1, 2. (a) Wat kan het gevolg zijn van een gebrek aan zelfbeheersing? (b) Waarom is het nu zo belangrijk het onderwerp zelfbeheersing te bespreken?

ZELFBEHEERSING is een eigenschap die we met Jehovah’s hulp kunnen ontwikkelen (Gal. 5:22, 23). Jehovah heeft zelfbeheersing in perfecte mate. Maar mensen zijn onvolmaakt en hebben moeite om altijd hun zelfbeheersing te bewaren. Een gebrek aan zelfbeheersing is dan ook de oorzaak van veel problemen die mensen in deze tijd hebben. Het kan ertoe leiden dat mensen op school of op het werk dingen uitstellen of dat ze ondermaats presteren. Het kan ook leiden tot bijvoorbeeld verbale mishandeling, dronkenschap, geweld, echtscheiding, onnodige schulden, verslavingen, gevangenzetting, emotionele trauma’s, seksueel overdraagbare ziekten of ongewenste zwangerschappen (Ps. 34:11-14).

² Het is duidelijk dat mensen die een gebrek aan zelfbeheersing hebben, problemen veroorzaken voor zichzelf en voor anderen. En het wordt alleen maar erger. Een vergelijking tussen recente studies over zelfbeheersing en onderzoek dat in de jaren 40 is uitgevoerd, laat zien dat mensen steeds minder zelfbeheersing tonen. Dit is geen verrassing voor mensen die de Bijbel kennen, want de Bijbel heeft voorspeld dat ‘onbeheerst’ gedrag een bewijs zou zijn dat we in ‘de laatste dagen’ leven (2 Tim. 3:1-3).

3. Waarom is het zo belangrijk dat we zelfbeheersing ontwikkelen?

³ Waarom is het zo belangrijk zelfbeheersing te ontwikkelen?  Denk eens na over twee belangrijke redenen. Ten eerste is gebleken dat mensen die in staat zijn hun impulsen te beheersen over het algemeen minder grote problemen hebben. Ze zijn emotioneel stabieler, ze zijn beter in het aangaan van gezonde relaties met anderen en ze zijn minder vaak boos en minder vatbaar voor stress en depressies dan impulsieve mensen. Ten tweede willen we Gods goedkeuring behouden, en daarvoor moeten we verleidingen kunnen weerstaan en ongepaste impulsen kunnen beheersen. Het voorbeeld van Adam en Eva laat dat uitkomen (Gen. 3:6). En denk ook eens aan de trieste gevolgen die anderen hebben ondervonden omdat ze er niet in slaagden hun zelfbeheersing te bewaren.

4. Wat is een aanmoedigende gedachte voor degenen die moeite hebben zelfbeheersing te tonen?

⁴ Voor onvolmaakte mensen is het niet altijd makkelijk om zelfbeheersing te tonen. Jehovah begrijpt dat en hij wil ons graag helpen onze slechte neigingen te beheersen (1 Kon. 8:46-50). Als een goede Vriend steunt hij oprechte personen die het in bepaalde aspecten van het leven moeilijk vinden hun zelfbeheersing te bewaren. In dit artikel gaan we bekijken wat we van Jehovah’s volmaakte voorbeeld kunnen leren. Daarna gaan we kijken wat we kunnen leren van zowel goede als slechte voorbeelden uit de Bijbel. En we gaan praktische suggesties bespreken die ons kunnen helpen steeds beter te worden in het bewaren van onze zelfbeheersing.

5, 6. Welk voorbeeld heeft Jehovah gegeven als het gaat om zelfbeheersing?

⁵ Jehovah heeft volmaakte zelfbeheersing; hij is volmaakt in alles wat hij doet (Deut. 32:4). Maar wij zijn onvolmaakt. Om de eigenschap zelfbeheersing beter te begrijpen, zullen we Jehovah’s voorbeeld bespreken, zodat we hem beter kunnen navolgen. Op welke manieren heeft Jehovah zelfbeheersing getoond?

