1. Jehova o neyye babelegi mmereko wofeng?

MO JEHOVA a maka monna wa mathomo le mosadi wage, o yye a fo maka gore di be mo mading gore ba nabele go ba le bana. Baebele a yi pumutsi mo yi re: “Bana ke phahlo ya go tšwa ga Jehova.” (Pis. 127:3) Mara tsotsone di ra gore king? O fo nagana ka monghane wago a go kgopela gore o mo pasopele tšheleta yage ya go tlala ka matla. Ke mo o nyoko tikwa byang? Nnete ke gore ke mo o nyoko di bona gabutši gore o go tshepa la mafelelo. Mara o ka tiputsisa gore o ka maka byang gore tšheleta yone ya go tladisa mohlolo yi dule yi tšhireletsegiye. Jehova ke monghane wa rune ye mogolo ka matla, byalo o neyye babelegi selo se segolo ka matla gore ba se pasope sa go phala tšheleta. O ba tshepa ka matla la go šinya a ba neya mmereko wa gore ba bone gore bana ba bona ba pasopegiye fote ba dula ba jabodiye.

2. Re nyoko petapeta ka diputsiso difeng?

² Ke mang ye a tshwaneleng go botsa monna le mosadi wage gore ba be le bana, le gore ba be le bona leng? King so babelegi ba ka se makang gore bana ba bona ba dule ba jabodiye mo ba kene ba phela? Lebelela tse dingwana tsa ditšhiko tso di leng ho Lentsung la Modimo, tso di ka gelepang Makreste ya gore ma tseyanne gore ma thogo segelela dipheto.

3. (a) Sepheto sa gore monna le mosadi wage ba be le bana se tshwanele go maka ke mang? (b) Ke ditšhiko difeng tsa ka ho Baebeleng tso banghane le mašaga ya bo ba tseyanneng ba tshwaneleng ba di gopole?

³ Ga ditšo tse dingwana, batho ba tseya gore monna le mosadi wage mo ba fetsa go tseyana ba tshwanele ba be le bana di sa tloga,  ba sa sinyi nako. Monna le mosadi wage ba ka kwa ba kgahleletsiwa ke taba ya gore mašaga ya bona kela batho ba bangwana ba nyaka gore ba yakgoswe ba be le bana. Mogageru ye mongwana ye ba reng ke Jethro wa ku Asia o yitseri, “Magageru ya mangwana ka ho phutegong ya gore ma na le bana, ma botsetsela magageru ya gore a ma na bana, gore ma be le bana.” Mogageru ye mongwana wa ku Asia ye ba reng ke Jeffrey o re, “Ba bangwana ba botsa bo ba gore a ba na bana gore mo ba šele ba tsofele, go ka sa be le motho wa go ba pasopa.” Mara ke monna le mosadi wage bo ba tshwaneleng go kgeta gore ba nyaka go ba le bana kela byang. Sone ke sepheto sa bona. (Magal. 6:5.) Nnete ke gore banghane le mašaga ba di nyaka ka matla tsa gore bo ba gore ba sa tšwa go tseyana, ba dule ba jabodiye. Mara batho ka mokana ga bona ba tshwanele ba gopole tsa gore taba ya go ba le bana ke sepheto sa monna le mosadi wage fela.—1 Mathes. 4:11.

4-5. Monna le mosadi wage ba tshwanele gore ba bolabodisane ka dilo difeng ka dipedi fote ba ka bolabola ka tsona leng? Hlatolla.

⁴ Monna le mosadi wage ba gore ba nyaka go ba le bana ba tshwanele gore ba bolabole ka diputsiso ka dipedi tse dikgolo ke tsowa: Ya mathomo, ba nyaka go ba le bana leng? Ya bobedi, ba nyaka go ba le bana ka ba kaye? Monna le mosadi wage ba tshwanele gore ba bolabodisane ka ditaba tsowa leng? Ke ntaba re tshwanele go tseyela gedimo diputsiso tsowa ka dipedi?

