Moet u de wekelijkse sabbat houden?
Moet u de wekelijkse sabbat houden?
EIND jaren tachtig belegerden kleine groepen methodisten Suva, de hoofdstad van Fiji. Mannen, vrouwen en kinderen, allemaal gekleed alsof ze naar de kerk gingen, bewaakten zeventig wegblokkades. Ze hielden al het commerciële wegverkeer tegen en maakten ook het binnenlandse en internationale vliegverkeer onmogelijk. Wat was de aanleiding tot die actie? Ze eisten dat het land zich weer strikt aan de sabbat zou gaan houden.
In Israël moet elk nieuw flatgebouw dat na 2001 gebouwd is, minstens één lift hebben die automatisch bij elke verdieping stopt. Waarom is dat? Dan hoeven vrome Joden, die van vrijdagavond tot zaterdagavond de sabbat vieren, niet te ’werken’ door op een liftknopje te drukken.
In Tonga, een koninkrijk in de Stille Zuidzee, is alle werk op zondag verboden. Er landen geen vliegtuigen, er leggen geen schepen aan. Eventuele contracten die op die dag worden getekend, worden niet als geldig beschouwd. De grondwet van Tonga schrijft voor dat iedereen de zondag ’heiligt’, ongeacht iemands religieuze overtuiging. Waarom? Om ervoor te zorgen dat het hele land de sabbatsrust in acht neemt.
Zoals uit de bovenstaande voorbeelden blijkt, denken veel mensen dat God van hen verlangt dat ze een wekelijkse sabbatdag of rustdag houden. Sommigen zeggen zelfs dat de sabbatviering van het grootste belang is en geloven dat onze eeuwige redding ermee samenhangt. Anderen denken dat het onderhouden van de sabbat Gods belangrijkste gebod is. Wat is de sabbat? En spoort de Bijbel christenen aan elke week een sabbatdag te vieren?
Wat is de sabbat?
Het Nederlandse woord ’sabbat’ komt van een Hebreeuws woord dat „rusten, ophouden, afzien van” betekent. Hoewel het Genesisverslag zegt dat Jehovah God op de zevende dag rustte van zijn scheppingswerken, kreeg Gods volk pas in de tijd van Mozes het gebod een 24-urige rustdag of sabbat in acht te nemen (Genesis 2:2). Nadat de Israëlieten in 1513 v.G.T. uit Egypte waren getrokken, voorzag Jehovah hen in de wildernis door een wonder van manna. Met betrekking tot het verzamelen van dit manna kregen ze de opdracht: „Zes dagen zult gij het bijeenrapen, maar op de zevende dag is het sabbat. Daarop zal het zich niet vormen” (Exodus 16:26). Vervolgens lezen we dat ’het volk toen op de zevende dag de sabbat hield’, van zonsondergang op vrijdagavond tot zonsondergang op zaterdagavond (Exodus 16:30).
Niet zo lang nadat die instructies waren gegeven, vaardigde Jehovah een wet op de sabbatviering uit, die opgenomen werd in de tien geboden die Mozes kreeg (Exodus 19:1). Het vierde gebod luidde gedeeltelijk: „Ter gedenking van de sabbatdag, om die heilig te houden, dient gij zes dagen dienst te verrichten en moet gij daarop al uw werk doen. Maar de zevende dag is een sabbat voor Jehovah, uw God” (Exodus 20:8-10). Zo werd de sabbatviering voor de Israëlieten een vast onderdeel van hun leven (Deuteronomium 5:12).
Hield Jezus een wekelijkse sabbat?
Ja, Jezus hield inderdaad de sabbat. We lezen over hem: „Toen de volledige tijdgrens was gekomen, zond God zijn Zoon uit, die uit een vrouw werd geboren en die onder de wet kwam te staan” (Galaten 4:4). Jezus werd als Israëliet geboren en stond als zodanig onder de Wet, waarvan de sabbatswet deel uitmaakte. Pas na Jezus’ dood werd het Wetsverbond afgeschaft (Kolossenzen 2:13, 14). Als we die gebeurtenissen in de stroom des tijds weten te plaatsen, helpt dat ons Gods kijk op de kwestie te begrijpen. (Zie de schematische voorstelling op blz. 15.)