⁶ Jehovah toonde zelfbeheersing toen Satan schaamteloos tegen hem in opstand kwam. De beschuldiging die Satan uitte, moest weerlegd worden. Ongetwijfeld veroorzaakte zijn beschuldiging verontwaardiging en boosheid bij de engelen die Jehovah trouw waren. Ze zullen Satan hebben veracht om wat hij deed. Misschien voel jij hetzelfde als je nadenkt over al het leed dat hij heeft veroorzaakt. Maar Jehovah reageerde niet overhaast. Zijn reactie was weloverwogen en passend. Hij is ‘niet snel kwaad geworden’ en heeft rechtvaardig gereageerd op Satans opstand (Ex. 34:6; Job 2:2-6). Een van de redenen waarom hij tijd over de kwestie heen heeft laten gaan, is dat hij niemand wil vernietigen maar wil ‘dat iedereen berouw krijgt’ (2 Petr. 3:9).

7. Wat kunnen we van Jehovah’s voorbeeld leren?

⁷ Jehovah’s zelfbeheersing leert ons dat ook wij onze woorden moeten wegen en goed moeten nadenken voordat we iets doen; het is niet goed om dingen overhaast te doen. Als je voor een belangrijke beslissing staat, geef jezelf dan de tijd die nodig is om een verstandige beslissing te nemen. Bid om wijsheid om het juiste te zeggen of te doen (Ps. 141:3). In het heetst van de strijd zijn we snel geneigd emotioneel te reageren. Velen van ons weten helaas hoe het voelt als je ondoordachte dingen hebt gezegd of gedaan (Spr. 14:29; 15:28; 19:2).

8. (a) Waar kunnen we voorbeelden vinden van mensen die zelfbeheersing toonden? (b) Wat stelde Jozef in staat zelfbeheersing te tonen toen Potifars vrouw hem wilde verleiden? (Zie beginplaatje.)

⁸ Welke Bijbelse voorbeelden laten zien hoe belangrijk het is zelfbeheersing te  hebben? Waarschijnlijk kun je verschillende Bijbelse personen noemen die zelfbeheersing toonden toen de situatie daarom vroeg. Neem bijvoorbeeld Jakobs zoon Jozef. Hij diende in het huis van Potifar, het hoofd van Farao’s wachters. Potifars vrouw voelde zich tot Jozef aangetrokken, die een ‘knappe, goedgebouwde man’ was, en ze probeerde hem te verleiden. Wat weerhield Jozef ervan in te gaan op al haar pogingen om hem te verleiden? Ongetwijfeld nam hij de tijd om de consequenties te overdenken. En toen de situatie uit de hand dreigde te lopen, vluchtte hij van haar weg. Hij zei: ‘Hoe zou ik zoiets slechts kunnen doen en in feite zondigen tegen God?’ — Gen. 39:6, 9; lees Spreuken 1:10.

9. Hoe kun je je erop voorbereiden verleidingen te weerstaan?

⁹ Wat kunnen we van Jozefs voorbeeld leren? Eén ding is dat we misschien moeten wegvluchten als we in de verleiding komen een wet van God te overtreden. Sommigen die nu Getuigen zijn, worstelden vroeger misschien met verkeerde praktijken zoals zich overeten, zwaar drinken, roken, drugsmisbruik of seksuele immoraliteit. Zelfs na hun doop kunnen ze soms in de verleiding komen om weer in zulk gedrag te vervallen. Als er ooit verkeerde verlangens bij je opkomen, neem dan de tijd om na te denken over de rampzalige gevolgen die het voor je band met Jehovah kan hebben als je je verkeerde verlangens niet beheerst. Probeer van tevoren situaties te bedenken waarin je in de verleiding zou kunnen komen iets verkeerds te doen, en denk erover na hoe je die situaties kunt vermijden (Ps. 26:4, 5; Spr. 22:3). En als je ooit voor een verleiding komt te staan, vraag Jehovah dan om wijsheid en zelfbeheersing.

10, 11. (a) Waar hebben veel jongeren op school mee te maken? (b) Wat kan jonge christenen helpen de druk om verkeerde dingen te doen te weerstaan?