⁵ Ga go tlala monna le mosadi ba bolabola ka taba ya go ba le bana ba soko bane ba tseyana. Ke ntaba? Ka taba la gore go kwana ka ditaba tsa mošaga wonone di sa tloga di gabutši ka matla. Fote ba ko lebelela seyemo sa bona go bona gore ayitsano ba ko di kgoneng. Ba bangwana ka nthago ga gore ba tseyane ba bonne di le gabutši ka matla gore go fete mongwaga ka wwoši kela ka mmedi ba soko bane ba ba le bana, ka taba la gore mo ba šele ba na le bana ba nyoko berekisa nako ya go tlala le matšhika ba ba pasopa. Ba re bona ba nyaka go thomisa ba tlwayela go dula ggoši ba sa le ka babedi, fote sone se nyoko maka gore ba mamarelane—Maef. 5:33.

6. Ka taba la gore re phela ga dinako tsa go thathafa, banna ba bangwana le basadi ba bona ba hlawudiye go maka ying?

⁶ Magageru ya mangwana ma hlawudiye go yekisela barwayi ka bararo ba Nnowa le basadi ba bona. Banna bone le basadi ba bona a sanka ba yakgoswela go ba le bana. (Gen. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pet. 2:5) Jeso o yye a tshwanisa dinako tsa rune le “dinako tsa Nnowa” fote a re kamake gore re phela ga “dinako tsa go sasamela tso go thathafang go lebana natso.” (Mat. 24:37; 2 Thim. 3:1) Ka taba lone, banna le basadi ba go tlala ba fetsiye ka gore ba tšwe ba yemme nyana  ga taba ya go ba le bana, gore ba fetse nako ya go tlala ba maka mmereko wa Sekreste.

7. Ditšhiko tso di leng mo ga Luka 14:28, 29 le Diyema 21:5 di ka gelepa banna le basadi ba bona ka mokgo mang?

⁷ Mo monna le mosadi wage ba gore ba hlalefiye ba hlawola go ba le bana le gore ba nyaka go ba le ka ba kaye, ba thomisa ka “go balela” gore ayitsano di nyoko maka. (Bala Luka 14:28, 29.) Babelegi ba gore ba gudisiye bana baa di tšiba tsa gore go ba gudisa di nyaka tšheleta ya go bafala fote di nyaka nako le matšhika. Byalo, di gabutši ka matla gore monna le mosadi wage ba tiputsise diputsiso tsowa: ‘Ayitsano di nyaka re bereke re le ka babedi gore re thogo pasopa mutši? Ayitsano re ya kwana “ka dilo tso re di hlokang” ka ho mutšing wa rune? Mo nkare di nyaka re bereke re le ka babedi, ke mang ye a nyoko šalang le bana ba rune? Ke mang ye a nyoko kutšetselang tso ba di naganang le tso ba di makang?’ Banna le basadi ba gore ba bolabodisana ka diputsiso tsowa ba maka so se bolabodiwang ke Diyema 21:5.—Bala.

8. Makreste ya gore ma tseyanne ma ka ghula ke tsa mošaga mang fote papa wa gore o ba nyaka ka matla ba mutši wage, a ka maka ying?

⁸ Ngwana wa di nyaka tsa gore babelegi bage ba berekise nako ya bona le matšhika ya bona ba le naye. Byalo mo monna le mosadi wage ba na le bana ba go tlala ba gore a ba šiyane kgole le kgole, di ka fo ba thathafalela go neya ngwana ye mongwana le ye mongwana nako le matšhika ya bona. Babelegi ba gore ba yye ba ba le bana ba go tlalanyana ba re ke mo ba fo dula ba tinnwe. Mo go le mmane wa bana bowa a re sa bolabola. O ka fo kraya a dula a tinnwe ka matla la go šinya a šitega go bala Baebele, go rapela le go ya tšhomong. A ka fo thathafalela ke go theetsela kela go kota se sengwana mo a le megahlanong. Nnete ke gore monna wa gore o nyaka mosadi wage ka matla a ka sa tseye gore mmereko wa go pasopa bana ke wa mosadi wage a ntoši, mara o nyoko mo gelepa mo ba le megahlanong le mo ba le gaye. Mo re beyisa a ka gelepa mosadi wage ka mebereko ya ka ho gaye. O nyoko maka so a ka se se kgonang gore ye mongwana le ye mongwana a kote se sengwana ga Morapelo wa Mutši. Fote papa wa gore ke yene Mokreste o nyoko dula a ya tšhomong le ba mutši wage.

