Na o kgona go kgotlelela? Na o kile  . . .

•   wa hlokofalelwa ke motho wa geno goba mogwera wa gago?

•   wa lwala nako e telele?

•   wa welwa ke kotsi ya tlhago?

 Banyakišiši ba re ga se mathata a magolo feela ao a nyakago kgotlelelo. Le mathata a manyenyane a ka dira gore o lwale. Ke ka baka leo go lego bohlokwa gore re be le kgotlelelo go sa šetšwe gore mathata a rena ke a makaakang.

•  Go kgotlelela ke go dira eng?

•  Ke ka baka la eng o swanetše go ba le kgotlelelo?

•  O ka dira eng gore o be le kgotlelelo?

•  Seo dithaka tša gago di se bolelago

 Go kgotlelela ke ge motho a kgona go lebeletšana le mathata a gagwe le go a fenya. Batho bao ba kgonago go kgotlelela ba na le mathata go no swana le motho yo mongwe le yo mongwe. Eupša batho bao ba kgona go tšwa ka gare ga mathata a bona gomme ba tšwela pele ka bophelo.

•   Ka gobane motho yo mongwe le yo mongwe o na le mathata. Beibele e re: “Yo a nago le lebelo ga a thope sefoka lebelong, . . . bao ba nago le tsebo ga ba ratwe; ka gobane nako le ditiragalo tšeo di sa letelwago di ba wela ka moka.” (Mmoledi 9:11) Re ithuta’ng temaneng ye? Re ithuta gore le batho ba go loka ba welwa ke mathata, gomme gantši ga se ka gobane ba ipaketše ona.

•   Ka gobane go ba le kgotlelelo go a go šireletša. Motho yo a šomago go eletša bana ba sekolo sa sekontari o re: “Matšatši’a go tla bana ba sekolo ba bantši ofising ya ka ba kwele bohloko ka tsela e sa laolegego ka gobane ba feitši moleko wa bona goba motho yo mongwe a boletše dilo tše di sa kgahlišego ka bona go social media.” Ge a tšwela pele o re mathata ao a bonagala e le a manyenyane, eupša ge morutwana a ka se kgone go a kgotlelela, “a ka feleletša a hlakahlakane e bile a na le stress.” a

•   Ka gobane kgotlelelo e ka go thuša gona bjale le nakong ya ge o godile. Dr. Richard Lerner o ngwadile ka mathata ao a re welago gore: “Gore o tle o be motho yo a godilego yoo a kgonago go lebeletšana le mathata, o swanetše go ba le kgotlelelo le go ipeela dilo tšeo o nyakago go di dira goba go hwetša ditsela tše dingwe tša go dira dilo tšeo.” b

•   Lebelela gore bothata bja gago ke bjo bokaakang. Ithute go bona phapano magareng ga mathata a magolo le a manyenyane. Beibele e re: “Lešilo le bontšha go kgopišega ga lona ka pela, eupša yo bohlale o bipa go hlomphollwa ga gagwe.” (Diema 12:16) Ga se mathata ka moka ao a swanetšego go go kweša bohloko kudu.

   Joanne o re: “Bana bao ke tsenago le bona sekolo ba no tshwenywa le ke dilo tše dinyenyane le ge go sa hlokagale. Ka morago ga moo ge ba ekwa bagwera ba bona go social media ba ba botša gore ba ratile seo ba bego ba se dira, ba kgopišega le go feta gomme seo sa dira gore ba bone eka mathata a bona ke a magolo.”

•   Ithute go ba bangwe. Seema sa ka Beibeleng se re: “Tšhipi e loutšwa ke tšhipi e nngwe. Ka go re’alo le sefahlego sa motho se loutšwa ke sa yo mongwe.” (Diema 27:17) Re ka ithuta dithuto tša bohlokwa bathong bao ba fetilego mathateng a magolo.

   Julia o re: “Ge o boledišana le batho ba bangwe o tla kwa gore le ge ba bile le mathata a magolo, gona bjale ba tšwetše pele ka bophelo. Ge o boledišana le bona, ba botšiše gore ba thušitšwe ke eng go lebeletšana le mathata a bona.”

•   O se ke wa fela pelo. Beibele e re: “Moloki le ge a ka wa gašupa, o tla tsoga gape.” (Diema 24:16) Go tšea nako gore motho a dumele gore dilo ga di ka tsela yeo yena a di nyakago ka yona, ka baka leo o se ke wa makala ge ka matšatši a mangwe go le thata. Selo sa bohlokwa ke gore ‘o tsoge gape.’

   Andrea o re: “Ge mathata ao o bego o lebeletšane le ona a šetše a fetile, go ka tšea nako gore o lebale ka ona. Ke ithutile gore ge nako e dutše e eya, go ba bonolo gore o lebale ka seo se go diragaletšego.”

•   Leboga. Beibele e re: “Ipontšheng le le ba lebogago.” (Bakolose 3:15) Go sa šetšwe gore mathata a gago ke a magolo gakaakang, go na le dilo tše dintši tšeo o ka di lebogago. Nagana ka dilo tše tharo tšeo di dirago gore o thabe.

   Samantha o re: “Ge o welwa ke mathata go ka bonolo go botšiša gore, ‘Ke ka baka la’ng a wela nna?’ Kgotlelelo ga e akaretše feela go se nagane ka mathata ao o nago le ona, eupša e akaretša go nagana ka dilo tše dibotse le go leboga dilo tšeo o nago le tšona goba tšeo o ka kgonago go di dira.”

•   Kgotsofalela seo o nago le sona. Moapostola Paulo o itše: “Ke ithutile gore go sa šetšwe gore maemo a ka a bjang, nna ke kgotsofalele seo ke nago le sona.” (Bafilipi 4:11) Paulo o be a se na matla a gore a laole dilo tše mpe tšeo di bego di mo diragalela. Eupša o be a na le matla a gore a laole tsela yeo a bego a arabela ka yona. Ka gona Paulo o be a ikemišeditše go dula a kgotsofalela seo a bego a na le sona.

   Matthew o re: “Ke lemogile gore tsela yeo ke arabelago ka yona mathomong ge ke na le bothata, ga e kgahliše. Eupša ke nyaka go thoma go lebelela dilo gabotse ge ke kopana le bothata bjo bongwe le bjo bongwe. Le gona seo se tla hola nna le batho bao ke phelago le bona.”

•   Rapela. Beibele e re: “Lahlela maima a gago go Jehofa, gomme yena o tla go thekga. Le ka mohla a ka se dumelele gore moloki a šišinyege.” (Psalme 55:22) Ga re no rapela ka gobane re nyaka go ikwa re le kaone. Eupša ge o rapela o boledišana le Mmopi wa gago yo ‘a go hlokomelago’ goba yo a nago le taba le wena.—1 Petro 5:7.

   Carlos o re: “Ga go hlokagale gore ke lebeletšane le mathata a ka ke nnoši. Ge ke rapela Jehofa ke mmotša mathata a ka ka moka e bile ke mo leboga ka dilo tše dibotse tšeo a ntiretšego tšona, ga ke sa nagana ka dilo tše mpe, eupša ke nagana ka dilo tšeo Jehofa a ntiretšego tšona. Go rapela go bohlokwa kudu!”