¹⁰ Veel jonge christenen hebben te maken met dezelfde verleiding als waar Jozef mee te maken kreeg. Neem het voorbeeld van Kim. De meeste klasgenoten van haar waren seksueel actief, en na het weekend schepten ze vaak op over hun laatste avontuurtjes. Kim had niet zulke verhalen. Ze geeft toe dat ze zich soms ‘verlaten en alleen’ voelde, omdat ze anders was dan de rest. Haar leeftijdgenoten vonden haar raar omdat ze niet uitging. Maar Kim was verstandig genoeg om te weten dat dan de verleiding om met iemand naar bed te gaan groot zou zijn (2 Tim. 2:22). Medeleerlingen vroegen haar vaak of ze nog maagd was. Dat gaf haar de kans om uit te leggen wat haar standpunt was. We zijn trots op jongeren die vastbesloten zijn de druk om seks voor het huwelijk te hebben, te weerstaan. En Jehovah is ook trots op ze!

¹¹ De Bijbel geeft waarschuwende voorbeelden van personen die geen zelfbeheersing hadden op het gebied van seks. Ook laat de Bijbel zien wat de trieste gevolgen van zulk onbeheerst gedrag kunnen zijn. Als je in dezelfde situatie zit als Kim, denk dan na over de naïeve jongen die in Spreuken 7 beschreven wordt. Denk ook na over Amnons gedrag en de vreselijke gevolgen ervan (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32). Hoe kunnen ouders hun kinderen helpen zelfbeheersing en wijsheid te ontwikkelen als het gaat om romantische liefde? Ze zouden het onderwerp kunnen bespreken tijdens de gezinsaanbidding en daarbij de genoemde Bijbelse voorbeelden kunnen gebruiken.

12. (a) Hoe toonde Jozef zelfbeheersing toen zijn broers in Egypte bij hem kwamen? (b) In wat voor situaties moeten wij onze emoties beheersen?

¹² Ook bij een andere gelegenheid toonde Jozef zelfbeheersing. Om erachter te komen of zijn broers echt waren veranderd, verborg Jozef zijn identiteit toen ze  bij hem in Egypte kwamen om voedsel te kopen. En toen hij zijn tranen niet meer kon inhouden, trok hij zich terug zodat zijn broers het niet zagen (Gen. 43:30, 31; 45:1). Als een medegelovige of een familielid iets doet waardoor je van streek raakt, probeer dan Jozefs voorbeeld te volgen en niet impulsief te reageren (Spr. 16:32; 17:27). Als je uitgesloten familieleden hebt, kan het nodig zijn je emoties te beheersen zodat je onnodig contact met hen zult vermijden. Zelfbeheersing tonen in dat soort situaties gaat niet vanzelf, maar het wordt makkelijker als we beseffen dat we dan Jehovah’s voorbeeld volgen en hem gehoorzamen.

13. Wat kunnen we van koning David leren?

¹³ Ook koning David is een mooi voorbeeld. Hij had veel macht, maar hield zich in toen hij door Saul en door Simeï geprovoceerd werd (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10). David toonde niet altijd zelfbeheersing; we weten dat hij de fout inging met Bathseba en hoe hij in eerste instantie op Nabal reageerde (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4). Toch kunnen we waardevolle lessen van hem leren. Ten eerste moeten ouderlingen extra opletten dat ze zelfbeheersing tonen zodat ze nooit misbruik maken van hun autoriteit. Ten tweede moeten we niet overmoedig worden en denken dat we nooit de fout in zullen gaan (1 Kor. 10:12).