9-10. King so babelegi ba tshwaneleng ba se make gore ba gelepe bana ba bona?

⁹ Ke dilo difeng tse dingwana tso babelegi ba ka di makang gore ba thogo gelepa bana ba bona gore ga Jehova ba mo nyake ka matla? King so ba ka se makang gore ba tšhireletse bana ba bona ga lefase lo la go befa? Lebelela tso babelegi ba ka di makang.

¹⁰ Rapela Jehova gore a go gelepe. Tseya ka mošupetso wa Manowa le mosadi wage, ba gore ke mo go le babelegi ba Samsoni. Mo Manowa a di kwelela tsa gore yene le mosadi wage ba nyoko  ba le morwayi, o yye a kgopela Jehova gore a mo yetetse ga taba ya ka mokgo a tshwaneleng go gudisa ngwanene ka gona.

11. Babelegi ba ka yekisela Manowa ka mokgo mang ga taba yo yi leng ga Bayahludi 13:8?

¹¹ Nihad le mosadi wage ye ba reng ke Alma ba ku Bosnia le Herzegovina, ba tšhutiye ga mošupetso wa Manowa. Ba yitseri: “Go fo tshwana le Manowa, re yye ba kgopela Jehova gore a re yetetse gore re thogo ba babelegi ba gabutši. Jehova o yye a fetola merapelo ya rune ka mekgwa ya go sa tshwane—a berekisa Baebele, dikgatiso, megahlano ya phutego le megahlano ye megolo.”—Bala Bayahludi 13:8.

12. Josefa le mosadi wage ye ba reng ke Mariya ba beyisele bana ba bona ka mokgo mang?

¹² Maka tso o di tšhutisang. Go bolabola di gabutši ka matla; mara tso o di makang ke tsona tso di ka kutšetselang ngwanago. A re kamake gore Josefa le mosadi wage ye ba reng ke Mariya ke mo ba tšhutisa Jeso le bana ba bangwana ba bona ka go maka tso ba di tšhutisang. Josefa ke mo a bereka ka matla gore a thogo pasopa ba mutši wage. Go tokegela gana hone, Josefa o yye a hlohletsela ba mutši wage gore ba kwane ka matla le tso tsa Modimo. (Dot. 4:9, 10) Le mo yi le gore Molawo ne wo sa gapeletse Josefa gore a sepele le ba mutši wage go ya Jerusalema “mongwaga wo mongwana le wo mongwana” ka letšatši la Paseka, ke mo a fo ya nabo. (Luk. 2:41, 42) Nakwela ya bo Josefa, bopapa ba bangwana ke mo ba tseya gore go sepela le ba mutši wa bona, a yi go kgana, di ja nako fote di nyaka tšheleta ya go tlala. Nnete ke gore tso tsa Modimo, Josefa ke mo a kwana natso ka matla, a ro boya a tšhutisa bana bage gore ba make ka mokgonone. Fote Mariya le yene ke mo a tšiba Mangwalo gabutši. Ka tso a di bolabolang le tso a di makang, ke mo a sa šitege go tšhutisa bana bage gore Lentsu la Modimo ba le nyake ka matla.

13. Nihad le mosadi wage ba yekisele Josefa le Mariya ka mokgo mang?

¹³ Nihad le Alma bo re šeleneng re bolabodiye ka bona ke mo ba nyaka go yekisela Josefa le Mariya. Tsotsone di ba gelepiye byang gore ba thogo gudisa morwayi wa bona gore ga Modimo a mo nyake ka matla fote a mmerekele? Ba re, “Ka mokgo ne re maka dilo ka gona, re leketsiye go šupetsa morwayi wa rune gore go berekisa ditšhiko tsa go tšwa ga Jehova mo re kene re phela di gabutši ka matla.” Nihad o tokegela ka gore, “Bang motho ye o nyakang ngwanago a ba yene.”

