‘De puberteit is geen lolletje voor meisjes. Het is pijnlijk, rommelig en verwarrend. Haast alles eraan lijkt vervelend!’ — Oksana.

 ‘Het ene moment was ik blij, maar een minuut later was ik ineens verdrietig. Ik weet niet of elke jongen daar last van heeft, maar ik had dat in ieder geval wel.’ — Brian.

 De puberteit lijkt op een ritje in de achtbaan — spannend en eng tegelijk! Hoe kun je leren omgaan met de ups en downs van de puberteit?

•  Wat is de puberteit?

•  Lichamelijke veranderingen

•  Emotionele veranderingen

•  Wat je kunt doen

 Eenvoudig gezegd is de puberteit een levensfase die je in een stroomversnelling naar lichamelijke en emotionele volwassenheid brengt. Tijdens die fase maak je in korte tijd lichamelijke en hormonale veranderingen door, waardoor het mogelijk wordt je voort te planten en kinderen te baren.

 Nee, dat betekent niet dat je klaar bent om vader of moeder te worden. Maar de puberteit is er een bewijs van dat je geen kind meer bent — iets wat je zowel enthousiast als verdrietig kan maken.

 Vraag: Welke van de volgende leeftijden zijn volgens jou normale leeftijden waarop de puberteit kan beginnen?

• 8

• 9

• 10

• 11

• 12

• 13

• 14

• 15

• 16

 Antwoord: Al deze leeftijden zijn normale leeftijden waarop de puberteit kan beginnen.

 Je hoeft je dus niet te veel zorgen te maken als de puberteit halverwege je tienerjaren nog niet is begonnen — of als je nog geen tien bent en het wel al is begonnen. De puberteit heeft zijn eigen biologische tijdschema waarop jij vrijwel geen invloed hebt.

 De groeispurt is misschien wel de zichtbaarste verandering die je tijdens de puberteit doormaakt. Het probleem is dat niet je hele lichaam even snel groeit. Het is dus heel normaal als je je een beetje onhandig beweegt. Maar maak je geen zorgen, dat is allemaal maar tijdelijk.

 Er verandert tijdens de puberteit nog meer aan je lichaam.

 Jongens in de puberteit:

•   Groei van de geslachtsorganen

•   Ontwikkeling van baard-, oksel- en schaamhaar

•   Een lagere stem

•   Spontane erecties en nachtelijke zaadlozingen

 Meisjes in de puberteit:

•   Borstontwikkeling

•   Ontwikkeling van oksel- en schaamhaar

•   Menarche (de eerste menstruatie)

 Jongens én meisjes in de puberteit:

•   Lichaamsgeur, veroorzaakt door een combinatie van zweet en bacteriën

   Tip: Je kunt lichaamsgeur tegengaan door je regelmatig te wassen en door deodorant of een ander middeltje tegen zweet te gebruiken.

•   Acne, veroorzaakt door bacteriën in talgklieren

   Tip: Hoewel acne niet makkelijk onder controle te krijgen is, kan het helpen als je je gezicht regelmatig wast en een huidreinigingsmiddel gebruikt.

 De lichamelijke veranderingen tijdens de puberteit worden veroorzaakt door een verhoging van de hormoonspiegels, en dat kan veel invloed hebben op je emoties. Je krijgt misschien zelfs last van hevige stemmingswisselingen.

 ‘De ene dag loop je de hele tijd te huilen, en een dag later gaat het weer prima. De ene minuut ben je boos, en een minuut later sluit je je op in je kamer omdat je je depri voelt.’ — Oksana.

 Veel jongeren zijn tijdens de puberteit ook ineens heel onzeker, alsof ze door iedereen bekeken en beoordeeld worden. En het feit dat je uiterlijk zo drastisch aan het veranderen is, helpt natuurlijk niet mee!

 ‘Toen ik begon te groeien, liep ik expres een beetje voorovergebogen en droeg ik wijde shirts. Ik wist wel waarom mijn lichaam aan het veranderen was, maar toch voelde ik me niet op mijn gemak en schaamde ik me. Het voelde vreemd aan.’ — Janice.

 De grootste emotionele verandering die je mee zult maken, is waarschijnlijk je nieuwe kijk op het andere geslacht.

 ‘Ik vond jongens niet meer irritant. Ik begon sommige jongens zelfs leuk te vinden en ik vond het idee van verliefd worden eigenlijk niet meer zo gek. Ineens hadden we het alleen nog maar over ‘wie vindt wie leuk?’ — Alexis.

 Sommige jongeren voelen zich tijdens de puberteit aangetrokken tot iemand van hetzelfde geslacht. Als dit jou overkomt, ga er dan niet meteen van uit dat je homoseksueel bent. In veel gevallen verdwijnen die gevoelens na verloop van tijd.

 ‘Omdat ik me steeds bleef vergelijken met andere jongens, begon ik me tot ze aangetrokken te voelen. Pas later in mijn jeugd begon ik me tot vrouwen aangetrokken te voelen. Die homoseksuele gevoelens behoren nu tot mijn verleden.’ — Alan.

•    Probeer de positieve kant te zien. De puberteit is een lichamelijke en emotionele make-over die je nodig hebt. De woorden van de psalmist David kunnen je meer zelfvertrouwen geven. Hij zei: ‘Het is een wonder zoals ik gemaakt ben’ (Psalm 139:14, Bijbel in Gewone Taal).

•    Vermijd het jezelf met anderen te vergelijken en focus je niet te veel op je uiterlijk. De Bijbel zegt: ‘De mens ziet datgene wat zichtbaar is voor de ogen; maar wat Jehovah aangaat, hij ziet hoe het hart is’ (1 Samuël 16:7).

•    Zorg dat je voldoende beweging en rust krijgt. Als je genoeg slaapt, zul je je overdag minder geïrriteerd, gestrest en depressief voelen.

•    Denk niet te negatief over jezelf. Houdt iedereen je echt zo goed in de gaten? Zelfs als iemand een opmerking maakt over hoe je uiterlijk veranderd is, probeer dat dan in het juiste perspectief te zien. De Bijbel zegt: ‘Let dus niet op alles wat er om je heen gezegd wordt’ (Prediker 7:21, BGT).

•    Leer je seksuele verlangens te beheersen zodat je er niet aan toegeeft. De Bijbel zegt dat we ons moeten onthouden van seksuele immoraliteit en dat iemand die seksuele immoraliteit bedrijft, ‘zondigt tegen zijn eigen lichaam’ (1 Korinthiërs 6:18).

•    Praat met je ouders of met een andere volwassene die je vertrouwt. Dat zal in het begin misschien gênant zijn. Maar de hulp die zij je kunnen geven, maakt het de moeite waard (Spreuken 17:17).

 Conclusie: De puberteit heeft haar uitdagingen. Maar het is ook dé tijd om te groeien — niet alleen lichamelijk maar ook mentaal, emotioneel en geestelijk (1 Samuël 2:26).