14. Wat maakte een broeder mee, en waarom is onze reactie in soortgelijke situaties belangrijk?

¹⁴ Wat kun je doen om aan je zelfbeheersing te werken? Denk eens over de volgende ervaring na. Op een dag tijdens het autorijden werd Luigi van achteren aangereden. Hoewel de schuld niet bij Luigi lag, schold de andere chauffeur hem uit en probeerde een gevecht uit te lokken. Luigi vroeg Jehovah om hulp om kalm te blijven. Ook probeerde hij de man te kalmeren, maar tevergeefs. Terwijl de man nog aan het schreeuwen was, noteerde Luigi de verzekeringsgegevens van de man en ging weg. Een week later deed Luigi een nabezoek bij een vrouw. Hij kwam erachter dat haar man de andere chauffeur was! De man schaamde zich en verontschuldigde zich voor zijn gedrag. Hij bood aan contact op te nemen met Luigi’s verzekeringsmaatschappij om de behandeling van de schadeclaim te versnellen. De man deed mee met het gesprek dat Luigi met zijn vrouw had, en wat hij hoorde beviel hem wel. Achteraf gezien besefte Luigi hoe goed het was dat hij na het incident kalm was gebleven en hoe schadelijk het zou zijn geweest als hij zijn zelfbeheersing had verloren. (Lees 2 Korinthiërs 6:3, 4.)

15, 16. Hoe kan het bestuderen van de Bijbel jou en je gezin helpen zelfbeheersing te ontwikkelen?

¹⁵ Een hulp om zelfbeheersing te ontwikkelen is ijverige en gewetensvolle Bijbelstudie. Jehovah zei tegen Jozua: ‘Dit wetboek moet op je lippen blijven en je moet er dag en nacht met gedempte stem in lezen, zodat je je strikt zult houden aan alles wat erin staat. Want dan zul je succes hebben en dan zul je je verstandig gedragen’ (Joz. 1:8). Hoe komt het dat het bestuderen van de Bijbel je kan helpen zelfbeheersing te ontwikkelen?

¹⁶ We hebben gezien dat de Bijbel verslagen bevat die de voordelen en de consequenties van bepaald gedrag goed laten uitkomen. Jehovah heeft die verslagen niet voor niets laten opschrijven (Rom. 15:4). Het is echt verstandig ze te lezen, er diep over na te denken en ze te bestuderen! Probeer in te zien hoe ze van toepassing  zijn op jou en je gezin. Vraag Jehovah je te helpen zijn Woord toe te passen. Als je merkt dat je in een bepaald aspect van zelfbeheersing tekortschiet, wees dan eerlijk tegen jezelf. Bid erover en probeer te ontdekken hoe je verbeteringen kunt aanbrengen (Jak. 1:5). Doe ook nazoekwerk in onze lectuur om nuttig advies te vinden dat je kan helpen.

17. Hoe kunnen ouders hun kinderen helpen zelfbeheersing te ontwikkelen?

¹⁷ Hoe kun je je kinderen helpen zelfbeheersing te ontwikkelen? Ouders weten dat kinderen deze eigenschap niet van nature hebben. En net als met alle andere eigenschappen die kinderen moeten ontwikkelen, horen ouders het voorbeeld te geven (Ef. 6:4). Dus als je ziet dat je kinderen moeite hebben hun impulsen te beheersen, vraag je dan af of je het goede voorbeeld geeft. Onderschat niet de waarde van je routine op het gebied van de velddienst, de vergaderingen en de gezinsaanbidding. Die routine zal een goede uitwerking op je kinderen hebben. En wees niet bang nee te zeggen tegen je kinderen. Jehovah had Adam en Eva grenzen gesteld — grenzen waardoor ze gepast respect voor zijn autoriteit hadden kunnen ontwikkelen. Zo leren ook kinderen zelfbeheersing als ouders ze corrigeren, grenzen stellen en het goede voorbeeld geven. Liefde voor Gods autoriteit en respect voor zijn maatstaven zijn de meest waardevolle dingen die je je kinderen kunt bijbrengen. (Lees Spreuken 1:5, 7, 8.)

18. Waarom is goede omgang zo belangrijk?

¹⁸ Of je nu kinderen hebt of niet, weet hoe belangrijk het is goede omgang te zoeken. Zoek omgang met mensen die je zullen aanmoedigen om geestelijke doelen te bereiken en problemen te vermijden (Spr. 13:20). Als je omgaat met geestelijk ingestelde mensen, zul je gemotiveerd worden hun voorbeeld van zelfbeheersing te volgen. En jouw goede gedrag zal ongetwijfeld een goede invloed op hen hebben. Toon dus zelfbeheersing, want dan kun je elke dag weer Jehovah’s goedkeuring voelen en zul je een positieve invloed hebben op de mensen van wie je houdt.