14. Ke ntaba babelegi ba tshwanele go tšiba banghane ba bana ba bona?

¹⁴ Gelepa bana bago gore ba thogo hlawola banghane ba gabutši. Mmane le papa ba tshwanele go tšiba gore banghane ba bana ba bona ke bomang le gore ba maka ying. Tsotsone di ra gore babelegi ba tshwanele go tšiba gore bana ba bona ba bolabola le bomang mo difowung tsa bona. Banghane bone ba bona ba ka kutšetsela bana bone ka mokgo ba naganang le ka mokgo ba makang dilo ka gona.—1 Makor. 15:33.

15. King so babelegi ba ka se tšhutang ga mošupetso wa Jessie?

¹⁵ King so babelegi ba ka se makang mo ba sa tšibi tsa go tlala ka dikhomphyuta le difowunu? Papa ye ba reng ke Jessie wa ku Philippines o re: “Ke mo re sa tšibi tsa go tlala ka difowunu. Mara sosone a sanka sa maka gore re lesetse go tšhutisa bana ba rune ka dikotsi tsa go berekisa difowunu.” Jessie a sanka a rakela bana bage gore ba berekise difowunu ka taba la mo yene a sa tšibi ka matla ka tsona. O yitseri: “Ke hlohletsele bana baka gore ba berekise difowunu tsa bona go tšhuta mmolabolo wo mongwana, go lukiselela megahlano le go bala Baebele ka moka matšatši.” Mo nkare ke lune babelegi, ayitsano le šele le badiye fote le bolabodisanne le bana ba lune ka taba ya go romelana melayetsa kela dinepe, ya gore yi krayega ka tlase ga ditaba tsa “Bo ba sa Golang” ga jw.org^®? Nje dividiyo tsowa ka dipedi, le yye la di lebelela nabo tsa gore, Ayitsano Fowunu kela Thebholete Yago ya go Lawola Kela wa yi Lawola? le ya gore Pasopa ga tso tsa go  Bolabodisana le Batho ga Inthanete. * Dilo tsowa di ka go gelepa go tšhutisa bana bago, gore ba šupetse gore ba hlalefiye mo ba berekisa difowunu tsa bona.—Diy. 13:20.

16. King so babelegi ba go tlala ba se makiyeng fote go yye gwa ba le maphomela mafeng?

¹⁶ Babelegi ba go tlala ba garagariye ka matla gore bana ba bona ba nghanelane le bo ba gore ba maka dilo gabutši ka mo ga tso tsa Modimo. Mo re beyisa, mogageru ye mongwana ye ba reng ke N’Déni le mosadi wage ye ba reng ke Bomine ba go dula ku Côte d’Ivoire, ke mo ba dula ba kgopela gore mopotulugi a tle a dule nabo ka mutšing wa bona. N’Déni o re: “Sosone se gelepiye morwayi wa rune ka matla. O thomisiye go le mošupatsela, fote gana byalo o bereka go le mopotulugi wa go gelepa.” Ayitsano le wene o ka gelepa bana bago gore ba be le senghane sa mošaga wonone?

17-18. Babelegi ba tshwanele go thoma leng go tšhutisa bana ba bona?

¹⁷ Tšhutisa bana bago di sa tloga. Di gabutši ka matla gore babelegi ba tšhutise bana bona di sa tloga. (Diy. 22:6) Nagana ka Thimothi wa gore o tsere nako ya go tlala a sepela le Pawulo wa lepostola. Mmane wa Thimothi ye ba reng ke Yunisi le kokwane wage ye ba reng ke Luwisa, ba yye ba mo tšhutisa “go sa le mong meetši.”—2 Thim. 1:5; 3:15.

