Doorgaan naar inhoud

HULP VOOR HET GEZIN | OPVOEDING

Waarom lezen belangrijk is voor kinderen — Deel 1: Lezen of kijken?

Waarom lezen belangrijk is voor kinderen — Deel 1: Lezen of kijken?

 Als uw kinderen de keus hebben, wat doen ze dan het liefst: filmpjes kijken of lezen? Wat zullen ze eerder pakken: een telefoon of een boek?

 Al tientallen jaren krijgt lezen veel concurrentie: eerst van de tv en daarna van alles wat online beschikbaar is. ‘Lezen zou weleens met uitsterven bedreigd kunnen worden’, schreef Jane Healy in 1990 in haar boek Endangered Minds.

 Misschien leek die uitspraak toen nogal overdreven. Maar nu, ruim 30 jaar later, zeggen leraren in landen waar veel technologie gebruikt wordt dat de leesvaardigheid van jongeren over het algemeen behoorlijk is afgenomen.

In dit artikel

 Waarom is lezen belangrijk voor kinderen?

  •   Lezen stimuleert de fantasie. Als je een verhaal leest, moet je je zelf een voorstelling maken van hoe de personages eruitzien, hoe hun stemmen klinken en hoe de omgeving eruitziet. De schrijver geeft er wel een beschrijving van, maar de lezer moet het zelf verder invullen.

     ‘Als je naar video’s kijkt, kijk je naar hoe een ander zich het verhaal voorstelt’, zegt Laura, een moeder. ‘Dat kan heel leuk zijn, maar wat zo bijzonder is aan lezen, is dat je de woorden van iemand anders in je eigen gedachten tot leven brengt.’

  •   Lezen vormt kinderen. Door te lezen ontwikkelen kinderen het vermogen om over problemen te redeneren en ze op te lossen. En om te lezen moeten kinderen zich kunnen focussen. Daardoor ontwikkelen ze eigenschappen als geduld, zelfbeheersing en empathie.

     Empathie? Inderdaad. Sommige wetenschappers denken dat het langzaam en bewust lezen van een verhaal kinderen helpt om stil te staan bij de gevoelens van de personages. Dat kan kinderen helpen om zich in te leven in de mensen die ze in het echt ontmoeten.

  •   Lezen bevordert het denkproces. Goede lezers lezen op hun eigen tempo — en lezen bepaalde gedeelten zelfs opnieuw als het nodig is — om de gedachten van de schrijver te kunnen volgen. Daardoor kunnen ze beter onthouden wat ze hebben gelezen en hebben ze er meer aan (1 Timotheüs 4:15).

     Joseph, een vader, zegt: ‘Lezen geeft je de mogelijkheid om na te denken over de betekenis van een uitspraak, die in verband te brengen met wat je al weet en na te denken over de lessen die je eruit kunt halen. Het kijken naar video’s stimuleert je niet altijd om diep over dingen na te denken.’

 Conclusie: Hoewel video’s en andere visuele media nuttig zijn, kan het zijn dat uw kinderen iets heel belangrijks missen als ze weinig tijd besteden aan lezen.

 Hoe krijg je je kind aan het lezen?

  •   Begin vroeg. Chloe, die twee zoons heeft, zegt: ‘We lazen onze kinderen al voor toen ze nog niet geboren waren, en na hun geboorte gingen we daarmee door. We zijn blij dat we hebben doorgezet. In de loop van de tijd is lezen een vast onderdeel van hun leven geworden, en ze lezen zelfs voor hun plezier.’

     Bijbels principe: ‘Je kent van jongs af aan de heilige geschriften’ (2 Timotheüs 3:15).

  •   Creëer een leesvriendelijke omgeving. Zorg dat er thuis genoeg leesmateriaal beschikbaar is. ‘Zoek naar boeken die je kind leuk zal vinden en zet die naast zijn of haar bed’, zegt Tamara, die vier kinderen heeft.

     Bijbels principe: ‘Leid een kind op in de juiste weg. Zelfs als hij oud is geworden, zal hij er niet van afwijken’ (Spreuken 22:6, voetnoot).

  •   Beperk het gebruik van internet. Daniel, een vader, geeft de tip om een schermvrije avond in te stellen. Hij zegt: ‘We hadden één keer per week een rustige avond zonder tv. Dan zaten we allemaal te lezen, samen of ieder voor zich.’

     Bijbels principe: ‘Stel vast wat echt belangrijk is’ (Filippenzen 1:10).

  •   Geef het goede voorbeeld. Karina, die twee dochters heeft, geeft de tip: ‘Laat verhalen tot leven komen door de manier waarop je ze aan je kinderen voorleest en door zelf enthousiast te zijn over wat je leest. Als je zelf van lezen houdt, is de kans groot dat je kinderen je voorbeeld volgen.’

     Bijbels principe: ‘Blijf je toeleggen op het voorlezen’ (1 Timotheüs 4:13).

 Niet alle kinderen zullen van lezen gaan houden. Maar met een beetje aanmoediging raken ze misschien wel gemotiveerd. David, die twee dochters heeft, ging nog een stapje verder. Hij vertelt: ‘Ik las de boeken die mijn dochters ook lazen, zodat ik wist wat ze leuk vonden. Daardoor hadden we altijd iets om over te praten. We hadden ons eigen leesclubje. Het was heel leuk!’