Het is waar dat Jezus heeft gezegd: „Denkt niet dat ik gekomen ben om de Wet of de Profeten teniet te doen. Ik ben niet gekomen om teniet te doen, maar om te vervullen” (Mattheüs 5:17). Maar wat wordt er bedoeld met „vervullen”? Laten we dat illustreren met een aannemer die zich contractueel heeft vastgelegd om een gebouw neer te zetten. Hij gaat dat contract niet verscheuren, maar ’vervult’ het door het gebouw te voltooien. Is het werk eenmaal tot tevredenheid van de klant voltooid, dan is het contract nagekomen en hoeft de aannemer zich er niet meer aan te houden. In dezelfde zin heeft Jezus de Wet niet geschonden of verscheurd, maar ze vervuld door zich er volmaakt aan te houden. Toen dat ’Wetscontract’ eenmaal volledig was nagekomen, was het niet meer bindend voor Gods volk.
Een christelijk vereiste?
Zijn christenen, nu Christus de Wet heeft vervuld, verplicht de wekelijkse sabbat te houden? De apostel Paulus antwoordt onder inspiratie: „Laat niemand u daarom oordelen inzake eten en drinken of met betrekking tot een feestdag of een viering van de nieuwe maan of van een sabbat, want die dingen zijn een schaduw van de toekomende dingen, maar de werkelijkheid behoort de Christus toe” (Kolossenzen 2:16, 17).
Die geïnspireerde woorden duiden op een hele verandering in Gods vereisten voor zijn aanbidders. Vanwaar die verandering? Omdat christenen onder een nieuwe wet staan, „de wet van de Christus” (Galaten 6:2). Aan het vroegere Wetsverbond, dat door bemiddeling van Mozes aan Israël was gegeven, kwam een einde toen het door Jezus’ dood werd vervuld (Romeinen 10:4; Efeziërs 2:15). Kwam er ook een einde aan het gebod inzake de sabbatviering? Ja. Na gezegd te hebben dat „wij ontslagen [zijn] van de Wet”, noemde Paulus vervolgens een van de tien geboden (Romeinen 7:6, 7). De tien geboden, de sabbatswet inbegrepen, maken dus deel uit van de Wet waaraan een einde kwam. Van Gods aanbidders wordt daarom niet meer verlangd dat ze een wekelijkse sabbat houden.
De overgang van het Israëlitische naar het christelijke stelsel van aanbidding zou als volgt geïllustreerd kunnen worden: Stel dat een land de grondwet verandert. Is de nieuwe grondwet eenmaal van kracht, dan wordt er niet meer van de bevolking verlangd dat ze zich aan de vorige houden. Het kan zijn dat sommige wetten in de nieuwe grondwet gelijk zijn aan die in de vorige, maar andere kunnen verschillend zijn. De nieuwe grondwet moet dus zorgvuldig bestudeerd worden om te zien welke wetten nu gelden. Bovendien zou een gewetensvolle burger willen weten wanneer de nieuwe grondwet in werking is getreden.
Evenzo had Jehovah God de natie Israël ruim zeshonderd wetten gegeven, waaronder de tien geboden. Daar waren wetten bij over de moraal, offers, gezondheidskwesties en de sabbatviering. Maar Jezus zei dat zijn gezalfde volgelingen een nieuwe „natie” zouden vormen (Mattheüs 21:43). Vanaf 33 G.T. had die natie een nieuwe ’grondwet’, gefundeerd op twee basiswetten: liefde voor God en liefde voor de naaste (Mattheüs 22:36-40). Hoewel „de wet van de Christus” instructies omvat die overeenkomen met de bepalingen in de Wet die Israël kreeg, hoeft het ons niet te verbazen dat sommige wetten heel verschillend zijn en dat andere niet meer gelden. De wet inzake het houden van een wekelijkse sabbat is een van de wetten die niet langer bindend zijn.
Heeft God zijn maatstaven veranderd?
Betekent die overgang van de wet van Mozes naar de wet van de Christus dat God zijn maatstaven veranderd heeft? Nee. Net zoals een ouder de regels waaraan zijn kinderen zich moeten houden, zal aanpassen naargelang ze ouder worden en de omstandigheden veranderen, heeft Jehovah de wetten aangepast waaraan zijn aanbidders zich moeten houden. De apostel Paulus legt dat als volgt uit: „Voordat het geloof echter was gekomen, werden wij bewaakt onder de wet, daar wij te zamen in verzekerde bewaring waren gesteld, in afwachting van het geloof dat stellig geopenbaard zou worden. Dientengevolge is de Wet onze leermeester geworden die tot Christus leidt, opdat wij ten gevolge van geloof rechtvaardig verklaard zouden worden. Maar nu het geloof gekomen is, staan wij niet meer onder een leermeester” (Galaten 3:23-25).
