Veelgestelde vragen
Is religie een vlucht uit de realiteit?
Sommige mensen gebruiken alcohol om te vluchten voor de realiteit. Zo’n vlucht is een vorm van zelfbedrog waardoor ze niet meer logisch kunnen redeneren. In het begin kan drank ze namelijk het gevoel geven dat ze een houvast hebben en de problemen van het leven aankunnen. Maar eigenlijk is drank alleen maar slecht voor ze. Is religie ook een vlucht uit de realiteit?
Sommigen stellen geloof gelijk aan lichtgelovigheid. Ze zeggen dat mensen die hun toevlucht nemen tot religie niet zelf willen denken en hun ogen sluiten voor concrete bewijzen. Zulke sceptici zeggen eigenlijk dat mensen met een sterke religieuze overtuiging de realiteit negeren.
De Bijbel zegt veel over geloof. Toch vinden we nergens de aanmoediging om lichtgelovig of naïef te zijn. Ook wordt er nergens gezegd dat je mentaal lui mag zijn. Mensen die elk woord geloven, worden juist onervaren of zelfs dwaas genoemd (Spreuken 14:15, 18). Het zou echt heel dom zijn om iets voor waar aan te nemen zonder de feiten na te gaan! Dat zou hetzelfde zijn als met je ogen dicht proberen een drukke straat over te steken, gewoon omdat iemand dat zegt.
In plaats van aan te moedigen tot blind geloof, dringt de Bijbel er bij ons op aan goed op te letten zodat we niet misleid worden (Mattheüs 16:6). Dat doen we door ons „denkvermogen” te gebruiken (Romeinen 12:1). De Bijbel leert ons over bewijzen te redeneren en logische conclusies te trekken die op feiten gebaseerd zijn. Hier volgen een paar voorbeelden uit de brieven van de apostel Paulus.
In zijn brief aan de christenen in Rome maakte Paulus duidelijk dat hij niet wilde dat ze in God geloofden gewoon omdat hij dat zei. Hij moedigde ze juist aan stil te staan bij de bewijzen dat God echt bestaat: „Zijn [Gods] onzichtbare hoedanigheden worden van de schepping der wereld af duidelijk gezien, omdat ze worden waargenomen door middel van de dingen die gemaakt zijn, ja, zijn eeuwige kracht en Godheid, zodat zij [degenen die Gods autoriteit niet erkennen] niet te verontschuldigen zijn” (Romeinen 1:20). Paulus gebruikte in zijn brief aan de Hebreeën net zo’n redenatie: „Natuurlijk wordt elk huis door iemand gebouwd, maar hij die alle dingen heeft gebouwd, is God” (Hebreeën 3:4). En in een brief aan de christenen in Thessalonika moedigde Paulus aan om selectief te zijn in wat ze geloofden. Hij wilde dat ze alles onderzochten (1 Thessalonicenzen 5:21).
Geloof dat niet gebaseerd is op concrete bewijzen kan iemand inderdaad een vals gevoel van zekerheid geven, waardoor hij misleid wordt. Paulus schreef over sommige religieuze personen in zijn tijd: „Ik getuig van hen dat zij ijver voor God hebben, maar niet overeenkomstig nauwkeurige kennis” (Romeinen 10:2). Het is dus heel belangrijk dat we zijn raad aan de gemeente in Rome opvolgen: „U moet andere mensen worden met een nieuwe gezindheid. Dan kunt u beoordelen wat God wil, wat goed is en volmaakt en wat hem aangenaam is” (Romeinen 12:2, Groot Nieuws Bijbel). Geloof dat gebaseerd is op nauwkeurige kennis van God wordt een ’groot schild’ dat ons in emotioneel en geestelijk opzicht beschermt (Efeziërs 6:16).