¹⁸ Monna ye mongwana ye ba reng ke Jean-Claude le mosadi wage ye ba reng ke Peace ba ku Côte d’Ivoire, ba yye ba kgona go gudisa kobodi ya bana ba bona gore ga Jehova ba mo nyake ka matla fote ba boye ba mmerekele. Ba yye ba gelepa king gore dilo di ba sepelele gabutši? Ba yye ba kopisela ga Yunisi le Luwisa. Ba yitseri, “Re yye ra tšhutisa bana ba rune Lentsu la Modimo ba sa le mong meetši.”—Dot. 6:6, 7.

19. Go tšhutisa bana bago Lentsu la Modimo ga tleletlele di ra gore king?

¹⁹ Di ra gore king go tšhutisa bana bago Lentsu la Jehova ga “tleletlele”? Ga “tleletlele” yi rela “go tšhutisa le go šihlela taba, o kene o yi boyelela.” Gore babelegi ba thogo maka tsotsone, di nyaka ba dule ba na le bana ba bona. Ka dinako tse dingwana go tšhutisa bana selo ka ssoši o boyelela di ya tinwisa. Mara mo babelegi ba ka sa tinwi, tsotsone di nyoko maka gore go be lula go gelepa bana ba bona go kwisisa Lentsu la Modimo le go le berekisa.

20. Hlatolla ka mokgo Pisalema 127:4 yi berekang ka gona ga taba ya go gudisa bana.

 ²⁰ Tšiba bana bago gabutši. Pisalema 127 yi tshwanisa bana le mesefo. (Bala Pisalema 127:4.) Dilo tso di berekisiwang go maka mesefo a di tshwane fote le ka bogolo a di lekane, le bana ba ka mokgonone, a ba tshwane. Byalo di nyaka babelegi ba tšibe ka mokgo ba tshwaneleng ba tšhutise ngwana ye mongwana le ye mongwana. Mogageru ye mongwana le mosadi wage ba ku Israel ba bolabola ka so se ba gelepiyeng go gudisa bana ba bona ka babedi gore ba thogo berekela Jehova, ba re, “Ke mo re sa tšhuti nabo Baebele ka nako ka yyoši.” Mara hlogo ya mutši wo mongwana le wo mongwana yi nyoko kgeta gore yi nyaka go tšhuta ka mokgwa wowa kela e-e.

21. Babelegi ba ka lebelela gore Jehova a ba gelepe ka mokgo mang?

²¹ Ka dinako tse dingwana babelegi ba ka kwa di roba go gudisa bana, mara nnete ke gore bana ke phahlo ya go tšwa ga Jehova. O dula a tikemisele go gelepa. O theetsela merapelo ya babelegi ka go di nyaka. O fetola merapelo yone a berekisa Baebele, dikgatiso tsa rune, mešupetso le mayele ya babelegi ba gore ba butšwiye ka ho phutegong.

22. Ke dilo difeng tsa gabutši tso babelegi ba ka di neyang bana ba bona?

²² Ba bangwana ba re di tseya 20 ya mengwaga go gudisa bana, mara nnete ke gore mo le le babelegi, le ko fo dula le le babelegi. Dilo tsa gabutši tso ba ka di neyang bana ba bona ke go ba nyaka ka matla, go ba le bona le go ba yetetsa ka Baebele. Bana bowa mo o kene o ba tšhutisa, ba ka sa kwisisi dilo go tshwana. Mara nnete ke gore ba go tlala ba gore ba gudisiye ke babelegi ba gore ga Jehova ba mo nyaka ka matla, ba tikwa go tshwana le mogageru wa mosadi ye ba reng ke Joanna Mae wa ku Asia mo a re: “Mo ke lebela ka mokgo babelegi baka ba ntšhutisiyeng ka gona, ke jabodisiye ke ka mokgo ba n’yetetsiyeng le go ntšhutisa gore ga Jehova ke mo nyake ka matla. A ba fo mpelegela mahala, mara ba makiye gore ke be le lephelo la go tseya gabutši.” (Diy. 23:24, 25) Makreste ya gore ma teya ka ku ga dimiliyoni le wona ma ka tikwa ka mokgonone.