Hoe is Paulus’ redenatie van toepassing op de sabbat? Sta eens stil bij deze illustratie: Op school kan van een leerling verwacht worden dat hij elke week op een vaste dag de lessen in een bepaald vak volgt, houtbewerking bijvoorbeeld. Maar als hij aan het arbeidsproces gaat deelnemen, zal hij de vaardigheden die hij heeft geleerd niet alleen op die ene dag maar op elke dag van de week moeten gebruiken. Zo ook werd onder de Wet van de Israëlieten verlangd dat ze elke week één dag reserveerden voor rust en aanbidding. Van christenen daarentegen wordt verlangd dat ze God niet slechts één dag per week aanbidden maar elke dag.
Is het dan verkeerd om elke week één dag te reserveren voor rust en aanbidding? Nee. Gods Woord laat die beslissing aan iedereen individueel over met de woorden: „De een maakt onderscheid tussen de dagen, voor de ander zijn ze alle gelijk. Gun ieder zijn eigen overtuiging” (Romeinen 14:5, Willibrordvertaling). Hoewel sommigen ervoor kunnen kiezen onderscheid tussen de dagen te maken, geeft de Bijbel duidelijk te kennen dat God niet van christenen verwacht dat ze een wekelijkse sabbat houden.
[Inzet op blz. 12]
„Zes dagen zult gij het bijeenrapen, maar op de zevende dag is het sabbat. Daarop zal het zich niet vormen.” — EXODUS 16:26
[Inzet op blz. 14]
„De Wet [is] onze leermeester geworden die tot Christus leidt, opdat wij ten gevolge van geloof rechtvaardig verklaard zouden worden. Maar nu het geloof gekomen is, staan wij niet meer onder een leermeester.” — GALATEN 3:24, 25
[Kader/Diagram op blz. 13]
De internationale datumgrens en de sabbat
De internationale datumgrens vormt een probleem voor mensen die geloven dat ze overal op dezelfde dag een wekelijkse sabbat moeten houden. De datumgrens is een denkbeeldige lijn die voor het grootste deel door de Grote Oceaan loopt langs de 180ste lengtegraad. Landen ten westen van de datumgrens liggen één dag voor op de landen ten oosten ervan.
Is het bijvoorbeeld zondag in Fiji en Tonga, dan is het zaterdag in Samoa en op Niue. Als dus iemand in Fiji op zaterdag de sabbat houdt, zullen leden van zijn religie in Samoa, een 1145 kilometer daarvandaan, aan het werk zijn omdat het er vrijdag is.
De zevendedagsadventisten in Tonga houden hun sabbat op zondag, want ze redeneren dat ze de sabbat dan tegelijk houden met hun geloofsgenoten in Samoa, iets meer dan 850 kilometer bij hen vandaan. Maar tegelijkertijd rusten de zevendedagsadventisten die nog geen 800 kilometer verder in Fiji wonen niet, omdat het daar zondag is en ze de sabbat op zaterdag vieren!
[Diagram]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
\
\
\
\ SAMOA
\
— — — — — — — —
FIJI \
zondag \ zaterdag
\
\
TONGA \
\
\
\
[Tabel op blz. 15]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
Wat we betreffende de sabbat in gedachte moeten houden:
Hoewel een Bijbelvers kan spreken over de verplichting een wekelijkse sabbat te houden, is het belangrijk dat we ons ervan vergewissen wanneer dat werd gezegd.
4026 v.G.T. VÓÓR DE TIJD VAN MOZES
ADAM GESCHAPEN De wet inzake de sabbat werd
niet vóór de tijd van Mozes
en de Israëlieten gegeven
1513 v.G.T. GODS WET VOOR ISRAËL
WET AAN ISRAËL GEGEVEN De wet inzake de sabbat werd niet aan
andere volken gegeven (Psalm 147:19, 20).
Ze werd gegeven als „een teken”
tussen Jehovah en de zonen van Israël
De wekelijkse sabbatdag was slechts
een van de vele sabbatten die de
Israëlieten moesten onderhouden
(Leviticus 16:29-31; 23:4-8; 25:4, 11;
33 G.T. DE WET VAN DE CHRISTUS
EINDE VAN AAN ISRAËL Toen de apostelen en oudere mannen
GEGEVEN WET in Jeruzalem in 49 G.T. beslisten
wat God van christenen verlangt,
vermeldden ze niet dat christenen
een wekelijkse sabbat moeten houden
De apostel Paulus maakte zich zorgen
over christenen die de nadruk legden
op het onderhouden van speciale dagen
2010 G.T.
[Illustratie op blz. 11]
Krantenartikelen over de wegblokkades die methodisten opgeworpen hadden om kracht bij te zetten aan hun eis dat Fiji weer strikt de sabbat zou houden
[Verantwoording]
Courtesy of the Fiji Times
