleiding. Daarnaast biedt Jehovah’s organisatie publicaties en video’s die mensen helpen de Bijbel te begrijpen. Leer je die hulpmiddelen goed te gebruiken?

19. Wat vind je van de wijsheid die Jehovah biedt? (Spreuken 3:13-18)

¹⁹ Lees Spreuken 3:13-18. Wat zijn we dankbaar voor de goede adviezen die we in Gods Woord vinden! Waar zouden we zijn zonder die wijsheid? In dit artikel hebben we voorbeelden gezien van de praktische wijsheid uit het boek Spreuken. Natuurlijk staat de hele Bijbel vol met wijze adviezen van Jehovah. Neem je dus voor zijn wijze raad altijd op te volgen. Hoewel de meeste mensen de wijsheid van God niet waarderen, weten wij het zeker: ‘Wie haar goed vasthoudt, is gelukkig te prijzen.’